جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی کرمانشاه

طاق بستان

طاق بستان که یکی از معروف ترین مکان های توریستی شهر کرمانشاه است، مجموعه ای از سنگ نگاره ها و سنگ نبشته های دوره ی ساسانی است که در شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد. این مجموعه ارزش هنری و تاریخی زیادی دارد که شامل دو طاق بزرگ و کوچک و چند سنگ نبشته است.

آنچه روی سنگ های دو طاق حجاری شده، صحنه های تاریخی تاج گذاری خسرو پرویز، تاج گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم است.

وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی مفرح تبدیل کرده که از زمان های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.

این اثر در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. طاق بستان قرار بود روزی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گیرد اما مغازه های کبابی و خانه های اطراف آن مانع این اقدام هستند و مشکلات فراوانی نیز برای این اثر مهم تاریخی ایجاد کرده اند.

بیستون

مجموعه ی تاریخی بیستون در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه، جنوب غربی شهر بیستون و در پای کوهی به همین نام در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. قداست کوه بیستون، شرایط مطلوب آب و هوایی و قرارگیری بر سر راه های مهمی از جمله جاده ابریشم، باعث شد تا پادشاهان و فرمانروایان بسیاری به این منطقه توجه کنند و آثار و یادگارهای بی بدیلی در دل و دامنه ی این کوه به یادگار مانده است.

این محوطه ی تاریخی، فرهنگی و طبیعی ۲۸ اثر ثبت شده ملی دارد و در حریم آن بیش از ۱۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده است. کتیبه و نقش برجسته ی داریوش نیز در سال ۱۳۸۵ در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است. این اثر مربوط به دوره ی هخامنشیان است.

تکیه معاون الملک

حسین خان معین الرعایا ۱۱۴ سال پیش تکیه معاون الملک را در شهر کرمانشاه بنا کرد و بعدها به همت حسن خان معین الملک تکمیل شد. این مجموعه از سه بخش اصلی حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده و کاشی کاری زیبای آن در جهان بی همتا است. رنگ های به کار رفته در کاشی های این بنا طبیعی بوده و زیبایی خاصی به این اثر بخشیده اند.

تکیه معاون الملک میزبان عزاداری های مردم کرمانشاه بوده است. بخش زینبیه برای بانوان ساخته شده بود که دارای دو درب بوده است. بانوان هنگام ورود از دری که در بخش بالایی زینبیه تعبیه شده بود استفاده می کردند. این امر باعث می شد بدون برخورد با مردها بتوانند در تکیه رفت و آمد کرده و در مراسم عزاداری شرکت کنند.

(فیلم) جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی کرمانشاه

بخش حسینیه و زینبیه نیز برای عزاداری مردان ساخته شده بوده که کاشی کاری ها و تابلوهای بی نظیری دارد. بیشترین تابلو-کاشی ها نیز در بخش زینبیه قرار دارند. همچنین در بخش حسینه می توان از موزه های پوشاک و مردم شناسی دیدن کرد.

تکیه بیگلربیگی

تیکه بیگلربیگی در بافت کهن شهر کرمانشاه در محله قدیمی فیض آباد قرار دارد. این تکیه در زمان قاجارساخته شده است. تکیه بیگلربیگی آیینه کاری منحصربه فردی دارد و از این نظر در میان تکیه های شهر کرمانشاه بی نظیر است. در سمت غربی حیاط تکیه، تالار آیینه کاری بزرگی ساخته شده که به حسینیه معروف است. این تالار با تزیینات عالی و کتیبه هایی که مربوط به دوران مظفرالدین شاه است تزیین شده است. در دو طرف دیگر این تالار، اتاق وسیع مهمانخانه بیگلربیگی قرار دارد. تکیه بیگلربیگی امنون به عنوان موزه خط و کتابت کرمانشاه، پذیرای بازدیدکنندگان و علاقه مندان است. همچنین اسناد قدیمی مربوط به خانواده بیگلربیگی نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده اند.

گوردخمه اسحاق وند

گوردخمه های اسحاق وند، سه گوردخمه در ابعاد مختلف هستند که در در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین و در صخره هایی واقع شده اند که در شمال شرقی روستای ده نو قرار دارند. نام اسحاق وند با توجه به روستایی که در آن نزدیکی قرار دارد برای این گوردخمه ها انتخاب شده است. این گوردخمه ها طبق نظر برخی از باستان شناسان، قدیمی ترین مقابر صخره ای سرزمین پارس هستند و به دوران مادها تعلق دارند.

گوردخمه های سمت راست و چپ تزییناتی ندارند، اما در بالای گوردخمه ی میانی تصویر مردی به حالت تمام قد با چهره ای نیم رخ وجود دارد. این مرد لباس چین دار بلندی به تن دارد و دست هایش را به حالت نیایش بلند کرده است. در مقابل او مشعل و آتش دان قرار دارد و یک هیکل کوچک در پشت آتش دان ایستاده که دست هایش بلند است و شیئی در دستان خود دارد.

گوردخمه دکان داوود

گوردخمه داوود که در سه کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب قرار دارد، از گوردخمه های تاریخی متعلق به دوران مادها یا هخامنشیان است. اهالی محلی سرپل ذهاب، این گوردخمه را به نام کل داوود (کل داو) نیز می شناسند. این دخمه در دل صخره بزرگی کنده شده و ارتفاع آن از زمین زیاد است. درون مقبره ۵ تاقچه و گوری بیضی شکل قرار دارد. اهل حق در بعضی اوقات از سال برای برگزاری مراسم مذهبی در این گوردخمه جمع می شوند.

گوردخمه صحنه

گوردخمه صحنه یا گوردخمه دربند در شهر صحنه و سمت راست رود دربند در کرمانشاه حجاری شده است. در بین اهالی محلی، گوردخمه ها به قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین و فرهاد معروف هستند. این گوردخمه ها شامل گوردخمه بزرگ و کوچک هستند. مسیر رسیدن به گوردخمه های صحنه، درختان میوه و درختان جنگلی قرار گرفته است که پوشش زیبایی به این ناحیه داده اند. در نمای ورودی آرامگاه، تصویر خورشید بال داری حجاری شده است.

با توجه به اینکه نوع تراش هر دو گوردخمه موجود در این منطقه شبیه به یکدیگر است، می توان گفت که این دو دخمه همزمان ساخته شده اند.

معبد آناهیتا

معبد آناهیتا از بزرگترین بناهای سنگی در ایران است که در شهر کنگاور در کرمانشاه قرار دارد. «آناهیتا» فرشته و نگهبان آب، فراوانی و زیبایی بوده است و ایرانیان مقام ارزشمندی را باری او قائل بوده اند. معبد آناهیتا پرستشگاهی است که همانند سایر بناهایی که بر بلندی ساخته شده اند، برگرفته از شیوه ی سکوسازی است. بر فراز این اثر تاریخی، ردیفی از ستون های سنگی وجود دارد. ستون های این بخش ۵۴/۲ متر هستند. معبد آناهیتا به دوره ی اشکانی یا ساسانی نسبت داده می شود.

طاق گرا

طاق گرا یا طاق شیرین در مسیر کرمانشاه به سرپل ذهاب، در گردنه پاتاق قرار دارد. بنای این تاق، فضای ایوان مانندی است که به طور کامل از بلوک های سنگی ساخته شده است که به صورت مکعب مستطیل تراش خورده اند. دیوارهای داخلی با نقوش هندسی حجاری شده اند.

در مورد زمان ساخت و قدمت این بنا اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما برخی آن را به دوره اشکانی یا ساسانی نسبت می دهند. از سوی دیگر مدارک باستان شناسی نشان می دهند که ظاهرا بنا متعلق به اواخر دوره ساسانی و زمان حکومت خسرو دوم است.

کارکرد این بنا تاکنون مشخص نشده است، اما کارکردهای متفاوتی برای آن بیان شده که شامل این موارد است: «یادگار احداث راه کاروان رو، «توقف گاه موکب شاهی»، «اریکه سلطنتی»، «پاسگاه مرزی» و «بنای یادبودی از پیروزی».

برای دسترسی به این اثر، حدود ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی پاتاق، وارد جاده فرعی سمت چپ شوید و بعد از حدود ۵۰۰ متر به طاق گرا خواهید رسید.

مقبره احمد بن اسحاق قمی

آستان احمد بن اسحاق قمی در شهر سرپل ذهاب کرمانشاه، از مهم ترین آثار دیدنی و زیارتی این شهر است که تقریبا در مرکز شهر قرار دارد. ساختمان قبلی بنا در دوران جنگ ویران شد؛ اکنون بارگاه باشکوهی در آن جا سخته شده است. صحن حرم در اعیاد مذهبی به عنوان مصلی استفاده می شود. اطراف آن نیز قبرستان این شهر قرار گرفته است.

احمد بن اسحاق اشعری قمی، وکیل حضرت امام حسن عسکری (ع) در قم بوده است. ایشان به دستور امام در قم مسجدی با نام امام حسن عسکری در چهار راه بازار ساخته اند.

احمد بن اسحاق از کسانی است که حضرت مهدی (عج) را در طول حیات پدر بزرگوارشان ملاقات کرده است. شیخ طوسی می گوید: «در دوران نیابت نواب خاصه، عده ای مورد اعتماد و اطمینان بودند که توقیعاتی از سور حضرت برای آن ها ارسال می شد. یکی از آن ها احمد بن اسحاق قمی بوده است.»

پارک کوهستان

پارک کوهستان در شمال شهر کرمانشاه و در نزدیکی محطه تاریخی طاق بستان قرار دارد. این پارک از بزرگ ترین و زیباترین پارک های توریستی کرمانشاه است. نورپردازی زیبا و دو آبشار مصنوعی که در این پارک ساخته شده، زیبایی خاصی به این پارک بخشیده است.

پارک کوهستان بام کرمانشاه بوده و از این پارک می توانید منظره ی زیبای شهر را نظاره کنید. همچنین غار دو اشکفت نیز در این پارک قرار دارد.

سراب صحنه

سراب صحنه در قسمت شمالی شهر صحنه است و یکی از مناطق خوش آب و هوا در این شهر محسوب می شود. آبشارهای زیبا، طبیعت چشم نواز و آب و هوای فوق العاده این منطقه باعث شده مسافران و گردشگران زیادی این مکان را مقصد سفر خود دهند. دربند صحنه، دره ای بسیار زیبا و پوشیده از انواع درختان سرسبز است که احتمالا تفرجگاه بسیاری از شاهان دوره های مختلف بوده است. سرچشمه آب دربند، چهار چشمه نام دارد که در قسمت شمالی دربند قرار گرفته و در زمان های نه چندان دور، آبشار کوچکی از آن شکل گرفته که امروزه بر اثر خشکسالی به آبشار خشکه معروف است. آب های چهار چشمه بعد از طی مسیری در حدود ۵۰۰ متر خود را به آبشار اصلی می رسانند.

غار قوری قلعه

غار قوری قلعه در استان کرمانشاه در فاصله ۸۷ کیلومتری شهر کرمانشاه و ۲۵ کیلومتری پاوه قرار دارد. غار در دامنه رشته کوه شاهو و داخل کانی های آهکی ایجاد شده و ارتفاع دهانه آن از سطح دریا حدود ۱۲۰۰ متر است.

در حال حاضر غار از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول که حدود ۵۰۰ متر طول دارد، از دو تالار و دالان های رابط بین آن ها تشکیل شده و نورپردازی از زوایای مختلف آن را تبدیل به مکانی زیبا برای گردشگری کرده است؛ بخش دوم که با دری آهنی از بخش توریستی جدا شده است. این بخش از غار موانع طبیعی بسیاری دارد و به همین دلیل، تنها کوهنوردانی که تجهیزات لازم را به همراه دارند می توانند از این بخش غار بازدید کنند. زیباترین پدیده های غارسنگی در این بخش از غار قرار دارند و طول این بخش چند برابر طول بخش توریستی است.

غار پراو

غار پَراو نام غاری در کوه پراو است که در ۱۲ کیلومتری شمال شرق کرمانشاه، میان کوه طاق بستان و کوه بیستون قرار دارد. این غار در جنوب منطقه ای به نام میدان پراو است که در ۳۰۰ متری پایین قله شیخ علیخان یا قله پراو قرار دارد. پَراو در زبان محلی به معنای پر آب است.

غار پراو ۴۰ سال پیش کشف شد. آن زمان بزرگ ترین غار عمودی دنیا بوده است و به همین دلیل لقب اورست غارهای جهان را به آن داده اند. غار پراو دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه است که سازمان حفاظت محیط زیست ایران در سال ۱۳۸۸ آن را به ثبت رساند.

در حال حاضر غارهای عمیق بسیاری در جهان یافت شده که بسیار عمیق تر از غار پراو هستند. به این ترتیب غار پراو در رتبه ۲۱۲ لیست عمیق ترین غار های جهان قرار گرفته است. یکی از ویژگی های منحصربه فرد غار پراو، دهانه آن است که در ارتفاع ۳ هزار متری از سطح دریا قرار دارد. این ارتفاع، بالاترین سطح در بین تمام غارهای دنیا است.

سرآب نیلوفر

سرآب نیلوفر دریاچه کوچکی در ۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه است. این دریاچه مملو از گل های نیلوفر آبی است و در فصول گرم سال غنچه ها و برگ های آن سر از آب برآورده و قسمت زیادی از آن را می پوشانند. اطراف این سرآب تأسیسات رفاهی گردشگری احداث شده است. سرآب نیلوفر پنجاه وپنجمین اثر طبیعی ملی است که در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.

تالاب هشیلان

تالاب هشیلان در حدود ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد. اداره کل حفاظت محیط زیست کرمانشاه، این تالاب را به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام کرده است. در اين تالاب حدود ۱۱۰ جزيره كوچک و بزرگ با مساحت تقريبی از ۱۰۰ مترمربع تا حدود يک هكتار وجود دارند که در فصل زمستان و در روزهای پر باران، در اثر افزایش دبی آب تالاب، بعضی از آن ها در زیر آب پنهان می شوند. نام تالاب بر اساس گویش کردی، مرکب از دو بخش «هشی» به معنی مار و «لان» به معنای خانه است. بنابراین نام هشیلان به معنی لانه ماران است زیرا در این تالاب تعداد زیادی مار به ویژه مار آبی و مار چلیپر وجود دارند.

باغ گل ها

باغ گل ها به عنوان یکی از منحصربه فردترین پارک گل ها در کشور، در شهر کرمانشاه تاسیس شده است. باغ گل کرمانشاه در زمینی ۵ هکتاری با قابلیت کشت ۴ هزار گونه گیاهی و نیز ۴ باغ گل های ایرانی، ژاپنی، فرانسوی و ایتالیایی ساخته شده تا شهروندان در فصل بهار و تابستان شاهد رویش گل های بهاری باشند. از این میزان مساحت، ۱۲ هزار متر مربع برای طراحی معابر دسترسی و ۳۵۰۰ متر مربع نیز برای طراحی آب نما به کار رفته است. اغلب گیاهان موجود در باغ با استفاده از بذر درجه یک هلندی در محل باغ کشت شده است.

کرمانشاه بعد از اصفهان دومین شهر دارای باغ گل ها است. زیبایی های طبیعی کرمانشاه بعد از افتتاح این باغ جلوه بیشتری پیدا کرده است. این باغ بزرگ و زیبا شامل نمایشگاه کاکتوس، برکه، آبراه، بخش گل های فصلی، درختچه ها و گونه های مختلف گل است که از کشورهای مختلف جمع آوری شده است.

درخت رحمت

درخت رحمت در استان کرمانشاه واقع شده. این اثر ارزشمند با ارتفاع 37/7 متر و با قطر 8/46 متر در ورودی مجموعه تاریخی طاق بستان، خودنمایی می کنه. این درخت علاوه بر ارزش ژنتیکی، ارزش فرهنگی و تاریخی هم داره، به طوری که در فرهنگ عامه به درخت رحمت شهرت داره. درختان چنار در کشور ما از اهمیت و سابقه تاریخی بالایی برخوردارند و درخت کهنسال طاق بستان پس از سرو 4 هزار ساله ابرقو دومین درخت کهنسال کشوره. در ادبیات عامه آن رو به دوران ساسانی و افسانه شیرین و فرهاد نسبت می دهند. در ادبیات فولکلور در خصوص این درخت اومده که، این درخت رو شیرین در زمان شکسته شدن پای اسب خسرو پرویز و دیدار او با فرهاد در طاق بستان به عنوان یادگاری می کاره. این درخت در طول تاریخ به نام های مختلفی هم چون دارپهلوان، درخت رحمت و درخت کهنسال طاق بستان نامگذاری شده. این درخت در گذشته آسیب هایی دیده بود اما با حفاظت هایی که در سالهای اخیر از آن به عمل آمد در سال 1388 به عنوان یکی از آثار طبیعی استان به ثبت ملی رسید.

رودخانه های استان کرمانشاه

استان كرمانشاه از مناطق نسبتاً پرآب كشور محسوب می شود. استان كرمانشاه شـــامل دو حوزه بزرگ آبخيز كـرخه عليا و سيـروان می باشد. حــــوزه آبخيز كـرخه عليا (حوزه آبريز داخلی) شامل ۱۵ زير حوزه اصلی می باشد كه در مركز و شرق استان شامل شهرستان های كرمانشاه، اسلام آباد غرب، كنگاور، جوانرود (بخش روانسر)، صحنه و هرسين می شود و آب رودخانه های آن به رودخانه سيمره می ریزد. ­حوزه آبريز سيروان (حوزه آبريز خارجی) با ۱۹ زير حوزه اصلی در شمال غرب استان شامل شهرستان های قصرشيرين، پاوه، سرپل ذهاب، گيلان غرب، بخشی از سنقر، جوانرود (غير از بخش روانسر) و بخــــشی از شهرستان اسلام آباد غرب بوده و آب رودخانه های آن از كشور خارج شده و وارد كشور عراق می گردد.

آبشار پیران کرمانشاه

بعد از قلعه یزدگرد آبشار پیران در این منطقه چشم نوازی می کند که حقیقتاً همه گردشگران از دیدن این آبشار انگشت به دهان مانده و از این همه زیبایی متحیر از قدرت خالق هستی می شوند. آبشار پیران منحصربه فرد است و در سراسر ایران نظیر ندارد.

آرامگاه بابا یادگار

به آرامگاه «بابا یادگار» می رسیم. این آرامگاه مربوط به یکی از زاهدان نامدار است اما برخلاف نامی که دارد «بابا یادگار» حتی تشکیل خانواده هم نداده و فرزندی نداشته است با این حال در میان اهالی منطقه به بابایادگار معروف است. این محل زیارتی و تفریحی بوده و مقبره یکی از پیران زاهد را در خود جای داده و یادگار یکی از یاران سلطان اسحاق بوده است که چند روزی از سال پیروانش گرد هم آمده و مراسم و آیین های سنتی خود را اجرا می کنند. این آرامگاه در روستای «بان زرده» کرند واقع شده و نزدیک قلعه است. بعدازآن به مسجد عبدالله بن عمر می رسیم، یکی از تاریخی ترین مساجد صدر اسلام که ساخت این مسجد را به عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم نسبت می دهند و مسجدی تک مناره به شمار می آید.

زندان دوناب(زینان)

در 130 متری جنوب روستای شالان و مربوط به قرون میانه اسلامی است. مهمترین ویژگی این اثر دو طبق بودن آن است که درمیان سایر بناهای بررسی شده درمنطقه منحصر به فرد است.همچنین دیوارهای این بنا بصورت چینه ای ایجاد شده که از این لحاظ با تکنیک ساخت حصار قلعه یزدگرد مطابقت دارد. با این تفاوت که دراین بنا هر چینه ی جدید با سنگ های درشت تر شروع ودر نهایت از سنگی کوچک استفاده شده است. به این ترتیب ردیف های چینه در دیوارها این بنا کاملا مشهود است. ویژگی دیگر این اثر اجرای سقف آن است که برخلاف سایر بناهای تاریخی منطقه بصورت مسطح ایجاد شده ونشانی از اجرای گنبد درآن دیده نمی شود.

قلعه ویرانه

در 300 متری شرق روستاس شالان و مربوط به قرون میانه اسلامی است. بنای قلعه ویرانه به صورت منفرد و با استفاده از قلوه سنگ، آجر و ملات گچ نبم کوب بر روی صخره های طبیعی قله ی کوه تلاش ساخته شده است. ابعاد قلوه سنگهای به کار رفته در بنا بین 15 تا 40 سانتی متر است. در اطراف بنا تکه های آجر به صورت پراکنده و به تعداد کم دیده می شود. پلان قلعه ویرانه با توجه به موقعیت صخره های طبیعی شکل گرفته و تقریباً چهار گوش است. اضلاع آن دارای اندازههای متفاوت وگاهاً دارای قوس ملایمی هستند. در جنوب این بنا فضایی برج مانند به شکل نیم دایره به قطر داخلی 220 سانتی متر ایجاد شده است.

چهارتاقی گنبد کلایی

در 850 متری شمال غرب روستای شالان و مربوط به دوره ساسانی است. با توجه به شکل پلان، نوع سقف و سایر عناصر معماری موجود(دالان طواف) احتمالاً این بنا آتشکده و دارای کاربری مذهبی در دوره ی ساسانی بوده است.

قلعه و برج خاموشی از جاذبه های دیدنی کرمانشاه

در 340 متری جنوب غرب روستای شالان و مربوط به قرون میانه اسلامی است. بنای قلعه به صورت افزوده، بر روی برونزد صخره ای و با مسالح قلوه سنگ، آجر، تیرهای چوبی و ملات گچ نیم کوب ساخته شده است. سطوح داخلی و خارجی بنا به وسیله ی گج اندود شده است. بقایای استفاده از تیرهای چوبی در ضلع جنوبی و برج به صورت سوراخ هایی نمایان است. با توجه به شواهد به نظر می رسد پلان این بنا چهارگوش و به شکل مستطیل است. از این اثر تنها بخش های اندکی شامل دیوارهای غربی، جنوبی و مناره یا برج آن باقی مانده است.

مسجد شافعی ها

از دیدنی ترین و قشنگترین مساجد ایران، مسجد شافعی هاست. مسجد شافعی ها که به سبک مساجد ترکیه ساخته شده با گلدسته های بلندش شهر را زیباتر نیز کرده است. مسجد شافعی ها در سال ۱۳۲۴ ساخته شد و از سال ۱۳۲۶ تاکنون است که اهل تسنن در این مسجد نماز می خوانند. این مسجد از یک سو به میدان جوانشیر و از سوی دیگر به تاریکه بازار منتهی می شود.

زیج منیژه

در پایین دست بنای طاق گرا بنایی با بیش از هزار سال قدمت که هنوز هم در ماهیت آن تردید وجود دارد، قرار گرفته است که بسیاری از باستان شناسان، آن را یک کوشک بین راهى می دانند و افسانه های محلی آن را با منیژه شاهنامه پیوند داده است. زیج به معنای رصدخانه یا تماشاگه است و مردم محلی عقیده دارند زیج منیژه مکانی بوده که منیژه مدتی در آن مستقر بوده است.اگر گذارتان به این بنای یادگار از دوره ساسانی بیفتد، در بخش مرکزی، تالار نسبتا بزرگی را می بینید که پیرامون آن را راهروهایی احاطه کرده اند. در گذشته، هر ضلع قلعه 30 حجره داشته است و حجره ها دارای طاق هایی گهواره ای شکل بوده اند با این حال از این حجره های محکم و باشکوه، امروز تنها یکی دو حجره نسبتا سالم باقی مانده است.