ماجراجویی احتمالی در پی ناکامی دیپلماتیک

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرنا: همزمان با تکرار پاسخ منفی جهان به زیاده خواهی های کاخ سفید، «دونالد ترامپ» در روزهای پایانی ریاست جمهوری خود به تحریک رژیم صهیونیستی در پی ماجراجویی های جدید در خاورمیانه است. به نظر می رسد بن بست به وجود آمده در تقابل با ایران؛ سبب شده است که ترامپ در مسیر انتحار سیاسی قدم گذاشته و با اعزام ناو و پرواز بمب افکن در آسمان خاورمیانه ناکامی چهارساله در تقابل با ایران و رنج شکست از رقیب دموکرات را التیام بخشد. با این همه به نظر می رسد نه تنها جهان بلکه مجموعه حاکمیتی در ایالات متحده هم از ماجراجویی های تاجرکاخ سفید استقبال نمی کند و به نوعی همگان منتظر پایان آرام تراژدی حضور ترامپ در کاخ سفید هستند.

چرا کاخ سفید ناکام می ماند؟

نماینده آمریکا در سازمان ملل تازه ترین پرده از سناریو دشمنی با مردم ایران، روز پنجشنبه ۱۱ دی ماه با پیشنهاد قطعنامه ای جدید به منظور افزودن دو بند به بودجه سال ۲۰۲۱ این سازمان برای احیای کمیته تحریم های ایران، به نمایش گذاشت. پیشنهادی که با تنها با ۱۰ رای مثبت مواجه شد. ۱۱۰ رای مخالف و ۳۲ رای ممتنع جامعه جهانی بار دیگر نشان داد که جهان ایران را مستحق تحریم نمی داند. بحرین، جیبوتی، السالوادور، هائیتی، میکرونزیا، مراکش، عربستان سعودی، یمن و رژیم صهیونیستی، همراهان آمریکا در این سناریو بودند. عدم همراهی اغلب کشورها بیش از هر موضوع دیگری نشان دهنده انزوای واشنگتن است. آمریکا پیش از این و در چهارم شهریور ماه هم پیش نویس قطعنامه ای را به شورای امنیت سازمان ملل برد تا تحریم های ایران را با توسل به مکانیسم ماشه بازگرداند. در آن برهه هم درخواست آمریکا با رای قاطع اعضای شورای امنیت رد شد.بعد از اقدام آمریکا برای اجرای مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمهای بین المللی علیه ایران برخی از حقوقدانان می گفتند باید منتظر ماند و آثار عملی اقدام آمریکا را در این زمینه مشاهده کرد و اینکه ممکن است جامعه جهانی در عمل از تحریم های آمریکا تبعیت کند. با این وجود رای قاطع و منفی جامعه جهانی به قطعنامه جدید پیشنهادی آمریکا عملا نشان داد که تفسیرآمریکا از اقدام خودخوانده حقوقی با اقبال جامعه جهانی مواجه نشده است. در این زمینه هفته گذشته آخرین شانس «کلی کرافت» نماینده آمریکا در سازمان ملل به منظور گنجاندن بندی برای اختصاص بودجه به بازگرداندن تحریم ها باز هم ناکام ماند.

واقعیت این است که در یک سال گذشته تمام راه های رفته و نرفته برای همراه سازی جهان با زیاده خواهی های ترامپ بویژه در زمینه برجام به بن بست ختم شده است. با هربار پاسخ منفی اعلام شده از سوی کشورهای جهان به مدعی قدرت، این پرسش پیش می آید که چرا کاخ سفید برای ایجاد اجماع علیه کشوری تا این اندازه دچار چالش شده است. گرچه منتقدان داخلی و خارجی دولت تدبیر و امید و دستگاه دیپلماسی چهارسال در تلاش برای انکار بوده و هستند اما واقعیتی که سد راه اجماع سازی علیه ایران شده و خواهد شد، توافق هسته ای ایران و سند برجام است. دیپلماسی جمهوری اسلامی، ماهیت اصلی ترامپ را به جهان نشان داد؛ گرچه دولت ها و کشورهای بسیاری راه گریزی در برابر واقعیت های قدرت آمریکا ندارند اما به نظر می رسد تا هر جا که قدرت داشته باشند در برابر آن ایستادگی می کنند. نشانه های این ایستادگی همانگونه که اشاره شد در عدم همراهی با آمریکا در یک سال گذشته نمود یافته است.حالا و در حالی که کمتر از ۲۰ روز دیگر از حضور ترامپ در کاخ سفید باقی مانده است، تحرکات و رفت و آمدهای نظامی آمریکا در منطقه افزایش یافته است. رییس جمهوری آمریکا ناامید از اعتراضات انتخاباتی خود در روزهایی که جهان برای رفتن وی از کاخ سفید آماده می شود ادعاهای خود درباره ایران را طی هفته های گذشته بار دیگر تکرار کرد، ناو و هواپیما و بمب افکن به خاورمیانه فرستاد و توییت های تهدیدآمیز منتشر کرد. این اتفاق در پی حمله راکتی شامگاه ۱۱ دی ماه به سفارت آمریکا در بغداد صورت گرفت و به سیاق همیشه و بدون ارائه هیچگونه مدرکی ترامپ مدعی شد ۱۱ راکت شلیک شده، ایرانی هستند و در چند توصیه دوستانه ایمنی به ایران! اعلام کرد که اگر یک آمریکایی کشته شود، ایران را مسوول می داند. بلافاصله سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده و مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا از تهدید سفارتخانه آمریکا در بغداد از سوی ایران سخن گفتند و به این ترتیب موج جدید حملات لفظی و اتهام زنی به ایران آغاز شد.نظر به خلقیات و روحیات ترامپ گفته می شود ممکن است برخی متحدان و دوستان ناباب ترامپ وی را وارد درگیری و تنش تازه کنند موضوعی که در روزهای اخیر محمد جواد ظریف در دو سه نوبت نسبت به آن هشدار داده است.

هشدارهای ظریف

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه در پاسخ روز شنبه در توییتی نوشت: «اطلاعات تازه از عراق حاکی از آن است که عوامل آتش افروز اسراییل در حال توطئه چینی برای حمله به آمریکایی ها هستند- تا ترامپ در حال رفتن را به بهانه ای ساختگی به جنگ بکشانند. ترامپ، مراقب تله باش. هرگونه آتش بازی، پاسخ متقابل جدی همراه خواهد داشت، به خصوص علیه همان دوستان صمیمی ات.»

وزیر امور خارجه پیش از این هم در حساب کاربری خود در توییتر نوشته بود: «به جای مبارزه با کرونا در آمریکا، ترامپ و همپالگی هایش میلیاردها دلار برای ارسال بمب افکن های B۵۲ و ناوگروه به منطقه ما به باد می دهند. اطلاعات به دست آمده از عراق حاکی از توطئه ای برای ساخته و پرداخته کردن بهانه ای برای جنگ است. ایران به دنبال جنگ نیست، اما "آشکارا و مستقیم" از مردم، امنیت و منافع حیاتی خود دفاع خواهد کرد.» دیگر مقامات جمهوری اسلامی هم طی روزهای گذشته در هشدارهای مشخص به ترامپ یادآور شدند که نمی تواند در فاصله ۲۰ روز باقی مانده از دوران مسوولیتش، چهارسال ناکامی را با ماجراجویی جدید نظامی جبران کند.

اشاره ظریف به تله اسرائیل در عراق، نشان می دهد که «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و یکی از اعضای تیم B و نیز برخی حاشیه نشین های خلیج فارس آخرین تلاش های خود را برای ایجاد جنگی هرچند محدود میان ایران و آمریکا به کار بسته اند تا پرونده روابط بین دو کشور پیچیده تر از همیشه به دست بایدن برسد. ترامپ هم که طی سال های گذشته نشان داده است استاد افتادن در تله های عبری-عربی است، در پی جبران ناکامی انتخاباتی از هیچ دستاویزی به راحتی نخواهد گذشت. واقعیت آن است که یکی از مهم ترین دلایل خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریم ها علیه ایران؛ حسادت سیاسی ترامپ به «باراک اوباما» رییس جمهوری پیش از خود بود، به گونه ای که از میان بردن تمام دستاوردهای وی را به عنوان یکی از برنامه های اصلی خود در نظر گرفته بود. حال با شکست از رقیبی که تفکری مشابه اوباما دارد و افزایش احتمال بازگشت به قرارداد برجام، به منظور تحت فشار گذاشتن چنین رقیبی از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. پس انگیزه ماجراجویی های احتمالی و البته بعید دولت ترامپ می تواند انتقام از شکست انتخاباتی باشد تا «جو بایدن» را در موضوع ایران بیش از پیش با سردرگمی مواجه ساخته و امکان هرگونه بازگشت به برجام را از بین ببرد.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران سیاسی امکان درگیری دولت ترامپ در روزهای باقی مانده با ایران بسیار کم است و ترامپ با وجود تمام رجزخوانی های چهارساله، مرد چنین میدانی نبوده است و حاکمیت آمریکا هم از این میزان بی پروایی در سیاست خارجی استقبال نکرده و اجازه گره افکنی بیشتر را به ترامپ نخواهد داد. بازگشت ناو هواپیمابر «نیمیتز» از خلیج فارس به سوی آمریکا در پی اعتراض فرماندهان پنتاگون نشانه ای از همین موضوع می تواند باشد. تاکید یکی از مسوولان پنتاگون شاهد دیگری از عدم تمایل به آغاز بحران است. این عضو پنتاگون تاکید کرده است: «خروج ناو هواپیمابر نیمیتز از منطقه خاورمیانه در چارچوب رساندن این پیام اطمینان بخش است که مسیر تنش با ایران به سمت تنش های بیشتر حرکت نمی کند». با این همه و به تعبیر «باربارا اسلاوین» مدیر بخش ایران اندیشکده شورای آتلانتیک که گفته است «من تا ۲۰ ژانویه خواب راحت نخواهم داشت و با ترامپ، هر چیزی ممکن است؛ جهان تا ۲۰ ژانویه خواب راحت نخواهد داشت و جمهوری اسلامی باید آمادگی واکنش به هرگونه زیاده خواهی ها و ماجراجویی های ترامپ را داشته باشد.

مسئولیت عواقب هرگونه ماجراجویی احتمالی در منطقه بر عهده واشنگتن خواهد بود