به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از خبرآنلاین، این هفته نوبت به تزریق دز دوم واکسن کرونا در ایران رسید؛ روزهایی که بسیاری انتظارش را می کشیدند اما حالا این افراد در تماس با مراکز واکسیناسیون با یک پاسخ روبرو می شوند؛ «واکسن نداریم، بعدا بیایید.»
بسیاری از شهروندان در چند روز گذشته در فضای مجازی از تجربیتشان در نبود دز دوم واکسن کرونا نوشتند و به این موضوع اعتراض کرده اند، حتی به نظر می رسد به برخی از آن ها پیشنهاد شده است که دز دوم واکسن دیگری تزریق کنند. این مسئله توسط برخی از مسئولان وزارت بهداشت هم تایید شده است و آن ها انگشت اتهام را به سمت کشورهایی می گیرند که هنوز واکسن ارسال نکرده اند.
عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ در این رابطه گفته بود: «وزارت بهداشت تمام سعی خود را می کند که برای کسانی که دز اول را دریافت کردند، دز دوم واکسن را تهیه کرده و در دسترس قرار دهد. هرچند که مشکلاتی وجود دارد و واقعیت این است که وزارت بهداشت در این زمینه مشکلاتی دارد، اما تمام سعی شان این است که بتوانند به موقع دز دوم را تهیه کنند.»
اما اگر این اتفاق رخ ندهد و دز دوم به زودی تهیه نشود، احتمالا افراد دوباره باید روند واکسیناسیونشان را از ابتدا شروع کنند.
مینو محرز، محقق تیم پژوهش واکسن کووایران برکت، در این رابطه به خبرآنلاین می گوید: «اگر مثلا قرار باشد دز دوم واکسنی چهار هفته بعد تزریق بشود اما این به هر دلیلی رخ ندهد، واکسیناسیون آن فرد باید دوباره از اول شروع شود. این یعنی ممکن است کلا واکسیناسیون انجام شده لغو شود و از اول شروع شود، چون مثلا واکسنی وجود دارد که باید سه ماه بعد تزریق شود و یک واکسن دیگر باید چهار هفته بعد تزریق شود. فاصله زمانی تزریق دز دوم واکسن ها به طور کلی فرق می کنند.»
همین موضوع باعث شده است که برخی از مسئولان وزارت بهداشت به فکر تزریق ترکیبی واکسن ها هم بیافتند و از سناریویی بگویند که در دز دوم واکسن دیگری تزریق شود.
عابدینی در این رابطه گفته بود: «یکسری مطالعات در دنیا هست که دارند ترکیب واکسن ها را استفاده می کنند. زیرا فکر می کنند که شاید ایمنی در این صورت بیشتر ایجاد می شود. به عنوان مثال فایزر و آسترازنکا در مطالعه ای به صورت میکس داده شده است و حتی مطالعات دیگری هم در جریان است، اما از نظر علمی شاید بتوانیم از پلتفرم های یکسان، واکسن را جایگزین کنیم. به عنوان مثال واکسن سینوفارم که از یک ویروس کشته شده و غیرفعال شده است، شاید بتوان واکسن دوز دوم را با واکسنی که از همین پلتفرم استفاده کرده، جایگزین کرد.»
اما همچنان مطالعات علمی به نظر قطعی درباره تزریق ترکیبی واکسن کرونا نرسیده اند.
ماجرای خاصیت آهنربایی در ناحیه تزریق واکسن کرونا / عوارض احتمالی واکسن هاخانم دکتر محرز تزریق دز دوم واکسن کرونا با چه مشکلاتی روبرو شده است؟
مطالعه ای در این رابطه در آمریکا انجام شده است و این موضوع که دز دوم یک واکسن دیگر تزریق شود باید بیشتر بررسی بشود و من نمی دانم این اقدام تاثیر می گذارد یا نه. محققان معتقد هستند که دز سوم به بعد را می توان یک جور دیگری تزریق کرد، اما درباره تزریق واکسنی دیگر در دز دوم مطالعاتی باید انجام و نتیجه مشخص بشود.
اما شنیده ها از برخی مراکز واکسیناسیون نشان می دهد که به برخی شهروندان بخاطر نبود واکسن، پیشنهاد شده است که دز دوم واکسن دیگری تزریق کنند، این کار درستی است؟
من نمی دانم، قاعدتا کمیته واکسن تصمیم گرفته که چنین اتفاقی رخ بدهد. وقتی واکسنی وجود ندارد، چاره ای نیست و باید یک واکسن دیگر تزریق کنند. روتین کار در همه کشورها به این شکل است که همان واکسنی که قبلا تزریق شده در دز دوم تزریق بشود، اما الان واکسن ندارند.
اگر وزارت بهداشت چنین نظری دارد، پس گویا این کار اشکالی ندارد. بهتر است این سوال را از خود وزارت بهداشت بپرسید.
شما از نظر پزشکی و تخصصی در این رابطه چه نظری دارید؟
الان تحقیقاتی که در کشورهای دیگر انجام شده نشان می دهد که تزریق یک واکسن متفاوت برای دز دوم چندان اشکالی ندارد، اما آن ها برای واکسن های خودشان این مطالعات را انجام داده اند و با این وجود هم هنوز به یک نتیجه قاطع نرسیدند که امکان انجام چنین کاری وجود دارد یا نه.
بالاخره وزارت بهداشت یک کمیسیون واکسیناسیون دارد و تصمیم گیری با آن هاست. اگر می گویند برای دز دوم واکسن دیگری تزریق کنید و برای این کار حرف علمی دارند اشکالی ندارد. بالاخره از این که هیچ واکسنی تزریق نشود بهتر است و این کار در هر صورت مشکلی ایجاد نمی کند.
اما آیا این کار ایمنی ایجاد شده ناشی از واکسیناسیون را کاهش نمی دهد؟
نمی دانیم و بستگی به نوع واکسن ها پاسخ به این سوال متفاوت است. اگر دو واکسن از نظر ساختاری مشابه هم باشند، قاعدتا نباید اشکالی ایجاد نشود. اگر نوع واکسن ها متفاوت باشد باید مطالعات بیشتری انجام داد و من در این حد نمی دانم که این کار شدنی است یا نه.
از سمتی زمان تزریق دز دوم واکسن ها متفاوت است، این موضوع مشکلی ایجاد نمی کند؟
دز دوم آسترازنکا سه ماه بعد باید تزریق بشود، واکسن سینوفارم معمولا چهار هفته بعد تزریق می شود و ... زمان های تزریق دز دوم واکسن ها با هم فرق می کنند. به همین دلیل بهتر است که از خود مسئولان وزارت بهداشت این سوال را مطرح کنید تا مشخص بشود ماجرا چیست.
خانم دکتر محرز، تزریق واکسن برکت از هفته دیگر شروع می شود. ممکن است که از این واکسن به عنوان دز دوم استفاده بشود؟
اگر اولین واکسن تزریق شده سینوفارم باشد، چون واکسن برکت از نظر ساختاری عین سینوفارم است می توان از آن به عنوان دز دوم استفاده کرد. اگر واکسن اول نوع دیگری باشد، اتفاق خاصی رخ نمی دهد. اما ما می خواهیم این واکسنی که تزریق شده اثر داشته باشد. به همین دلیل تزریق دو واکسن با پلتفرم متفاوت، ممکن است که آن تاثیری را که انتظارش را داریم نداشته باشد.
واکسن برکت و سینوفارم هر دو از یک پلتفرم ویروس ضعیف شده هستند، آسترازنکا یک مکانیزم دیگر دارد و آدنوویروسی است و در نتیجه نوع آن واکسن داخلی یک مقداری فرق می کند. اسپوتنیک هم مثل آسترازنکا است، البته نوع آدنوویروس های این دو فرق می کند.
به همین دلیل اگر دز اول سینوفارم تزریق شده باشد، می شود دز دوم از واکسن برکت استفاده کرد.
اگر در مدت تعیین شده به افراد واکسن تزریق نشود چه اتفاقی رخ می دهد؟
اگر مثلا قرار باشد دز دوم واکسنی چهار هفته بعد تزریق بشود اما این دلیل به هر دلیلی رخ ندهد، واکسیناسیون آن فرد باید دوباره از اول شروع شود.
این یعنی ممکن است کلا واکسیناسیون انجام شده لغو شود و از اول شروع بشود، چون مثلا واکسنی وجود دارد که باید سه ماه بعد تزریق شود و یک واکسن دیگر باید چهار هفته بعد تزریق بشود. فاصله زمانی تزریق دز دوم واکسن ها به طور کلی فرق می کنند.
این نابسمانی به وجود آمده دز تزریق دز دوم واکسن کرونا را چگونه می بینید؟
نمی دانم، اجراکننده این کار وزارت بهداشت است و نظری نمی توانم بدهم. کشورهای بزرگی که ایران از آن ها واکسن تهیه می کرد با موج های کرونا درگیر شدند و به همین دلیل شاید مسئولان وزارت بهداشت نتوانستند آن واکسن ها را در زمان مشخص شده تحویل بگیرند و نمی توانند این کار را انجام دهند.
البته قاعدتا نباید این اتفاق رخ بدهد و معمولا برای کسی که واکسن تزریق کرده دز بعدی نگه داشته می شود، اما حالا این که چه اتفاقی رخ داده مشخص نیست.
یعنی برنامه ریزی ها می توانست بهتر باشد؟
شاید مثلا آن شرکتی که قرار بوده دز دوم واکسن را از آن تهیه کنیم الان نمی تواند این دز دوم را به دست ایران برساند و یا صادرات واکسیناسیونش را متوقف کرده است تا به کشور خودشان برسند. واقعا الان تهیه واکسن از یک کشور دیگر کار سختی است.
فکر می کنید با این اتفاقات واکسیناسیون عمومی در ایران تا پایان سال انجام می شود؟
اگر مجوز بدهند و واکسن های تولید شده در داخل یک مقداری به کمک بیایند و با وجود پشتوانه اوضاع بهتر می شود. همچنین یک مقدار واکسیناسیون سرعت بیشتری بگیرد. امیدوارم همه این مشکلات به زودی برطرف بشوند و دسترسی مردم به واکسن کرونا بیشتر بشود.
