این زن قرون وسطایی با بزرگ‌ترین لاف تاریخ، شهرش را نجات داد

شهر تاریخی مونکائو (Moncao) واقع در مرز شمالی میان پرتغال و اسپانیا، منطقه ای است که بخاطر نوشیدنی متفاوت و سرحال کننده وینو ورده (Vinho Verde) مشهور است. این شهرِ مرزیِ آرامِ پرتغالی به حمام های داغ، خوراک سنّتی و یک قلعه ی قرن چهاردهمی و تاریخچه ی شگفت آور خود غرّه است. اما آنچه این شهر را خاص تر کرده، موضوعی است که در ادامه ی مطلب به آن پرداخته ایم، پس همچنان با ما همراه باشید.

در بلندترین نقطه ی شهر، مجسمه ی زنی وجود دارد که در بالای استحکامات قرون وسطایی ایستاده و در دستانش دو قرص نان دارد. بنابر افسانه ای محلی، این زن با نام دو-لا-دو مارتینز (Deu-la-Deu Martins)، یک رهبر قرون وسطایی است که در آن زمان از این شهر در مقابل حمله ی اسپانیایی ها دفاع کرده بوده است.

طبق نظر انجمن تاریخ آلگارو (Algarve History Assication)، پرتغالی ها در سال 1369 با قلمرو پادشاهی همسایه، کستیل (Castile)، در حال جنگ بودند. سقوط پیتر مخوف (Peter the Cruel)، پادشاه کستیل و لئون (Leon) بحران شدیدی را بر سر جانشینی ایجاد کرد و فردیناند اول (Ferdinand I) پادشاه پرتغال، یکی از رقیبان بی شماری بود که مدعی تاج و تخت کستیلی ها بودند. در واقع، تاج در دست برادر ناتنی نامشروع پیتر، هنری ترستمارا (Henry of Trastámara) قرار داشت و از تلاش های فردیناند برای غصب جایگاهش راضی نبود. در نتیجه سال 1369، سال پریشانی سیاسی و چند لشکرکشی کوچک بود. هنری، به عنوان بخشی از حرکتی استراتژیک علیه فردیناند، تصمیم گرفت به تعدادی از استحکامات شهرهای مرزی که در مرز کستیل-پرتغال قرار داشتند، حمله کند.

مونکائو چنین شهری بود؛ یک زیستگاه مستحکم شده که برای محافظت از پرتغالی ها در برابر حمله هایی که از سوی شمال به آن سمت یورش می برد، طراحی شده بود. هرچند، زمانی که ارتش هنری به دروازه ها رسید، آمادگی زیادی برای مقابله با محاصره نداشت و واسکو گومز دِ ابرو (Vasco Gomes de Abreu) پادشاه مونکائو، از خانه اش فرار کرده بود. به گفته ی انجمن تاریخ الگارو دو-لا-دو مارتینز، همسر او، برای رهبری دفاع از استحکامات در آنجا مانده بود.

مونکائو شهر مستحکمی بود، و دیوارهای بلند آن می توانست برای مدت محدودی در برابر حمله ی دشمنان مقاومت کند. با کم شدن ذخیره ی غذایی، رنج و عذاب ساکنین مونکائو آغاز و تعداد کسانی که می خواستند تسلیم بشوند بیشتر شد.

با این حال، محاصره می تواند برای طرفِ حمله هم پُر هزینه باشد. نیروهای هنری همچنان به حملات خود به دیوارهای استحکامات ادامه دادند و با هر حمله تعدادی از افرادشان را از دست می دادند و هنوز نتوانسته بودند به قلعه نفود کنند. علاوه بر این، ارتش او به آب و غذا نیاز داشت و این محاصره ی طولانی باعث شده بود مردان او مضطرب و بی قرار بشوند. هنری می دانست که نمی تواند برای مدتی طولانی بیرون مونکائو منتظر بماند.

این چیزی بود که دو-لا-دو هم متوجهش شده بود. وقتی مردم با پایان یافتن ذخایرشان به درون قلعه سرازیر شدند، او تصمیم گرفت به امید اینکه کستیلی ها را گول بزند، دروغ بزرگی را به نمایش بگذارد. او تمامی باقی مانده های آردی که می توانست در شهر پیدا کند را جمع کرد و دستور داد دو قرص نان پُخته شود.

در حالی که نان را در دست گرفته بود، بالای استحکامات قلعه ایستاد و به سربازان کستیلی طعنه زد و آن ها را به تمسخر گرفت. او دو قرص نان را از بالای استحکامات به پایین پرت کرد و فریاد زد، « Deus lo deu, Deus lo há dado! » یا به عبارت دیگر، خداوند آنقدر به مردم مونکائو نعمت بخشیده است که آن ها می توانند قسمتی از آن ها را به دشمنانشان بدهند.

هنری که نگران ذخایر غذایی اش بود، باور کرد که این شهر از پیش برای محاصره ای طولانی آماده شده و تصمیم گرفت به محاصره اش پایان بدهد و عقب نشینی کند.

دو-لا-دو توانست با یک دروغ بزرگ شهرش را نجات بدهد. داستان حقّه ی هوشمندانه ی او خیلی زود میان مردم پیچید و او به یک افسانه ی محلی تبدیل شد.

دو-لا-دو حتی امروزه هم در این شهر مورد احترام است، و در قرن نوزدهم مجسمه ای از او در میدان مرکزی ساخته شد. اگرچه مورخّان بر سر شواهد تاریخی مشخصی برای زندگی و کارهای او در طی محاصره ی مونکائو بحث و جدل می کنند، افسانه ی او نقش مهمی در هویت مدرن این شهر دارد. دو-لا-دو همیشه در مونکائو به عنوان زنی که فقط با دو قرص نان کستیلی ها را شکست داد، به یاد آورده خواهد شد.