خلاصه داستان غیر مجاز
داستان فیلم دربارهٔ دختر جوانی است که در پی یافتن نامزد خود به تهران می آید. او در این راه با ناملایماتی روبرو می شود و توقع آن را ندارد.«غیرمجاز» روایت موازی دو دختر هم سن وسال، با شرایطی متفاوت است که هرکدام برای خود بودن و خود ماندن با موانعی روبرو می شوند. روایتی که به خودی خود جذاب است.
نکاتی درباره فیلم غیر مجاز
گاهی در سالن سینما فیلم هایی را روی پرده می بینیم که با خودمان فکر می کنیم که چرا همچین فیلمی را باید در سینما ببینیم چه کسی مسوول نظارت این گونه از فیلم هاست؟ یا چرا این فیلم ها باید در سینما نمایش داده شوند؟ اگر نظر فیلمساز را جویا شویم می گوید فیلم من یک ملودرام اجتماعی ست که زوایای جامعه را نشان می دهد حتما این فیلمساز مدعی ست که فیلمش توانسته ابعاد ناهنجاری های اجتماعی را به مخاطبش نشان بدهد اما کدام مخاطب؟ کدام زوایای جامعه؟ نگاهِ آماتوری فیلمساز به مسائل نخ نما شده در کل فیلم مشهود ست این حرف هایی که در بالا گفته شد با چند نکته بدتر از این که قابل چاپ نیست شامل فیلم غیرمجاز می باشد که چند روزی به اکران عمومی درآمده است، فیلمی که سرشار از نگرش سطحی و غیرحرفه یی ست؛ غیرمجاز یک اثر مخاطب گریز است بیست دقیقه از فیلم می گذرد و نگارنده هنوز نمی فهمد این فیلم چه می خواهد بگوید البته این مشکل نگارنده نبوده چرا که تماشاگرها پچ پچ کنان سالن سینما را ترک می کنند اما نگارنده به دلیل موقعیت شغلی باید بماند تا فیلم به انتها برسد انتها؟ مگر غیرمجاز ابتدا و وسط دارد که باید انتها داشته باشد؟ با دیدن غیرمجاز معنی جمله ی (ما قبل از نقد) را درک می کنم چرا که آن منتقد به درستی این جمله را برای بعضی از فیلم ها به کار می برد!غیرمجاز سومین ساخته ی حسن یکتاپناه که متاسفانه یا خوشبختانه دو فیلم قبلی اش را ندیده ام یک اثر بی محتوایی ست که صرفا می خواهد فیلم اجتماعی باشد اما ابعاد بی سروشکل این فیلم بشدت الکن و فاقدِ لحن مورد نیاز است به همین جهت نمی تواند در جایگاه یک ژانر یا حتی یک فیلم سینمایی قرار بگیرد چرا که موضوع فیلم چندپاره ست که این مشکل اساسی در پرداخت فیلمنامه است، فیلمنامه؟ آیا واقعا غیرمجاز بر اساس فیلمنامه ساخته شده یا بر اساس یک طرح دوخطی ؟چرا؟ قصه در سینما حرف اول را می زند یک فیلم با قصه اش شکل می گیرد و فراتر از آن وقتی قصه به فیلمنامه تبدیل می شود باید چارچوب های دراماتیک در آن حفظ شود اما در فیلم غیرمجاز فیلمنامه یی وجود ندارد و اساسا قصه کششِ لازم را برای قاب سینما ندارد به همین دلیل غیرمجاز اتفاقات مرسوم البته تاریخ گذشته را به بدترین شکل در فیلمش گنجانده اما این فیلم گنجایش لازم را برای مطرح کردن این همه مسئله ی به اصطلاح اجتماعی را ندارد دختری از شهرستان فرار کرده به تهران می آید تا نامزدش را پیدا کند اما می فهمد پسر با یکی دیگر ازدواج کرده به همین دلیل دختر شهرستانی از صبح تا شب در خیابان به دنبال کار پرسه زنی می کند در موازات این یک شایان در فیلم ست که اساسا معلوم نیست چه شخصیتی دارد برای خواهرش یک برادر غیرتی ست و وقتی که دختر شهرستانی(توکا) به او پناه می آورد فکر می کنیم قرار ست به توکا پناه دهد چون شایان هم یک خواهر همسن توکا دارد اما پس چرا توکا را به دفتر کارش می برد؟ که دوستانش در آنجا حضور دارند؟ اگر نیتی هم نداشته باشد این کار شایان متقاعد کننده نمی باشد البته نباید از فیلم غیرمجاز انتظار لحظات متقاعد کنند داشت چرا که این فیلم می کوشد تا به دختران هم سن توکا هشدار بدهد اما این هشدار باید در بستر و قالب مناسب داده شود الگوهای اجتماعی غیرمجاز در سطح مانده است نشان دادن آن دو خواهر که شغلشان مواد فروختن ست یا آن مردی که به بهانه ی کار توکا را به داخل دفترش می کشاند بستر مناسبی برای این فیلم نمی باشد چرا که این بسترها بشدت سطحی ست ، همه ی این نشانه ها یا تاکیدها را بارها در فیلم ها و به خصوص در سریال ها دیده ایم حالا چرا باید غیرمجاز را با یک موضوع نخ نماشده در سینما ببینیم؟ نگاه و نگرش فیلمساز در بکارگیری سینمای اجتماعی بشدت ابتدایی ست چند سکانس را به یاد بیاورید دختر مواد فروش با شایان قرار می گذارد تا بگوید توکا زندانی شده است( از کجا فهمیده؟) در سکانس بعد شایان به همان مهمانی شبانه می رود که خواهرش شادی مواد استفاده کرده و حالِ خوشی ندارد و هذیان می گوید در سکانس بعد بر اثر یک حادثه ی تصادف شادی میمیرد! در سکانس بعد شایان برای غیرتی بازی اش در گذشته ابراز پشیمانی می کند و در سکانس آخر توکا آزاد می شود و هنگام خروج مادر شایان او را در آغوش می گیرد درادامه در حالی که علی لهراسبی شروع به خواند روی فیلم می کند توکا از کنار شایان می گذرد درحالی که شایان ژست یک قهرمان را به خود گرفته؛ اساسا هیچ منطقِ روشنی در پلان ها دیده نمی شود مخصوصا پلان های اول فیلم که یک مرد درب اتاقی را باز می کند و توکا با لحن تهدید آمیز می گوید (بیای تو به مامان میگم) بعد دیگر از این موقعیت چیزی نمی بینیم بعدها می فهمیم این ناپدری اش بود و مثلا می خواسته به توکا تجاوز کند! که اساسا شکل آن سکانس بیشتر به موقعیتی شباهت دارد که پدر درب اتاق را باز می کند تا ببیند دخترش خوابیده یا نه، درسکانسی که توکا از شهرستان با اتوبوس به تهران می آید دربست می گیرد توکا در ماشین منتظر می ماند اما راننده نمی آید! یعنی چه؟ چرا در این فیلم همه چیز روی هواست چرا پلان ها کارکرد منطقی و دراماتیک ندارند؟ اساسا رویکر فیلمساز در بهره گیری از این همه چند پاره گی چه بود؟ غیرمجاز نمی تواند در یک مسیر مشخص حرکت کند گاهی فکر می کنیم این راش هایی از غیرمجاز بوده و هنوز به تدوین نهایی نرسیده چرا که هیچ اصول استانداردی در اتصال نماها دیده نمی شود و فیلمساز سعی کرده (بخوانید سعی نکرده) با متریال های عجیب و غریب به مسائلی بپردازد که هیچ ربطی به جریان اصلی فیلم ندارد توکا به دلیل رفتارهای ناشایست ناپدری اش از خانه اش قهر کرده به تهران آمده پسری که به او قول ازدواج داده در تهران با کس دیگری ازدواج کرده خوب؟ چرا این پسر دیگر حضور ندارد در سکانسی ابراهیم به شایان می گوید توکا دختر خوبی ست ! اگر خوب است چرا این دختر شهرستانی را در تهران رها می کند؟ در این یادداشت از تعداد زیادی علامت سوال استفاده شد چرا که غیرمجاز به لحاظ موقعیت های غیر استانداردش نمی تواند با منطق شکل بگیرد استفاده ی مکرر از موقعیت هایی که می خواستند اجتماعی جلوه کنند اما این موقعیت ها به دلیل سهل انگاری در نگارش فیلمنامه به یک سری موقعیت هایی شباهت پیدا کردند که اساسا نمی توانند برای تماشاگر جذابیت لازم را داشته باشد چرا که بهتر از این فیلم با ابعاد و چارچوب منسجم تر سال ها پیش ساخته شده ، دختری با کفش های کتانی در دهه ی هفتاد با بهره گیری لازم توانسته بود مصائب فرار کردن یک دختر را به نمایش بگذارد حالا در دهه ی نود فیلمساز تصمیم می گیرد با اِلمان های قدیمی و پیش پاافتاده فیلمی بسازد که اساسا بهتر می بود در مدرسه های دبیرستان دخترانه نمایش داده می شد این فیلم هیچ نکته یی برای مخاطبان جدی سینما نداشته ، فرض کنیم مخاطبی بعد از سال ها به سینما می رود تا فیلمی ببیند آیا غیرمجاز می تواند او را دوباره به سینما بکشاند؟ پاسخ خیر است، چرا که این فیلم به طور کلی مخاطب را از یاد برده و فیلمساز با مطرح کردن ابتدایی ترین مشکلات نسل جوان می خواسته فیلمی برای سینما بسازد در شرایطی که فیلم های استاندارد و قابل توجهی با همین مضمون مثل فِراری علیرضاداوود نژاد فرصت اکران ندارد چرا باید غیرمجاز اکران شود؟ این فیلم چه وجه مهمی دارد که باید در سینما آن را ببینیم این فیلم چه هشداری می خواهد بدهد؟ موضوع یک دختر فراری برای وجودِ ناپدری بد چشم مسئله ی این فیلم است یا جامعه یی که آسیب پذیر است آن هم آسیب هایی که دختران جوان مبتلا به آن می شوند؟ راستش غیرمجاز یک اثر بی روایت است که خودش هم نمی داند از چه راهی و چگونه می خواهد قصه تعریف کند بعد از ضعف اساسی در فیلمنامه نویسی باید اشاره یی کنیم به بازی های فوق العاده بد که ضعف این فیلم را چند برابر کرده است بازیگر نقش توکا که بشدت نابازیگر و سطحی نقشش را بازی می کند او حتی در گفتن دیالوگ ها هم عاجزست و نمی تواند به درستی دیالوگ بگوید یا چیزهای دیگری که اصلا از این بازیگر نمی شود توقع داشت ، از سوی دیگر میلادکیمرام از بازیگرهای شناخته شده یی است که در این فیلم ادامه ی نقش هایش را در فیلم ملی و راه های نرفته اش یا مستانه را بازی می کند ، اساسا زمانی که فیلمنامه غلط نوشته شود و استانداردها در آن رعایت نشود نمی توانیم توقعی از بازیگر یا عوامل فنی فیلم داشت فیلمبرداری ضعیف با حرکات های اضافی و تدوینی که نتوانسته آشفتگی این فیلم را کم کند، از ضعف های دیگر این فیلم به حساب می آید. غیرمجاز به دلیل کلیت آن بیشتر به تله فیلم های ناموفق شباهت پیدا کرده است.در پایان فیلم که فقط سه تماشاگر صبوری کردند تا این فیلم به پایان برسد نگارنده به فکر فرو رفت که تماشاگر چه گناهی کرده که باید بلیت بخرد تا فیلم غیرمجاز را در سینما ببیند!؟
کارگردان فیلم غیر مجاز
حسن یکتاپناه کارگردان سینمای اهل ایران است. وی فعالیت در سینما را بعنوان منشی صحنه و دستیار کارگردان آغاز کرد و پس از آن به عنوان برنامه ریز به همکاری با افرادی همچون عباس کیارستمی، تهمینه میلانی، جعفر پناهی و ابراهیم فروزش پرداخت. یکتاپناه در سال ۱۳۷۸ اولین فیلم بلند خود را با نام جمعه کارگردانی کرد. این فیلم در سال ۲۰۰۰ در بخش نوعی نگاه فستیوال فیلم کن به نمایش در آمد و موفق به کسب دوربین زرین شد و بدنبال آن در چهل فستیوال مختلف جهانی دیگر نیز به نمایش در آمد. او کارگردانی فیلم های سینمایی غیرمجاز، داستان ناتمام و جمعه را برعهده داشته است.
بازیگران فیلم غیر مجاز
میلاد کی مرام، لیلا زارع، لوون هفتوان، پریوش نظریه، یاسمن معاوی، نگار جوکار، محمدرسول صفری، وحید رحمتی، امیر فرزام، سنا حیدریان، علی سیفی پور، شیرین فرخنده نژاد، آزیتا فیروزبخت، محمدحسین عامری پویا و…
ساير عوامل فیلم غیر مجاز
- جانشین تهیه کننده: سمیرا عبدیان
- مدیر فیلمبرداری: رضا رخشان
- دستیار کارگردان و برنامه ریز: نغمه نظری
- منشی صحنه: مونا پیرایش
- جانشین تولید: فرزین فرزدنیا
- مدیر تولید: رضا نوروزی
- طراح صحنه و لباس: علی وطن دوست
- طراح گریم: عباس عباسی
- صدابردار: جواد مقدس
- نورپرداز: عباد اله به افروز
مشخصات فیلم غیر مجاز
- ژانر :اجتماعی
- زبان : فارسی
- امتیاز IMDb: امتیاز 4.3 از ۱0
معرفی فیلم شنل
