معرفی فیلم من

خلاصه داستان من

این فیلم داستان زنی به نام آذر است که اقدام به کارهای غیرقانونی و خلاف برای دیگران و کسب درآمد از این راه می کند. کارگردان آن گفته که نخستین هدف من ارائهٔ تصویری از زنی غیرمعمولی بود و قرار شد انقلاب تک نفره ای از سوی او علیه قانون، آدم ها و ضوابط جامعهٔ پیرامونش را به تصویر بکشم و به این صورت، فیلمنامه سمت وسو گرفت.

نکاتی درباره فیلم من

بیایید نگاهی بیاندازیم به فیلم های امروز سینمای مان و آن ها را گذرا و سریع زیر ذره بین قرار دهیم و مقایسه ای کوتاه انجام دهیم. اکثر فیلم های روی پرده ی سینماهای شهرمان با ژانرهایی مشابه هم هستند و بیشتر آن ها هم بنا به مد امروز در ژانر اجتماعی هستند و به روابط زن و شوهر می پردازند و خیانت را زوم می کنند. عده ای دیگر به سبک کمدی می پردازند و بعضی هم که کم نیست تعدادشان کمدی های جلف و مضحک می سازند. بعضی ملودرام و عاشقانه با چاشنی خیانت باز هم و عده ای اندک هم به ژانر جنایی یا ترسناک که تعدادشان بسیار کم است. اما چیزی که در بین این آثار دیده نمی شود فیلمی با تمی متفاوت و فیلمنامه ای خلاق است. فیلمی که مخاطب را درگیر داستان کند طوری که نتواند به اطرافش بنگرد و با اطرافیانش صحبت کند و از فیلم و قهرمان قصه جلوتر نباشد و پیش پیش همه چیز را نتواند حدس بزند. سهیل بیرقی با ساخت فیلم من شجاعانه به سراغ این مسئله رفته و ریسک پذیری خود را به اثبات رسانده و فیلمی با سبک و سیاق خاص و منحصر به فرد را ساخته که نظیر آن را در سینمای کشورمان نمی توانیم بیابیم. بیرقی درست روی چیزی دست گذاشت که از کمبود وجود آن رنج می بردیم و نیاز جامعه ی سینمایی ما بود. فیلمی خوش ساخت و دقیق و کار شده که البته شاید به مزاق مخاطب عام خوش نیاید اما کارگردان حرفه ای و حساب شده ثانیه به ثانیه جلو رفته و توانسته فیلمش را خوب پرداخت کند. سهیل بیرقی با سخت گیری های خاص خودش چیزی که در ذهنش از فلان نقش را ساخته بود دقیقا به همان شکل درآورده و بازیگران من هم معتقند که کارگردان حتی با پلک زدنشان هم کار داشته و دقت لازم را به خرج میداده تا چیزی از چشمانش پنهان نماند. این حجم از دقت و اندازه گیری و سخت گیری از فیلم اولی و فیلمساز جوان بعید به نظر می رسید اما امسال در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر جوان ها توانستند خودی نشان دهند و خود را به همگان اثبات کنند. فیلمسازان جوانی که با مشقت و سختی به دنبال سرمایه گزاری برای فیلمشان بوده اند تا بتوانند توانایی هایشان را به رخ بکشند و رقیبانی جدی برای کهنه کاران سینما به حساب بیایند. بها دادن به این فیلمسازان نوظهور سیننای ما شاید ریسک به نظر برسد اما این روزها شاهد آن هستیم که توانسته اند به حدی از کمال برسند که دیگر اسم سرمایه گزاری روی فیلمسازان جوان ریسک نیست و نوعی فرصت طلایی برای سرمایه گزار به حساب می آید. امسال کم نبودند فیلم هایی که در جشنواره کارگردان هایشان اولین تجربه ی خود را در جشنواره فجر می دیدند و با جثارت به رقابت با سینماگران قدیمی پرداختند و با سربلندی هم از این امتحان سر بیرون آوردند. موفقیت چشمگیر جوانان امسال جشنواره زنگ خطری برای کارگردان ها و فیلمسازان با سابقه سینما به حساب می آید تا سطح کیفی آثارشان را ارتقا بخشند و از حد وسط همیشگی فاصله بگیرند. در این مسابقه ی حساس و تنگاتنگ تنها کسی پیروز می شود که اثری در خور شان و شعور مردم ساخته باشد و مخاطب آن را با جان و دل پذیرفته باشد. که حتی آن را به اطرافیانش هم پیشنهاد دهد تا به تماشای آن فیلم بنشینند و حتی خودشان هم برای چندمین بار دوستانشان را برای دیدن فیلم همراهی کنند و گویی که فیلم را تازه نظاره می کنند و کهنگی برایشان ندارد و باز هم تازگی در فیلم موج می زند. دیگر وقت آن رسیده که در این زلزله ی سینمایی کشورمان که جوانانی برومند از آن سربرآورده اند و قد علم کرده اند پیشکسوتان سینما به فکر ساخت آثاری فاخر باشند و دست از کلیشه بردارند. چراکه اگر خود را به روز نکرده و از آن ها عقب بمانند مطمئنا دیگر جایی در سینما نخواند داشت و سرنوشتشان همچون رسوایی امسال جشنواره می شود که از آخر مقام اولی را کسب نمود!

دگرگونی سینمای کشورمان را امسال در جشنواره فیلم فجر 94 به خوبی مشاهده کردیم که چگونه روند رو به جلوی خویش را پیش گرفته و امید به پیشرفتش هر روز بیش از دیروز افزون می شود. نسل جدید فیلمسازان آینده ی تاریک سینمای مان را با فانوسی پرنور روشن نمودند و نوید آینده ی درخشان سینما را می دهند. سهيل بيرقي متولد 62 از شهرضا است. وي فارغ التحصيل رشته ي مهندسي صنايع توليد صنعتي است. بیرقی تاکنون در 38 پروژه سینمایی کار کرده که از آنها می توان به سابقه دستیار کارگردانی و مدیر برنامه ریزی در فیلم های «اسب حیوان نجیبی است»، «کیفر»، «تردید»، «بی خود و بی جهت»، «استراحت مطلق»، «زندگی با چشمان بسته»، «هر شب تنهایی» و «من دیه گو مارادونا هستم» اشاره کرد. وی همچنین تئاتر «چاله» را در سال 91 کارگردانی و نویسندگی کرده است. بیرقی فیلم کوتاه«تعطیل» را هم ساخته است. این کارگردان تجربه دستیار اولی و برنامه ریزی برای کارگردان هایی مثل عبدالرضا کاهانی، واروژ کریم مسیحی، رسول صدرعاملی، بهرام توکلی و حسن فتحی را در کارنامه کاری اش دارد. بیرقی اولین فیلمش را براساس فیلمنامه اى از خودش جلوی دوربین برد و البته از حضور عبدالرضا کاهانی به عنوان مشاور برای ساخت فیلمش استفاده کرد.

بازی بهنوش بختیاری در این فیلم چشمان خیلی هارا درشت کرد و بعضی از تعجب شاخ هم درآوردند که چطور این بازیگر فیلم های کمدی و جلف و بی محتوا برای این نقش جدی انتخاب شده است. اما این نکته سنجی کارگردان بوده که می خواسته از کسی بازی بگیرد که همین تیپ و شخصیت را داشته باشد و در واقع به نوعی خودش را به اثبات برساند که توانسته از چنین بازیگری چنین نقشی بیرون بکشد و هنرش را به رخ مخاطبان بکشد که البته عالی هم ظاهر شده و توانسته بهنوش بختیاری را در این بازار داغ پیشنهادات فیلم های بی محتوا نجات دهد و او را شوکه کند. بختیاری که نزدیک به 25 فیلمنامه را رد کرده بود و به دنبال نقشی جدید می گشت با پیشنهاد بیرقی مواجه شد و وقتی فیلمنامه را دید حتی حاضر بود نقشی کوتاه هم در فیلم داشته باشد چراکه مورد پسندش قرار گرفته شود و بسیار احساس خوشایندی به فیلمنامه داشت. اولین بازی متفاوت بختیاری را نسبت به سایر کارهایش را ما در این فیلم می بینیم که مقابل لیلا حاتمی بازی می کند و همین امر انتقادهای فراوانی را به او وارد کرد که تو کجا و حاتمی کجا؟ اما تجربه ی اولش در یک نقش جدی و به دور از هیچگونه شیرین بودنی نقطه ی عطفی برایش شد تا دیگر به هیچ عنوان نقش های ضعیف برای فیلم های بی محتوا را بازی نکند و به گزیده کاری بپردازد. همچنین بازی طبق معمول خوب لیلا حاتمی هم در این فیلم بسیار متفاوت است. ما همیشه لیلا حاتمی را در نقش های آرام و بی سر و صدا و کلا شخصیتی سر به زیر و بی حاشیه دیده ایم اما نقش آذر کاملا با نقش های گذشته اش فرق می کند و او در نقش زنی بزهکار و قانون گریز است که قطعا اولین نکته ای است که در فیلم به چشم می آید. بازی حاتمی آنقدر قابل ستایش است که حتی لایق دریافت سیمرغ جشنواره هم بود اما چه کنیم همیشه آنطوری نمی شود که ما فکر می کنیم! اگرچه منتقدان در نقدهایشان سیمرغ را به لیلا حاتمی دادند و در آن طرف هم پیمان معادی را شایسته ی دریافت سیمرغ می دانستند. حاتمی با توجه به دشواری نقشش به خوبی توانست با وجود محدودیت هایی که در کشورمان وجود دارد از پسش بربیاید و شاید بتوان گفت کسی جز او نمی توانست اینگونه حرفه ای از پس نقش آذر خلافکار بربیاید. اما این تنها امتیاز فیلم نیست. تمامی اجزای فیلم منسجم هستند و این هنر کارگردان سهیل بیرقی را می رساند که پدیده ای همچون دیگر پدیده های امسال جشنواره بوده است. من با اینکه داستانی از کاسه سر رفته ندارد و لبریز از قصه نیست اما از خرده روایت هایی تشکیل شده که آذر زن خلافکار داستان با آن ها مواجه می شود. مردی که ساختمان ساز و به قول معروف بساز و بنداز است و قصد فرستادن کارگرانی به خارج از کشور به صورت غیرقانونی دارد، زنی که زمین دار است و مفت خور و قصد زمین خواری دارد و پسری که سودای خوانندگی در سر می پروراند و بلندپرواز است، این ها خرده روایت هایی هستند که آذر با آن ها روبرو می شود و در هریک مصداق هایی چون شرخری، توزیع مشروبات الکی، دور زدن قانون، حق السکوت گرفتن و ... دیده می شود.

همانطور که اشاره کردم فیلم بر خلاف نمونه های مشابه نه از الگوهای اخلاقی کلیشه ای تبعیت می کند که زن را در شکل های منفی نشان می دهد و نه طبق ادابازی های متاخر، فضایی همدلانه و سمپاتیک را گرداگرد او پرورش می دهد. فیلم تنها موقعیت آذر را نمایش می دهد. آذر به ظاهر خونسرد و آرام است اما از درون استرس و اضطراب او را آزار می دهد. پارادوکسی در شخصیت آذر وجود دارد و آن این است که به شدت مراقب است تا ردی از خودش به جا نگذارد تا به دام پلیس بیافتد و از طرفی دیگر هم جثورانه و شجاعانه بدون توجه به هشدار های اطرافیانش هرچه دلش می خواهد می کند و به گوشزد های دوستانش بی توجه است. این یعنی گرفتار شدن در وضعیتی پارادوکسیکال. اما فیلم در نوع پایان بندی اش تا حدودی شتابزده عمل می کند و میشد کمی برای این اتفاق مقدمه چینی کرد و آن را پرورش داد در حالی که حتی ذره ای از غافلگیری مخاطب کم نشود. آذر زنی مقتدر و خودرای و خودخواه و باج گیر و البته باهوش است که راهش را با قدرت تمام باز می کند و هیچ چیز جلودارش نیست برای انجام خلاف هایش که در همه ی آن ها هم موفق بوده است. هرچند من مقتدر زن بزهکار و خلافکار در پایان در برابر مامور مخفی پلیس تسلیم می شود اما همانگونه که نگاه گیرا و جذاب لیلا حاتمی در سکانس پایانی بر پرده عریض نشان می دهد آنکه تسلیم شده نه خلاف و خلافکار و خلافکاری، که زیست جهان خود ایرانی است.

فیلم من به شدت به مخاطبان سخت پسند پیشنهاد می شود که حتما در اکران عمومی به تماشای فیلم بنشینند البته اگر سر و ته فیلم را نزنند و ممیزی کار دست فیلم و فیلمساز و تهیه کننده ندهد. شاید اثری باشد که هرکسی از آن خوشش نیاید و خیلی ها بگویند کارگردان فقط قصد داشت بگوید من هم بلدم فیلم را بپیچانم و کلا هیچی نفهمیدیم این دیگر چه بود، اما مخاطبان اصلی سینما و سینما دوستان مطمئنا با این فیلم ارتباط خوبی برقرار می کنند و خرسند از سالن سینما خارج می شوند. چرا که با یک فیلم دست و پا دار و متفاوت طرف هستند و فیلم حرفی برای گفتن دارد که نه کلیشه است و نه قدیمی. بلکه خلاقیت در آن موج می زند و استفاده از تاکتیک ها و تکنینک های نسل جدید فیلمسازی در آن بکار رفته شده که مورد پسند قرار خواهد گرفت. قطع یقین اگر از فیلم هم خوشتان نیاید از بازی لیلا حاتمی و سبک جدی بازیش و متفاوت بودنش لذت خواهید برد و خواهید دید که حاتمی کلیشه ی نقش های گذشته ی خود را به کنار گذاشته و به سراغ شخصیتی جذاب رفته است. با تماشای من کمی سینما تماشا کرده ایم اما شک دارم که بعد ها در خاطره های سینمایی مان رسوبش باقی بماند.

بازیگران فیلم من

لیلا حاتمی امیر جدیدی بهنوش بختیاری علیرضا استادی علی منصور سعید عطاییان مانی حقیقی احمد غفوری داود بخشی خانی داود مرتضوی مرتضی آقاحسینی

دیگر عوامل من

تهیه کننده: سعید خانیسعید سعدی مدیر فیلمبرداری: معین رضا مطلبی مشاور کارگردان: عبدالرضا کاهانی تدوین: شیما منفرد مدیر تولید: کامران حجازی طراح صحنه و لباس: فرحناز نادری طراح چهره پردازی: عظیم فراین صدابردار: ناصر انتظاری صداگذاری و میکس: علیرضا علویان مدیر برنامه ریزی و دستیار اول کارگردان: امید جزینی منشی صحنه: آسیه حیدری مدیر تدارکات: جواد سلیمانی عکاس: مریم تخت کشیان

مشخصات من

ژانر :اجتماعی

زبان : فارسی

معرفی فیلم فرشته ها با هم می آیند