کتی گیلسینان در آتلانتیک نوشت: ایران در هفته های اخیر در واکنش به تشدید تحریم های آمریکا تعدادی از تعهدات خود در چارچوب توافق برجام را به حالت تعلیق درآورده است. آن ها اخیرا محدودیت غنی سازی توافق هسته ای را نقض کردند و هشدار داده اند که در ماه های آینده گام های بیشتری را بر خواهند برداشت. اما اقدامات ایران فرصتی در اختیار تندروهای داخل آمریکا قرار داده است تا برنامه خود برای نابودی کامل این پیمان بین المللی را با سرعت بیشتری پیش ببرند.
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: هفته گذشته چندین نفر از سناتورهای جمهوری خواه شامل تد کروز، تام کوتون و مارکو روبیو نامه ای به رئیس جمهور نوشتند و از او درخواست کردند که فشار بر روی ایران را افزایش دهد
ایران هنوز غنی سازی اورانیوم در سطوح مورد نیاز برای تولید بمب اتمی را شروع نکرده است. اما آن ها به طرف های اروپایی برجام هشدار داده اند که در صورت عمل نکردن به وعده های خود در ماه های آینده گام های بیشتری را برای افزایش سطح غنی سازی برخواهند داشت. آمریکا سال گذشته از این توافق خارج شد و تحریم های سختی را علیه تهران اعمال کرده است. تاکنون کشورهای اروپایی نتوانسته اند کمک زیادی برای دور زدن تحریم های آمریکا فراهم کنند.
در ماه های اخیر شاهد افزایش تنش بین تهران و واشنگتن در خاورمیانه بوده ایم، اگرچه هر دو طرف اعلام کرده اند که تمایلی به جنگ ندارند. ایران ماه گذشته یک پهپاد آمریکایی را سرنگون کرد و متهم شد که در حملات اخیر علیه نفت کش های تجاری در خلیج عمان نقش داشته است. دولت ترامپ در واکنش به تهدیدات ایران نیروهای بیشتری را به منطقه اعزام کرد. به این ترتیب، وقایع اخیر فرصت مناسبی برای مخالفان توافق هسته ای فراهم کرده است. آن ها ادعا می کنند که برجام تغییری در رفتار تهران ایجاد نکرد و حتی این کشور را در موقعیت بهتری برای ادامه مداخله جویی های منطقه ای خود قرار داده است. اما هواداران توافق معتقدند که ایران تا پیش از خروج آمریکا به این پیمان پایبند بود و ترامپ عامل اصلی شروع بحران اخیر است.
در حال حاضر تندروهای جمهوری خواه در حال تلاش برای نابود کردن دو رکن مهم باقی مانده از این توافق هستند. این ارکان عبارت اند از 1. همکاری های هسته ای صلح آمیز با ایران و لغو معافیت تحریم های سازمان ملل در ارتباط با انتقال فناوری های هسته ای به ایران و 2. برنامه موشک های بالستیک این کشور.
کمپین تحریم های دولت ترامپ ضربه بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده است. مقامات آمریکایی اعتراف می کنند که کمپین فشار حداکثری ترامپ عامل تشدید تنش ها در خاورمیانه بوده است. هدف نهایی ترامپ بازگرداندن رژیم به میز مذاکره است. اما برخی مشاوران ترامپ ظاهرا حتی به تضعیف حکومت ایران نیز قانع هستند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ در سخنرانی اخیر خود ادعا کرد که کارزار فشار حداکثری ترامپ نتیجه بخش بوده است. وی در این زمینه گفت: «یک سال قبل همه منتقدان پیش بینی کرده بودند که تحریم های یکجانبه ما موثر نخواهند بود. لیکن ما سخت ترین تحریم های ممکن را علیه رژیم جمهوری اسلامی اعمال کردیم و اکنون اقتصاد آن ها در معرض فروپاشی قرار دارد».
دولت ترامپ در ماه مه تصمیم گرفت که معافیت کشورهای وارد کننده نفت از ایران را لغو کند. آقای رابرت مالی، عضو ارشد شورای امنیت ملی در دوره آقای اوباما طی یک کنفرانس خبری در مورد تنش های اخیر صحبت کرد. او گفت که ایرانی ها از سقوط سریع صادرات نفتی خود در ماه های اخیر غافل گیر شدند و تحریم های ترامپ تاثیری فراتر از حد انتظار آن ها داشتند و این موضوع باعث تغییر محاسباتشان شد. آن ها در ابتدا منتظر پایان دوره آقای ترامپ و بازگشت مجدد رئیس جمهور بعدی به توافق هسته ای بودند. اما در حال حاضر به اقداماتی روی آورده اند تا از موضع قدرت وارد مذاکرات احتمالی در آینده شوند.
اما برخی نمایندگان تندروی کنگره آمریکا معتقدند که تحریم های اقتصادی کافی نیستند. به نظر آنان، توافق هسته ای به کشورهای دیگر اجازه می دهد که به برنامه هسته ای غیر نظامی ایران کمک کنند. تندروها قصد دارند که این بخش از توافق برجام را نیز تحت تحریم قرار دهند. گفتنی است، دولت ترامپ تا کنون معافیت های مربوط به فعالیت های هسته ای تهران را تمدید کرده است. آقای کریستوفر اشلی فورد، مشاور وزیر امور خارجه در امور منع گسترش تسلیحات هسته ای در ماه دسامبر در ارتباط با ادامه معافیت های ایران گفته بود: «ما از بازگرداندن تحریم های مرتبط با فعالیت های غیر نظامی هسته ای ایران پرهیز کرده ایم تا اینکه تهران و جامعه بین المللی بتوانند برخی پروژه های صلح آمیز مرتبط با نیروگاه های هسته ای ایران را ادامه دهند. هدف ما حفظ کردن توافق کنونی تا زمان دست یابی به یک توافق بهتر خواهد بود».
اما برخی تندروهای نزدیک به ترامپ معتقدند که این معافیت ها در عمل به برنامه هسته ای ایران مشروعیت می بخشند. اقدامات اخیر ایران در نقض برجام نیز باعث جسورتر شدن آن ها شده است. آن ها اشاره می کنند که برنامه هسته ای ایران در واقع پوششی برای دست یابی به تسلیحات هسته ای است. سناتورهای آمریکایی در نامه اخیر خود به رئیس جمهور نوشتند: «رهبران ایران با نقض کردن محدودیت های برجام در حال حرکت به سمت تسلیحات هسته ای هستند. ما از شما درخواست می کنیم که معافیت ها را لغو کنید».
اما لغو این معافیت ها به تنهایی نمی تواند به فروپاشی توافق منجر شود. به همین خاطر برخی مقامات آمریکایی خواستار بازگرداندن تحریم های بین المللی سازمان ملل علیه تهران هستند. سناتورهای آمریکایی در نامه خود از رئیس جمهور درخواست کرده اند که دوباره تحریم های بین المللی را از طریق شورای امنیت سازمان ملل اعمال کند. آن ها معتقدند که آمریکا به عنوان یکی از مشارکت کنندگان ابتدایی در این توافق می تواند به طور یکجانبه تحریم ها را اعمال کند. اما حامیان توافق هسته ای ادعا می کنند که آمریکا نمی تواند دست به این اقدام بزند، زیرا توافق هسته ای را ترک کرده است.
البته در صورتی که ایران به اقدامات خود ادامه دهد و غنی سازی در سطوح بالاتر از 20 درصد را از سر بگیرد، ممکن است کشورهای اروپایی تصمیم بگیرند که تحریم های بین المللی ایران را بازگردانند. در این صورت توافق هسته ای عملا پایان خواهد یافت.
اما در صورتی که تندروهای دولت آمریکا به هدف خود برسند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هم زمان، بسیاری از کاندیداهای حزب دموکرات در انتخابات سال بعد قول داده اند که دوباره به این توافق ملحق خواهند شد.
