گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است و در بیشتر نقاط ایران نیز می روید. از زمان های قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است.بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماری های مختلف از آن استفاده می کرده است. در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می کردند. پزشکان قدیم عقیده داشتند گشنیز از سرایت امراض جلوگیری می کند، از این رو به افراد مبتلا به آبله دستور می دادند که آب گشنیز را به دور چشمهایشان بمالند تا میکروب آبله به چشم ها سرایت نکند.
گشنیز گیاهی است علفی و یک ساله، به رنگ سبز که ارتفاع آن تا 80 سانتی متر نیز می رسد. برگ های آن به دو شکل ظاهر می شوند. آنهایی که در قاعده ساقه وجود دارند به شکل دندانه دار و دیگری در طول ساقه که باریک و نخی می شود. قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد است. بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بد بو است ، ولی بر اثر خشک شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود.
خواص مصرف گشنیز در بارداری
گشنیز سرشار از فیبر، منگنز، آهن و منیزیم است. هم چنین برگ های گشنیز غنی از ویتامین C، ویتامین K و پروتئین هستند. گشنیز دارای مقادیر کمی کلسیم، فسفر، پتاسیم، تیامین، نیاسین و کاروتن است. برخی از خواص گشنیز برای سلامتی عبارتند از:
- مصرف قسمت گل گشنیز سطح کلسترول بد (LDL) را در خون کاهش و کلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد.
- گشنیز سبزی بسیار مفیدی برای دستگاه گوارش و بهبود دهنده عملکرد کبد و حرکات روده است.
- این سبزی برای بیماران دیابتی نیز مفید است. زیرا ترشح انسولین را تحریک کرد و سطح قند خون را کاهش دهد.
- ویتامین K موجود در آن برای درمان بیماران آلزایمری مفید است.
- به دلیل دارا بودن ویتامین ها و آنتی اکسیدان های محلول در چربی، مانند ویتامین A ، از ابتلا سرطان ریه پیشگیری می کند.
- گشنیز دارای خواص ضد التهابی است. به همین دلیل برای درمان بیماری های التهابی مانند آرتروز مفید است.
- خواص ضد سپتیک گشنیز به درمان زخم های دهانی کمک می کند.
- گشنیز برای سلامت چشم ها مفید است. آنتی اکسیدان های موجود در گشنیز از بیماری های چشم پیش گیری می کنند. هم چنین مصرف گشنیز برای درمان ملتحمه مفید است.
- مصرف تخم گشنیز جریان قاعدگی را تنظیم می کند.
- مصرف گشنیز عملکرد سیستم عصبی را بهبود می بخشد و قدرت حافظه را افزایش می دهد.
گشنیز به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد آهن، برای درمان کم خونی بسیار مفید است.
خطرات گشنیز در دوران بارداری
متخصصان اصرار دارند که در تمام 9 ماه به هیچ وجه نباید گشنیز مصرف شود.
- می تواند باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود.
- می تواند باعث کاهش وزن هنگام تولد شود.
- می تواند باعث لخته شدن خون شود.
- می تواند باعث مسمومیت غذایی شود، به خصوص زمانی که دانه های آن خام مصرف شوند بشود.
- می تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
- می تواند باعث تشنج شود.
- می تواند باعث آسیب کبدی شود.
- می تواند باعث حمله قلبی و سکته شود.
- می تواند باعث واکنش های آلرژیک، از جمله آنافیلاکسی شود.
- می تواند باعث علائم تنفسی و حملات آسم شود.
- می تواند باعث مشکلات گوارشی از جمله استفراغ و اسهال شود.
- می تواند باعث خارش و تحریک پوست شود.
آیا می توان در دوران بارداری گشنیز خام خورد؟
می توانید از گشنیز به عنوان چاشنی روی غذاهای خود استفاده کنید، اما نباید برگ یا ساقه آن را بخورید.گشنیز منبع خوبی از ویتامین C، آهن و کلسیم است. همچنین دارای خواص ادرارآور طبیعی است که به کاهش احتباس آب در مفاصل و ماهیچه ها کمک می کند. اگر به دلیل تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری دچار تورم یا احتباس مایعات شده اید، این می تواند به ویژه در دوران بارداری مفید باشد. گشنیز حاوی فلاونوئیدهایی است که با فعالیت آنتی اکسیدانی مرتبط هستند – به این معنی که آنها به محافظت از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد کمک می کنند – بنابراین می تواند به پیشگیری از برخی بیماری ها مانند آرتریت در آینده نیز کمک کند.گشنیز همچنین سرشار از فیبر است که هضم را کند می کند و به کنترل سطح گلوکز خون بعد از خوردن غذاهای غنی از کربوهیدرات مانند پاستا یا نان (برای زنان باردار مهم) کمک می کند.
آیا خوردن گشنیز باعث سقط جنین می شود؟
نشان داده شده است که فواید سلامتی زیادی دارد، از جمله منبع خوبی از ویتامین K، ویتامین B6، منیزیم و آهن است. با این حال، گشنیز ممکن است باعث سقط جنین شود زیرا حاوی ترکیباتی به نام فورانوکومارین است که برای جنین مضر است.اگر باردار هستید یا قصد دارید به زودی پس از خوردن گشنیز باردار شوید و در عرض 24 ساعت پس از مصرف هر گونه عوارض جانبی مانند استفراغ یا اسهال را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
فواید و عوارض مصرف ادویه کاری در بارداری
