گیاه سنا به دلیل خاصیت ملین کنندگی گزینه مناسبی برای مشکل یبوست است. در سال های اخیر از برگ این گیاه در صنایع داروسازی به طور گسترده ای استفاده شده است. امروزه قرص هایی نیز از این گیاه تهیه شده که برای مشکل یبوست به دستور پزشک تجویز می گردد. دمنوش این گیاه، طعم آن به دلیل ترکیباتش تلخ است. مقدار ۰.۵ تا ۱ گرم از برگ سنا را با یک فنجان آب در حدود ۱۰ دقیقه بجوشانید و سپس آن را از صافی رد کرده و مصرف کنید. شما می توانید به دلیل تلخی آن را با نبات یا عسل میل کنید، اما تلخی آن به طور کامل برطرف نمی شود. بهترین زمان مصرف آن شب ها است. این مقدار برای افراد بزرگسال در نظر گرفته شده است. در مصرف سنا زیاده روی نکنید؛ چون استفاده زیاد از آن موجب اسهال شدید می شود. استفاده طولانی مدت از آن هم موجب تنبلی روده می شود. بهتر است بعد از ۱-۲ هفته، استفاده از آن را قطع کنید.
کاربرد برگ سنا چیست؟
۱. درمان یبوست
یکی از خواص برگ سنا رفع مشکل شایع یبوست است. به همین خاطر کسانی که دچار یبوست هستند، به استفاده از سنا روی می آورند. سازمان غذاوداروی آمریکا (FDA) هم چای سنا را به عنوان ماده ای درمانی و بدون نیاز به نسخه معرفی کرده است؛ اما گیاه سنا چطور به رفع یبوست کمک می کند؟ در پژوهش های بالینی کنترل شده، اثرات مصرف سنا روی روده به این صورت بوده که این ماده باعث شُل شدن شکم می شود و در افزایش حجم مدفوع و تعداد دفعات دفع هم نقش دارد.گیاه سنا در نقش ملین هم اثرات مثبت خود را سریع نشان می دهد. معمولا مدت ۸ ساعت طول می کشد تا مصرف گیاه سنا برای رفع مشکل اثر کند. احتمال دارد که این اثرگذاری در بازه ای ۶ تا ۱۲ ساعتی نیز به طول بینجامد. بهتر است چای سنا را قبل از خواب بنوشید تا صبح روز بعد، روده هایتان به کار بیفتد. مصرف چای سنا به عنوان درمانی خانگی به طور موقتی مناسب است، اما راهکاری دائمی نیست.
۲. درمان هموروئید (بواسیر)
هموروئید، تورم رگ ها در مقعد و قسمت تحتانی رکتوم (راست روده) است. بواسیر یا هموروئید می تواند نشانه ی یبوست و فشاری باشد که به این ناحیه در هنگام دفع وارد می شود. این مشکل بسیار ناخوشایند و دردآور است و بسیاری از مبتلایان به آن به دنبال درمان های خانگی مناسب آن هستند. یکی از خواص برگ سنا در کاهش یبوست و فشار دفع است. به همین خاطر مصرف چای آن از سوی بیماران مبتلا به هموروئید، منطقی به نظر می رسد. عملکرد سنا برای رفع یبوست به این شکل است که دیواره ی روده را تحریک و روده را نرم می کند.
۳. درمان سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
یکی از رایج ترین نشانه های سندروم روده ی تحریک پذیر، وقوع تغییرات در حرکات روده است. این تغییرات باعث بروز اسهال یا یبوست می شود. اگر مشکل مبتلایان به این سندروم به شکل یبوست ظهور پیدا کند، استفاده از خواص برگ سنا مفید واقع خواهد شد.اطبای سنتی، استفاده از چای سنا را هنگامی که لاکتولوز بی اثر می شود، به بیماران خود توصیه می کنند. البته مطالعات و پژوهش های در این زمینه همچنان ادامه دارد و دانشمندان قطعا اثرگذاری سنا در درمان سندروم روده تحریک پذیر را اعلام نکرده اند. پس اگر به این بیماری دچار هستید، باید قبل از مصرف چای یا سایر فراورده های سنا با پزشک معالج خود مشورت کنید.
۴. آماده شدن برای انجام کولونوسکوپی
گاهی اوقات هم از چای سنا برای پاک سازی روده بزرگ قبل از انجام آزمایش کولونوسکوپی استفاده می شود. شاید بپرسید، کولونوسکوپی چیست؟ این آزمایش راهکاری درمانی برای مشاهده ی درون کلون یا روده ی بزرگ است. روده ی بزرگ، آخرین بخش دستگاه گوارش است و قبل از انجام کولونوسکوپی باید کاملا از مواد زائد تخلیه شود. به نظر می رسد مصرف سنا به شکل خوراکی تأثیراتی مشابه روغن کرچک و محصولات رایج قدیمی مانند بیزاکودیل در تخلیه ی روده دارد. این مورد از خواص برگ سنا می تواند به رفع مشکلاتی نظیر سوءهاضمه، جمع شدن باد در روده و انقباضات آن هم کمک کند.
۵. مدر بودن
از سایر خواص برگ سنا می توان به ادرارآور بودن آن اشاره کرد. این گیاه موجب دفع ادرار و خارج شدن چربی، نمک، آب اضافی و سم زدایی بدن می شود. این ماده گیاهی می تواند موجب کمبود آب بدن هم بشود. پس اگر آن را مصرف می کنید به آب رسانی بدن توجه داشته باشید.
۶. مراقبت از پوست و مو
چای سنا با داشتن مقادیری تانین، رِزین و اسانس قادر به درمان زخم ، درمان سوختگی و قارچ پوستی است. خواص ضدمیکروبی آن هم به درمان آکنه و سایر ناراحتی های پوستی کمک می کند.این ماده ی گیاهی برای پرپشت شدن و افزایش ضخامت و حجم موها نیز مفید است. سنا می تواند به درخشان شدن موها هم کمک کند. مثلا باعث می شود تا موی طلایی حالت بلوند مایل به خاکستری پیدا کند.
۷. ضد انگل
موادی نظیر سنوسید که در چای سنا وجود دارد به آن خاصیت ضدانگلی می دهد. سنا با ریشه کن کردن کرم ها و انگل روده باعث می شود که جذب مواد مغذی در بدن بهتر صورت بگیرد.
۸. درمان بیماری های التهابی و سرطان روده
از دیرباز تا کنون از سنا برای رفع مشکلات التهابی بدن نظیر سردرد، التهاب بافت ها و مفاصل و تب استفاده می شده است. آنتی اکسیدان های موجود در برگ سنا هم به کاهش وقوع بیماری های مزمن بدن کمک می کند. بنابراین با خنثی کردن رادیکال های آزاد قبل از ایجاد استرس اکسیداتیو، بیماری های مزمن و سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ، به سلامت بدن کمک می کند.
موارد منع مصرف برگ سنا
- این گیاه به هیچ عنوان بدون اجازه پزشک برای کودکان زیر ۱۰ سال استفاده نشود. همچنین در دوران بارداری و شیردهی نیز باید از مصرف آن خودداری شود.
- مصرف سنا برای افراد مبتلا به انسداد روده، بیماری هموروئید یا زخم معده ممنوع است.
- اگر سابقه بیماری قلبی دارید و از دارو های قلبی استفاده می کنید حتماً قبل از مصرف از این گیاه با پزشک خود مشورت کنید. زیرا امکان تداخل دارویی بین آن ها وجود دارد.
- مصرف همزمان گیاه سنا با دارو های ادرارآور ممنوع است، زیرا منجر به دفع بیش از حد پتاسیم از بدن می شود.
- معمولا سنا دارای دل پیچه است و باید از مکمل گلسرخ استفاده شود
- زنان شیرده نباید مصرف کنند چون نوزاد دچار اسهال می شود.
- چای سنا بر انعقاد خون هم اثر می گذارد. بنابراین اگر شخصی داروهای ضدانعقاد مصرف می کند، نوشیدن چای سنا در روند درمانش تداخل ایجاد خواهد کرد.
- این گیاه موجب دفع ادرار و خارج شدن چربی، نمک، آب اضافی و سم زدایی بدن می شود. این ماده گیاهی می تواند موجب کمبود آب بدن هم بشود. پس اگر آن را مصرف می کنید به آب رسانی بدن توجه داشته باشید.
- مسمومیت کبدی . مصرف چای سنا، در بلندمدت باعث مسمویت های کبد می شود.
- برگ سنا که متأسفانه امروزه به وفور برای درمان استفاده می شود، اگر بیش از ۲ هفته مصرف شود، می تواند منجر به تنبلی روده، تشدید بیماری و اشکالاتی در روده بزرگ شود.
آیا میدانستید گندم سیاه گیاهی سرشار از مواد مغذی است؟نکته قابل توجه
از ترکیبات آن در روز های تعطیل یا زمانی که بیشتر در خانه هستید استفاده کنید، زیرا در صورت مصرف بیش از حد این گیاه، قولنج، بروز درد های شکمی و دل پیچه نصیبتان می شود. برای کاستن عوارض جانبی توصیه می شود، آن را با گشنیز، دارچین، زنجبیل، انیسون و هل مخلوط نموده و مصرف کنند. به طور کلی مصرف برگ سنا در دوز مناسب، تقریباً بی خطر بوده و هیچ گونه نگرانی درباره مصرف آن وجود ندارد.
در آخر باید بگوییم که سنا گیاهی است که معمولاً به شکل بوته ای رشد می کند و از خانواده نخود است. برگ این گیاه خاصیت دارویی دارد. سنا بیشتر به صورت وحشی و در آفریقا و هندوستان وجود دارد. این گیاه را در مناطق جنوبی ایران و در کنار خلیج فارس می توان یافت. گیاه سنا در شکل ظاهری آن تنوع وجود دارد. گونه خارجی این گیاه با گونه ایرانی اش در ظاهر متفاوت است، اما از نظر خواص خاصیت مشابهی دارد.
