اسحاق جهانگیری شخصیتی اصلاح طلب و در عین حال عمل گرا شناخته می شود که در برهه های مختلف در دولت یازدهم و دوازدهم، سعی کرد از این دو خصیصه دور نشود و شاید به چنین دلایلی باشد که نام او هم در میان نامزد های احتمالی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به چشم می خورد و حتی گمانه زنی روی او بیش از دیگران باشد؛ زیرا جهانگیری در سال ۹۶ وقتی به عنوان نامزد پوششی روحانی در انتخابات حاضر شد، نشان داد نه تن ها پتانسیل ریاست جمهوری را دارد، بلکه می تواند سرمایه اجتماعی درخورتوجهی را به سمت خود بکشاند و پر بیراه نیست اگر گفته شود او بهتر از خود روحانی در برابر نامزد های اصولگرا سخن گفت و به دفاع از مواضع اعتدالی و حتی اصلاح طلبانه پرداخت.
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از شرق، جهانگیری در سال ۳۶ در جنوب شهرستان سیرجان در استان کرمان متولد شد. او دانش آموخته کارشناسی فیزیک از دانشگاه کرمان، کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف و دکترای مدیریت صنعتی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران است و فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۸ در جهاد سازندگی آغاز کرد.
جهانگیری در ادوار دوم و سوم مجلس شورای اسلامی، به عنوان نماینده جیرفت در مجلس حضور داشت و در فاصله سال های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، استاندار اصفهان بود. او از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ نیز در کابینه نخست سیدمحمد خاتمی، وزیر معادن و فلزات بود و از سال ۱۳۷۹ در پی ادغام این وزارتخانه با وزارت صنایع و تشکیل وزارتخانه جدید، تا سال ۱۳۸۴ در جایگاه وزیر صنایع و معادن فعالیت کرد.
جهانگیری برای مدتی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز بوده است. او برادر شهید هم هست و دو برادر او به نام های محمد و یعقوب جهانگیری، یکی در سال ۵۹ و در منطقه سوسنگرد و دیگری در سال ۶۳ و در عملیات بدر، به شهادت رسیدند. دو برادر دیگر او نیز کم وبیش در فعالیت های سیاسی حضور دارند که برادر کوچک تر، مهدی جهانگیری، در زمان ریاست اسفندیار رحیم مشایی بر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، معاونت سرمایه گذاری این سازمان را بر عهده داشت و در سال ۱۳۸۷ استعفا داد و سپس اقدام به تأسیس شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران و بانک گردشگری کرد.
انتخابات سال ۹۲
جهانگیری در سال ۹۲ بنا داشت در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند؛ انتخاباتی که حسن روحانی با حمایت اصلاح طلبان فاتح آن بود. او درباره این موضوع چند سال پیش در گفت وگویی با روزنامه «شرق» گفته بود: «بنده در آخرین ساعات روز ثبت نام به سمت وزارت کشور رفتم و می خواستم اگر آقای هاشمی نیامدند، لحظات آخر برای انتخابات ثبت نام کنم و اگر آقای هاشمی نمی آمدند، من سال ۹۲ ثبت نام می کردم».
همان طور که جهانگیری می گوید، هاشمی در آن انتخابات به میدان آمد؛ اما در کمال ناباوری شورای نگهبان به دلیل «کهولت سن» او را ردصلاحیت کرد! هاشمی بعد از ردصلاحیت شدن خود، از حسن روحانی حمایت کرد و اصلاح طلبان هم با درنظر داشتن تجربیات پیشین مانند انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴، محمدرضا عارف را قانع کردند از رقابت انتخاباتی انصراف دهد تا در نهایت همه اصلاح طلبان از یک اصولگرای میانه رو به نام حسن روحانی حمایت کنند.
فراز و نشیب های دوران معاون اولی
روحانی بعد از روی کارآمدن خود، جهانگیری را به سِمت معاون اولی منصوب کرد. او در دوران مسئولیتش به عنوان معاون اول رئیس جمهور از هیچ کوششی برای پیشبرد امور فروگذار نکرد و حتی بار ها پیش از همه سعی کرد در صحنه های سیاسی و حتی اقتصادی حاضر باشد که شاید مهم ترین آن ها کوشش برای ثابت نگه داشتن نرخ ارز بود که با تعیین نرخ چهارهزارو ۲۰۰ تومان برای دلار، پیامد های سخت احتمالی آن را هم به جان خرید تا حدی که تا همین حالا هم برخی به کنایه از دلار جهانگیری سخن می گویند.
این تلاش ها تا جایی پیش رفت که روحانی بسیاری از مسئولیت های مهم در بزنگاه های مختلف را به او واگذار می کرد؛ زیرا از یک سو از توانایی لازم برخوردار بود و از سوی دیگر مقبولیت اجتماعی داشت و اقدامات او مورد پذیرش مردم قرار می گرفت؛ اما این روند بعد از مدتی قدری تغییر کرد؛ تا حدی که او در مراسم گرامیداشت بیست ودومین سالروز ملی صادرات در مهر ۹۷ با اشاره به محدودیت هایی که در دولت دارد، گفت: «من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را نداشته ام، پس از من انتظار نداشته باشید که وکیل و وزیر را تغییر دهم».
عبدالله ناصری هم درخصوص سخنانی که درباره اختلاف میان جهانگیری و روحانی گفته می شود، چندی پیش به روزنامه «آرمان» گفته بود: «برخی در دولت در شرایط حساس، آن جدیتی را که نیاز است داشته باشند، ندارند. این امر سبب می شود افراد با سابقه طولانی در امر مدیریت و اجرا و افراد دلسوز کابینه نتوانند این گونه شرایط را تحمل کنند.
اگر احمدی نژاد برای شرکت در انتخابات مجوز بگیرد، کشور دچار بحرانی عجیب خواهد شدشاهد هستیم در برهه ای حساس که کرونا کشور را تحت تأثیر قرار داده و برای مقابله با آن نیاز است با تمام پتانسیل به برنامه ریزی و مقابله پرداخت، ستاد ملی مبارزه با کرونا از سوی وزیری با دستان بسته اداره می شود که کمترین امکانات و اختیارات را دارد. این اختلاف ها و جدی نگرفتن مسائل از گذشته نیز وجود داشته است؛ به نحوی که در سهمیه بندی بنزین نیز نمود پیدا کرده بود و حتی مشاور رئیس جمهور و سخنگوی دولت نیز به صورت ضمنی آن را تأیید کرده بودند؛ بنابراین آنچه مسلم است، اختلاف وجود دارد و از قبل از حوادث اخیر در کشور نیز وجود داشته است.
مدیریت دولت و در رأس امور اجرائی کشور قرار گرفتن، امر بسیار خطیری است؛ به شکلی که شاید مهم ترین نیاز آن، جدیت در کار است. این جدیت را ما از همان سال ۹۲ در فعالیت های جهانگیری مشاهده می کردیم؛ اما در رأس دولت، این مقوله وجود نداشت. این نبود جدیت شاید در دولت های دیگر نیز وجود داشته؛ اما این دوره به شکلی عجیب بیشتر نمایان شد. معاون اول رئیس جمهور بار ها به این علت قصد استعفا داشته است و این از همان دوره نخست دولت نیز وجود داشت؛ اما به توصیه بسیاری از بزرگان این کار را انجام نداد و هر بار که اختلاف ها جدی می شد، زمزمه استعفا نیز بیشتر به گوش می رسید؛ اما به نظر ایشان سیاست صبر را در پیش گرفته تا در مدت زمان باقی مانده از دولت، التهاب جدیدی ایجاد نشود. برخی از چهره ها نیز به ایشان توصیه کردند فضای دولت را نباید خالی کرد و از همین اختیارات محدود نیز باید به بهترین شکل در پیشبرد امور مردم بهره جست».
انتخابات ۱۴۰۰
جهانگیری با ذکر سوابق یادشده می تواند گزینه خوبی برای اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده باشد؛ زیرا از یک سو احتمال تأیید صلاحیت او بسیار بالاست، به دلیل آنکه او اولا هیچ گاه در تمام این سال ها مواضع تندی اتخاذ نکرده، ثانیا بر اساس سخنان کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، مبنی بر آنکه معیار این شورا اصل استصحاب است، جهانگیری در سال ۹۲ تأیید صلاحیت شده و بر اساس استصحاب، اصل بر تأیید صلاحیت شدنش است و ثالثا او در مقام معاون اول ریاست جمهوری است و بعید به نظر می رسد که شورای نگهبان فردی در این جایگاه را ردصلاحیت کند.
از طرفی جهانگیری یک نیروی کاملا اصلاح طلب با پایگاه حزبی کارگزاران محسوب می شود و با توجه به آنکه اصلاح طلبان اخیرا تأکید می کنند که بعد از این از نامزد غیراصلاح طلب استفاده نمی کنیم، این احتمال بسیار بالاست که جهانگیری را مدنظر داشته باشند. نکته دیگر آنکه جهانگیری با سخنانش در مناظرات انتخاباتی سال ۹۶ و نیز اقدامات مهمی که در دولت انجام داده است، جدای از حمایت اصلاح طلبان از او، شخصا نیز سرمایه اجتماعی دارد و این احتمال وجود دارد که برخی از مردم، به صفت شخصی جهانگیری به او رأی بدهند و در نهایت آنکه او ارتباط خوبی هم با طیف های مختلف اصلاح طلبی دارد و با حضور او شاید اصلاح طلبان دچار اختلاف هایی نظیر آنچه در انتخابات مجلس مشاهده شد، نشوند؛ زیرا از یک سو کارگزاران حامی او خواهد بود؛ زیرا او عضو این حزب است و از سوی دیگر بدنه اصلی اصلاح طلبان نیز با توجه به سوابق و سخنان او، احتمالا مخالفتی با او نخواهند داشت و نکته پایانی آنکه با در نظر داشتن رویکرد سیاست خارجی دولت که مبتنی بر تعامل با جامعه جهانی بود، در شرایطی که به نظر می رسد دیپلماسی با توجه به نتیجه انتخابات آمریکا و تحریم های گسترده علیه ایران، می تواند گفتمان غالب در انتخابات ۱۴۰۰ باشد، جهانگیری در پیشگاه مردم مورد قبول باشد؛ زیرا طبیعتا آرای او در حوزه سیاست خارجی را نمی توان از رویکرد تیم دیپلماسی دولت روحانی با محوریت ظریف جدا دانست.
