فواید معجزه آسای زینک اکساید برای پوست که از آنها غافلید!

زینک اکساید چیست؟

همان طور که مشخص است، زینک اکساید از زینک ساخته می شود. زینک یا روی، نوعی عنصر فلزی است که در طبیعت یافت می شود و امروزه در بسیاری از محصولات الکترونیکی، شیمیایی و خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. مانند سایر عناصر فلزی از جمله آهن یا الکترولیت هایی مانند منیزیم، زینک یا روی نیز می تواند حامل مقادیر مشخصی بار الکتریکی باشد که در فرآیندهای بدن انسان به آن مزایای ویژه ای می بخشد. زینک فواید منحصربه فردی برای بخش های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی، دستگاه گوارش، مغز و پوست دارد. این ماده در سلول های پوستی به عنوان یک واحد ساختمانی برای ساخت پروتئین، تولید آنزیم و فرآیندهای سوخت و ساز بدن استفاده می شود. در حالی که زینک به تنهایی در طبیعت یافت می شود، زینک اکساید به طور طبیعی وجود ندارد. در واقع این ماده طی یک واکنش شیمیایی و با ترکیب شدن زینک با مولکول های اکسیژن در اثر حرارت تشکیل می شود. این دو عنصر پس از تبخیر، متراکم شده و به صورت پودری درمی آیند که دانه های آن ریز، سفید و کریستالی است. دانه های زینک اکساید با قرارگیری روی خارجی ترین لایه سطح پوست، یک لایه محافظتی برای آن ایجاد می کنند. در دهه های اخیر پیشرفت هایی در زمینه ابعاد ذرات زینک اکساید منجر به رونق گسترده ای در کرم ها و ضد آفتاب های حاوی این ماده شده است. شروع این پیشرفت ها در سال 2008 بود؛ زمانی که محققان موفق به تولید ذرات زینک اکساید در اندازه نانو شدند که منجر به انقلابی در صنعت تولید محصولات مراقبت از پوست به خصوص ضد آفتاب شد. فرمول پیشرفته این ماده می تواند بدون باقی گذاشتن یک لایه ضخیم و سفید روی پوست، در محافظت از پوست بسیار قوی عمل کند. با این ویژگی جدید، این ماده توانست به سرعت جایگاه خود را برای طیف گسترده تری از مردم در میان ترکیبات موجود در محصولات ضدآفتاب طبیعی پیدا کند. اگرچه توجه به این نکته حائز اهمیت است که ایمنی این نانو ذرات برای انسان هنوز به صورت قطعی اثبات نشده است.

فواید زینک اکساید و نحوه عملکرد آن

شاید تعجب کنید اگر بدانید که استفاده از این ماده، مختص سال های اخیر نیست و استفاده از آن برای کمک به بهبود انواع زخم و سوختگی ها به بیش از 2000 سال پیش برمی گردد. البته امروزه، مصارف زینک اکساید گسترش زیادی یافته است، با این حال، بررسی تاریخچه این ماده شگفت انگیز نشان می دهد که خود ماده معدنی زینک (روی) برای اولین بار حدود 500 سال قبل از میلاد در نسخه های دارویی هند باستان در یک مرهم طبیعی ترمیم کننده، استفاده شده است. از جمله مصارف و فواید زینک اکساید می توان به این موارد اشاره کرد:

• کمک به کاهش التهاب ناشی از بثورات پوستی، آلرژی یا تحریکات پوستی (از جمله ادرار سوختگی نوزادان)
• پیشگیری از آفتاب سوختگی و محافظت از پوست در برابر پرتوهای آسیب رسان خورشید (به ویژه در پوست های حساس به نور)
• محافظت از پوست در برابر تمام طیف مضر پرتوهای فرابنفش (می توان گفت زینک اکساید تنها ترکیبی است که در کرم های ضد آفتاب طیف گسترده، علاوه بر پرتو UV-B، کل پرتوهای UV-A را نیز فیلتر می کند.)
• محافظت در برابر سرطان پوست یا نئوپلازی (سرطان سلول های پایه ای پوست)
• بهبود و ترمیم زخم و پیشگیری از عفونت های باکتریایی
• کمک به بهبود و رفع سوختگی ها و بافت آسیب دیده و سوخته
• کمک به درمان ضایعات آکنه
• حفظ رطوبت در پوست های خشک
• کاهش شوره سر
• درمان زگیل
• کاهش آسیب های التهابی پوست (از جمله روزاسه که نوعی بیماری شایع پوستی است که باعث قرمزی یا برافروختگی پوست و قابل مشاهده شدن رگ های خونی در صورت می شود.)
• درمان اختلالات رنگدانه ای (مانند ملاسما؛ بیماری پوستی ای که باعث ایجاد نقاط و لکه های تیره روی پوست صورت می شود.)
• پیشگیری از روند پیری پوست
• بهبود ساخت کلاژن و تشکیل بافت هم بند جدید

از آنجا که زینک اکساید در آب محلول نیست، برای داشتن بیشترین اثربخشی لازم است با یک ماده حامل ترکیب شود. این ماده حامل معمولاً از میان محلول های موضعی مانند مواد آرایشی، ضد آفتاب های فیزیکی، پمادها، بالم ها و مرطوب کننده ها انتخاب می شود. بعضی از لوسیون ها یا کرم ها نیز حاوی زینک اکساید هستند که در نتیجه این موضوع، مواد روغنی راحت تر به داخل پوست نفوذ می کنند. در این فرآورده ها زینک یک سد محافظتی تشکیل می دهد که باعث حفظ رطوبت در پوست می شود.

پنج فایده مهم زینک اکساید

پماد زینک اکساید (Zinc oxide) یک داروی معجزه آفرین; بعید است دچار سوختگی شوید و حداقل یک نفر از اطرافیان استفاده از این محصول را پیشنهاد نکنند! داستان استفاده از این محصول که با نام اکسید دوزنگ بین مردم مرسوم تر است به سال ها قبل برمی گردد. زمانی که اولین بار ایرانیان از توتیا برای بهبود بینایی و زیبایی چشم استفاده می کردند و پس از آن نیز استفاده از توتیا تحت عنوان زینک اکساید متداول شد. در بخش قبل خواص این ماده را به صورت خلاصه خواندید، اکنون با برترین خواص آن برای پوست بیشتر آشنا می شوید.

محافظت از پوست در برابر آفتاب سوختگی و آسیب های ناشی از آفتاب

طی سه دهه گذشته یکی از موضوعاتی که در تحقیقات پیرامون مراقبت از پوست بسیار مورد توجه قرار گرفته است، بررسی فواید زینک اکساید برای محافظت طبیعی از پوست در برابر آفتاب است. بر اساس این تحقیقات مشخص شده است که زینک اکساید از پوست در مقابل هر دو نوع پرتو فرابنفش نور خورشید (UVA /UVB) محافظت می کند. این ویژگی در اغلب ضدآفتاب های شیمیایی که فقط یک نوع پرتو فرابنفش را مسدود می کنند، وجود ندارد. امروزه زینک اکساید علاوه بر ضد آفتاب، به فرمولاسیون بسیاری از محصولات مراقبت از پوست نیز افزوده می شود. همچنین این ماده در بسیاری از لوسیون ها و مواد آرایشی-بهداشتی معدنی، کانسیلرها، مرطوب کننده ها، بی بی کرم ها، دی دی کرم ها و محصولات ضد پیری استفاده می شود. در گذشته ضدآفتاب های حاوی زینک اکساید به دلیل رگه های سفید قابل توجهی که روی پوست به جا می گذاشتند، محبوب نبودند. این موضوع نشانه این بود که زینک به طور کامل جذب نشده است. اما در سال های اخیر دانش مراقبت از پوست پیشرفت های بسیاری کرده است و امروزه فرمولاسیون های جدید زینک اکساید با ذرات بسیار ریزی وجود دارند که دیگر روی پوست رگه های سفید به جای نمی گذارند. ویژگی های زینک اکساید برای محافظت از پوست در برابر پرتوهای خورشید:

• امروزه زینک اکساید در برخی از بهترین ضدآفتاب ها، به تنهایی اثراتی مشابه محصولات مراقبت پوست شیمیایی دارد، این در حالی است که در محصولات مراقبت پوست شیمیایی از چندین ترکیب به صورت هم زمان برای محافظت در برابر طیف گسترده پرتوهای فرابنفش استفاده می شود.
• میزان ایمنی، قدرت و اثربخشی یک محصول برای پیشگیری از سوختگی، به میزان زینک اکساید به کار رفته در فرمولاسیون آن بستگی دارد. درصد زینک اکساید در محصولات مختلف بسیار متفاوت است و درصد نهایی، SPF (فاکتور محافظتی در برابر آفتاب) محصولات را تعیین می کند.
• در کرم های ضدآفتاب ، درصد زینک اکساید معمولاً حدود 25 تا 30 درصد است.
• در محصولات آرایشی، ازجمله کرم پودر ها، بی بی کرم ها، دی دی کرم ها و مرطوب کننده های صورت، درصد (و درنتیجه پوشش دهی) معمولاً در حدود 10 تا 19 درصد است.
• هرچه از زینک اکساید کمتری در یک محصول استفاده شود، اثر محافظتی کمتری خواهد داشت (در بازه مجاز). به عنوان مثال فرآورده ای با SPF 15، نسبت به محصولی با SPF 30 که حاوی زینک بیشتری است، به مدت کمتری دوام خواهد داشت.

2) کمک به درمان آکنه

برای درمان آکنه، زینک اکساید معمولاً با سایر ترکیبات ضدالتهابی یا ضد باکتری مانند آنتی اکسیدان ها، زینک گلوکونات یا سولفات روی ترکیب می شود. همچنین این عناصر در کنار هم به بهبود ظاهر، کاهش شدت، طول مدت درمان و درد آکنه های کیستیک یا هورمونی و نشانه های آن ها کمک می کنند. نتایج یک مطالعه در سال 2013 همراه با تحقیقات دیگر در این زمینه نشان می دهد که زینک اکساید می تواند از روش های مختلفی به درمان و پیشگیری از بروز آکنه کمک کند، از جمله:

• کاهش خصوصیات میکروبی یا باکتریایی مرتبط با بروز آکنه
• کاستن از التهابی که در نتیجه فعالیت باکتری های عامل جوش و انسداد منافذ پوستی ایجاد می شود
• کاهش احتمال بروز مجدد آکنه در صورت مقاوم شدن پوست در برابر آنتی بیوتیک های خوراکی یا موضعی
• تنظیم تولید چربی یا سبوم توسط پوست
• اثر قابض که به خشک کردن چربی اضافی و کوچک کردن منافذ بزرگ پوست و بهبود ظاهر آسیب دیده آن کمک می کند

تحقیقات نشان می دهد که مصرف موضعی زینک به تنهایی یا به همراه سایر ترکیبات بسیار مؤثر عمل می کند. این موضوع به دلیل ویژگی های ضدالتهابی و توانایی کاهش باکتری ایجادکننده جوش (پروپیونی باکتریوم) از طریق مهار آنزیم های لیپاز باکتری و سطوح اسیدهای چرب آزاد در خون است. گاهی اوقات متخصصین پوست برای موارد شدید، مقاوم و مزمن آکنه، جهت کمک به جلوگیری از انسداد منافذ پوست توسط باکتری ها، آنتی بیوتیک تجویز می کنند. با این حال، مطالعات نشان داده اند که باکتری های ایجادکننده آکنه می توانند پس از مدتی در برابر درمان مقاوم شوند، بنابراین برای برخی از افراد مصرف انواع قرص و لوسیون ممکن است پس از مدتی کارساز نباشد. درمان های آنتی بیوتیکی آکنه هم می توانند عوارض جانبی از جمله قرمزی، افزایش حساسیت به نور خورشید، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست داشته باشد. خبر خوب این است که درمان با زینک اکساید می تواند حتی برای کسانی که آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک دارند نیز مفید باشد.

درمان بثورات و تحریکات پوستی (شامل ادرار سوختگی نوزادان)

تحقیقات زیادی نشان می دهد که زینک اکساید به رشد بافت جدید، ترمیم پوست، بهبود زخم ها و جلوگیری از التهاب کمک می کند. از این ماده می توان برای کمک به بهبود طبیعی موارد زیر استفاده کرد:

• ادرار سوختگی نوزادان
• تب خال های دهانی
• زخم های پوستی
• خراش ها یا ساییدگی ها
• سوختگی ها
• تحریک حاصل از مصرف محصولات شیمیایی

زینک اکساید یک ماده موثر رایج در بسیاری از کرم های مخصوص ادرار سوختگی نوزادان است. پمادهای حاوی زینک اکساید با تشکیل یک لایه محافظ روی پوست، به محافظت از پوست ظریف و حساس کودک در برابر مواد محرک و باکتری ها کمک می کنند. در مورد بثورات پوشک، بهتر است برای کاهش التهاب، از زینک به صورت مکرر و به مقدار زیاد (طبق تجویز پزشک متخصص اطفال) استفاده شود. برخی مطالعات در این زمینه نشان می دهد که می توان از پمادهای زینک اکساید 5 درصد، برای کاهش علائم تحریک پوست در نوزادان مبتلا به بثورات پوشک ناشی از اسهال استفاده کرد. کرم هایی که فاقد عطر یا رنگ افزودنی هستند بهترین گزینه برای درمان بثورات پوستی، ازجمله بثورات پوشک با درجات خفیف تا شدید و پیشگیری از تشدید علائم محسوب می شوند.

کمک به پیشگیری از بروز عفونت های باکتریایی

زینک اکساید می تواند مانند یک قابض ملایم عمل کرده و از بروز عفونت های باکتریایی پوست پیشگیری کند؛ در نتیجه مانند یک ماده خشک کننده طبیعی محسوب می شود. از جمله کاربردهای سنتی محصولات زینک اکساید می توان به مواردی نظیر درمان زخم و جراحت های ناشی از جراحی و استفاده از آن به عنوان مرهم برای درمان زخم های دهانی اشاره کرد. زینک یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در تنظیم عملکردهای آنزیمی مورد نیاز برای ترمیم آسیب های لایه خارجی پوست و تشکیل کلاژن و بافت هم بند جدید دارد. مطالعه ای در سال 2003 نشان داد که زینک اکساید از طریق مهار چسبندگی و جلوگیری از ورود باکتری ها باعث کاهش عفونت های باکتریایی می شود. زینک اکساید همچنین علاوه بر کمک به کاهش نفوذپذیری باکتری ها، باعث افزایش فشردگی محل اتصال بین سلولی می شود، به طوری که باکتری ها نتوانند راه خود را به داخل پیدا کنند. زینک اکساید همچنین از طریق تعدیل بیان ژن سایتوکاین های التهابی به کاهش التهاب پوستی نیز کمک می کند. سایتوکاین ها مولکول های پیام رسانی هستند که از برخی سلول های ایمنی که التهاب را تحریک می کنند ترشح می شود. بسیاری از محصولات پوستی حاوی زینک اکساید به کاهش قرمزی، تورم، درد و التهاب ناشی از تجمع باکتری کمک می کنند. به علاوه، مزیت دیگر این محصولات این است که مانند سایر محصولات تجاری قابض، منافذ بزرگ پوست را کوچک کرده و با تنظیم تولید سبوم پوست از براق شدن پوست جلوگیری می کنند.

اثرات ضد پیری و بهبود آسیب های بافتی

زینک اکساید نه تنها از آسیب دیدگی ناشی از پرتو آفتاب، چین و چروک و لک های تیره جلوگیری می کند، بلکه به رشد بافت پوست جدید و تولید کلاژن نیز کمک می کند. کلاژن نقش مهمی در حفظ جوانی و شادابی پوست ایفا می کند. بدن به زینک و سایر مواد معدنی کمیاب برای سنتز کلاژن و ترمیم بافت هم بند نیاز دارد. مطالعات نشان داده اند که درمان پوست آسیب دیده، پوست خشک یا زخم پوستی به کمک محصولات زینک اکساید فقط در عرض 48 ساعت (شامل درمان و مراقبت دوران بعد از جراحی) سبب بهبود عوارض پوستی، ترمیم بهتر، کاهش التهاب و قرمزی، بازیابی رنگدانه و تنظیم میزان مایع میان بافتی و سبوم (چربی) پوست می شود. زینک اکساید همچنین هنگامی که همراه با سایر فرآورده های ضد پیری پوست به کار رود، می تواند به افزایش مقدار مواد موثره جذب شده توسط پوست کمک کنند.

چطور از زینک اکساید استفاده کنیم؟

زینک اکساید در محصولات و فرمولاسیون های مختلفی وجود دارد و انتخاب شما از میان این محصولات به نحوه استفاده و کاربرد آن بستگی دارد. با وجود آنکه استفاده از این ماده به تنهایی به عنوان یک محصول درمانی روی پوست می تواند به بهبود سلامت و ظاهر پوست کمک کند، شما می توانید فرآیند درمان موضعی را با یک مکمل ویتامین حاوی زینک تکمیل کنید تا از نتایج و محافظت بهتری برخوردار شوید. نکته: هنگام استفاده از مکمل زینک، به مقدار مجاز روزانه زینک دریافتی دقت کنید.

کرم های ضد آفتاب حاوی زینک اکساید

هنگام خرید ضدآفتاب ، لیبل محصول را با دقت بخوانید و یک ضد آفتاب طیف گسترده انتخاب کنید. زینک اکساید موثرترین ترکیب برای محافظت در برابر UV-B و انواع UV-A است و وجود این ماده در ترکیبات ضد آفتاب، بهترین نشانه برای وسیع الطیف بودن کامل ضد آفتاب است.

در استفاده از کرم ضدآفتاب حاوی زینک اکساید یا هر کرم ضد آفتاب دیگری، باید به برخی نکات مهم دیگر هم دقت کنید:

• محصول را 15 تا 30 دقیقه قبل از خروج از منزل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید استفاده کنید.
• ضد آفتاب فقط برای صورت و دست نیست. مراقب باشید نقاط حساس مانند بالای گوش ها، پشت گردن، لب ها، نقاط فوقانی سر و همچنین روی پاها را فراموش نکنید. هر ناحیه ای از پوست که توسط لباس، به طور کامل حفاظت نمی شود، نیاز به ضد آفتاب دارد.
• توجه داشته باشید مصرف بعضی داروها باعث حساسیت پوست نسبت به نور خورشید می شود. از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، فوروزماید و هیدروکلروتیازید، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (پیروکسیکام و ناپروکسن)، داروهای ضد بارداری خوراکی حاوی استروژن، کینین، سولفونامیدها مثل کوتریموکسازول و داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای، نیفدیپین، ایزوترتینوئین، دیفن هیدرامین و گیاه علف چای. بنابراین در صورت مصرف هریک از این داروها، لازم است مراقبت دقیق تری نسبت به نور خورشید انجام دهید.
• با مشورت پزشک یا داروساز، مکمل ویتامین D مصرف کنید.
• سعی کنید در ساعات اوج تابش پرتو فرابنفش، یعنی از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر، در معرض نور آفتاب نباشید؛ به خصوص اگر نسبت به آفتاب سوختگی حساس هستید.

کرم یا پماد زینک اکساید

کرم زینک اکساید برای درمان خراش های کوچک و غیرعفونی و سوختگی می تواند بهترین راه حل درمانی باشد. می توانید محل آسیب دیده را پس از مصرف کرم زینک به کمک یک باند پانسمان کنید یا کرم را در معرض هوا بگذارید تا خشک شود. همیشه قبل از استفاده از کرم زینک اکساید، دستانتان و ناحیه ای که قرار است کرم زده شود را خوب بشویید. این کرم باید تنها برای مصارف خارجی و موضعی استفاده می شود، بنابراین مراقب باشید که در زمان مصرف، کرم وارد چشم، گوش یا دهان شما نشود. کرم زینک اکساید را مستقیماً به ناحیه آسیب دیده بمالید.

استفاده از زینک اکساید برای تحریکات پوستی ناشی از پوشک

پوست لطیف و نازک نوزادان، بسیار در معرض آزار و آسیب است. به خصوص در ناحیه پوشک. مراقبت از پوست نوزاد اهمیت زیادی دارد. اگر این ناحیه دچار تحریک پوستی شده است، ناحیه پوشک را تمیز و خشک کنید. کرم زینک اکساید را قبل از بستن پوشک جدید، پیش از خواب یا در هنگام رؤیت علائم بثورات پوستی به نواحی آسیب دیده بمالید. می توانید در هر نوبت تعویض پوشک، به خصوص در زمان خواب از کرم استفاده کنید. در این صورت زمان بیشتری برای جذب آن به پوست وجود خواهد داشت. اگر به پماد زینک اکساید مخصوص کودکان دسترسی ندارید، حتماً در مورد استفاده از پمادها یا کرم هایی که مخصوص اطفال طراحی نشده اند، با پزشک کودک تان مشورت نمائید.

ایمنی زینک اکساید

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بررسی های گسترده ای در رابطه با ایمنی زینک اکساید انجام داده است. این سازمان در نتیجه این بررسی ها، اعلام کرده است که این ماده می تواند به طور ایمن به عنوان یک افزودنی رنگی در داروها و مواد آرایشی و همچنین یک ماده موثره ضد آفتاب و محافظ پوست در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده شود. همچنین این سازمان استفاده از زینک اکساید را در کرم های محافظ پوست بدون نسخه تا غلظت های 25 درصد و در محصولات دارویی ضدآفتاب با غلظت های 25 درصد مورد تائید قرار داده است.

بنابراین زینک اکساید یک ترکیب فعال است که در ضد آفتاب ها و برخی دیگر از محصولات مراقبت پوستی از آن استفاده می شود. همچنین این ماده برای درمان خارش، عفونت های پوستی، ترک خوردگی پوست، زخم و بیماری های پوستی کاربرد دارد. امیدوارم از محتوای پوست و مو نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که به زیبایی پوست خود اهمیت میدهند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش سلامت خانواده ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

اوره چه فواید منحصربفردی برای پوست دارد؟