مکانهای دیدنی و جاذبه های گردشگری مشهد

آرامگاه شیخ بهایی

آرامگاه شیخ بهایی، دانشمند برجسته قرن دهم و یازدهم هجری در داخل حرم مطهر رضوی بعد از رواق امام خمینی با مزاری سنگی و پوششی شیشه‌ای قرار گرفته است. آرامگاه این دانشمند قبل از مرگش محل تدریس او نیز بوده است و حدود ۱۰۲ متر مساحت دارد که با آینه کاری‌های بسیار و کتیبه‌های خوشنویسی شده تزیین شده است. بر روی کتیبه‌های دیواری این آرامگاه تاریخ تولد و مرگ او حک شده است.

مدرسه علمیه عباسقلی‌ خان شاملو

مدرسه علمیه عباسقلی‌ خان شاملو توسط عباسقلی‌خان بیگلربیگی به دستور شاه سلیمان صفوی در سال ۱۰۴۵ هجری شمسی احداث شد. این مدرسه که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است در ابتدای خیابان صفوی قرار دارد. هم‌اکنون از این مدرسه به عنوان حوزه علمیه استفاده می‌شود. بنای مدرسه در دو طبقه و در چهار ضلع دارای چهار ایوان به سبک معماری عهد صفویه ساخته شده که بیش از ۱۰۰ حجره را در خود جای داده‌ است. این مدرسه از آجر ساخته شده و دارای تزییناتی نظیر کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری سردر ورودی ایوان‌ها و حجرات و رواق‌ها است. این مدرسه از جمله آثار معماری مشهد به شمار می‌رود که تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی خراسان است.

گنبد سبز

گنبد سبز آرامگاه شیخ مومن استرآبادی است که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد. پلان گنبد سبز هشت ضلعی و دارای چهار ایوان است. علاوه بر ایوان و طاق نماها، کاشی کاری زیبای آن به آرامگاه جلوه خاصی به آن داده است. این بنای تاریخی در خیابان آخوند خراسانی و در وسط میدانی به همین نام قرار دارد. گنبد سبز که به دستور شاه عباس احداث شده، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. 

گنبد خشتی مشهد

این آرامگاه در خیابان طبرسی، کوچه نوغان، نزدیک فلکه طبرسی واقع شده است. در این مکان (امام‌زاده محمد) مدفون است نسبت این امامزاده با هجده واسطه به «امام سجاد» (ع) می‌رسد. گنبد این آرامگاه آجری است و به همین علت، گنبد خشتی نامیده شده است. سبک معماری آرامگاه به بناهای دوره صفویه شباهت دارد.

آرامگاه پیرپالاندوز

آرامگاه پیرپالاندوز متعلق به محمد عارف عباسی، از عرفای بزرگ قرن دهم هجری است. این آرامگاه که به ثبت ملی رسیده در دوران صفویه احداث شده است. این بنای تاریخی چهار ضلعی و دارای گنبد پیازی شکل و ایوان آجری زیبایی است. در داخل آرامگاه بر سقف‌ها بقایای نقاشی‌هایی از دوران صفویه وجود دارد. بنا با کاشی‌های ساده فیروزه‌ای رنگی تزییین شده است. اصل بنا در زمان سلطان محمد خدابنده ساخته شده و در سال‌های اخیر توسط آستان قدس بازسازی شده است.

حرم امام رضا

حرم امام رضا (ع) در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، مدفن علی بن موسی‌الرضا (ع) است که نزد مسلمانان شیعه و اهل تسنن گرامی داشته می‌شود و مقدس است. این مکان مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را دربرمی‌گیرد. سازه‌های این حرم مقدس، از دوران پیش از صفویان دوران تیموری و زمان‌های متعدد تاریخی به‌جا مانده، اما در زمان شاه طهماسب صفوی فعالیت بسیار برای گسترش حرم صورت گرفته است از این رو این مکان مقدس موزه‌ای وسیع از معماری ایران است.

گاهی مسافرت‌های یک و یا ۲ روزه به مشهد تنها برای زیارت بارگاه ملکوتی حضرت رضا صورت می‌گیرد برای چنین سفرهای کوتاهی و یا سفرهایی که مسافر تور را ترجیح نمی‌دهد و تمایل دارد که خود برنامه سفرش را تنظیم کند تنها تهیه بلیط ضروروی است.

جالب است بدانید کجارو در کنار معرفی تعدد تورها به مقاصد داخلی و خارجی به معرفی بلیط هواپیما با قیمت‌های ارزان از میان فروشنده‌های متعدد و معتبر کشور پرداخته است تا مسافران از میان تنوع قیمت‌ها با جستجوی بهترین و ارزان‌ترین بلیط هواپیما به مشهد،انتخاب مناسبی داشته باشند و سفر خود را برنامه‌ریزی کنند.

چالیدره

چالیدره یکی از مناطق تقریحی و گردشگری اطراف شهر مشهد است که دریاچه سد چالیدره برای آبیاری باغ‌های اطراف طرقبه ساخته شده و دارای امکانات تفریحی مانند قایق سواری، ماهیگیری و رستوران است. این سد خاکی توسط رودخانه جاغرق پر می‌شود.

مقبره فردوسی

آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است. ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی، به ویژه آرامگاه کوروش بود به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید. نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به خصوص ستون‌ها و سرستون‌ها است و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی است. بخش فوقانی بنا به‌صورت توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر الهام گرفتن از معماری دوره اشکانی شامل ۲۰  ستون مرمری در پائین و ۸ ستون در بخش فوقانی است. در بخش‌هایی از آرامگاه نیز دیوارنگاره‌هایی از فریدون صدیقی نصب شده که نمایش صحنه‌هایی از روایات شاهنامه است.

مسجد ۷۲ تن

مسجد ۷۲ تن یا مسجد شاه در  خیابان خسروی، ابتدای بازار بزرگ واقع شده است. این بنای تاریخی در ابتدا آرامگاهی بوده که توسط امیر غیاث‌ الدین بنا شده که در دوره‌ّای بعد به بنای کنونی مسجد تغییر کاربری داده است. بنا مشتمل بر فضای چهار طاقی گنبد دو پوش، دو مناره سرشکسته و یک ایوان است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مجموعه کوهسنگی

پارک کوهسنگی دومین پارک بزرگ (بعد از پارک ملت) مشهد است. این پارک در جنوب غربی مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی قرار گرفته است. پارک کوهسنگی در حاشیه کوه‌هایی مرتفع ایجاد شده و از قدیمی‌ترین روستاهای مشهد است. کوه سنگی از میان تفریحگاه‌های شهر مشهد از قدمت و شهرت بیشتری برخوردار است و یکی از زیباترین پارک‌های ساخته شده در ایران است. این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور است. در سال ۱۳۴۰ شمسی با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی از طریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد. با طرح‌های توسعه شهر مشهد، پارک کوه سنگی به مجموعه‌ی تفریحی گردشگری تبدیل شد.

مسجد گوهرشاد

مسجد گوهرشاد در جنوب حرم رضوی واقع شده است. این مسجد به دستور گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ، در مجاورت حرم امام هشتم ساخته شده و از پر بازدیدترین و شلوغ‌ترین مساجد ایران به شمار می‌رود. معماری و کاشی‌کاری‌های این مسجد زبانزد است و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.

آرامگاه نادرشاه افشار (باغ نادری)

آرامگاه نادر شاه افشار بنایی است که به یادبود نادرشاه در شهر مشهد ساخته شده است.  قوام السلطنه در اواخر عهد قاجار (۱۲۹۶ خورشیدی) در محل یكی از مقابر ویران‌شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان‌های او را از تهران به مقبره مزبور انتقال داد. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام رضا از خشت و گل ساخته شد. این بنای جدید كه در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت، مدتی بر پا بود تا این كه انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسب برای وی در همان محل مقبره قوام‌السلطنه احداث کند. این كار از سال ۱۳۳۶ شروع شد و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید.

حمام مهدی قلی بیک

حمام مهدی قلی بیک در سال ۱۰۲۷ توسط یكی از امرای تیموری احداث شده است و در نزدیكی بازار بزرگ مشهد و میدان ۷۲ تن قرار دارد. این حمام هم‌اکنون به موزه تغییر کاربری داده است و وسایل و ابزارآلات قدیمی در آن برای علاقمندان تاریخ به نمایش گذاشته شده است.

كلیسای مسروپ قدس

كلیسای مسروپ قدس، تنها کلیسای مشهد توسط ارامنه ساکن در مشهد در میدان دهم دی بنا شده است. قدمت این بنا به دوران پهلوی اول می‌ رسد و پلان ساختمان کلیسا فرمی تقریبا ذوزنقه‌ای شکل دارد. این ساختمان دارای دو گنبد مخروطی شکل است که در راس هر دوی این مخروط‌ها صلیب قرار گرفته است و از ویژگی‌های بارز و منحصر به فرد این ساختمان به شمار می‌رود. گنبد بزرگتر در وسط ساختمان قرار دارد و صلیب نصب شده در بالای آن از جنس آهن است؛ در حاشیه زیر گنبد ردیفی از کاشی‌های سفید رنگ قرار دارد که منقش به گلی سبزرنگ است.

باغ گیاه‌شناسی

باغ گیاه‌شناسی مشهد شامل بخش‌های مختلفی از جمله باغ گل رز، قطعه آموزشی و نمایشی، مجموعه گیاهی منطقه رویشی ایران، مجموعه آربراتوم و سیستماتیک گیاهی، باغ میوه‌های بومی ایران، مجموعه گیاهی سوزنی برگان، مجموعه نمایشی باغ صخره‌ای و مجموعه نهالستان و گلخانه‌های تکثیری است.

بازار رضا

 بازار رضا که در فاصله کمی از حرم مطهر قرار دارد، یکی از شلوغ‌ترین و پربازدیدترین بازارهای سنتی کشور لقب گرفته است. این بازار علاوه بر معماری زیبا و سنتی خود یکی از قدیمی‌ترین مراکز عرضه سوغات و صنایع دستی شهر مشهد است.

خانه تاریخی ملک

خانه ملک مربوط به اواخر دوره قاجار است و در مشهد، ضلع شرقی خیابان امام، روبروی اداره دارایی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا یکی از نمونه خانه‌های زیبای بر جای مانده از دوران انتقال معماری در اواخر عصر قاجاریه محسوب می‌شود. انه ملک امروزه مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی است.

باغ ملی

باغ ملی در حال حاضر یکی از بوستان‌های بزرگ و باصفا با آب‌نما و درختان بلند است که به مکانی زیبا و خاص در شلوغی و هیاهوی وسط شهر تبدیل شده است.

موزه نان

موزه نان، اولین موزه نان در كشور است كلیه فرایند و ابزارآلات مرتبط با نان، از كاشت و برداشت گرفته تا پخت انواع نان كه همه برگرفته از فرهنگ ایرانی است را به نمایش گذاشته است.

پارک وکیل آباد (باغ وکیل آباد)

پارک وکیل‌آباد از تفرجگاه‌های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل‌آباد واقع شده است. این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل‌آباد شناخته می‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به‌صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد.  باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد است که در جوار پارک جنگلی وکیل آباد قرار دارد.

پارک طبیعی هفت حوض (دره هفت حوض)

 هفت حوض یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی مشهد که در دل کوه‌های خلج جای دارد. عضی از این حوضچه‌ها به اندازه یک استخر کوچک وسعت دارند. آب بعد از عبور از این هفت حوضچه به حوضی بزرگ‌تر می‌ریزد و رودخانه مسیرش را ادامه می‌دهد. این منطقه حدود ۷ کیلومتر با مشهد فاصله دارد و شامل ۷ حوضچه طبیعی است.

پارک علمی پروفسور بازیما

پارک علمی پروفسور بازیما اولین پارک موضوعی ایران است. این پارک در مساحتی حدود ۲۴۰۰ متر در طبقه چهارم مجتمع وصال واقع در منطقه گردشگری سپاد مشهد واقع شده است. پارک علمی پروفسور بازیما از بخش‌های مختلف تونل آفرینش، بازی‌ها و فروشگاه تشکیل شده است که شما را  به درون بدن، به فضای خارج از جو، پرواز در فراز آسمان و دیگر اتفاقات عجیب زندگی می‌برد.

مجموعه‌های آبی

مشهد در زمینه احداث پارک‌های آبی موقعیت بی‌نظیری در خاورمیانه دارد. یکی از جاذبه‌های ورزشی خاص در مشهد وجود پارک‌های آبی است که به دلیل سرپوشیده بودن امکان استفاده از آنها در تمام طول سال وجود دارد. پارک آبی ایرانیان، سرزمین موج‌های آبی، پارک ساحلی آفتاب و موج‌های خروشان از پارک‌های آبی مجهز است که طرفدارن بسیاری در ایران دارد.

بند گلستان

بند گلستان نیز یکی دیگر از آن ها است. این جاذبه در ۸ کیلومتری غرب مشهد و بر روی رودخانه گلستان احداث شده است. این بند از مناطق توریستی و دیدنی مشهد است. با وجود اینکه حدود ۵۰۰ سال از عمر این بنا می‌گذرد، هنوز سالم و پا برجاست.

 غار مغان

غار دو دهانه ای در ۳۵ کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان قرار گرفته است که درون آن آثار استالاگمیت و استالاکتیت بسیاری وجود دارد. عمق این چاه ها ۲۵ متر است و همچنین درونش پرتگاه ها و برکه های آبی هست که باعث می شود از ماجراجویی انفرادی پرهیز کنند. برای ورود به این غار حتما‌ باید راهنما داشته باشید، زیرا در غیر این صورت بسیار بسیار خطرناک خواهد بود.

دهکده ییلاقی شاندیز

یکی دیگر از جاهای دیدنی مشهد، منطقه ییلاقی پدیده شاندیز است. شاندیز با آب و هوای خوشی که دارد، در ۳۸ کیلومتری غرب مشهد واقع شده. این منطقه ترکیبی است از رودخانه های متنوع، دره ها و درختان بلند چنار، سپیدار و ارغوان و صدای خوش پرندگانی مثل هد هد. این منظره را که به تابلوی نقاشی می‌ماند، باغ های انبوده و حیواناتی مثل گراز و گرگ تکمیل می‌کنند. شاندیز منطقه ای تفریحی است که فروشگاه های صنایع دستی و رستوران بزرگی به نام پدیده شاندیز نیز دارد که یکی از پیشنهادات همیشگی در سفر به مشهد است.

روستای زشک

روستایی به نام زشک در شهر مشهد وجود دارد که به دلیل وجود سارهای متعدد و منحصر به فردی که دارد در لیست جاذبه های مشهد نیز قرار گرفته و مقصد بسیاری از گردشگرانی است که به این شهر سفر می کنند. در مسیر رودخانه اگر پیش بروید خواهید دید در مکانی رودخانه کاملاً خشک است در حالی که چند صد متر پایین تر آب فراوانی از دل زمین بیرون می جوشد و به خاطر این ویژگی است که زشک به چشمه های جوشان معروف شده است.

خانه داروغه

خانه داروغه را معماران و بناهای روس به دستور محمد یوسف خان، در اواخر دوره قاجار ساختند. این بنا منزل شخصی بوده که مراسم پذیرایی رسمی در آن انجام می‌گرفت. بر اساس شواهد موجود تا حدود سه دهه گذشته، این بنای تاریخی کاربرد مسکونی داشته است اما در سال ۱۳۶۶  توسط ورثه به نمایندگان یکی از هیئت‌های مذهبی روستای شهیدیه شهرستان میبد یزد فروخته شد و از آن پس تا سال ۱۳۹۱ از این بنا به‌ عنوان محل تجمع و اسکان هیئت‌های مذهبی استفاده می‌شد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری مورد تملک قرار گرفت و با هزینه شهرداری مرمت شده است.

بوستان مینیاتوری مشهد

اولین بوستان مینیاتوری شرق کشور به مساحت ۸ هکتار با هزینه‌ای بالغ بر ۲۸ میلیارد تومان اعتبار در مشهد احداث شد. پارک مینیاتوری، ایرانی کوچک است و آثار باستانی از گوشه و کنار کشورمان در مقیاس کوچک در این پارک به نمایش در می‌آید. در این بوستان ۵۸ نماد فرهنگی، مذهبی و نقاط دیدنی شهرهای مختلف ایران به صورت مینیاتور در آمده و در معرض دید عموم شهروندان قرار گرفته است. المان‌های تخت جمشید، آرامگاه فردوسی، پل خواجو، فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد، آرامگاه عطار نیشابوری، راه‌آهن مشهد، روستای کندوان، باغ شاهزاده ماهان کرمان و سد کارون تا کنون رونمایی شده‌اند.

مقبره خواجه ربیع مشهد

مقبره خواجه ربیع مربوط به دوره صفوی است و در انتهای خیابان خواجه ربیع مشهد واقع شده‌ است. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره‌ ثبت ۱۴۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مقبره به توصیه‌ شیخ بهایی توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است. این مقبره بنایی با شکوه بر کناره کشف‌رود واقع شده است. این مقبره دارای گنبدی به ارتفاع 18 متر برروی بنایی چهار ایوانی است. طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و از درون چهار ایوانی است. ورودی اصلی از یک ایوان بلند تشکیل گردیده است که در دو طاق‌نما ایجاد شده است.

خانه فردوسی مشهد

خانه فردوسی در سمت شرق قلعه‌ای که در میانه روستای پاژ در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی مشهد قرار دارد، واقع شده است و بلندتر از دیگر ساختمان‌هاست. این خانه دارای یک اتاق ۳ در به اندازه تقریبی ۳ در ۵ متر و با دیوارهای خشتی و گلی و گچ‌ اندود است که به‌ عنوان تنها فضای نشیمن خانه هنوز باقی مانده است. همین خانه که اکنون به خرابه‌ای تبدیل شده، از دید گردشگران به خانه فردوسی مشهور شده است.

پیست اسکی شیرباد

پیست اسکی شیرباد در استان خراسان رضوی واقع شده است. از پیست اسکی شیرباد تا روستای دولت‌آباد ۱۸ کیلومتر و از دولت‌آباد تا مشهد حدود ۲۰ کیلومتر راه است که البته مسیر دولت‌آباد تا پیست، راه کوهستانی و شوسه است. پیست شیرباد در دامنه بلندترین قله استان خراسان با ارتفاع ۳۳۱۰ متر بنا شده و به همین دلیل در بیشتر ماه‌های سال برف‌گیر می‌باشد و مساحت ۵۰ هکتاری آن فضایی مناسب برای تفریح سالم جوانان در کنار خانواده‌هایشان فراهم کرده‌ است. اولین و تنها پیست اسکی شرق کشور با نام پیست اسکی شیرباد اول دی ۱۳۹۱ افتتاح شده‌ است.

باغ وحش وکیل آباد مشهد

باغ وحش وکیل آباد در جنوب غربی مشهد و همجوار با پارک جنگلی وکیل آباد قرار دارد و تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی است. این باغ وحش حیوانات گوشت‌خوار، علف‌خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلفی دارد و جزو جاذبه‌های گردشگری نه تنها مشهد، بلکه استان خراسان رضوی است.

آرامگاه میر غیاث‌الدین ملک شاه

آرامگاه میر غیاث‌الدین ملک شاه، دارای دری به تاریخ ۱۱۵۵ هجری قمری است که به نظر می‌رسد از محل دیگری به این نقطه منتقل شده باشد. داخل مقبره نیز کاشی‌‌کاری بسیار نفیسی دارد. تمام ازاره مقبره به ارتفاع ۴۵/۱ متر، دارای کاشی مسدس سبز سیر شفاف است و وسط هر مسدس، نقشی با زر طرح شده و کلمه «علی» را با زر سه بار تکرار کرده‌اند. در بالای ازاره مزبور، کتیبه‌ای سرتاسری به عرض ۲۴ سانتی‌متر است که از نظر کاشی و خط، از شاهکارهای هنر عهد تیموری به شمار می‌رود. زمینه کاشی، سبز سیر و خط آن ثلث با کاشی تغاری سیر شفاف و عسلی است. گنبد مقبره، با طرح متناسب و رو کار کاشی فیروزه‌ای ساخته شده و در ساقه آن با خط کوفی درشت، جمله «البقا لله» تکرار شده است.

باغ پرندگان مشهد

باغ پرندگان مشهد بزرگترین و تنها مجموعه پرندگان در شرق کشور است که در منطقه گردشگری سپاد، نزدیک به میدان خیام واقع شده است. 

این مجموعه تفریحی و دیدنی با گرد هم آوردن انواع گونه های کمیاب پرندگان آفریقایی، آسیایی توانسته است از دیدنی ترین مکان های تفریحی در شهر مشهد قرار گیرد.

پارک ملت و شهر بازی مشهد

پارک ملت یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد و بزرگ ترین پارک این شهر است که در کنار بزرگراه وکیل آباد در تقاطع آزادی واقع شده است و مساحت آن ۷۲ هکتار است. بزرگ‌ترین چرخ و فلک خاورمیانه در این پارک قرار دارد. در قسمت شرقی پارک بزرگ ملت شهربازی قدیمی و بزرگی وجود دارد که این شهربازی اولین شهر بازی در کشور است که عضو اتحادیه جهانی شهربازی‌های استاندارد شده است.