کار ویژه‌ وزیر بهداشت بعدی برای موقعیت بحرانی کرونا

چالش کشور در ۲ عامل کنترل کننده کرونا

وی افزود: بر این اساس رعایت چند دستورالعمل عمومی مانند استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و عدم حضور در محل های شلوغ و علاوه بر آن تزریق واکسن در کاهش بیماری کووید-۱۹ و مرگ های ناشی از آن موثر است. در حالی که ما در هر دو این عوامل دچار چالش هستیم؛ درباره ملاحظات پروتکلی مردم خسته شده اند، بیماری یکسال ونیم طول کشیده، امکان تعطیلی تقریبا وجود ندارد و هیچ جای دنیا نمی توانند به سادگی تعطیل کنند. به ویژه اگر برای مشاغل روزمزد جبرانی در نظر گرفته نشود، مردم گرفتار می شوند. از طرفی ما در پوشش واکسیناسیون بسیار عقب هستیم و هنوز به ۱۰ درصد جمعیت هم نرسیده ایم. وقتی پوشش واکسیناسیون مان کافی نیست، نباید انتظار داشته باشیم که پیکی رخ دهد و میزان مرگ ومیر بالا نرود، بلکه هم بستری و هم مرگ و میر افزایش می یابد.

وی ادامه داد: باید توجه کرد که تاکنون در همه پیک هایی که داشتیم در بیمارستان امام خمینی (ره) هیچگاه به ۵۰۰ بیمار بستری مبتلا به کرونا نرسیده بودیم، اما اکنون به این میزان رسیده ایم که عدد بسیار بالایی است و به این معنی است که ۵۰ درصد ظرفیت بیمارستان زیر بار کروناست و نشان می دهد که ۵۰ درصد اقدامات درمانی دیگر را تعطیل کردیم و به بیمار کرونا سرویس می دهیم. در عین حال در بیمارستان امام روزانه بیش از ۴۰۰ مورد رمدسیویر سرپایی تزریق می شود. حال فرض کنید که اگر تزریق سرپایی رمدسیویر نبود، باید این افراد را بستری می کردیم. در سایر بیمارستان ها هم وضعیت به همین صورت است.

کرونا با خواهش و تمنا حل نمی شود

جعفریان با بیان اینکه بنابراین در حال حاضر از دو جهت در کنترل بیماری دچار مشکل هستیم، گفت: اولا پوشش واکسیناسیون مان علیه کرونا بسیار پایین است و از طرفی رعایت پروتکل ها آنطور که باید و شاید نیست. اکنون ثابت شده که کرونا با خواهش و تمنا حل نمی شود. کرونا یک بیماری به شدت مسری است و میزان مرگ ومیر قابل توجه دارد. مهمترین ابزار ما برای پیشگیری از مرگ ومیر ناشی از کرونا، تزریق واکسن است و قدم بعد هم رعایت پروتکل هاست. به هر حال در کشورهایی که واکسیناسیون وسیع تری هم انجام شده، باز هم اعلام شد که برای سوش دلتا مردم در فضای بسته ماسک استفاده کنند. حتی در انگلیسی که خوب کنترل کرده و به خوبی واکسیناسیون را انجام داده، هنوز میزان ابتلایش بالاست و میزان مرگ ومیرش از ۱۰ مورد به بیش از ۷۰ مورد رسید.

فرصت سوزی واکسیناسیون علیه کرونا

وی گفت: به نظر می رسد که ما فرصت قابل توجهی را به دلیل واکسیناسیون از دست دادیم و این روند هرچه هم بیشتر طول بکشد، بیشتر فرصت را از دست می دهیم. در عین حال اینکه فقط به مردم بگوییم که پروتکل ها را رعایت کنید، دیگر خیلی کارآیی ندارد و باید فکرهای دیگری هم به موازات آن انجام داد تا زندگی مردم بیش از این آسیب نبیند.

چرا شبکه بهداشت در واکسیناسیون ندرخشید؟

جعفریان با بیان اینکه اختیار تمام مملکت با وزارت بهداشت نیست، گفت: یک بخش از وزارت بهداشت بخش درمانی است که به نظر من بدنه درمانی کشور کارشان بی نظیر بوده است و واقعا از خودگذشتگی نشان دادند. کادر درمان علی رغم خستگی مفرطی که دارند، مانند روز اول کار می کنند، خدمت ارائه می دهند و کوتاهی هم نمی کنند. کادر درمان علی رغم اینکه اکثریت شان واکسن تزریق کرده اند، باز هم مثبت می شوند و حتی برخی از آنها علامت دار هم می شوند. بنابراین بدنه بهداشت و درمان کشور در بخش درمانی واقعا موفق بوده است. البته حوزه بهداشت آنطور که باید می درخشید، ندرخشید. به هر حال شبکه بهداشت همیشه مورد افتخار ما بوده است، اما در موضوع کرونا و واکسیناسیون نتوانست آنطور که باید و شاید عمل کند. البته هم محدودیت امکانات داشت و از طرف دیگر هم مشخص شد که آمادگی لازم را ندارد و در طول یکسال ونیم گذشته هم این آمادگی را کسب نکرده است. به هر حال شبکه ای که کارش واکسیناسیون بوده، باید خودش را برای چنین چیزی آماده می کرد و بعد که واکسن در اختیار قرار گرفت، به سرعت کار را انجام می داد.

وزارت بهداشت قاطع تر اعلام موضع کند

می خواهیم در ایران ۲۰ پلتفرم واکسن کرونا بسازیم؟

وی گفت: از طرفی از نظر ستادی هم تصورم این است که وزارت بهداشت باید بسیار قاطع تر و محکم تر اعلام موضع می کرد. متوجهیم که بسیاری از مواقع اختیار در دست وزارت بهداشت نیست، اما وزارت بهداشت می توانست موضع محکم تری بگیرد. به عنوان مثال چقدر گذشته و ما همچنان منتظر تولید واکسن داخلی هستیم یا واردات واکسن. این قابل توجیه نیست. زمانی که باید واکسن وارد می کردیم تعلل شد و وزارت بهداشت هم بر موضع علمی خود پافشاری نکرد و گروهی از پزشکان هم به ملاحظات دیگر سکوت کردند و نتیجه این تأخیر چندین ماهه شد. حالا هم نباید بعد از این همه وقت بگوییم که واکسن کم آمد یا زیاد آمد، بخش دولتی آن را وارد کند یا بخش خصوصی. در عین حال تولیدات داخلی خودمان هم که بسیار افتخارآمیز است، اما باید مشخص شود که چند پلتفرم واکسن در کشور داریم، شنیدم از ۲۰ پلتفرم هم گذشته است. واقعا ما چگونه تصمیم می گیریم؟. ما می خواهیم در ایران ۲۰ واکسن بسازیم؟. آیا این منطق درستی دارد و قابل دفاع است؟ یا باید از چهار تا پنج پلتفرمی که فکر می کنیم موفق هستند و سرمایه گذاری شان را انجام داده اند، حمایت کنیم تا این اقدام را انجام دهند. این ها اشکالاتی است که به وزارت بهداشت بازمی گردد.

جعفریان ادامه داد: قاعدتا باید در وزارت بهداشت به جای ادعاهایی که می شنیدیم که گاهی اوقات ادعاهای غیرمنطقی و غیر واقعی هم بود، یکسری اظهارنظرهای قاطع می شنیدیم که بقیه را هدایت کند. مانند اقدامی که با پیگیری بسیاری از دلسوزان انجام شد. مبنی بر اینکه باید واکسیناسیون را بر اساس سن پیش برده و به سرعت افراد بالای ۶۵ سال واکسینه شوند. زیرا دو سوم مرگ و میر در این سنین اتفاق می افتد که خدا را شکر این کار تا حدود زیادی انجام شد. در غیر این صورت آمار رسمی مرگ و میرمان باید به ۱۰۰۰ می رسید.

وی گفت: در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران زمانیکه ۳۰۰ بیمار بستری داشتیم، گاهی تا ۱۵ مورد مرگ و میر داشتیم، اما اکنون با ۵۰۰ بیمار بستری، میزان مرگ و میر عموما یک رقمی است. بنابراین میزان مرگ ومیر کاهش یافته است. به نظر من وزارت بهداشت باید می توانست با موضع کارشناسی دقیق، واقعیت ها را کاملا منعکس کند، انتظاراتش را بیان کرده و بر آنچه که به عنوان کار فنی مورد نیاز است، پافشاری کند. البته ممکن است اعلام شود که منابع مان محدود بوده است که این موضوع یک بخش دیگر است و باید در جای دیگری پاسخش داده شود، اما این انتظار از وزارت بهداشت وجود دارد که موضع فنی دقیق گرفته و بر آن پافشاری کند.

اداره کرونا کار یک وزارتخانه نیست

جعفریان با بیان اینکه اوایل کرونا در شناسایی ورود آن به کشور تاخیر کردیم و به همین دلیل یکی از کشورهایی شدیم که به سرعت دچار اپیدمی شد و جزو چهار تا پنج کشور اول دنیا بودیم، گفت: زیرا نمی خواستیم قبول کنیم که کرونا وارد ایران شده است. همچنین یکی دو ماه در تشکیل ستاد ملی کرونا تاخیر کردیم. این مسئولیت ابتدا به وزارت بهداشت واگذار شد که اصلا عاقلانه و منطقی نبود. زیرا اداره چنین بحرانی کار یک وزارتخانه نیست و کل حاکمیت باید در آن دخیل باشد که البته بعد از یکی دو ماه رییس جمهور به عنوان رییس ستاد کرونا تشکیل جلسه داد و تصمیماتی گرفته شد که مقداری شرایط را کنترل کرد. با این حال هر بار ضربه ای می خوریم.

ظرفیت واکسیناسیون کشور افزایش می یابد

چندبار باید ثابت شود که نظر رسیدن به "ایمنی جمعی" غلط است

وی ادامه داد: در عین حال تصوری وجود داشت که ایمنی جمعی اتفاق افتاد و ۷۰ درصد مردم مبتلا شدند. چندبار باید ثابت شود که این موضوع غلط بود. حال ما به پیک پنجم با تعداد ابتلای بیش از همه پیک های قبلی رسیدیم. چند روز گذشته یکی دو بار در رتبه اول شناسایی موارد جدید ابتلا در دنیا بودیم. در حال حاضر هم با برآوردهایی که انجام می شود، هنوز به نظر نمی آید که بیش از ۵۰ درصد مردم مبتلا شده یا واکسن دریافت کرده باشند و هنوز شاید ۵۰ درصد مردم باقی مانده اند که از این میزان اگر کودکان را حذف کنیم باز ۲۰ تا ۳۰ درصد مردم مانده اند که عدد قابل توجهی است. وزارت بهداشت اگر می خواهد کار فنی خودش را درست انجام دهد، باید همکاران فنی این حوزه را که عمدتا همکاران اپیدمیولوژیست هستند، پای کار آورد.

کرونا سیاست بردار نیست و به صغیر و کبیر رحم نکرده و نمی کند

جعفریان تاکید کرد: باید یک تیم واقعا فنی بدون سوگیری و جهت گیری سیاسی وجود داشته باشد. هرکجای دنیا که به کرونا سیاسی نگاه کردند، ضربه خوردند. زیرا کرونا سیاست بردار نیست، مرز سرش نمی شود و موضوع سیاسی نیست. کرونا به صغیر و کبیر رحم نکرده و نمی کند. بنابراین کارشناس فنی باید وارد موضوع شده و نظراتش دقیق و شفاف بیان شده و از آن دفاع شود. حال امکانات کشور هرچه هم هست، بر اساس امکانات اقدام کند. در عین حال دولت هم باید تحت فشار قرار گیرد تا کار درست را انجام دهد.

وزیر بهداشت بعدی قاطع تر، فنی تر و کارشناسی تر عمل کند

وی با بیان اینکه وزیر بهداشت بعدی باید قاطع تر، فنی تر و کارشناسی تر عمل کند، گفت: ابزارهای فنی وزارت بهداشت باید در دوره بعد بسیار قوی تر از آنچه که در این دوره بود، باشد و در عین حال اعلام موضعش هم صریح باشد. زیرا بحث جان و زندگی مردم مطرح است. بحث خانواده هایی است که داغدار می شوند، بحث عوارض اقتصادی عدم کنترل بیماری است. باید همه این ها کنار هم دیده شود و وزارت بهداشت برآوردهایش را فنی و صریح اعلام کند.

"مرگ" برای کادر درمان عادی نمی شود

جعفریان با بیان اینکه گروه پزشکی یکسال و نیم است که تحت فشاری است که اصلا برداشته نشده است، گفت: حتی در بهترین موقعیت ها که بیماری در حداقل فعالیت بوده، همچنان کرونا به عنوان مساله روزمره وجود داشته و در تمام بخش های ما اعم از سرپایی و بستری حجم بالایی از کار وجود داشته است. در عین حال باید توجه کرد که مرگ ومیر برای گروه پزشکی به شدت استرس زا است. این موضوع اصلا عادی نمی شود. به ویژه اگر نتوانیم اقدامات مناسب را درست انجام دهیم. یعنی امکانات و نیروی مان کافی نبوده یا دارو در دسترس مان نباشد. یک زمانی امکانات داریم و هر کار که می توانیم برای بیمار انجام می دهیم، اما بیمار زنده نمی ماند. در این شرایط فشار کمتری متحمل می شویم. زیرا می دانیم که هر کار که توانستیم انجام دادیم، اما گاهی تخت آی سی یو نداریم و بیمارمان به دلیل اینکه نمی تواند مراقبت آی سی یو بگیرد، از بین می رود. در این شرایط گروه پزشکی فشار فوق العاده زیادی را از نظر روانی متحمل می شود. حال این را به کمبودهایی هم که وجود دارد اضافه کنیم. علاوه بر اینکه بسیاری از گروه های پزشکی به بیماری مبتلا شدند، در خانواده شان کسانی مبتلا شدند یا کسانی را از دست داده اند و عده ای هم که شهید شده اند. حال اضافه کنید که گروهی هم با بیماران دیگری مواجهند که نمی توانند به درستی خدمت دریافت کنند. اکنون ظرفیت بستری نداریم، ظرفیت اتاق عمل مان کم شده و همه فعالیت های ما تحت تاثیر کروناست. این موضوع نیز فشار مضاعفی است. بنابراین توجه به ظرفیت کادر درمان و سلامت روان آنها مهم است و در عین حال باید کاری کنیم که بیماری کنترل شود.

شرایط تعطیلی موثر در برابر کرونا

جعفریان درباره شرایط تعطیلی که می تواند به پیشگیری از کرونا کمک کند، گفت: تعطیلی که اخیرا در تهران انجام شد و فقط ادارات را تعطیل کردند، موثر نبود. وقتی تجمع مردم سر جای خود است و ارتباطات هم برقرار است، دیدیم که تعطیلی تاثیری نداشت. در این صورت ما بیماری را کنترل نکردیم. بنابراین ما باید یا بر اساس کف امکانات و ظرفیت سیستم بهداشتی مان بیماری را کنترل کنیم یا بر اساس سقف سیستم درمانی مان. اکنون گاهی میزان بیماری از سقف سیستم درمانی بالا می زند و این خطرناک است. ما نباید به جایی برسیم که تخت بستری و آی سی یو نداشته باشیم. اگر داریم به آنجا می رسیم، باید با پذیرش تمام عوارض تعطیلی کامل را انجام دهیم و اجازه دهیم تا مقداری بیماری کاهش یابد، وگرنه بسیاری از مردم پشت در بیمارستان می مانند. اگر به جایی می رسیم که نمی توان بیماری را مهار کرد باید تعطیلی درست انجام دهیم.

وی تاکید کرد: البته تعطیلی درست هم به این صورت است که مابه ازای آن را برای مردم جبران کنیم. بالاخره بسیاری از مردم مشاغل روزمزد دارند و اگر کار نکنند، دچار مشکل می شوند. ما هم اگر می خواهیم تعطیلی موثر داشته باشیم، باید این اقدام را انجام دهیم. اینکه فقط ادارات تعطیل باشد، اما رستوران ها باز باشند، رفت و آمدها برقرار باشد و فاصله فیزیکی رعایت نشود، نتیجه ای در پی نخواهد داشت.

گفتنی است، رییس جمهور شنبه - 16 مردادماه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا تاکید کرد: طرح جامع تحول در نحوه مقابله با ویروس کرونا با استفاده از تجربیات یک سال و نیم اخیر کشور در کمیته ویژه ای تدوین و هفته آتی در دستور کار جلسه ستاد ملی قرار خواهد گرفت.