به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از روزنامه همشهری، روح الله مومن نسب که نامش با بخشی از یک برنامه تلویزیونی و ماجرای ۲ گیگ اینترنت رایگان، سر زبان ها افتاد، از حامیان و تدوین کنندگان این طرح به شمار می آید. او در پاسخ به پرسشی درباره جایگزین های داخلی می گوید: حداقل ۵ اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام داریم و یکی از آنها روبینوست که هم لایو دارد و هم استوری.»
طرح «صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» پس از آخرین اصلاح، چندین بار در نوبت دستور صحن مجلس قرار گرفته تا برای بررسی آن در قالب اصل ۸۵ رای گیری شود. به عبارت دیگر، حامیان این طرح با روش های مختلف تلاش می کنند که آن را خارج از صحن علنی و به دور از چشم نمایندگان و حدود ۹۴ میلیون کاربر اینترنت و فضای مجازی تصویب و برای اجرای آزمایشی ابلاغ کنند. پیش از این، از طریق پیامک برای جلب نظر نمایندگان اقدام می شد، اما روز گذشته نامه ای از سوی مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی خطاب به نمایندگان نوشته شده و با ادعای اینکه این طرح برایند نظر دستگاه های اجرایی و نهادهای حاکمیتی است از آنها خواسته شده که به این طرح رأی دهند و از آن حمایت داشته باشند. بعضی از تحلیلگران هم بر این باورند که این حرکت رفت و برگشت طرح در دستور جلسات مجلس، تلاشی دیگر از سوی حامیان طرح برای خرید زمان با هدف جلب رضایت نمایندگان است.
هر چند نمایندگان حامی این طرح با افزایش انتقادهای مردم و کسب وکارها در چند روز گذشته گفته اند این طرح به دنبال فیلترینگ پلتفرم های خارجی نیست، اما گفت وگو با یکی از کارشناسان تدوین این طرح حکایت دیگری دارد.
مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی به تازگی برای جلب نظر عمومی اعلام کرده که این طرح به دنبال بستن پلتفرم های خارجی نیست و تا زمانی که جایگزین ایرانی اپلیکیشن های خارجی ساخته نشود، اینستاگرام، توییتر و تلگرام فیلتر نمی شود. توییتر و تلگرام که چندین سال است در کشور فیلتر شده است، اما گفت وگوی ما نشان می دهد طراحان برای فیلترینگ اینستاگرام درصورت تصویب این طرح برنامه ویژه ای دارند.
روح الله مومن نسب که نامش با بخشی از یک برنامه تلویزیونی و ماجرای ۲ گیگ اینترنت رایگان، سر زبان ها افتاد، از حامیان و تدوین کنندگان این طرح به شمار می آید. او در پاسخ به پرسشی درباره جایگزین های داخلی می گوید: حداقل ۵ اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام داریم و یکی از آنها روبینوست که هم لایو دارد و هم استوری.»
این مسئله به خوبی نشان می دهد درصورت تصویب این طرح و دریافت نشدن مجوز و اخذ نمایندگی اینستاگرام در کشور این پلتفرم می تواند بلافاصله با اعلام جایگزینی یکی از این اپلیکیشن ها فیلتر و مسدود شود.
جایگزین بومی برای همه خارجی ها
مومن نسب، دبیرکلی مجموعه ای را برعهده دارد که با عنوان «جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی» از سال ۹۳ مشغول فعالیت است، اما تأکید می کند که این جبهه یک حرکت گفتمانی است. مومن نسب فضای مجازی را محیطی «ول و رها» می داند که باید ساماندهی شود و از پیشنهاد هویت مند شدن فضای مجازی به وزارت ارتباطات خبر می دهد. ادعاهایی هم مبنی بر اینکه او طراح و پیش برنده اصلی این طرح بوده، عنوان شده است. احتمالا ازجمله دلایلی که به این ادعا دامن می زند، این است که بررسی طرح مورد نظر، به گفته او، از ۷ سال پیش (زمانی که هسته اصلی جبهه شکل می گیرد) طی سلسله نشست هایی، با حضور نهادهای مختلف کلید خورد که خود او تقریبا در ۴۰ جلسه و بقیه همفکرانش در اغلب این جلسات حضور داشته اند. مومن نسب ضمن اینکه این ادعاها را تکذیب می کند، طرح نهایی را نتیجه یک تلاش همگانی با صرف حدود ۱۲۰۰ ساعت جلسه کارشناسی می داند. این در حالی است که مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس و از همفکران مومن نسب، از ۲ هزار ساعت کار کارشناسی در مورد این طرح خبر می دهد.
مومن نسب همچنین می گوید که ما جایگزین های بسیار مناسب داخلی برای سرویس های خارجی (اینستاگرام، واتساپ، تلگرام، سرویس های گوگل و…) داریم و به عنوان مثال، از روبینو به عنوان جایگزین اینستاگرام نام می برد. این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه ما کار خود را به صورت مردمی و آتش به اختیار پیش برده ایم، تأکید می کند: «از زمانی که فعالیت خود را شروع کرده ایم، هیچ کمک مادی از هیچ نهادی دریافت نکرده ایم و خود من هم یک ریال، حتی بابت هزینه ایاب وذهاب حضور در جلسات تدوین طرح دریافت نکرده ام.»
تبصره یک ماده ۱۲ این طرح عنوان می کند که فعالیت پیام رسان های خارجی اثرگذار مانند اینستاگرام و گوگل، مستلزم معرفی نماینده قانونی است و درواقع اگر مجوز فعالیت نداشته باشند، براساس شرایطی که در تبصره ۲ ماده ۲۸ به آن اشاره شده، تا یک سال درصورت معرفی نشدن جایگزین مسدود نمی شوند. پس از مهلت ۴ماهه از زمان اجرایی شدن طرح، درصورت نداشتن نمایندگی در ایران با معرفی جایگزین پلتفرم های اثرگذار باید فیلتر شوند. این موضوع به این معناست که در هر صورت، حداکثر پس از یک سال حتی با معرفی نشدن جایگزین همه سرویس های خارجی فیلتر می شوند. حتی اگر این پلتفرم ها فیلتر هم نشوند، براساس ماده ۱۷ این طرح، سرعت آنها به حدی می تواند کاهش یابد که عملا امکان استفاده از آنها فراهم نخواهد بود.
این کارشناس با تأیید تلویحی خسارت به کسب وکارها معتقد است که «باید به کسب وکارهایی که در اینستاگرام فعال هستند، فرصت انتقال داد و مزیت ها و امکاناتی ایجاد کرد که خسارت آنها جبران شود.»
گوشی ایرانی، اینترنت ایرانی، اندروید ایرانی
مومن نسب همچنین از فعالیت «جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی» در تولید گوشی و اندروید ایرانی خبر می دهد و آن را کاری بزرگ و خاص در دنیا می داند. او می گوید: «اگر دولت همراهی می کرد به پیشرفت های بیشتری دست می یافتیم. ما با استفاده از اینترنت ایرانی، گوشی ایرانی، اندروید ایرانی، سخت افزار و نرم افزار ایرانی، ۳۷۰ نشست تخصصی برگزار کردیم که کاری خاص در فضای مجازی بود.»
روح الله مومن نسب، کارشناس فضای مجازی در گفت وگویی اعلام کرده که ماده ۱۲ و الزام دریافت مجوز به درخواست شورای عالی فضای مجازی در این طرح گنجانده شده است. او می گوید: «این موضوع، از مصوبه شورا کپی و عینا در طرح گنجانده شد. از آنجا که شورا می گفت، براساس حکم رهبری، مصوبات شورا در حکم قانون است، اما قانون نیست، با این اقدام، می خواست این موضوع تبدیل به قانون شود.»
مجبور شدن خارجی ها به دریافت مجوز
اگر شرکت هایی مانند گوگل یا فیسبوک بخواهند در کشور نمایندگی تاسیس کنند، تحریم و FATF مانع بزرگی محسوب می شود، اما مومن نسب با اشاره به اینکه اینستاگرام مانع نصب این اپلیکیشن روی گوشی های ایرانی نشده، نتیجه می گیرد که «اینستاگرام برای سرویس دهی به ایرانی ها از دولت آمریکا مجوز گرفته است.» به گفته او «واتساپ نه تنها ما را تحریم نکرده، بلکه یارانه هم می دهد؛ چراکه از اروپایی ها سالی یک دلار می گیرد، اما از ایرانی ها نمی گیرد.»
مومن نسب معتقد است: «از آنجا که اینستاگرام از حضور ایرانی ها سود می برد، دلیلی برای دریافت مجوز نمی بیند، اما اگر کاربران ایرانی از دست بروند، حتما احتمال دارد که برای دریافت مجوز اقدام کند.»
او برای اثبات حرف هایش از نمونه هایی مانند رپیدشیر(rapidshare) یاد می کند که در کشور ما دفتر تاسیس کرده و می گوید: «حتی گوگل، دفتر استارت آپ ویکند را راه اندازی کرد.» اما در پاسخ به این پرسش که آیا این دفتر، الان هم فعال است، می گوید: «بله، گوگل در ایران، وکیل ایرانی دارد.»
مومن نسب برای آن دسته از شرکت هایی که نمی توانند در ایران نمایندگی داشته باشند، استفاده از شرکت های واسطه را پیشنهاد می دهد؛ درحالی که چنین موضوعی در طرح مجلس دیده نمی شود. او با اشاره به این که الان هم شاهد این اتفاق هستیم، می گوید: «اینستاگرام از CDNهای ایران استفاده می کند و آیفون هم که آمریکایی است، حتما یک شرکت واسطه دارد؛ چراکه این گوشی در ایران رجیستری می شود.»
اجرای طرح صیانت از فضای مجازی چه تبعاتی دارد؟
