ساعدنیوز
ساعدنیوز

چگونه به کمک ستاره قطبی جهت یابی کنیم؟

  سه شنبه، 09 آذر 1400   زمان مطالعه 7 دقیقه
چگونه به کمک ستاره قطبی جهت یابی کنیم؟
اگر شما هم جزو آن دسته از گردشگران و طبیعت گردهایی هستید که بسیار به طبیعت می روید و عموما زمان های بسیاری را درون طبیعت سپری می کنید، بنابراین باید روش جهت یابی به کمک ستاره قطبی را هم بدانید.

ستارهٔ قطبی (به انگلیسی: Pole star) یا ستارهٔ شمالی ستاره ای است که بسیار نزدیک به امتداد محور زمین بر کرهٔ سماوی باشد، و جهت شمال (در نیمکرهٔ شمالی) را نشان می دهد و ستاره ای است که موقعیت محلش نسبت به ناظر ساکن روی زمین تغییر نمی کند. در حال حاضر این موقعیت از آن ستارهٔ جُدَی است که با قدر ظاهری ۲٫۱ درخشان ترین ستارهٔ صورت فلکی خرس کوچک (دب اصغر) است، اما به دلیل حرکت تقدیمی زمین این مکان تغییر می کند. در ۴٬۰۰۰ سال پیش ستارهٔ قطبی ستارهٔ اِتا آبمار بود، ۳٬۰۰۰ سال پیش ستارهٔ قطبی ستارهٔ ثعبان، ۱۶٬۵۰۰ سال پیش ستارهٔ دلتای ماکیان، و در سال ۱۴٬۰۰۰ میلادی ستارهٔ قطبی ستارهٔ کرکس نشسته خواهد بود. زمین دور محوری فرضی که از شمال و جنوب کرهٔ زمین می گذرد می چرخد. این چرخش زمین موجب می شود که ما تصور کنیم همهٔ ستاره های آسمان حول محوری می چرخند (حرکت ظاهری دارند)، که در محل محور گردش آن ها ستارهٔ قطبی می درخشد؛ ستارهٔ پرنوری که جایش در آسمان ثابت است. دلیل عدم حرکت ظاهری ستارهٔ قطبی این است که این ستاره در امتداد محور چرخش زمین قرار دارد.

ستاره قطبی

  • در شب می توان به وسیلهٔ ستارهٔ قطبی و دب اکبر زمان را تشخیص داد. روش آن در مدخل ساعت ستاره ای آمده است.
  • همچنین توسط ستارهٔ قطبی می توان عرض جغرافیایی را تعیین کرد.

ستاره قطبی شمالی

از آن جا که ستاره ها به محور ستارهٔ قطبی در آسمان می چرخند، ممکن است پیالهٔ دب اکبر و همچنین دیگر صورت های فلکی را صحیح یا وارون یا یه کناره ببینید. در نیم کرهٔ شمالی زمین ستارهٔ جُدَی با تقریب بسیار خوبی جهت شمال جغرافیایی را نشان می دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، درست به سمت شمال ایستاده ایم. برای یافتن ستارهٔ قطبی روش های مختلفی وجود دارد:

  1. به وسیلهٔ ستاره های ملاقه ای شکل «دب اکبر» (صورت فلکی هفت برادران): هر گاه دو ستارهٔ پایانی پیالهٔ ملاقه را به هم وصل کنیم، و ۵ برابر فاصلهٔ میان دو ستاره به سمت بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می رسیم.
  2. به وسیلهٔ ستاره های W شکلِ «ذات الکرسی»: هرگاه وسط W را حدود ۵ برابر فاصلهٔ دو ستارهٔ اضلاع آن به سوی بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می رسیم. ذات الکرسی نسبت به دب اکبر به ستارهٔ قطبی نزدیک تر است، ولی یافتن آن در آسمان مشکل تر است.
  3. ستارهٔ قطبی، خود آخرین ستارهٔ دستهٔ ملاقهٔ صورت فلکی ملاقه ای شکل «دب اصغر» است.

ستاره قطب جنوبی

در حال حاضر هیچ ستاره پرنوری به عنوان ستاره جنوبی، مانند ستاره جدی به عنوان ستاره شمالی وجود دارد، موجود نیست. سیگما هشتک نزدیک ترین ستاره قابل رؤیت با چشم غیرمسلح به قطب جنوب است (با فاصله زاویه ای یک درجه از قطب جنوب)، ولی کم فروغ بودن آن (با قدر ظاهری حدود ۵٫۵ این ستاره)، آن را از استفاده عملی به عنوان ستاره قطب جنوب خارج می سازد. در روی خط استوا، و اندکی بالا و پایین آن، هم می توان ستاره جدی را در آسمان دید، و هم صورت فلکی چلیپا را می توان دید.

آسمان نیم کره شمالی و نیم کره جنوبی

اگر به جهانگردی علاقه دارید و به کشورهای مختلفی در هر دو نیمکره زمین سفر کرده اید، متوجه تفاوت بین آسمان شب این دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین شده اید. آنچه که شما در نیمکره جنوبی می بینید با آنچه در نیمکره شمالی می بینید متفاوت خواهد بود. در نیمکره شمالی هر چه به سمت خط استوا نزدیک تر می شوید، آسمانی مابین آسمان نیم کره شمالی و جنوبی خواهید دید. در حقیقت آنچه که در این مطلب به شما آموزش می دهیم در عرض های جغرافیایی بالاتر از خط استوا قابل استفاده خواهد بود . طبعا هر چه به سمت قطب شمال نزدیک تر شوید و از خط استوا فاصله بگیرید، بهتر می توانید جهت یابی به کمک ستاره قطبی را انجام دهید. یادتان باشد که در قطب شمال به دلیل وجود شفق قطبی، دیدن ستارگان در شب بسیار مشکل است و در آن مکان نمی توانید از این روش استفاده کنید. اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم، در مجموع در عرض های جغرافیایی بالاتر از ۷۰ درجه نمی توانید ستاره قطبی را پیدا کنید. کشورها و طبیعت قرار گرفته در عرض های میانی نیم کره شمالی و قطب شمال مثلا خط راس السرطان، بهترین مکان برای استفاده از این شیوه است.

یافتن ستاره قطبی در صورت فلکی دب اصغر

تاکنون ستاره قطبی را در آسمان پیدا کرده اید؟ ستاره قطبی پر نورترین ستاره آسمان نیست اما پر نورترین ستاره صورت فلکی دب اصغر است. بنابراین به جای اینکه به دنبال پرنورترین ستاره باشید، باید به دنبال صورت فلکی دب اصغر باشید. ستاره قطبی در انتهای دسته ملاقه یا در انتهای دم دب اصغر قرار گرفته است. دبی اصغر به معنای خرس کوچک است. ستاره قطبی به دلیل اینکه در موقعیت واقع شده که تنها چند درجه اختلاف با محور شمالی کره زمین دارد، به چشم ما در اسمان ثابت می نماید. شاید عکس های بسیاری از آسمان شب را دیده باشید که همه ستارگان به دور یک مرکز چرخیده اند و دایره های هم مرکزی را شکل داده اند. در حقیقت در مرکز این دایره، ستاره قطبی قرار دارد که ثابت است.

یافتن صورت فلکی دب اکبر

اگر آسمان شب برای شما آشنا باشد، شاید به راحتی بتوانید صورت فلکی دب اصغر و به طبع آن ستاره قطبی را پیدا کنید. جدای از این مورد، صورت فلکی دب اصغر بسیار کوچک و با ستاره هایی کم نور است و گاهی به سختی پیدا می شود. در این صورت بهتر است که ابتدا صورت فلکی دب اکبر را پیدا کنید. دب اکبر در نزدیکی دب اصغر قرار گرفته و ستاره های پر نورتری دارد. همچنین شکل ملاقه آن بسیار آشناتر و واضح تر است. پس از پیدا کردن دب اکبر، دو ستاره انتهایی در کاسه ملاقه را به جهت درون ملاقه دنبال کنید تا به ستاره قطبی برسید. در حقیقت با ۵ برابر کردن فاصله بین دو ستاره انتهایی ملاقه دب اکبر به ستاره قطبی خواهید رسید. برای جهت یابی به کمک ستاره قطبی به راحتی می توانید آن را به این شیوه بیابید.

صورت فلکی دب اکبر و ستاره قطبی

یافتن صورت فلکی ذات الکرسی

جدای از صورت فلکی دب اصغر و صورت فلکی دب اکبر بوسیله دیگر صورت های فلکی نیز می توانید ستاره قطبی را پیدا کنید. یکی از این صورت های فلکی ذات الکرسی است. در آسمان پر ستاره پیدا کردن ذات الکرسی بسیار راحت است. ستارگانی پر نور را که به شکل W در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، نشان دهنده صورت فلکی ذات الکرسی هستند. جهت W رو به ستاره قطبی است. صورت های فلکی ذات الکرسی و دب اکبر روبروی یکدیگر به گونه ای قرار گرفته اند که این طور به نظر می رسد که به دور ستاره قطبی در مرکز فاصله بین این دو صورت فلکی می گردند و اگر شما دب اکبر را در آسمان نمی بینید، حتما می توانید ذات الکرسی را شناسایی کنید.

پیدا کردن ستاره قطبی با عکاسی

همین جا و تنها با عکاسی می توانید ستاره قطبی را پیدا کنید. پس از آن، جهت یابی به کمک ستاره قطبی برایتان آسان می شود. اگر صورت های فلکی را نمی شناسید و از آسمان شب هم هیچ اطلاعاتی ندارید، تنها کافیست که دوربین عکاسیتان را برای حداقل ۲۰ دقیقه روی حالت عکاسی ممتد بگذارید و یک عکس با مدت زمان نوردهی بالا از آسمان بالای سرتان بگیرید. پس از دیدن عکس می توانید همه ستاره ها را ببینید که حول ستاره قطبی در گردشند و به همین راحتی شما ستاره قطبی را پیدا کرده اید که نشان دهنده جهت شمال است. با پیدا کردن ستاره قطبی می توانید جهت شمال را پیدا کنید. رو به ستاره قطبی بایستید. در روبروی شما، شمال قرار گرفته و به ترتیب در جهات دست راست و دست چپتان، شرق و غرب واقع شده است. پشت سرتان هم جنوب است. در نتیجه اگر بدانید که به عنوان مثال، شما در جهت شمال روستا به دورن طبیعت رفته اید، با پیمودن راه برگشت به سمت جنوب می توانید دوباره به سمت روستا برگردید.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (360 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (235 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (221 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (207 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (177 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (139 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (140 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (134 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (119 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (118 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (116 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (113 نظر) اتاق خواب اروپایی و امروزی سانیا سالاری، ارغوانِ سریال دلدادگان با طراحی مدرن+عکس/ انصافا سلیقه خاصی داره! (97 نظر) استوری معنادار شاهین صمدپور برای یکتا ناصر و منوچهر هادی (95 نظر) خنده های رهبر معظم انقلاب به اشعار شاعر طنزپرداز با موضوع آقازاده+ویدئو/ ای صورت و سیرت تو مطلوب، به‌به به‌به به این ژن خوب (86 نظر)
دیگران می‌خوانند   
نگاهی به حیاط باصفا و دلباز ویلای زیبای حسن جوهرچی +عکس/ دارندگی و برازندگی یعنی این! بغض بهروز رهبری فرد به یاد زنده یاد مهرداد میناوند و زنده یاد علی انصاریان +فیلم شغل و تحصیلات دختر و پسر مهران مدیری/ ماشالا جفتشون مثل پدر هنرمندن!+عکس بیوگرافی محمدرضا گلزار، مجری برنامه پانتولیگ! ناگفته های زندگی خصوصی اش+ فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی (عکس) 2تا مهربون و آدم حسابی و محبوب دلها در یک قاب/ شهریار فوتبال ایران، علی دایی در کنار شخصیت محبوب بچه های دیروز و بزرگسالان امروز😍 (عکس) مادر شوهر مهربون و خوش چهره ریما رامین فر همای سریال پایتخت/ معلومه عروسش رو خیلی دوست داره تعطیلات رؤیایی حسین ماهینی و همسر به همراه دو فرزندش در سواحل نیلگون خلیج فارس در جنوب/ پرسپولیسیا لایکش کنن خاطره شیرین و دلنشین رهبر معظم انقلاب از بافتن موی دخترشان قبل از رفتن به عید دیدنی/من بافتن موی سر را خیلی خوب بلدم اما با یک دست نمیشود +عکس عکسی از خانه ابدی آزاده نامدای و مادرش که سنگ قبرشان مشترک است/سومین سالگرد تلخ خانوم مجری! این تست شخصیت رو انجام بده و ببین چقدر آدم تنهایی هستی!! 15 توصیه طلایی برای کسانی که رژیم خود را در سفر می‌شکنند / لازم نیست دور رفتن به رستوران را خط بکشید دانلود آهنگ جدید «این هوا میطلبه» علی عبدالمالکی+فیلم/ این هوا میطلبه بزنیم تو دل خیابون ... شلوار زاپ دار احمد نوراللهی در دوبی در یک عکس دونفره با بشار رسن با کپشن: حبیبی! تلاش جالب و بامزه علیرضا جهانبخش برای پختن نان درکنار مادرش/ کدبانوی تیم ملی ایشونه+عکس تصویری زیرخاکی و دیده نشده از کودکی اشکان دژاگه گلادیاتور تیم تراکتور تبریز در آلمان/ آقا از بچگی گنگش بالا بوده موافقید؟ ایده تزئین آش پشت پا مادرشوهر، توسط عروس خوش سلیقه‌اش مرزهای خلاقیت را جابجا کرد + عکس/ عروس نگو، هنرمند بگو😍 جومونگ و سوسانو اگه ایرانی بودن اسمشون چی بود؟ دورهمی احمد مهرانفر، ارسطوی سریال پایتخت با شبنم مقدمی سر میز ناهار/ چقدر با هم صمیمی هستن+عکس بررسی انواع مختلف طرح‌های شیرآلات (تصویر) تولد ساده و صمیمی خانوادگی دختر بزرگ اشکان دژاگه در آلمان در یک رستوران/ فقط سادگی زن آذربایجانی جاگا و سه تا دختراش رو داشته باش بدون هیچ نوع ادابازی و افاده علائم خرابی گیربکس اتوماتیک و 11 نشانه رایج آن؟ دیدار نوروزی و خوش و بش حسن روحانی با مرحوم هاشمی رفسنجانی در منزل ایشان+عکس/ خانه‌ای با مبلمان قدیمی و ساده همراه با دکوری‌ های خاص و دلنشین آزار یک دختر 12 ساله توسط مولوی پاکستانی + فیلم حضور کریم باقری در رستوران شیک و لاکچری احمدرضا عابدزاده عقاب آسیا/ چه دکوراسیون شمالی و جذابی+عکس یادی کنیم از سوپر گل دیدنی و لالیگایی علی جهان، شاهزاده بی رقیب و بی همتای ایرانی/ این حرکت واقعا برای خیلی از فوتبالیستها قفله + ویدئو خرید گیفت کارت قانونی با کمترین قیمت از سایت رسمی خرید گیفت کارت عکس یادگاری حیرت انگیز شاهزاده و لژیونر ملی پوش ایرانی با طرفداری از دیار غریب/ آقا جهانبخش با ماهم بله🤣👌 +عکس خانه ابدی پدر محسن تنابنده، نقی معمولی که با گلهای پرپر شده تزئین شده+عکس/ روحشون شاد تعمیر لباسشویی بوش ضیافت افطار لیلا بلوکات با حضور همسر نرگس محمدی و جواد رضویان و بازیگران مشهور دیگر+عکس جشن تولد ساده و مختصر و بسیار خودمونی خواهرزاده زیبای و خوشگل جواد کاظمیان/ فقط نگاه های اون عروسک موبور + عکس خلاقیت جالب شهرداری تهران در طراحی دیواری خاص در بازار چرم تمدن/ این منظره رو فقط تو ایران میشه دید+عکس (ویدئو) صدور مجوزهای جدید استخدامی در آموزش و پرورش/ مشکل اساسی بحث حق‌ التدریس‌ها است راهنمای اخذ ویزای توریستی امریکا برای دیدن اعضای خانواده واکنش وزیر ارشاد به دفن فرامرز اصلانی در ایران و عمل به وصیت او+فیلم یک عکس معروف و تاریخی با حضور 3000 نفر! آموزش ساخت رژلب های طبیعی و گیاهی در خانه / خداحافظی با رژلب های سرب دار بهترین رنگ رژ لب برای پوست های روشن و سفید عکس‌های اختصاصی از تهران در بهار 50سال پیش! نگاهی به دکوراسیون باکلاس خانه بهاره رهنما/فرشی با طرح عشق روی آن +عکس
تیتر امروز   
شغل و تحصیلات دختر و پسر مهران مدیری/ ماشالا جفتشون مثل پدر هنرمندن!+عکس بیوگرافی محمدرضا گلزار، مجری برنامه پانتولیگ! ناگفته های زندگی خصوصی اش+ فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی خاطره شیرین و دلنشین رهبر معظم انقلاب از بافتن موی دخترشان قبل از رفتن به عید دیدنی/من بافتن موی سر را خیلی خوب بلدم اما با یک دست نمیشود +عکس این تست شخصیت رو انجام بده و ببین چقدر آدم تنهایی هستی!! 15 توصیه طلایی برای کسانی که رژیم خود را در سفر می‌شکنند / لازم نیست دور رفتن به رستوران را خط بکشید دانلود آهنگ جدید «این هوا میطلبه» علی عبدالمالکی+فیلم/ این هوا میطلبه بزنیم تو دل خیابون ... جومونگ و سوسانو اگه ایرانی بودن اسمشون چی بود؟ آموزش ساخت رژلب های طبیعی و گیاهی در خانه / خداحافظی با رژلب های سرب دار بهترین رنگ رژ لب برای پوست های روشن و سفید راهکارهای خانگی برای داشتن لب هایی خوش رنگ و زیبا چرا لباس سردار آزمون ستاره تیم ملی قرض داده شد؟+عکس هوش مصنوعی اختراعی بسیار تأثیرگذار‌تر از آتش، برق یا حتی اینترنت (عکس)حسادت شاهرخ استخری به فالوورهای همسرش علنی شد! آخرین اطلاع رسانی وزیر نفت درباره بنزین نوروزی ویدئو منتشر نشده و قدیمی از مصاحبه رضا عطاران/تغییر چهره در گذر زمان