به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، این روزها کمتر پیش می آید گوشی تلفن و یا تبلت دست کودکان نبینیم؛ کودکانی که با باز کردن چشم خود و شناخت اطرافیانشان، واکنش های جدی و خاصی به موبایل و تبلت نشان می دهند. به طوری که در سن 3-4 سالگی تمام فوت وفن های تلفن همراه پدر و مادرشان را حتی بهتر از خود آن ها می دانند.
به مرور زمان با مهارت برقراری ارتباط در فضای مجازی مشکلاتی برای فرزندان به وجود آمده به طوری که با مراجعه به مشاوران، راهکارهایی را در برخورد کودک و نوجوانشان با صحنه ها و عکس های غیرمناسب و یا وابستگی بیش ازحد آن ها با وسایل الکترونیکی و فضای مجازی جویا می شوند. تبیان در گفتگویی با مریم صابری پور، مشاور و بازی درمانگر کودک جوانب مختلف این موضوع را بررسی می کند.
استفاده بی رویه از گوشی موبایل اعتمادبه نفس بچه ها را پایین برده و برقراری ارتباط با دیگران را ضعیف می کند. در چنین شرایطی بچه نمی تواند یاد بگیرد با بچه های دیگر چگونه ارتباط برقرار کند چراکه وارد دنیای دیگری شده که یا فضای مجازی است و یا دنیای بازی های الکترونیکی و از آن طریق است که می خواهد ارتباط برقرار کند
مقصر اصلی والدین هستند
باید به نکته مهمی توجه کرد و آن اینکه اولین عامل وابستگی فرزندان به موبایل و فضاهای این چنینی خود والدین هستند. داستان از اینجا آغاز می شود که والدین برای نشان دادن مهر پدرانه و محبت مادرانه خود و یا برای سرگرم کردن بچه ها و اینکه بدون هیچ سروصدایی دست از سر آن ها بردارند، در اولین مناسبت زندگی آن ها مثل تولد یا موفقیت در درس و ... برای آن ها تبلت، گوشی یا یک بازی الکترونیکی می خرند. غافل از اینکه اگر این مهر و محبت با مدیریت و کنترل همراه نباشد، چه بسا زمینه آسیب های جبران ناپذری را برای او فراهم کرده اند.
مریم صابری پور، مشاور و بازی درمانگر کودک در رابطه با استفاده کودکان از موبایل و معتقد است: «موبایل مثل ایکس باکس، کامپیوتر و هر وسیله دیگری می تواند هم مفید باشد و هم مضر. اگر دقت کنیم می بینیم زمانی استفاده بچه ها از موبایل و وسایل الکترونیکی بالا رفت که والدین خودشان زیاد از این وسایل استفاده کرده و چون بچه ها الگوپذیریشون در مرحله اول زندگی از والدین است، وقتی می بینند پدر از ساعتی که به خانه میاید تا لحظه ای که می خواهد بخوابد گوشی دستش است، از آن طرف مادر هم کل روز، حتی در بین کارهای روزانه اش از گوشی موبایل جدا نمی شود، مشتاق به داشتن این وسیله و ورود به این فضا می شوند.»
صابری پور با مقایسه تأثیر زمان قدیم و جدید در استفاده کردن از گوشی ادامه می دهد: «در قدیم اگرچه فضای مجازی و موبایل به این شکل وجود نداشت اما امروز هم می بینیم خانواده هایی که والدین بر استفاده خودشان از گوشی کنترل دارند و کمتر استفاده می کنند، درخواست فرزندانشان هم مبنی بر داشتن گوشی کم تر است. والدین باید در استفاده از گوشی، خودشان را مدیریت کنند.»
وابستگی بچه ها به موبایل و کم حوصلگی والدین
امروز شاهد هستیم با وجود مشکلات و دغدغه های روزمره موجود، والدین به نسبت گذشته کم حوصله تر شده و فرصت هایی برای ایجاد سرگمی فرزندان خود فراهم نمی کنند. بنابراین کودک بیشتر به سمت داشتن موبایل متوجه می شود. این مشاور کودک و نوجوان دراین باره ادامه می دهد: «در سال های اخیر وقتی از والدینی که برای مشاوره مراجعه می کنند سوال می کنیم که چقدر برای بازی با بچه هایشان وقت می گذارند، پاسخ اکثر آن ها این است که زمانی برای بازی با آن ها نداریم، بچه ها یا با خودشان، یا با گوشی، تبلت و ... و یا با برادر و خواهرشان بازی می کنند که البته اغلب هم تک فرزند بوده و برادر و خواهری هم برای بازی کردن با آن ها وجود ندارد.»
الگوپذیری کودکان در سنین مختلف
بخش دیگری که به علاقه بچه ها به موبایل مربوط می شود، الگوگیری آن ها از بچه های دیگر است. به گفته صابری پور: «بچه ها مخصوصاً در سن 3 تا 7 سالگی از بچه های دیگر بسیار زیاد الگوبرداری می کنند و وقتی در جمع و میهمانی قرار می گیرند و می بینند بچه های دیگر گوشی به دست هستند، می خواهند که آن ها هم داشته باشند. در این مواقع اگر یک فرد بزرگسال همه بچه ها را به بازی دیگری غیر از گوشی مشغول کند، بهانه کودک برای گرفتن و داشتن گوشی از بین می رود.»
از آسیب ها غافل نباشید
از مهم ترین مشکلاتی که در روند رشد تکنولوژی و ورود کودکان به دنیای موبایل به وجود می آید، آسیب های جسمانی و روانی است. به جهت بعد جسمانی، می توان به خطر سیگنال های موبایل برای بدن، افزایش احتمال چاقی و مشکل بینایی اعم از تاری و نزدیک بینی اشاره کرد.
صابری پور در ادامه با اشاره به آسیب های روانی که وابستگی به موبایل و وسایل این چنینی برای بچه ها در پی خواهد داشت، منزوی شدن را از مهم ترین آسیب ها می داند: «امروزه می بینیم بچه های 3 تا 7-8 سال و حتی بزرگ تر انقدر درگیر گوشی شده اند که وقتی وارد یک میهمانی می شوید و والدین گوشی را از بچه می گیرند، می بینیم که بچه هیچ رفتار دیگری به عنوان سرگرمی و اینکه بخواهد خود را معرفی کند نداشته و اصلاً بلد نیست. بنابراین یا به گوشه ای رفته و منزوی شده و یا به جهت گرفتن گوشی از آن ها خیلی پرخاشگر می شود.
استفاده بی رویه از گوشی موبایل اعتمادبه نفس بچه ها را پایین برده و برقراری ارتباط با دیگران را ضعیف می کند. در چنین شرایطی بچه نمی تواند یاد بگیرد با بچه های دیگر چگونه ارتباط برقرار کند چرا که وارد دنیای دیگری شده که یا فضای مجازی است و یا دنیای بازی های الکترونیکی و از آن طریق است که می خواهد ارتباط برقرار کند. در مقابل آن ها بچه هایی که خیلی مشخص شده، با قوانین و شروط خاصی یاد گرفته اند که در زمان مشخصی از موبایل و بازی های الکترونیکی استفاده کنند، مشکلی نداشته و ارتباط خوبی با دیگران برقرار می کنند.»
نکته دیگری که باید توجه شود آن است که والدین حتماً و حتماً قبل از ورود نوجوان و جوان به دنیای فضای مجازی در رابطه با خطرات و سوء استفاده های احتمالی که در کمین خواهد بود، فرزندان خود را هشیار و آگاه کرده و با داشتن یک رابطه دوستانه، پناهگاه امنی برای آن ها باشند.
داشتن گوشی اختصاصی ممنوع!
امروزه باوجود یک سری برنامه ها و بازی های سرگرم کننده و نصب آن ها بر روی گوشی موبایل یا تبلت، امکان اینکه بخواهیم بچه ها را به طور کل از موبایل دور کنیم خیلی سخت و یا نشدنی است. مهم مقدار و کیفیت استفاده از این وسیله است. استفاده از آن ها در یک زمان محدود برای سرگرمی، آن هم بنا به سن فرزند مشکلی ایجاد نمی کند. مشکل اساسی زمانی ایجاد می شود که کودک و نوجوان به فضای مجازی و اینترنت دسترسی داشته و بدون هیچ برنامه و نظارتی به بازی های الکترونیکی وابسته شود.
صابری پور با اشاره به معضل اصلی مراجعینش، مشکل امروز خانواده ها در برخورد با کودک و نوجوان را ورود آن ها به فضای مجازی می داند: «والدین نباید به کودک و نوجوانشان تا قبل از سن بلوغ و تشخیص راه درست و غلط و زمانی که بتوانند انتخاب درستی داشته باشند، اجازه داشتن گوشی اختصاصی و ورود آن ها به فضای مجازی را بدهند.»
استفاده از یک موبایل عمومی
با توجه به اینکه امروزه بسیاری از مدارس و حتی مهدکودک ها با گروه هایی در فضای مجازی اداره شده و برای تحقیقات نیاز به اینترنت وجود دارد، به ناچار نمی توان از این فضاها به شکل مطلق دور ماند. یکی از پیشنهاداتی که می توان در این امر به خانواده ها داد این است که اوضاع را مدیریت کرده و در کنار گوشی های مجزایی که والدین برای خود دارند، یک گوشی موبایل به شکل عمومی در نظر گرفته تا در موارد ضروری همه بچه ها از آن استفاده کرده و والدین هم بر آن ها نظارت داشته باشند.
جایگزین استفاده از موبایل و بازی های الکترونیکی
والدین نباید به کودک و نوجوانشان تا قبل از سن بلوغ و تشخیص راه درست و غلط و زمانی که بتوانند انتخاب درستی داشته باشند، اجازه داشتن گوشی اختصاصی و ورود آن ها به فضای مجازی را بدهند
سؤالی که در خیلی مواقع پرسیده می شود این است که اگر به بچه ها موبایل و تبلت ندهیم، پس با چی بازی کنند؟ مشاور و بازی درمانگر کودک در پاسخ به این سؤال می گوید: «سال های قبل که موبایل و تبلت و اینترنت به معنای امروزی وجود نداشت، بازی های فکری، کاردستی، بازی هایی که خشم را کنترل می کردند، بازی های دو نفره، سه نفره و گروهی با خانواده بازی هایی بود که بچه ها انجام می دادند. اگر به بچه ها فضا داده شود، می بینیم آن هایی که هنوز وارد فضای موبایل نشده اند، با خلاقیت خود یک سری بازی هایی را خلق می کنند. مثلاً به آن ها بگویید "امروز هر بازی که تو دوست داری انجام می دهیم" یا "به نظرت امروز چی بازی کنیم؟" در خیلی موارد شاهد خواهیم بود که آن ها یک بازی را خودشان به وجود می آورند.
والدین مدیریت کنند و در تابستان که اوقات فراغت بچه ها بیشتر است، زمانی را برای بازی بچه ها با اسباب بازی هایشان، زمانی برای بازی با خانواده، والدین، دوستان و هم سن و سال هایشان، فرصتی را برای شرکت در کلاس های آموزشی، هنری و ورزشی در نظر بگیرند. در کنار همه این ها اگر زمانی خواستند با موبایل، تبلت و بازی های الکترونیکی مثل ایکس باکس و ... بازی کنند، با نظارت و تعیین زمان محدود مشکلی وجود ندارد.»
