فلج بلز یا فلج نیمه صورت یک نوع فلج محیطی عصب هفتم مغزی است که معمولا به صورت یک طرفه و ناگهانی شروع می شود. فلج بل شایع ترین علت فلج صورت است و در واقع به موارد ایدیوپاتیک فلج حاد محیطی عصب فاسیال، فلج بل گفته می شود.اگرچه دلالیل زیادی وجود دارد که نشان می دهد فلج بل دارای یک مکانیسم التهابی ویروسی است. در سال ۱۸۲۹ آقای Charles Bell نشان داد که عضلات حالت دهنده صورت از عصب زوج هفتم کرانیال عصب گیری می کنند.
علت ایجاد فلج بل کدام است؟
فلج بل شایع ترین علت فلج صورت است. شیوع بل بین ۱۵ تا ۴۰ مورد در ۱۰۰ هزار نفر در سال است. علت ایجاد احتمالی که برای فلج بل ذکر شده است شامل مکانیسم ایمنی التهابی ویروسی، نارسایی عروق کوچک، نوروپاتیک ایسکمیک و واکنش های اتوایمیون است.علتی که بیشتر روی آن تاکید می شود مکانیسم ایمنی التهابی ویروسی است.
علائم و نشانه های فلج بل
علائم و نشانه های فلج بل عبارتند از:
- شروع حاد فلج یک طرفه بالا و پایین صورت
- درد گوش خلفی
- کاهش اشک
- اختلالات شنوایی
- اختلالات حس چشایی
- درد گوش
- ضعف عضلات صورت
- ناتوانی در بستن پلک
- درد حاد گوش و یا ماستوئید
- سوزن شدن و بی حسی گونه و دهان
- اپیفورا یا آبریزش چشم
- چشم درد
- تاری دید و دوبینی
- هنگامی که بیمار ابرو را بالا می برد، پیشانی سمت مبتلا به فلج صاف باقی می ماند.
- زمانی که فرد لبخند می زند سمت مبتلا به فلج ثابت ماند و فقط یک طرف لب ها تغییر حالت می دهد.
- افتادگی صورت
- سرازیر شدن آب دهان
- مشکلات چشمی مانند جاری شدن اشک فراوان یا خشکی چشم
چه کسانی دچار فلج نیمه صورت می شوند؟
در مطالعاتی که درباره ریسک فاکتورهای فلج بل انجام شده، نشان داده شده است که این بیماری در افراد دیابتیک، هیپرلیپدمی، فشار خون بالا، افراد مسن، زنان حامله مخصوصا در زنان مبتلا به پره اکلامسی، سابقه فامیلی فلج بل، سابقه قبلی فلج بل و عفونت های ویروسی دستگاه تنفس فوقانی شیوع بیشتری دارد.
پیش آگهی برای اکثریت بیماران مبتلا به فلج بل عالی است. ۸۰% تا ۹۰% بیماران بهبودی کامل دارند. مهمترین فاکتور در پیش آگهی، کامل یا ناکامل بودن فلج بل است.
در صورتی که فلج ناکامل باشد ۹۵% تا ۱۰۰% با بهبودی کامل همراه است. فاکتورهای دیگری که با پیش آگهی بد همراه هستند شامل Hyperacusis، کاهش اشک، سن بالای ۶۰ سال، دیابت، بالا بودن فشار خون، درد گوش و درد قدام صورت هستند.
تشخیص فلج بل
تشخیص فلج بل بر اساس تظاهرات بالینی انجام می شود که شامل کج شدن صورت، عدم توانایی در حرکت دادن عضلات سمت آسیب دیده ی صورت و رد کردن سایر بیماری های ایجاد کننده ی فلج صورت می باشد. هیچ آزمایش بالینی مخصوصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.
به طور معمول، پزشک ضعف فوقانی و پایینی صورت فرد را معاینه می کند. در اغلب موارد، این ضعف به یک سمت صورت محدود می شود و یا گاهی اوقات به پیشانی، پلک و دهان می رسد. آزمایشی با عنوان الکترومیوگرافی (EMG) یا نوار عصب وعضله می تواند آسیب به عصب را تشخیص دهد و شدت و وسعت درگیری اعصاب را تعیین می کند. آزمایشات خونی می تواند گاهی اوقات به تشخیص سایر مشکلات همزمان از جمله دیابت و عفونت های خاص کمک کند. با استفاده از عکسبرداری های MRI و سی تی اسکن می توانیم ساختارهایی که بر روی عصب صورت فشار وارد می کنند را تشخیص داده و از بین ببریم.
راه ها و روش های درمان فلج بل
تقریبا 75% از بیماران مبتلا به فلج بل یا عصب صورت در مدت زمان کمی بین دو هفته تا شش ماه به بهبودی کامل دست می یابند. 20% بقیه در عرض کمتر از یک سال بهبود می یابند.تعداد کمی از بیماران ممکن است است بعد از یکسال به بهبودی کامل نرسند. یک روش درمانی مخصوص برای تمام انواع این بیماری وجود ندارد، با این حال پزشک ممکن است برای تسریع بهبودی شما فیزیوتراپی و مصرف داروهای خاص توصیه کند. عمل جراحی به ندرت در مورد بیماری فلج بل یا عصب صورت انجام می شود.موارد زیر باعث تسریع بهبودی خواهد شد:
- کاهش استرس و نگرانی
- خواب و استراحت کافی
- مصرف داروی مناسب و تزریق B12
- چشمان خود را با قطره مصنوعی از صدمه حفاظت کنید.
- مایعات کافی مصرف کنید.
داروها
داروهای رایج برای درمان فلج صورت یا عصب صورت شامل موارد زیر است:
- کورتیکواستروئیدها:مثل Prednisone عوامل ضد التهاب قدرتمندی هستند. اگر این داروها بتوانند ورم عصب صورت را کاهش دهند، در نتیجه عصب قادر خواهد بود به راحتی درون کانال استخوانی که آن را احاطه کرده است، جای گیرد. کورتیکواستروئیدها در صورتی که طی چند روز اول پس شروع علایم مصرف شوند، کارآیی بهتری خواهند داشت.
- داروهای ضد ویروس: نقش داروهای ضد ویروس مشخص نیست. داروهای ضد ویروس به تنهایی فایده ای ندارند. اثربخش بودن آنتی ویروس هایی که به استروئیدها اضافه شده باشند نیز بعید به نظر می رسد.با این وجود، داروی آنتی ویروس والاسیکلوویر (Valtrex) و Acyclovir گاهی اوقات به همراه Prednisone برای بیمارانی که به فلج حاد صورت مبتلا هستند، تجویز می شود.
- استفاده ازقطره اشک مصنوعی
فتق هیاتال چیست؟
