دلایل زیادی موجب ایجاد مشکل و درد و خارش سقف دهان می شود که ممکن است به دلیل خودن غذاهای داغ یا تیز مانند چیپس سیب زمینی ، زخم های دهانی یا کیست ایجاد شود.با این حال ، گاهی اوقات درد و خارش سقف دهان می تواند نشانه ای از مشکلی جدی تر باشد.کام دهان ، قسمت سقف دهان را تشکیل می دهد و شامل دو بخش است :
- کام سخت در جلو
- کام نرم در عقب
کام سخت از زائده های کامی استخوان های فک بالا و صفحه های افقی استخوان های کامی در عقب تشکیل می شود.در اطراف به قوسهای آلوئولار و در عقب به لثه ها محدود شده و به وسیله کام نرم ادامه می یابد.و از بافت متراکمی شامل پریوستوم و غشاء مخاطی ساخته شده که به هم متصل اند و شکافی داخلی ( شکاف کام دهان ) و خطی به وجود می آورند که در جلو به یک برجستگی مخروطی که حفره ی ثنایا را می پوشاند منتهی می شود .درد در سقف دهان اغلب به شکل تورم ، برآمدگی ملتهب و یا یک تاول احساس می شود.
اما خوشبختانه ، داروهای خانگی بسیاری وجود دارند که می تواند به شما در تسکین خارش و درد سقف دهان و کاهش تورم کمک کنند.این دردها و آسیب ها برای دهان ، که پوست آن بسیار نازک است و در طول روز مدام از آن برای خوردن غذا و صحبت کردن استفاده می کنیم ، طبیعی است.اکثر زخم ها در سقف دهان ، در کام سخت رخ می دهد.
علل خارش دهان
خارش دهان می تواند چندین عامل داشته باشد که برخی از آن ها به شرح زیر هستند:
حساسیت
در صورت تجربه خشکی دهان، امکان دارد افراد به یک گرده یا مواد غذایی خاص حساسیت یا حتی حساسیت فصلی داشته باشند. این حساسیت، سندرم حساسیت دهانی نام داشته و در سال های نوجوانی و بزرگسالی بروز می دهد. سندرم حساسیت دهانی می تواند پس از مصرف خوراکی هایی بروز دهد که فرد در گذشته با مصرف آن ها مشکلی نداشته است.
تبخال
تبخال زخمی است که در اطراف خارجی دهان و معمولا بر روی لب ها یا کنار آن ها شکل می گیرد. تبخال ها در اثر ویروس هرپس سیمپلکس به وجود آمده و به شدت واگیر دار هستند. این زخم ها با اینکه معمولا کوچک هستند اما به صورت دسته ای در کنار هم پدیدار می شوند. تبخال ها در ابتدا به صورت زخم های کوچک و پر از مایعی هستند که در اطراف دهان، گونه ها و بینی نمایان می شوند. این زخم ها پس از باز شدن، دلمه تشکیل داده و می توانند تا حداکثر دو هفته در اطراف دهان باقی بمانند.
شوک آنافیلاکسی
شوک آنافیلاکسی یک واکنش حساسیتی کشنده است که نیاز به مراقبت پزشکی اورژانسی دارد. در صورت قرار گیری فرد در معرض ماده حساسیت زا، واکنش آنافیلاکسی می تواند با خارش، گز گز یا بروز تورم در دهان شروع شود. عوامل رایج بروز شوک آنافیلاکسی، داشتن حساسیت به موارد زیر هستند:
- سم انواع زنبور یا دیگر حشرات
- برخی دارو ها
- لاتکس
- مواد غذایی
عفونت قارچی
در صورت احساس خارش دهان به صورت متداول، امکان ابتلا به عفونت دهانی یا برفک دهان وجود دارد. برفک دهان یک عفونت قارچی است که در اثر رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنز در بافت های دهان ایجاد می شود. برفک می تواند زبان، نواحی داخلی گونه ها، لوزه ها، لثه ها و سقف دهان را به خود آلوده کند. علائم برفک دهان شامل موارد زیر هستند:
- خشکی دهان
- بروز ضایعات برجسته و شیری رنگ که ظاهری شبیه به پنیر کوتاژ دارند.
- احساس سوزش یا زخم
- قرمزی
- خونریزی
- ترک خوردن پوست در بیرون دهان (اغلب گوشه دهان)
- عدم توانایی چشیدن مزه ها
سالمندان، نوزادان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف بیش از دیگران در معرض ابتلا به برفک دهان هستند.
خارش دهان و گلو
عوامل خارش دهان و گلو می توانند موارد زیر باشند:
- حساسیت های غذایی شدید
- حساسیت به دارو ها
- حساسیت های فصلی
- برفک دهانی
- شوک آنافیلاکسی
خارش دهان و لب ها
خارش دهان و لب ها می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- تبخال
- برفک دهان
- حساسیت های غذایی خفیف
خارش دهان پس از صرف غذا
موارد زیر از جمله عوامل خارش دهان پس از صرف غذا هستند:
- حساسیت های غذایی خفیف تا متوسط
- حساسیت به دارو ها
- سندرم حساسیت دهانی
- شوک آنافیلاکسی
پیشگیری از خارش سقف دهان
اگر متوجه شدید احساس خارش در سقف دهان چیزی است که مرتبا برای شما رخ می دهد، باید قبل از اینکه به یک بیماری جدی تر (مانند آنافیلاکسی یا مرگ) تبدیل شود، دنبال درمان باشید. پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین انواع دقیق غذاها یا گرده هایی که به آن ها حساسیت دارید، توصیه کند تا بتوانید آن ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
اگر احساس خارش در سقف دهان شما به دلیل وجود یک عفونت مانند مخمر یا برفک ایجاد شده باشد، پس از درمان با آنتی بیوتیک، باید بهداشت و مراقبت از دهان خود را جدی بگیرید. این کار شامل تمیز کردن دقیق وسایلی مانند پروتزها یا دندان مصنوعی، تعویض مسواک و تمیز کردن دهان به طور منظم در طول روز می باشد.
اختلالات خود ایمنی باعث می شوند برخی افراد مستعد، به برفک یا دیگر علائم خارش سقف دهان مبتلا شوند. بنابراین همیشه با دندانپزشک و پزشک خود در ارتباط باشید تا رژیم مناسب برای تعادل فلور طبیعی دهانتان را حفظ کنید. به عنوان مثال، اگر آنتی بیوتیک مصرف می کنید، ممکن است دندانپزشک یک پروبیوتیک خوراکی را برای حفظ تعداد سالم باکتری های مفید توصیه کند.
علائم خارش دهان
بسته به علت خارش، افراد طیفی از علائم را به همراه خارش دهان تجربه می کنند. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوزش یا گز گز دهان، زبان و حلق
- احساس خارش یا خزیدن حشره در یک یا هر دو کانال گوش (فورمیکاسیون)
- آبریزش بینی
- عطسه کردن
- سرفه خشک
- ریزش اشک
در حالی که علائم خارش سقف دهان ممکن است به صورت خفیف باقی مانده و از ناحیه دهان یا سر فرا تر نروند، می توانند بیانگر بروز یک واکنش حساسیتی خطرناک نیز باشند.
تسکین خارش سقف دهان در منزل
در ابتدا، سعی کنید غذاهایی که به آن ها آلرژی دارید را از رژیم خود حذف کنید. اگر به مراقبت پزشکی نیاز دارید، با یک پزشک صحبت کنید.
- اگر در مصرف آنتی هیستامین ها مشکلی ندارید، برای جلوگیری از شعله ور شدن مزمن خارش سقف دهان، یک داروی آنتی هیستامین یا ضد آلرژی مصرف کنید.
- بهداشت دهان و دندان را به حداکثر برسانید تا عفونت های باکتریایی یا مخمری به حداقل برسند.
- از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید یک داروی ضد قارچ (مانند نیستاتین) برایتان تجویز کند.
- برای موارد اضطراری یک آمپول Epi در دسترس داشته باشید.
- دهان خود را به طور منظم با دهانشویه غیر الکلی بشویید.
- هر روز از یک پروبیوتیک خوراکی استفاده کنید یا غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست بخورید.
- اگر سوزن سوزن شدن یا سوزش دهان، ناشی از اضطراب است، مراقبه و ذهن آگاهی انجام دهید.
چه کسانی به برفک دهان مبتلا می شوند و علت آن چیست؟
