معرفی فیلم کیمیا و خاک

«کیمیا و خاک» فضای ملتهب آبان سال 1357 سرنوشت 5 گروهی را که می خواهند با آخرین پرواز از ایران خارج شوند را روایت می کند. در این میان یکی از مأموران اصلی ساواک در پی یافتن مدرکی است که هویت مخالفان را فاش می سازد. حسین یاری، پریوش نظریه، امیر آقایی، آزیتا حاجیان، سیاوش طهمورث، عبدالرضا حمیدی آشتیانی، حامد بهداد، امیرمحمد زند، اصغر نژادایمانی، سحر عبدالهی، مهران نائل، علیرضا حیدری و امین اقبال زاده در «کیمیا و خاک» ایفای نقش کرده اند.فیلمی که در سال 1387 در جشنواره فیلم فجر توانست در بخش بازیگر نقش دوم زن کاندیدا شود که این نشان می دهد توانسته توجه مخاطبان را به خود جلب کند. عباس رافعی پیش از این فیلم های «راز مینا»، «پروانه»، «آیه های زمینی»، «راه طی شده»، «آفتاب بر همه یکسان می تابد»، «گراناز» و «تولدی دیگر» را ساخته و «کیمیا و خاک» هشتمین فیلم بلند سینمایی وی به شمار می رود. این فیلم با توجه به خلاصه ای که از داستان آن خواندید اثری با محوریت انقلاب اسلامی است. باید در نظر داشت که فیلم ساختن در فضای انقلاب و مبارزات انقلابی کار دشواری است و به همین منظور نباید از تلاش عباس رافعی به سادگی برای خلق اثری با محوریت انقلاب چشم پوشید. این دشوار بودن هم به خاطر فاصله ای است که با انقلاب داریم.«کیمیا و خاک» عباس رافعی اثری اپیزودیک است که در آن تیپ های متفاوت شخصیتی دیده می شوند. شخصیت هایی که هر یک، تفکری را نمایندگی می کنند. هرچند که باید اذعان کرد که شخصیت های این فیلم هیچکدام موفق پرداخت نشده و به نظر می رسد آنطور که باید در ذهن مخاطب نمی نشیند و بیننده قرابتی میان خود و آنها احساس نمی کند. این مسئله شاید اولین مسئله آسیب زننده به فیلم باشد. شخصیت پردازی که عنصری اساسی در یک فیلم است در این اثر آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته و همین مسئله سبب شده پای کاراکترهای فیلم «کیمیا و خاک» روی زمین نباشد. هرچند مخاطب فیلم گاهی ممکن است با شخصیت روحانی فیلم بیننده ارتباط برقرار کند اما این برقراری ارتباط ناشی از رفتارهای او است و ارتباط چندانی با ویژگی های شخصیت قصه ندارد و نمی توان این موضوع را به عنوان یک امتیاز مثبت برای فیلم در نظر گرفت. حتی می توان گفت که شخصیت های فیلم رافعی در بیان روایت قصه های خود هم تا حدودی الکن هستند و این ناشی از مواردی است که به صورت گذرا به آن اشاره کردیم.واداشتن مخاطب به اندیشیدن و تفکر روی موضوعات حیاتی و مهم یکی از کارکردهایی است که طیفی از مخاطبان سینما از آن مطالبه می کنند. تلنگر زدن و بیدارکردن و همچنین انتقال مفاهیم و پیام های والا از جمله کارکردهایی است که برای سینما در نظر گرفته می شود. هرچند که این نظر مخالفان بسیاری دارد که بر این باورند سینما ظرف نیست و قرار نبوده پیامی را به مخاطب خود منتقل کند، بلکه گروهی آن را ابزاری برای سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت می دانند و دسته ای آن را یکی از رشته های هنری می دانند و تنها به ارزش های هنری آن توجه دارند. با این توضیحات شاید بتوان فیلم «کیمیا و خاک» را در میان فیلم های به اصطلاح معرفت آموز و تفکرآمیز قرار داد. اثری که قرار است بیننده را با موضوع فیلم درگیر کند و او را به شناخت برساند. هرچند که باز هم به خاطر موضوع شخصیت پردازی در این اثر نمی توان گفت که کارگردان به مطلوب مورد نظر خود دست پیدا کرده است.با این حال باید در نظر گرفت که به خاطر فاصله گرفتن از سال های انقلاب طبیعی است که خلق فضا و نزدیک کردن مخاطب به آن دوران کاری دشوار است. اتفاقی که با تمام دشواری ها رافعی به آن دست زده است. رافعی در تولید این اثر مطالعات و تحقیقات گسترده و دراز دامنی داشته که در موقعیت های مختلف به کمکش آمده است. در پاره ای از بخش های اثر او زبان مستند بر زبان درام غلبه می کند در صورتی که در چنین آثاری باید وجه دراماتیک بر وجوهی مانند پایبندی به تاریخ غلبه کند. هرچند نباید فراموش کرد که در روایت تاریخ معاصر آن هم بازه ای که شاهدان بسیاری از آن در روزگار ما هستند، دست راوی برای تخیل خیلی باز نیست و نمی توان از برخی خطوط عدول کرد. این مسئله ای است که در جهان فیلم هایی که یک پایشان در تاریخ است بسیار مسئله ساز است و هنرمندان و فیلم سازان با احتیاط به آن نزدیک می شوند. در این اثر شاهد هستیم که فیلم یک لایه پایین تر رفته و روایت خود را از خانواده کسانی که در جریان انقلاب درگیر بودند انجام می دهد که این مسئله بسیار نکته مهمی است.

کارگردان فیلم کیمیا و خاک

عباس رافعی متولد سال 1341 در شهر شیراز است. او فارغ التحصیل کارشناسی سینما و کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است. وی در سال 1374 بعد از ساخت اولین فیلم داستانی بلندش به نام "راز مینا" اقدام به تاسیس دفتر فیلم سازی فیلمنگاران نمود.کیمیا و خاک، آفتاب بر همه یکسان می تابد، آیه های زمینی و پروانه ای در باد از دیگر ساخته های رافعی است.

بازیگران فیلم کیمیا و خاک

امیر آقایی، حسین یاری، آزیتا حاجیان، پریوش نظریه، حسن طهمورث نیا، امیرمحمد زند، اصغر نژاد ایمانی گلیان، مهران نائل، فرامرز روشنایی، فرید کلهر، قائینی، سارا همتی، حامد بهداد، سحر عبدالهی

سایر عوامل فیلم کیمیا و خاک

• موسیقی متن: پیمان یزدانیان
• تهيه كننده: عباس رافعي و بنياد سينمايي فارابي
• فیلمنامه: عباس رافعي و بهرام صحيحي
• مدير فيلمبرداري: محمد آلادپوش
• مدير صدابرداري: عباس رستگاري
• طراح صحنه: اصغر نژادايماني
• تدوين: نازنين مفخم
• جلوه هاي ويژه: اصغر پورهاجريان و محسن پورهاجريان.

​​​​مشخصات فیلم کیمیا و خاک