آیا صبح با خشکی گلو بیدار می شوید و عمل بلع (خوردن غذا) برایتان دشوارتر است؟ آیا خشکی گلو حتی با نوشیدن آب هم برطرف نمی شود؟ دلایل و علل مختلفی برای خشک شدن گلو و دهان وجود دارند، این عارضه ممکن است ناشی از عوامل جسمی، محیطی و حتی مربوط به سلامتی فرد باشد. گاهی اوقات فکر می کنیم فقط در ماه های سرد سال که مستعد بیماری هستیم یا در بستر بیماری قرار داریم، دچار خشکی گلو می شویم، اما این لزوماً صحیح نیست.
خشکی گلو به عوامل مختلفی بستگی دارد که عمدتا مواردی جزئی هستند. اما گاهی اوقات می تواند ناشی از یک بیماری پیش زمینه ای جدی تر باشد. خشکی گلو یک مشکل ناراحت کننده و اغلب دردناک است که می تواند منجر به ظهور برخی عواملی مانند مشکل در بلع، سرفه، سوزش قلب، بدن درد، استفراغ و تب شود. خشکی گلو غالباً ناشی از تنفس از راه دهان و خروپفِ شب هنگام است و گاهی اوقات از علائم اولیه سرماخوردگی یا آنفولانزا به شمار می آید. سایر شرایط جدی تر مانند آسم یا بیماری ریفلاکس معده (GERD) نیز ممکن است منبع این مشکل باشند.
علائم خشک شدن گلو
- احساس خشکی و زخم در دهان؛
- گلو درد: خشک شدن گلو و خشن شدن صدا؛
- تشنگی: کم آبی بدن یکی از دلایل اصلی خشکی دهان است و در صورتی که آب کافی به بدنتان نرسد، دهانتان زودتر خشک می شود.
- دیسفاژی (اختلال بلع): مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن غذا؛
- از دست دادن حس چشایی؛
- خشک و ترک دار شدن لب ها؛
- سفید شدن زبان: یکی از دلایلی که باعث سفیدی زبان می شود رشد باکتری ها و عفونت های قارچی روی آن است. خشکی دهان باعث بدتر شدن این شرایط می شود؛ چرا که بزاق دهان را شست وشو می دهد و تمیز می کند.
- کم رنگ شدن لثه ها؛
- سردرد: خشکی دهان می تواند در نتیجه کمبود آب بدن باشد. یکی از عوارض کمبود آب بدن، سردرد است.
- بوی بد دهان: از آنجایی که خشکی دهان باعث رشد بیشتر باکتری ها می شود، با فعالیت بیشتر باکتری ها بوی بد دهان نیز افزایش می یابد.
- سرفه خشک و خشک شدن راه بینی؛
- خشک شدن گوشه های دهان؛
علل خشکی گلو و دهان چیست؟
خشکی گلو به عوامل مختلفی بستگی دارد که عمدتا مواردی جزئی هستند. اما گاهی اوقات می تواند ناشی از یک بیماری پیش زمینه ای جدی تر باشد. خشکی گلو یک مشکل ناراحت کننده و اغلب دردناک است که می تواند منجر به ظهور برخی عواملی مانند مشکل در بلع، سرفه، سوزش قلب، بدن درد، استفراغ و تب شود. خشکی گلو غالباً ناشی از تنفس از راه دهان و خروپفِ شب هنگام است و گاهی اوقات از علائم اولیه سرماخوردگی یا آنفولانزا به شمار می آید.
تب یونجه و آلرژی ها
نزدیک ۳۰ تا ۴۰ درصد جمعیت جهان به حساسیت های فصلی مبتلا هستند. سیستم ایمنی این دسته از افراد در صورت وجود مواد تحریک کننده در محیط واکنش نشان خواهد داد. عوامل محرک رایج عبارتند از:
- دانه گرده ی گیاهان
- چمن و سبزه
- قارچ انگلی گیاهان
- موی حیوانات خانگی
- برخی غذاهای خاص
- مایت ها (dust mites) – که انگل های بیماری زایی هستند.
سیستم ایمنی افراد مبتلا به حساسیت فصلی در صورت مواجه شدن با آلرژن ها یا مواد حساسیت زای محیطی ماده ی شیمیایی هیستامین ترشح می کند. علاوه بر خشکی گلو، هیستامین ترشح شده ممکن است باعث مشکلات زیر شود:
- عطسه
- آبریزش بینی
- خارش پوست، دهان و بینی
خوابیدن با دهان باز
اگر فرد با دهان باز به خواب برود ممکن است صبح احساس خشکی در گلو داشته باشد. این مشکل در افرادی که در هنگام خواب از دهان نفس می کشند هم وجود دارد.
بزاق محیط دهان را مرطوب نگه می دارد و زمانی که دهان فرد باز باشد، جریان هوا بزاق دهان را خشک می کند. به همین دلیل است که فرد بعد از برخواستن از خواب احساس خشکی در گلو خواهد داشت. خوابیدن با دهان باز در برخی افراد منجر به خر و پف کردن و بوی بد دهان خواهد شد.
از دست دادن آب بدن یا دهیدراته شدن
از دست دادن آب بدن هم یکی دیگر از عوامل ایجاد این مشکل است. دیگر نشانه های این عارضه عبارتند از:
- احساس تشنگی بیش از حد
- کم شدن دفع ادرار
- ادرار تیره
- خستگی
- سرگیجه
زمانی که فرد به اندازه ی کافی آب نمی نوشد، دهیدراته خواهد شد.
سرماخوردگی معمولی
خشکی گلو می تواند یکی از نشانه های سرماخوردگی معمولی باشد. این بیماری نوعی عفونت ویروسی است و بر اساس اعلام سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC) بزرگسالان به صورت متوسط 2 تا 3 بار در سال به آن مبتلا خواهند شد.این بیماری باعث احساس خشکی، خارش و درد در گلو می شود. عفونت های زمینه ای همچنین ممکن است باعث این مشکلات شوند:
- آبریزش و گرفتگی بینی
- سرفه
- عطسه
- تب خفیف
- درد بدن
آنفولانزا
خشکی، خارش و درد گلو می تواند علامت آنفولانزا هم باشد. این بیماری یک بیماری دستگاه تنفسی است که به دلیل ویروسی به همین نام ایجاد می شود. بر اساس اعلام سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها، علائم آنفولانزا به صورت متوسط ۲ روز بعد از قرار گرفتن فرد در معرض ویروس ظاهر می شوند. آنفولانزا از سرماخوردگی شدیدتر بوده و فرد مبتلا باید استراحت کافی را داشته باشد.
مونو نوکلئوز عفونی
خشکی، خارش و درد گلو می تواند علامت مونونوکلئوز عفونی هم باشد. این بیماری یک بیماری عفونی ویروسی است که توسط ویروس اپشتین – بار ایجاد می شود. این ویروس به صورت معمول از طریق مایعات بدن منتقل می شود و احتمال انتقال آن از طریق بزاق دهان بیش تر است. این بیماری با نام مونو یا بیماری بوسه هم شناخته می شود. نوجوانان و جوانان در سال های اول دانشگاه بیش تر از سایر افراد به آن مبتلا می شوند، ولی احتمال ابتلای سایر افراد هم به این بیماری ویروسی وجود دارد.