ساعدنیوز
ساعدنیوز

منابع سنگ فیروزه در جهان و تاریخچه ی استفاده از آن در ایران

  شنبه، 29 شهریور 1399   زمان مطالعه 6 دقیقه
منابع سنگ فیروزه در جهان و تاریخچه ی استفاده از آن در ایران
سنگ فیروزه در طول تاریخ همواره مورد توجه انسان ها قرار گرفته است. شاید مهم ترین دلیل اهمیت بشر در طول تاریخ به خواص سنگ فیروزه نیز مربوط باشد. از انواع سنگ فیروزه می توان به نوع شجر و فیروزه عجمی اشاره کرد. از مشخصات سنگ فیروزه می توان به رنگی جذابآن اشاره کرد که بسته به نوع رنگ آن، آبی آسمانی یا آبی تیره می تواند بسیار گران و یا ارزان باشد.

سنگ فیروزه در طول تاریخ همواره مورد توجه انسان ها قرار گرفته است. شاید مهم ترین دلیل اهمیت بشر در طول تاریخ به خواص سنگ فیروزه نیز مربوط باشد. از انواع سنگ فیروزه می توان به نوع شجر و فیروزه عجمی اشاره کرد. از مشخصات سنگ فیروزه می توان به رنگی جذابآن اشاره کرد که بسته به نوع رنگ آن، آبی آسمانی یا آبی تیره می تواند بسیار گران و یا ارزان باشد.

فیروزه یک کانی کمیاب و ارزشمند به رنگ های طیف فیروزه ای (آبی روشن تا سبز) و از رده ی فسفات است.فیروزه یکی از سنگ های قیمتی است که از عهد باستان در ایران شناخته شده بوده. از کتیبه بنیاد کاخ داریوش بزرگ در شوش معلوم می گردد که در آن تاریخ فیروزه (احسائین) نامیده می شد و از خوارزم برای زینت آلات کاخ آورده شده بود. فیروزه مشهور به سنگ آرزوهای پادشاهان بوده و از زمان هخامنشیان به عنوان هدیه از طرف پادشاهان ایران به دیگر سلاطین داده می شده.در کشور ایتالیا از فیروزه ی آبی و صاف که به گوهر آبی معروف است، به عنوان یکی از گران قیمت ترین جواهرات استفاده می شود.در ایران به جرات می توان گفت که فیروزه محبوب ترین جواهر در بین مردم است. البته به جز زیبایی این سنگ، مسائل اعتقادی و برخی خواص ویژه ی معنوی و درمانی و ماورائی که برای این سنگ ذکر شده نیز در این محبوبیت تاثیر داشته.

فیروزه به رنگ های آبی آسمانی، آبی مایل به سبز، سبز مایل به زرد، خاکستری مایل به سبز، آبی نیلی و آبی مایل به سفید وجود دارد. رنگ آبی آسمانی مرغوب ترین رنگ آن است. در صورتی که میزان مس موجود در کانی زیاد باشد به رنگ آبی در صورتی که آهن زیاد داشته باشد به رنگ سبز و در صورت وجود آلومینیم زیاد به رنگ سفید دیده می شود که به ترتیب قیمت آن کاهش می یابد.این کانی ارزشمند در نیشابور، جنوب مشهد، کرمان، شهر بابک، تفت و در بیرجند یافت می شود. معدن فیروزه نیشابور از قدیمی ترین معادن فیروزه جهان است که از ۲۰۰۰ سال پیش از آن سنگ فیروزه استخراج می شده است. سنگهای فیروزه این معدن به دوسته خاکی و سنگی تقسیم می شوند. فیروزه خاکی دارای رنگ و مرغوبیت بالاتر است.

در اصطلاح بازار ایران ، انواع فیروزه به دو دسته ی فیروزه عجمی و فیروزه شجری تقسیم شده است. فیروزه ی عجمی معمولا به نگین های کاملا پاک و یک دست و بدون هیچ رگه ی نیشابوری می گویند. نمونه های رگه دار شجری. معمولا و به شکل سنتی، اروپائیان نوع شجری و ایرانیان نوع عجمی را می پسندند.

علت رنگ آبی و سبز در فیروزه

فیروزه یک فسفات آلومینیوم با سختی حدود 6 است. با این حال به طور قابل ملاحظه ای از کوارتز نرم تر است. این کانی به طور طبیعی در طیف وسیعی از رنگ ها٬ از آبی آسمانی روشن تا سبز خاکستری یافت می شود. فیروزه با رنگ آبی خوشرنگ، بهترین کیفیت را دارا می باشد و بسیار کمیاب است و در حالی که رنگ سبز یا آبی کمرنگ که از ارزش کمی برخوردار است، فراوانی بیش تری دارد.

چگونگی به وجودآمدن فیروزه:

فیروزه بیشتر اوقات در رسوبات مس در محیط های بایر و نسبتا کم آب یافت شده است.فیروزه در مکان هایی بوجود می آید که میزان مس موجود در منطقه بالا باشد. فیروزه بر اثر تاثیر محلول های سطحی مس دار بر روی سنگ های غنی از Al2O3 و غنی از فسفر و گاهی نیز بر اثر تاثیر محلول های سطحی مس دار٬ بر روی فسیل های استخوانی جانوران به وجود می آید.

منابع سنگ فیروزه در جهان

سنگ فیروزه در مناطقی هم چون ایران، تبت، چین، مصر و جنوب غربی آمریکا به دست می آید. گرچه درجه خلوص و رنگ تولیدات اغلب معادن آن با هم متفاوت است ولی اغلب این سنگها حداقل از لحاظ شکل ظاهری شبیه هم هستند.

فیروزه در مناطق مختلفی از کشور منجمله نیشابور، باغو (دامغان)، الله آباد و یخ آباد (کاشمر)، میدوک و چاه فیروزه (شهر بابک) شناسایی و بسته به کیفیت و ارزش اقتصادی آنها بهره برداری می گردد. معدن سنگ فیروزه نیشابور قدیمی ترین و مهم ترین معدن در کشور است و در سـطح جهان نیز از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است. نیشابور از گذشته های دور، شهری با اهمیت در کنار جاده ابریشم بود و از یک سو، فلات ایران را با آسیای مرکزی و از سوی دیگر، فلات آناتولی و سواحل مدیترانه را به چین پیوند می داد. ایــن معادن در مجاورت یک مسیر قدیمی قرار دارد که در روزگاران قدیم محل عبور کاروان های بازرگانی بوده است.

در مصر دو معدن از معادن شبه جزیره سینا که «کشور فیروزه» نامیده می شد نیز وجود دارد که در زمره قدیمی ترین معادن شناخته شده جهان قرار دارند. این معادن اکنون ارزش اقتصادی چندانی ندارند و توســط بومیان به شکل ابتدایی استخراج می شود. سنگ فیروزه این منطقه سبز تر از نوع ایرانی آن است. امروزه بسیاری از فیروزه های که در ایران به فروش می رسند مربوط به شهر بابک کرمان هستند که چند سالی است منابع بسیار غنی از آن یافت شده است.

معادن فیروزه در غرب

جنوب غربی ایالات متحده از لحاظ تولید سنگ فیروزه بسیار غنی است و مناطقی مانند آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نیومکزیکو و نوادا از مراکز عمده تولید آن در این کشور شناخته می شوند. در حال حاضر، آریزونا بزرگترین تولیدکننده این سنگ در کشــور است. نــوادا دیگر ایالت آمریکاست که با داشتن 120معدن، بخش عظیمی از سنگ فیروزه مورد استفاده صنعت جواهر سازی را تامین می کند. مرغوب تریــن نوع آن در ایالت متحده، از معدن “لس کریلوس” نیومکزیکو به دست می آید و قبل از ورود فاتحان اسپانیایی به قاره جدید، سنگ این معدن به طور گسترده توسط بومیان مورد بهره برداری قرار می گرفت.

تاریخ استفاده سنگ فیروزه در ایران

در ایران قرن های متمادی در این کشــور به طور گسترده برای تزیین اشیاء، مساجد و داخل و خارج بسیاری از بناهای مهم استفاده شده است. این شیوه ساخت و ســاز ایرانی بعدها به شبه قاره هند نیز راه پیدا کرد و در ســاخت تاج محل نیز از فیروزه استفاده شده است. و این رنگ، نمادی از بهشت خدا بر روی زمین تلقی می شد. کاوش های باستان شناسی که در منطقه آسیای میانه صورت گرفته، نشان می دهد در گورهای ثروتمندان این منطقه و سراسر حوزه قفقاز، فیروزه ایرانی یافت شده است.

یکی از مهم ترین یافته های باستانی در شمال شرق ایران در محوطه تپه برج اطراف معدن تاریخی نیشابور مربوط به اسکلت زنی حدود 45 ساله است که یک قطعه سنگ فیروزه سوراخ شده در نزدیکی کمر اسکلت شناسایی شد. آزمایشات نشان داد که قدمت اسکلت به 4360 سال قبل از میلاد مسیح بر میگردد!

در طول تاریخ، از دانه های تخم مرغی شکل فیروزه ایرانی برای ساخت جواهر آلات و مرصع کاری اشیاء استفاده شده است. گفته می شود به دلیل نبود فناوری فرآوری، این سنگ ارزشمند هم اکنون از معادن ایرانی به صورت خام به ترکیــه صادر و پس از تراش و فرآوری، به نام سنگ فیروزه ترکی به جهانیان عرضه می شود و کشــورهایی چون چیــن، هند و ایتالیا نیز تلاش می کنند تا مرکزیت تجارت این کانــی زیبا را به دست آورند.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (361 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (235 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (221 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (216 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (177 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (141 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (139 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (134 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (119 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (119 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (116 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (113 نظر) اتاق خواب اروپایی و امروزی سانیا سالاری، ارغوانِ سریال دلدادگان با طراحی مدرن+عکس/ انصافا سلیقه خاصی داره! (97 نظر) استوری معنادار شاهین صمدپور برای یکتا ناصر و منوچهر هادی (97 نظر) خنده های رهبر معظم انقلاب به اشعار شاعر طنزپرداز با موضوع آقازاده+ویدئو/ ای صورت و سیرت تو مطلوب، به‌به به‌به به این ژن خوب (86 نظر)
دیگران می‌خوانند   
پادشاهی که فقط 20 دقیقه سلطنت کرد+عکس ساعت دیواری خاص و معنادار منزل منوچهر هادی که بخاطر عشق زیادش به سوفیا اینگونه طراحی شده+عکس/ چقد جالبه 👌 نگاهی به حیاط باصفا و دلباز ویلای زیبای حسن جوهرچی +عکس/ دارندگی و برازندگی یعنی این! بغض بهروز رهبری فرد به یاد زنده یاد مهرداد میناوند و زنده یاد علی انصاریان +فیلم شغل و تحصیلات دختر و پسر مهران مدیری/ ماشالا جفتشون مثل پدر هنرمندن!+عکس بیوگرافی محمدرضا گلزار، مجری برنامه پانتولیگ! ناگفته های زندگی خصوصی اش+ فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی (عکس) 2تا مهربون و آدم حسابی و محبوب دلها در یک قاب/ شهریار فوتبال ایران، علی دایی در کنار شخصیت محبوب بچه های دیروز و بزرگسالان امروز😍 (عکس) مادر شوهر مهربون و خوش چهره ریما رامین فر همای سریال پایتخت/ معلومه عروسش رو خیلی دوست داره تعطیلات رؤیایی حسین ماهینی و همسر به همراه دو فرزندش در سواحل نیلگون خلیج فارس در جنوب/ پرسپولیسیا لایکش کنن خاطره شیرین و دلنشین رهبر معظم انقلاب از بافتن موی دخترشان قبل از رفتن به عید دیدنی/من بافتن موی سر را خیلی خوب بلدم اما با یک دست نمیشود +عکس عکسی از خانه ابدی آزاده نامدای و مادرش که سنگ قبرشان مشترک است/سومین سالگرد تلخ خانوم مجری! این تست شخصیت رو انجام بده و ببین چقدر آدم تنهایی هستی!! 15 توصیه طلایی برای کسانی که رژیم خود را در سفر می‌شکنند / لازم نیست دور رفتن به رستوران را خط بکشید دانلود آهنگ جدید «این هوا میطلبه» علی عبدالمالکی+فیلم/ این هوا میطلبه بزنیم تو دل خیابون ... شلوار زاپ دار احمد نوراللهی در دوبی در یک عکس دونفره با بشار رسن با کپشن: حبیبی! تلاش جالب و بامزه علیرضا جهانبخش برای پختن نان درکنار مادرش/ کدبانوی تیم ملی ایشونه+عکس تصویری زیرخاکی و دیده نشده از کودکی اشکان دژاگه گلادیاتور تیم تراکتور تبریز در آلمان/ آقا از بچگی گنگش بالا بوده موافقید؟ ایده تزئین آش پشت پا مادرشوهر، توسط عروس خوش سلیقه‌اش مرزهای خلاقیت را جابجا کرد + عکس/ عروس نگو، هنرمند بگو😍 جومونگ و سوسانو اگه ایرانی بودن اسمشون چی بود؟ دورهمی احمد مهرانفر، ارسطوی سریال پایتخت با شبنم مقدمی سر میز ناهار/ چقدر با هم صمیمی هستن+عکس بررسی انواع مختلف طرح‌های شیرآلات (تصویر) تولد ساده و صمیمی خانوادگی دختر بزرگ اشکان دژاگه در آلمان در یک رستوران/ فقط سادگی زن آذربایجانی جاگا و سه تا دختراش رو داشته باش بدون هیچ نوع ادابازی و افاده علائم خرابی گیربکس اتوماتیک و 11 نشانه رایج آن؟ دیدار نوروزی و خوش و بش حسن روحانی با مرحوم هاشمی رفسنجانی در منزل ایشان+عکس/ خانه‌ای با مبلمان قدیمی و ساده همراه با دکوری‌ های خاص و دلنشین آزار یک دختر 12 ساله توسط مولوی پاکستانی + فیلم حضور کریم باقری در رستوران شیک و لاکچری احمدرضا عابدزاده عقاب آسیا/ چه دکوراسیون شمالی و جذابی+عکس یادی کنیم از سوپر گل دیدنی و لالیگایی علی جهان، شاهزاده بی رقیب و بی همتای ایرانی/ این حرکت واقعا برای خیلی از فوتبالیستها قفله + ویدئو خرید گیفت کارت قانونی با کمترین قیمت از سایت رسمی خرید گیفت کارت عکس یادگاری حیرت انگیز شاهزاده و لژیونر ملی پوش ایرانی با طرفداری از دیار غریب/ آقا جهانبخش با ماهم بله🤣👌 +عکس خانه ابدی پدر محسن تنابنده، نقی معمولی که با گلهای پرپر شده تزئین شده+عکس/ روحشون شاد تعمیر لباسشویی بوش ضیافت افطار لیلا بلوکات با حضور همسر نرگس محمدی و جواد رضویان و بازیگران مشهور دیگر+عکس جشن تولد ساده و مختصر و بسیار خودمونی خواهرزاده زیبای و خوشگل جواد کاظمیان/ فقط نگاه های اون عروسک موبور + عکس خلاقیت جالب شهرداری تهران در طراحی دیواری خاص در بازار چرم تمدن/ این منظره رو فقط تو ایران میشه دید+عکس (ویدئو) صدور مجوزهای جدید استخدامی در آموزش و پرورش/ مشکل اساسی بحث حق‌ التدریس‌ها است راهنمای اخذ ویزای توریستی امریکا برای دیدن اعضای خانواده واکنش وزیر ارشاد به دفن فرامرز اصلانی در ایران و عمل به وصیت او+فیلم یک عکس معروف و تاریخی با حضور 3000 نفر! آموزش ساخت رژلب های طبیعی و گیاهی در خانه / خداحافظی با رژلب های سرب دار بهترین رنگ رژ لب برای پوست های روشن و سفید
تیتر امروز   
پادشاهی که فقط 20 دقیقه سلطنت کرد+عکس شغل و تحصیلات دختر و پسر مهران مدیری/ ماشالا جفتشون مثل پدر هنرمندن!+عکس بیوگرافی محمدرضا گلزار، مجری برنامه پانتولیگ! ناگفته های زندگی خصوصی اش+ فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی خاطره شیرین و دلنشین رهبر معظم انقلاب از بافتن موی دخترشان قبل از رفتن به عید دیدنی/من بافتن موی سر را خیلی خوب بلدم اما با یک دست نمیشود +عکس این تست شخصیت رو انجام بده و ببین چقدر آدم تنهایی هستی!! 15 توصیه طلایی برای کسانی که رژیم خود را در سفر می‌شکنند / لازم نیست دور رفتن به رستوران را خط بکشید دانلود آهنگ جدید «این هوا میطلبه» علی عبدالمالکی+فیلم/ این هوا میطلبه بزنیم تو دل خیابون ... جومونگ و سوسانو اگه ایرانی بودن اسمشون چی بود؟ آموزش ساخت رژلب های طبیعی و گیاهی در خانه / خداحافظی با رژلب های سرب دار بهترین رنگ رژ لب برای پوست های روشن و سفید راهکارهای خانگی برای داشتن لب هایی خوش رنگ و زیبا چرا لباس سردار آزمون ستاره تیم ملی قرض داده شد؟+عکس هوش مصنوعی اختراعی بسیار تأثیرگذار‌تر از آتش، برق یا حتی اینترنت (عکس)حسادت شاهرخ استخری به فالوورهای همسرش علنی شد! آخرین اطلاع رسانی وزیر نفت درباره بنزین نوروزی