هر فردی که روابط عاشقانه را تجربه کرده باشد می داند که اختلاف نظر و دعوا غیرقابل اجتناب است. وقتی دو نفر مدت زمان زیادی را کنار هم سپری می کنند و زندگی هایشان در هم گره می خورد، ممکن است هرازگاهی به اختلاف بخورند. این اختلاف نظرها ممکن است بزرگ یا پیش پاافتاده باشد، از شام چی بخوریم گرفته تا اینکه آیا تربیت فرزندان براساس آموزه های دینی باشد یا نه.
این حقیقت که در رابطه تان اختلاف نظر وجود دارد نشانه ی این نیست که مشکل جدی ای رابطه تان را تهدید می کند. درواقع، این اختلاف نظرها اگر به درستی مدیریت شوند می توانند حتی باعث رشد رابطه تان شوند.
اگر هیچوقت با هم دعوا نکنید یا درمورد مشکلی با هم حرف نزنید، هیچوقت موفق به حل مشکلاتتان نخواهید شد. اگر به طور سازنده ای با مشکلاتتان برخورد کنید، درک بهتری درمورد همسرتان پیدا می کنید و به راه حلی دست پیدا خواهید کرد که به نفع هر دوی شما باشد. از طرف دیگر، این احتمال وجود دارد که مشکلی تشدید شده و موجب بروز خصومت شود. در زیر به ۱۰ نکته ای اشاره می کنیم که کمکتان می کند راه حل های سازنده برای مشکلاتتان پیدا کنید.
حل مشکلات زناشویی با این ۱۰ قانون
۱. رُک باشید.
بعضی وقت ها آدم ها نمی تواند صاف و پوست کنده بگویند که چه چیزی اذیتشان می کند و درعوض از روش های غیرمستقیم برای بیان ناراحتی شان استفاده می کنند. یک طرف ممکن است طوری با دیگری صحبت کند که یک دشمنی زیر پوستی از آن احساس شود. یا اینکه با تند و تند عوض کردن موضوعات مختلف نخواهید درمورد مشکل اصلی درست حرف بزنید. این روش های غیرمستقیم برای ابراز عصبانیت به هیچ عنوان سازنده نیستند چون طرف مقابل به درستی نمی فهمد که مشکل اصلی کجاست و چطور باید واکنش دهد.البته متوجه می شود که همسرش ناراحت است ولی این فقدان صراحت باعث می شود مشکل بدون راه حل بماند.
۲. بدون سرزنش کردن همسرتان، درمورد احساستان حرف بزنید.
جملاتی که به صورت مستقیم شخصیت طرفتان را زیر سوال می برد برای رابطه بسیار مضر است. اگر مردی که از حسادت همسرش کلافه شده است بگوید «واقعاً آدم غیرمنطقی ای هستی» باعث می شود که همسرش وارد حالت دفاعی شود و بحث را به بیراهه بکشد.
یک استراتژی بسیار سازنده استفاده از جملاتی است که با «من» شروع می شود و ترکیب کردن آنها با «توصیف رفتار». این جملات روی احساس شما تمرکز دارد، بدون اینکه همسرتان را در جایگاه متهم بنشاند و توصیف رفتار هم روی رفتار خاصی که از همسرتان سر زده است تمرکز دارد نه یک نقص شخصیتی. به عنوان مثال، این مرد در چنین شرایطی می تواند بگوید، «من از اینکه مدام طی مکالمه های خیلی عادیم با زن های دیگه بهم میگی دارم باهاشون لاس می زنم ناراحت میشم.» این تاکتیک ها بسیار صریح و مستقیم هستند ولی شخصیت طرف مقابلتان را زیر سوال نمی برند.
۳. هیچوقت نگویید «هیچوقت» (یا »همیشه»).
وقتی درمورد یک مشکل صحبت می کنید باید سعی کنید از کل گویی درمورد همسرتان اجتناب کنید. جملاتی مثل، «تو هیچوقت تو کارهای خونه به من کمک نمی کنی» یا «تو همیشه فقط مشغول گوشیت هستی» باعث خواهد شد که همسرتان حالت دفاعی پیدا کند. این استراتژی باعث می شود همسرتان هم سعی کند شکایت های مشابه از شما بکند و بحثتان را به هیچ جا نخواهند رساند. تاکید می کنیم به هیچ عنوان نباید کاری کنید که همسرتان وارد حالت دفاعی شود.
۴. موضوع بحث را انتخاب کنید.
اگر می خواهید بحثی سازنده داشته باشید، باید هر بار روی یک موضوع مشخص بحث کنید. زوج های ناراضی معمولاً در طول بحث ها موضوعات مختلفی را وسط می کشند. وقتی می خواهید مشکلات شخصی تان را حل کنید، هیچوقت از این استراتژی استفاده نمی کنید.
تصور کنید می خواستید درمورد اینکه باید فعالیت ورزشی بیشتری وارد برنامه ی روزانه تان کنید فکر کنید. مطمئناً تصمیم نمی گیرید که در چنین زمانی به اینکه چطور می توانید پول بیشتری برای زمان بازنشستگی پس انداز کنید، کمدتان را چطور مرتب کنید، یا اینکه با یک موقعیت بد در محل کار چطور برخورد کنید هم فکر کنید.
مطمئناً تصمیمتان این خواهد بود که به هر کدام از این مشکلات یکی یکی فکر کنید. این کملاً واضح است ولی دعوای بین تان داغ می شود به راحتی ممکن است دو طرف از یک موضوع به موضوع دیگر بپرند و شکایت های مختلف را وسط بکشند. باید بدانید که هر چه شکایت های بیشتری را وسط بکشید، احتمال اینکه بتوانید به راهکاری برای این مشکلات برسید، کمتر می شود.
۵. واقعاً به حرف های همسرتان گوش دهید.
خیلی ناراحت کننده است که احساس کنید همسرتان به حرف های شما توجهی ندارد. وقتی وسط حرف همسرتان می پرید یا تصور می کنید که می دانید به چه فکر می کند، شانس این را که بتواند حرف های دلش را به زبان بیاورد از او می گیرید. حتی اگر مطمئن باشید که می دانید همسرتان چه می خواهد بگوید، باز هم ممکن است اشتباه کرده باشید.
می توانید با استفاده از تکنیک های گوش دادن فعال به همسرتان نشان دهید که به حرف هایش توجه دارید. وقتی همسرتان مشغول حرف زدن است، حرف هایش را با استفاده از کلماتی دیگر تکرار کنید. این کار جلوی بروز سوء تفاهم را هم می گیرد. یا سوال بپرسید. مثلاً بگویید، «تو از اینکه من اون حرف رو زدم ناراحتی، آره؟» این استراتژی ها هم از بروز سوءتفاهم ها جلوگیری می کند و هم به همسرتان نشان می دهد به او توجه دارید و برای حرف هایش ارزش قائل هستید.
۶. اتوماتیک وار به شکایت های همسرتان اعتراض نکنید.
وقتی از شما انتقاد می کنند خیلی سخت است که حالت دفاعی به خودتان نگیرید. ولی این رویکرد دردی را دوا نمی کند. زوجی را تصور کنید که به خاطر اینکه زن می خواهد مرد بیشتر در کارهای خانه کمکش کند دارند با هم دعوا می کنند. وقتی زن از مرد می خواهد که بعد از خوردن صبحانه، میز را مرتب کند، مرد پاسخ می دهد، «آره می دونم خیلی خوبه این کار را بکنم ولی من صبح ها وقت برای اینکار ندارم!» وقتی زن از او می خواهد آخرهفته کمی برای کمک کردن به او وقت کنار بگذارد، مرد می گوید، «آره خیلی خوبه اگه برسم ولی ما معمولاً آخرهفته ها برنامه داریم و منم کلی کار دارم که انجام بدم، نمیشه.» این رفتار نشان می دهد که نظرات زن برای مرد اهمیتی ندارد
یک رفتار مخرب دیگر شکایت متقابل است که وقتی طرفتان شکایتی از شما می کند شما با یک شکایت جواب او را بدهید. مثلاً وقتی زن می گوید «به اندازه ی کافی تو کارهای خونه کمکم نمی کنی» مرد جواب دهد، «تو خیلی وسواسی ای». خیلی مهم است که درست به حرف طرفتان گوش دهید و واقعاً آن را مدنظر قرار دهید.
۷. رویکردتان را تغییر دهید.
علاوه بر گوش دادن به حرف های همسرتان، باید دیدگاه او را مدنظر قرار دهید و سعی کنید بفهمید این دیدگاه از کجا ناشی می شود. آنهایی که می توانند از دیدگاه طرفشان به مسئله نگاه کنند معمولاً کمتر طی مشاجرات عصبانی می شوند.
تحقیق دیگری نشان داده است که داشتن یک رویکرد واقع گرایانه و بی طرف هم می تواند مفید باشد. در یک تحقیق محققان از زوج های مختلف خواستند که به یکی از دعواهایشان از دید یک سوم شخصِ بی طرف نگاه کنند که می خواهد به راه حلی مفید برای هر دوی آنها برسد و آن را توصیف کنند. زوج هایی که سه مرتبه در سال در این امتحان نوشتاری بیست دقیقه ای شرکت می کردند، در طول سال رضایت بیشتری از زندگی زناشویی خود داشتند.
۸. همسرتان را تحقیر نکنید.
ازمیان تمام حرف های منفی ای که می توانید در یک دعوا به زبان آورید، بدترین آن حرف های تحقیرآمیز است. گاتمن دریافته است که تحقیر کردن اولین نشانه ی طلاق است. حرف های اهانت آمیز و تحقیرکننده حرف هایی هستند که همسرتان را کوچک می کنند. طعنه زدن و برچسب زدن هم جزو آن محسوب می شود. همچنین شامل رفتارهای غیرکلامی مثل پوزخند زدن هم می شود.چنین رفتارهایی به شدت غیرمحترمانه است و به طرفتان نشان می دهد که از او متنفرید.
تصور کنید که یکی از طرفین می گوید «کاش منو بیشتر بیرون می بردی» و طرف مقابل جواب می دهد «آره راست میگی حتماً باید بریم پولمون رو برای یه تکه غذا تو رستوران بریزیم دور تا معلوم بشه که بیرون می ریم» یا مثلاً وقتی یک طرف از خستگی روزش می گوید طرف مقابل جواب دهد، «آررره درک می کنم از صبح پا رو پا انداختن و زیر باد کولر تلفن حرف زدن خیلی خسته کننده س.
من از صبح دارم جون می کنم و تو فقط رو کاناپه افتادی و عین بچه های پونزده ساله زُل زدی تو گوشیت.» چنین حرف های تحقیرآمیزی فضایی برای شروع یک بحث واقعی ایجاد نمی کند و مثل این می ماند که بخواهید عصبانیتتان را سر طرفتان خالی کنید، به جای اینکه سعی کنید مشکل را حل کنید.
۹. خودتان را با منفی گرایی پُر نکنید.
سخت است که رفتار بد همسرتان را با رفتار بد پاسخ ندهید. ولی این کار فقط مشکلتان را حادتر می کند. گاتمن می گوید وقتی زوج ها درگیر اثرگذاری منفی متقابل می شوند، همدیگر را بیشتر و بیشتر اذیت می کنند و اختلاف همینطور ادامه پیدا می کند و منفی گرایی در هر دو نفر تشدید می شود. ولی از کجا باید بدانید که چقدر منفی گرایی خطرناک است؟ گاتمن عدد جادویی نسبت ۵ تا ۱ را پیدا کرده است: احتمال طلاق و جدایی زوج هایی که نسبت پنج رفتار مثبت (مثلاً تلاش برای داشتن حس شوخ طبعی، صمیمیت، همکاری) به ازای هر یک رفتار منفی را داشته اند، بسیار کمتر بوده است.
۱۰. بدانید کِی وقت توقف است.
اگر می بینید دچار منفی گرایی شده اید و نه شما و نه همسرتان هیچکدام از نکات بالا را در بحث کردن رعایت نمی کنید، در بحث و دعوایتان وقفه بیندازید. حتی یک وقفه ی کوتاه که طی آن بتوانید چند نفس عمیق بکشید می تواند برای آرام کردنتان کافی باشد.
تحقیقات نشان می دهد که هم انتخاب رویکرد و هم کنترل عصبانیت در مدیریت اختلافات موثر است. به زبان آوردن شکایت ها و مشکلات می تواند برای رابطه تان سازنده باشد ولی اختلافات باید با مهارت مدیریت شوند زیرا درغیراینصورت همه چیز بین تان بدتر خواهد شد.
رگ خواب مردها را بشناسید
