جوانه ها، مولتی ویتامین های طبیعی هستند که طی فرآیند جوانه زدن از دانه ها تولید می شوند. با جوانه زدن، میزان ویتامین ها، املاح معدنی و پروتئین دانه افزایش یافته ولی میزان کالری و کربوهیدرات کاهش می یابد. جوانه ها منبع فراوانی از اسیدهای آمینه آماده جذب، قندهای طبیعی و نیروهای حیاتی هستند. جوانه ها برای سلول های ما مواد مغذی، نیرو و حیات را مهیا می کنند و به همین دلیل، جوانه ها فرآیند پیری را به تأخیر می اندازند.
در کشور ما از هزاران سال پیش، مردم استفاده از جوانه گندم را به عنوان یک آیین سنتی و به شکل سمنو در سفره هفت سین لازم می دانستند. با مصرف جوانه های گوناگون می توانید مقدار قابل توجهی از ویتامین های گروه B و C را به بدن برسانید. افزایش منیزیم در جوانه ها به کنترل فشار خون کمک می کند. عنصر روی که برای جلوگیری از ریزش مو و بهبود رشد قدی و بلوغ جنسی نوجوانان لازم است، طی جوانه زدن دانه ها افزایش می یابد. لازم به ذکر است که با توجه به شرایط آب و خاک، کمبود روی در ایران بسیار شایع است که این کمبود با مصرف جوانه ها قابل جبران است. مقدار سلنیوم دانه با جوانه زدن افزایش می یابد. سلنیوم در سلامت قلب و عروق و بدن نقش بسیار مهمی ایفا می کند. جوانه ها حاوی مقدار معتنابهی از هورمون های مردانه و زنانه هستند. جوانه ها به مقدار زیادی دارای فیبر محلول و غیر محلول وآب هستند که سبب دفع کامل مدفوع، بهبود یبوست و مانع بروز سرطان روده شده و به تنظیم قند و چربی خون و همچنین به حفظ سلامت وشادابی پوست ومو کمک می کنند. با خوردن جوانه ها بدن در شرایط اسیدی – قلیایی مناسبی قرار می گیرد که گردش خون، تولید هورمون ها از جمله هورمون های جنسی، سیستم تنفسی، گوارش مواد غذایی و کارکرد کلیه ها به بهترین شکل ممکن صورت می گیرد.
طرز استفاده از جوانه ها:
يك يا دو استكان جوانه را در ظرفی ريخته، روی آن عسل يا كشمش يا خرما و مقداری روغن زيتون بريزيد. به عنوان يك وعده غذای مقوی و پرانرژی برای صبحانه مصرف كنيد. همچنين مي توانيد جوانه ها را در سالاد ريخته، از آن استفاده كنيد. لازم به ذكر است كه جوانه ها را هنگام مصرف بايد آرام آرام بخوريد و به طور كامل بجويد تا خوب هضم شود و جذب آن بهتر صورت گيرد.
هر جوانه ۱۰۰۰ مزیت دارد
این جوانه ها به قدری برای سلامتی مفیدند که ارزش امتحان کردن را دارند. اگر اهل مصرف آن هستید که جای تشویق دارد. اما اگر تاکنون سراغ آن ها نرفته اید بهتر است تجدید نظرکنید.شما می توانید جوانه ها را به سالادهایتان اضافه کنید. یا می توانید آن ها را با املت سرو کنید و یا این که در تهیه ی سوپ ها یا پوره ی سبزیجاتتان به کار ببرید.
جوانه گندم
ارزش غذایی چهار قاشق غذاخوری جوانه گندم معادل یک کف دست نان است.این جوانه نسبت به دانه آن سه تا ۱۲ برابر ویتامین B و سه برابر ویتامین E دارد وبه واسطه سلنیوم، منیزیم و ویتامین E رادیکال های آزاد مضر بدن را حذف می کند و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش فعالیت های مغزی و غدد جنسی می شود.سمنو، سوهان و حلیم به شرطی که با جوانه گندم تهیه شده باشد تا حدودی خواص این جوانه را دارد.
جوانه ماش
خاصیت بارز این جوانه برطرف کردن خستگی و رخوت است.باعث ازدیاد شیر مادران شده و ادرار آور خوبی است.سموم بدن را دفع کرده و صفرابر است.این جوانه به دلیل خاصیت غذایی بالا، فرد گرسنه را زود سیر می کند.میزان اسید فولیک و پتاسیم آن بسیار بالاست و مصرف آن برای پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی و پرفشاری خون توصیه می شود، اما کسانی که اسیداوریک یا نقرس دارند باید در مصرف آن محتاط باشند.
جوانه یونجه
به دلیل دارا بودن منگنز و کروم در ساخت انسولین طبیعی بدن نقش مهمی داشته و عرب ها آن را سلطان جوانه ها می نامند.جوانه یونجه به جهت داشتن ساپونین موجب کاهش کلسترول بد خون شده و از سختی و رسوب عروق می کاهد.کلسیم بالای آن برای استخوان سازی کودکان در حال رشد مفید است و دو برابر اسفناج آهن دارد.به یاد داشته باشید که این جوانه تا حدودی نفاخ و ملین است.
جوانه عدس
شستشودهنده کلیه ها و افزاینده انرژی است و به دلیل پروتئین زیاد، خاصیت سیرکنندگی بالایی دارد.بد نیست بدانید جوانه عدس قرمز در مقایسه با انواع دیگر آن آهن و کلسیم بیشتری دارد.جوانه عدس یکی از بهترین انواع جوانه ها شناخته می شود که حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و پروتئین بوده که برای سلامتی قلب مفید است، به کاهش فشار خون بالا کمک می کند، باعث سم زدایی بدن می شود و یبوست را درمان می کند.
جوانه نخود
پروتئین زیادی دارد و سرشار از فسفر و کلسیم است و میزان مواد معدنی آن پنج برابر دانه نخود است.جوانه نخود حاوی مقادیر بالای مواد مغذی و پروتئین بوده و به عنوان یکی از بهترین و غنی ترین منابع گیاهی پروتئین برای گیاهخوران شناخته می شود. مصرف جوانه نخود به کنترل قند خون کمک می کند، باعث تقویت و افزایش رشد مو شده و سلامتی پوست را بهبود می دهد.
آیا با حرارت دادن جوانه ها ارزش غذایی آنها کاسته میشود؟
خیر ، می توانید جوانه ها را در سالادها استفاده کنید . اگر چه حرارت هرگز باعث افت ارزش غذایی جوانه ها نخواهد شد و مواد مغذی آن حفظ و هدر نخواهد رفت .
استفاده از جوانه ها مناسب برای هر فرد است . بهتر است زنان باردار از جوانه نخود و لوبیا بیشتر استفاده کنند . با مصرف این نوع جوانه ها که حاوی مقادیر زیادی از ویتامین و املاح هستند و باعث رشد بهتر جنین شده ودر آینده کودکان قد بلندتری خواهند داشت .
در چه شرایطی میتوان جوانه ها را مصرف و نگهداری کرد؟
زمانی که دانه خشک هست امکان فاسد شدن و کپک زدن آن وجود ندارد. درصورتیکه جوانه زد و آبیاری بیشتری شد مدت زمان نگهداری آن کم خواهد شد و حتما باید در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا از کپک زدن و فاسد شدن آن جلوگیری شده باشد.دقت کنید جوانه ها بعد از سبز شدن تغییر رنگ ندهند. اگر چنانچه تغییر رنگ دادند یا لزج مانند و بد بو شدند دیگر قابل استفاده نخواهد بود.