به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از خبرآنلاین، مصوبه مجلس در مورد توافق هسته ای در حالی هفته گذشته تصویب شد که دولت مخالفت خود را از همه تریبون های موجود اعلام کرد. مصوبه روز سه شنبه مجلس با عنوان" طرح راهبردی برای کاهش تحریم ها" پیش از این از سوی نمایندگان مجلس ارائه شده بود. اما پس از ترور دانشمند هسته ای، محسن فخری زاده، نمایندگان خواهان سرعت بخشیدن به تصویب و اجرای این طرح شدند. اما ناظران معتقدند این طرح می تواند لطمه های جبران ناپذیری به دیپلماسی کشورمان بزند. چرا که حالا درهای حل و فصل دیپلماتیک مشکلات باز شده، این مصوبه می تواند اوضاع را به عقب برگرداند.
رئیس جمهور با اعلام مخالفتش از نمایندگان خواسته تا اجازه دهند دیپلمات هایی که به موضوع احاطه دارند، کار خود را به ثمر برسانند. او این طرح را برای کشور مضر توصیف کرده است. از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان هم می گوید اگر مصوبه هسته ای مجلس "همه مراحل قانونی" را طی کند دولت موظف به اجرای آن است، اما پایبندی آمریکا و اروپا به تعهداتشان در توافق هسته ای می تواند مانع از اجرایی شدن آن شود.
نگرانی ها بابت چیست؟
مجلس می گوید یک ماه وقت داده تا ایران بتواند از برجام سود ببرد وگرنه بر اساس مصوبه تعیین شده، ایران پروتکل الحاقی را متوقف و غنی سازی بیست درصدی را شروع خواهد کرد. با موافقت شورای نگهبان، این فرصت یک ماهه اغاز شده و دولت موظف است تا در صورتی که طرفین باقی مانده در برجام، تحریم ها را رفع نکرده و مشکلات را برطرف ننمایند، ایران اقدامات خودش را شروع کند.
ناظران معتقدند این اقدام می تواند به معنای بازگشت وضعیت به پیشا برجام باشد و دستاوردهای دیپلماتیک و حقوقی کشورمان در طول سال های گذشته از بین رفته و وضعیت تازه به ضرر تهران تمام شود. در شرایطی که ترامپ به زودی کاخ سفید را ترک خواهد کرد و دولت به دست دموکرات های امریکایی خواهد افتاد، این قدم ایران می تواند به پیچیده شدن وضعیت بیانجامد.
بایدن اعلام کرده که یکی از برنامه هایش بعد از ورود به کاخ سفید بازگشت به برجام است. او هر چند از باز شدن باب گفتگو بر سر دیگر مسائل با ایران حرف می زند، اما انتظار می رود که برای به دست اوردن دل متحدان اروپایی و بازگرداندن ایالات متحده به صحنه بین الملل، برای حل مشکلات با ایران مشتاق باشد.
شکست های پی در پی ترامپ در شورای امنیت و ناتوانی تیم کاخ سفید در همراه کردن متحدان اروپایی با خود علیه ایران، به عنوان دستاوردی برای کشورمان در تابستان گذشته شناخته می شود. به اعتقاد ناظران، جدایی بین امریکا و اروپا بر سر ایران، یکی از مهم ترین فواید توافق هسته ای بود که مانع از یک دست شدن این دو علیه تهران شد. اما مصوبه مجلس شورای اسلامی، می تواند اوضاع را دوباره به گذشته برگرداند و ایران به دلیل خروج از ان پی تی به پیش از توافق هسته ای برود.
چرا ابعاد واقعی تحریم را به مردم نمی گوییم؟ / انگیزه اصلی این سکوت بی فایده حتی زیان بار استدر سال های ابتدایی حضور باراک اوباما در کاخ سفید، دولت دموکرات او توانست با بهانه عدم همکاری ایران در امور هسته ای و با سازمان بین المللی انرژی اتمی، تهران را به عنوان کشوری مخل امنیت جهانی معرفی می کند. ایران در طول مذاکرات هسته ای توانست این شائبه را از خود دور کرده و بی اساس بودن اتهامات را با پذیرش قوانین بین المللی اثبات کند. اما در صورتی که ایران گامی مخالف این رفتار بردارد چه خواهد شد؟
اروپا، چین و روسیه چه خواهند کرد؟
تروئیکای اروپایی هرچند تاکنون نتوانسته به خواسته های تهران جامه عمل بپوشاند، اما از حفظ توافق هسته ای حمایت می کند. آنها به بهانه تحریم های ایالات متحده از همکاری های اقتصادی با تهران سر باز زده اند و این امر باعث خشم سیاستمداران کشورمان شده است. اما در عین حال حمایت آنها از تهران در قبال دولت ترامپ و در مجامع بین المللی نشان داد که آنها بیشتر از انچه متحدی برای واشنگتن باشند، خود را با ایران در یک جبهه می بینند.
دولت بایدن که کمتر از دو ماه دیگر کار خود را آغاز خواهد کرد، به سرعت دست دوستی دوباره خود را به سوی اروپائی ها دراز می کند تا روابط آسیب دیده در طول دوره ترامپ را ترمیم کند. در این مسیر به نظر می رسد که کشورهای اروپائی به دنبال راهی خواهند بود تا هر چه سریع تر مشکلات برجام را حل و فصل کنند. اما در صورتی که مصوبه مجلس اجرایی شود، اوضاع می تواند به سرعت تغییر کند و واشنگتن به اجماعی علیه ایران دست یابد. چرا که موضوع هسته ای برای تروئیکای اروپایی و همچنین چین و روسیه، از اهمیت ویژه برخوردار است. آنها به توافق با ایران به چشم یک بازدارنده نگاه می کنند و در صورتی که مصوبه اجرایی شود، دیگر دلیلی برای حمایت از آن نخواهند داشت.
از سوی دیگر ناظران می گویند در این فرصت یک ماهه، اروپا نمی تواند برجام را اجرا و تحریم ها را برطرف کند. آنها چنین ابزاری را برای بازگرداندن اوضاع به پیش از خروج ترامپ از توافق، ندارند. در چنین وضعیتی بار دیگر کار ایران و 5+1 به شورای امنیت کشیده می شود و اینبار ایران نخواهد توانست بر روی همکاری مسکو و پکن حساب کند. این دو کشور پروتکل الحاقی و توقف غنی سازی را به عنوان دلیلی برای حمایت از تهران در مجامع بین المللی می دانند و در صورت حذف آنها، سال هایی تکرار خواهد شد که دیگر هیچ یک از آنها حاضر به وتو کردن طرح های واشنگتن نباشند.
اگر مصوبه مجلس اجرا شود، کشورها مواضع خود را تغییر می دهند
علی اکبر فرازی کارشناس مسائل بین الملل در مورد این مصوبه و آثار آن به خبرآنلاین می گوید:«از ابتدای خروج ترامپ از برجام، ایران سیستم مشخصی را اعلام کرد و گفت که اگر اعضای برجام بتوانند به تعهداتشان عمل کنند، ایران هم پایبند به برجام است و همین مسیر را ادامه خواهد داد. گذشت زمان ثابت کرد که دیگر اعضا هم توان و خواست اجرای شدن بندهای مختلف برجام را ندارند. لذا ایران در اقدامی اعلام کرد که به تدریج بعضی از فعالیت های تصویب شده را اصلاح می کند. اما همان زمان هم اعلام کرد که این عمل همیشگی نیست و به نسبت اینکه آنها به تعهدات عمل کنند، راه برای بازگشت هست. »
او افزود:«فضا به تدریج تنگ تر شد و اروپا عملا نتوانست کاری کند. اخیرا مجلس شورای اسلامی لایحه ای را مطرح کرد که دولت را مکلف می کند اگر طرف دیگر به تعهداتش عمل نکند، دولت وضعیت را به فعالیت های قبلی برگرداند. دولت تمایل ندارد اینکار را انجام دهد اما اگر تبدیل به قانون شود، باید آن را اجرایی کند. ما امیدواریم که طرف دیگر برجام منطقی با قضیه برخورد کنند و فشاری که بر روی ایران است را برداشته تا ایران از منافع برجام برخوردار شود. اگر در فضای عادی دو طرف گفتگو کنند. همه طرف ها باید محافظت کنند که مخالفین برجام به هدفشان نرسند. مخالفین اسراییلی ها و کشورهای عربی مثل عربستان هستند که مایل نیستند توافق به نتیجه برسد. باید امیدوار بود که مذاکرات با وجود این موضوعات به نتیجه برسد چرا که موفقیت برجام به صلح و امنیت در جهان و ثبات در منطقه کمک می کند.»
او در پاسخ به اینکه آیا اروپائی ها قادر به حل و فصل این موضوع در فرصت یک ماهه ای که مجلس تعیین کرده هستند یا نه، گفت:«دو چیز قطعی و روشن است. یک اینکه اروپا توان بیش از این را ندارد و ثابت شده. از روزی که ترامپ از برجام بیرون رفت آنها گفتار درمانی کردند. دومین مساله که قطعی است این است که اروپا قطعا نمی خواهد که برجام به شکست برسد. ما باید بدانیم که با آمدن بایدن مذاکرات برمیگردندند یا نه. چون اگر برگردند است که اروپائی ها می توانند نقش پررنگ تری بازی کنند.ترور شهید فخری زاده یکی از اهدافش این بود که دولت جدید آمریکا را درخصوص گفتگو با ایران محدود کند و دستش را برای مذاکرات ببندد. تیم بایدن باید از این کارشکنی های اسراییلی ها و سعودی ها به عنوان کسانی که متحدان واشنگتن هستند، جلوگیری کند و این بر گردن همه طرفهاست که اجازه ندهند که کارشکنی ها به نتیجه برسد.»
فرازی تاکید کرد:«اگر ایران بر اساس مصوبه مجلس مجبور شود از ان پی تی خارج شود، خیلی از کشورها از جمله چین و روسیه مواضع فعلی را نخواهند داشت. اما قطعا مواضع را تغییر می دهند. من امیدوارم که این عقلانیت در همه طرفین باشد که همه تلاش خود را برای حفظ برجام بگذارند.از سوی دیگر ایران باید تلاش کند تا فشارهای بین المللی روی اسراییل را بیشتر کند تا بر سر راه برجام کارشکنی نکند. بهتر است که تمرکز بر روی چنین اقداماتی باشد.»
