ساعدنیوز
ساعدنیوز

معرفی فیلم روز واقعه

  دوشنبه، 12 مهر 1400   زمان مطالعه 8 دقیقه
معرفی فیلم روز واقعه
روز واقعه فیلمی سینمایی اسلامی تاریخی به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه‌کنندگی مرتضی شایسته می‌باشد که در سال ۱۳۷۳ از روی فیلمنامه روز واقعه بهرام بیضایی ساخته شده است. این فیلم توانست از سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم را دریافت کند.

خلاصه داستان فیلم روز واقعه

«عبدالله» جوانی نصرانی که تازه اسلام آورده است، در جریان عروسی خود با «راحله» دختر «زید» ندائی می شنود که او را به یاری فرا می خواند. «عبدالله» به دنبال این ندا بیابان به بیابان و واحه به واحه تا کربلا می تازد و سرانجام به کربلا می رسد که عصر روز عاشورا است زمانی که «حقیقت» را در زنجیر....پاره پاره بر خاک... «حقیقت» را بر سر نیزه می بیند.

نکاتی درباره فیلم روز واقعه

«روز واقعه» یکی از ستایش شده ترین و بهترین فیلم های تاریخی-مذهبی ایرانی است که جایگاه برجسته ای در حافظه ی جمعی سینمایی نویسان و سینما دوستان دارد و همچنین همواره مورد پسند مردم عادی بوده است.فیلم ساختن درباره قصه های تاریخی مرتبط با مذهب، همیشه کاری پر دردسر بوده است، خصوصا در ایران که حساسیت بسیار زیادی در ریز به ریز جزییات شخصیت پردازی، روال قصه و پایبندی به تاریخ وجود دارد. از طرفی باورهای خرافی عامه در این مورد خاص که تاریخ عاشورا باشد، بعضاً با حقایق تاریخی سنخیتی ندارد. (نگاه کنید به کتاب حماسه حسینی اثر مرتضی مطهری)این موضوع باعث می شود که از طرفی فیلمسازان شهامت وارد شدن به این مضامین را از دست بدهند و از طرف دیگر به تصویر کشیدن روایاتی که همه گروه های مذهبی را راضی کند حتی در جغرافیای محدود ایران، بسیار سخت باشد. مثلا محمد رسول الله (ص) اثر مجید مجیدی علی رغم آنکه از بعضی علمای دینی تشیع و تسنن تاییدیه گرفت اما نهایتاً در جهان اسلام نتوانست موفق ظاهر شود و در هند و عربستان زمزمه هایی از اعتراض به جزییاتی از آن شنیده می شد. اتفاقات و حواشی رخ داده پیرامون فیلم «رستاخیز» نیز گواه تلخ دیگری برای این موضوع است.بهرام بیضایی علاقه زیادی به فرهنگ اساطیری ایران دارد، بسیاری از آثار او به شیوه نمادین به تاریخ کهن ایران می پردازند. عیارنامه، طومار شیخ شرزین، مرگ یزدگرد، چریکه تارا و آرش از جمله آثار او در گونهٔ اپیک نمادین و یا اسطوره ای می باشد. بیضایی پژوهش هایی نیز درباره نمایش در کشورهای مختلف داشته و یکی از موارد پژوهشی او تعزیه بوده است.با این اوصاف، بیضایی از فرهنگ و تاریخ ایران در این فیلمنامه بهره گرفته است. اولین نمود این بهره در دیالوگ های ادیبانه «روز واقعه» دیده می شود که با اختلاف جلوتر از دیالوگ های آثار میرباقری، فخیم زاده و مجیدی است. در نمونه های متأخر، بعضاً می بینیم که تنها تفاوت این دیالوگ ها با محاوره، زبان رسمی و کتابی آن است. در روز واقعه اما رسماً با نثری مسجع و ادیبانه طرفیم که سرشار از آرایه های ادبی و ظرافت های هنرمندانه است.نکتهٔ دیگری در «روز واقعه» که بیضایی برای پرداخت آن از فرهنگ و تاریخ ایران بهره گرفته، ارجاعات عرفانی است.در عرفان، ابزار کسب معرفت، عقل و حواس پنجگانه نیست بلکه شهود و چشم دل است. در «روز واقعه» نیز سِیر مکاشفه جوان نصرانی، از طریق مشاهدهٔ مستقیم وقایع ظهر عاشورا و ارزیابی چرایی شکل گیری نهضت حسینی با “دو دو تا چهار تا”ی عقلانی نیست. او از بازخوانی روابط علّی و معلولی در کشاکش استبداد یزید و استقامت حسین نیست که در انتها “حقیقت را بر سر نیزه” می بیند بلکه جنس کسب معرفت توسط عبدالله، جنس شهودی دارد.یادآوری کنید که او دعوت حسین را با سروش غیبی می شنود و نه در مواجهه ای طبیعی. او اصلا محضر حسین بن علی (ع) را درک نمی کند و از چشم ظاهر برای تشخیص حقیقت کمک نمی گیرد؛ بلکه مکاشفه عبدالله، در یک سفر ادیسه وار با سلوک منزل به منزل و وادی به وادی محقق می شود که یادآور عرفان اسلامی است. عبدالله در هر شهرِ عشق، در آزمونی قرار می گیرد که باید در آن معرفت کسب کند و پس از هر مرحله، چشم دلش بازتر شده و با بصیرتی صائب تر در نهایت به کربلا می رسد. تحولی که این جوان نصرانی از نقطهٔ آ به نقطهٔ ب دچارش می شود، یادآور منطق الطیر عطار است. او نیز مانند مرغان شاهکار عطار، به دنبال سیمرغی به نام حسین بن علی (ع) می رود تا به یاری او بشتابد در حالی که در انتها مشخص می شود، هدف از این سفر، نه یاری حسین بلکه کمال خودش است. مقصد مهم نیست بلکه مسیر مهم است. از قضا در دیالوگی می شنویم که «عشق مرکب راه است، نه مقصد راه» پس عبدالله باید خودسازی کند تا در انتها شاهد و پیام آوری شایسته برای انتقال مرام حسینی به آیندگان باشد.بیضایی با دستمایه قرار دادن عناصر نمادین در روایتش و دور ماندن از مرکز ثقل تاریخ (یعنی نمایش خود واقعه عاشورا)، توانسته است که هم باور های عوامانه را بدون حساسیت نمایش دهد و هم اینکه با ساختن جهانی نمادین و اسطوره ای، خرده روایت ها و عناصر دراماتیکش را از گزند تیغ منطق و حقیقت تاریخ دور نگه دارد.رندی بیضایی در کل فیلم ها و سریال های تاریخی مرتبط با تاریخ اسلام، کم سابقه است. حتی مصطفی عقاد در الرساله برای توفیق فیلمش، راه سخت تساهل و راضی نگه داشتن تمامی طیف های اعتقادی را پیش گرفت که به هوشمندی راه حل بیضایی نبود و حتی منجر به خودسانسوری شد؛ مثلا مجبور شد به جنگ احزاب یا خیبر در فیلمش نپردازد.برای آنکه منظورم از رندی بیضایی را روشن کنم، مثالی می زنم: در باورهای خرافی گفته می شود که در ظهر عاشورا از زیر سنگ، خون می جوشید یا در آسمان دو خورشید دیده می شد.بیضایی به جای اینکه این قبیل باورها را به صورت حقیقی نمایش دهد و یا اینکه به این قبیل باورها واضحاً پشت پا بزند، به زبان نماد و استعاره آن.ها را بازتاب داده تا با این روش، هم بتواند روی عامه مردم تاثیر بگذارد و هم کسانی را که جزییات ادیبانه فیلمنامه اش را تشخیص می دهند، جذب کند.دیدگاه بیضایی در روز واقعه بسیار انسانی تر از خوانش دیگر هنرمندان از ماجرای کربلاست.او به جای نشان دادن خشونت عریان موجود در صحرای کربلا و به جای تاکید بر شمشیر و خون، نقش انسان سازی قیام حسین بن علی را مورد تاکید قرار داده است. قرائت بیضایی از عاشورا نسبت به فیلم «رستاخیز» یا سریال «مختارنامه»، جهان شمول تر است و بر محوریت ضدیت با استبداد، ذلت، تزویر و استحمار پرداخته شده است و نه یک منازعه درون دینی بین حسین بن علی و یزید بن معاویه. به عنوان مثال در سکانس درخشانی از فیلم متولی بت خانه مخروبه از حسین (ع) نقل می کند که «چگونه بر بتان خفته سنگ بزنم در حالی که بتان زنده بر سر کارند؟»او با انتخاب جوانی نصرانی به عنوان کاراکتر نقش اصلی، تاکید بیشتری بر فرادینی بودن نهضت حسینی دارد و البته عامدانه سراغ روایت کلیشه ای وقایع کربلا نمی رود تا تمرکز پلات را بر وجه معنوی و آموزنده نهضت عاشورا بگذارد.برای من شاه سکانس روز واقعه، جایی است که اعرابی با صدای گرم جمشید مشایخی، سخنان حسین بن علی را بازگو میکند. مونولوگی نغز و پرمعنا که باز تاکیدی بر وجه جهان شمول نهضت حسینی دارد: «خودستایان تکیه بر اریکه ها زدند. کتاب خدا را چنان می خوانند که سود ایشان است. آنان که طیلسان زهد بر تن دارند، تک پیراهنان را پیراهن می درند. این نیست آنچه ما میکگفتیم…» همین سخنان را می توان در کانسپت جغرافیای اروپای قرون وسطی یا خاورمیانه امروز همچنان تازه یافت.با وجود اینکه فیلم را شهرام اسدی تازه کار ساخته، اما بازی ها، موسیقی، ریتم، آکسسوار، طراحی های صحنه و لباس و گریم فیلم خیره کننده اند خصوصا با عنایت به اینکه سال ها از ساخت فیلم می گذرد.نگاه کنید به چشم های علیرضا شجاع نوری که چگونه گیجی، غم، بهت و سرگشتگی به صورت توأم در آن مستتر است و یا موسیقی بی نظیر مجید انتظامی که بزم و رزم و عزا را به یکدیگر پیوند می دهد و از طرفی دارای نواهای بدوی عرب بادیه نشین می باشد.در قیاس با مختارنامه، باید گفت که تلاش های فرساینده داود میرباقری و بهره گیری او از تکنیک های جدید و عوامل حرفه ای تر هم نتوانست نبوغ مستتر در روز واقعه را کهنه کند. علی رغم اینکه سکانس های عاشورا در مختارنامه پر زرق و برق تر است ولی شخصا صحنه های مشابه در روز واقعه را ترجیح می دهم، چرا که با حداقل تصویر و پلان، حداکثر تاثیر و عمق را بر مخاطب مستولی می کند. مثلا میزانسن تعزیه مانند نبرد زهیر بن قین در مختارنامه با کات حداقلی (بازنمایی تئاتر مانند) و تاکید بر وجه پهلوان مسلکی اصحاب حسین (ع) یا میزانسن سانتیمانتال اصابت تیر سه شعبه بر گلوی طفل شش ماهه که با اغراق بصری، عصبانیت، عصیان و مصیبت همراه است، پرداختی ابتدایی تر از زوم اینها و حرکت های خشن دوربین در نشان دادن سرانجام تلخ فاجعه کربلا در «روز واقعه» دارد.روز واقعه بدون نشان دادن اصل اتفاقات کربلا، توانست درون مایه نهضت حسین بن علی را بلندتر از نمونه های دیگر فریاد بزند و بسیار هنرمندانه تر به این قیام تاریخ ساز پرداخت.

کارگردان فیلم روز واقعه

شهرام اسدی متولد 1332 سلماس، دارای کارشناسی از مدسه عالی تلویزیون و سینما و کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه کالیفرنیای آمریکا است. وی فعالیت سینمایی را با کارگردانی نسخه اول فیلم «روز واقعه» آغاز کرد. او همسر لادن مستوفی (بازیگر سینما) می باشد.

شهرام اسدی در کار لادن مستوفی

بازیگران فیلم روز واقعه

علیرضا شجاع نوری ،لادن مستوفی ،جمشید مشایخی ،مهدی فتحی ،سعید نیک پور،محمدعلی کشاورز،حسین پناهی ،ژاله علو،حمیده خیرآبادی ،عنایت بخشی ،منصور والامقام ،سیامک اطلسی ،شهرار وثوقی ،حسن میرباقری ،سروش خلیلی

سایر عوامل فیلم روز واقعه

  • : شهرام اسدی
  • : بهرام بیضایی
  • مرتضی شایسته
  • مجید انتظامی
  • مازیار پرتو، اصغر رفیعی جم
  • مهدی رجاییان

​​​​مشخصات فیلم روز واقعه

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (379 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (350 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (251 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (240 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (194 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (183 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (168 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (151 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (141 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (134 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (128 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (123 نظر) خنده های رهبر معظم انقلاب به اشعار شاعر طنزپرداز با موضوع آقازاده+ویدئو/ ای صورت و سیرت تو مطلوب، به‌به به‌به به این ژن خوب (115 نظر) حضور علی دایی در رستوران شیک فریبا نادری به صرف افطار+عکس/ ذوق و خوشحالی خانم بازیگر از حضور شهریار ایران در رستورانش (114 نظر) استوری معنادار شاهین صمدپور برای یکتا ناصر و منوچهر هادی (111 نظر)
دیگران می‌خوانند   
سکانس خنده دار ذهن منحرف یوسف تیموری درباره فیلمنامه محیا دهقانی/ همه از شدت خنده منفجر شدن+ویدیو حضور مهران مدیری، رامبد جوان و المیرا شریفی مقدم در یک ضیافت افطاری مشترک/ یک میز با غذاهای ساده و رنگارنگ+عکس (ویدئو) ستاره فوتبال آسیا امام جماعت شد! شام عاشقانه رامید جوان و همسرش نگار جواهریان در یک جگرکی/ چقدر این زوج خاکی و خاص هستن+عکس (تصاویر) تغییر چهره و تیپ «جمیله» همسر تقی معمولی در سریال پایتخت بعد 5 سال فال انبیاء روزانه جمعه 10 فروردین ماه 1403 عکس جنجالی با استایل بهاری مرجانه گلچین/ فخر فروشی مرجانه گلچین با طلا و جواهراتش ! (عکس) نمایی دیده نشده و خاص از دکوراسیون داخلی و نوروزی خانه ملیکا شریفی نیا/دکور شاد و رنگی رنگی! عکس عاشقانه امیر علی نبویان و همسرش بهار نوروزپور با دسته گل زیبا و بهاری/ جذاب ترین زوج تلویزیون ! جلوه‌گری فرح دیبا با چادر توری در حرم امام رضا/اقدامات ریاکارانه برای بهره برداری سیاسی از دین! (عکس) عکس لو رفته و متفاوت از نرگس محمدی بازیگر سریال ستایش و خواهر پژمان جمشیدی در کانادا/خوش گذرانی خانم ها کنار آبشار نیاگارا! کتابخانه شخصی دلنشین و مملو از کتاب سید حسن خمینی در خانه‌اش با رونمایی از قاب عکس رهبری و دخترشان+عکس/ محبوب‌ترین بخش منزل نوه امام (عکس) منوی غذای مفصل کافه هنر شهاب حسینی، قباد سریال شهرزاد در لواسان/ از کیک شکلاتی گرفته تا آیس آمریکانو... استعداد و هوش بالای خانمهای شرکت کننده در مسابقه حامد آهنگی و عصبانیت بانمک او از نباختنشون+ویدئو رامین رضائیان ستاره تیم ملی درحال نماز خواندن در اتاقش+عکس علی دایی: زندگی مرفه حق من است، اما پنت هاوس ندارم دختر گدایی که یه شبه میلیاردر شد! دختری که در خیابان برای پول و غذا گدایی می کرد+عکس نان محلی پختن حرفه‌ای و جالب آزیتا حاجیان با تنور روستایی/ خانم بازیگر رو با این تیپ محاله بشناسید!+عکس (ویدئو) دکتر فیروز نادری اطلاعات مرموز ناسا را فاش کرد خلاقیت خنده دار و اقتصادی پدر ایرانی با هدف صرفه جویی در استفاده از چای کیسه ای حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس! صحبت های شنیدنی هادی چوپان قهرمان جهان در حضور آرنولد/ من یک جنگجو هستم +فیلم روایت خنده دار گاوی که از روی ملیکا شریفی نیا رد شد و عمرش را داد به مهران مدیری/ بیژ بیژ را بیشتر بشناسید+فیلم میز ناهار رنگارنگ مصطفی زمانی و مهتاب کرامتی در یک رستوران شیک چینی+عکس (عکس) کشف شگفت انگیز حلقه طلایی و زیبای کوروش هخامنشی در روسیه/ انگشتری متعلق به 500 سال قبل از میلاد مسیح عکس های دکوراسیون شیک و لاکچری خانه شیلا خداداد و همسر جراحش/ هفت سین جذابش را هم ببینید (تصاویر) حیوانات خانگی عجیب و غریب ملکه الیزابت دوم / باورتون میشه واقعا؟ (عکس) تلاشهای بی وقفه ی زن بریتانیایی برای جلب رضایت همسرش جواب داد و رکوردش در کتاب گینس ثبت شد فال قهوه با نشان روز جمعه 10 فروردین ماه 1403 فال ابجد روزانه جمعه 10 فروردین 1403 فال حافظ با تفسیر جمعه 10 فروردین 1403 + فیلم فال شمع روزانه امروز جمعه 10 فروردین 1403 فال روزانه امروز جمعه 10 فروردین ماه 1402 (عکس) جواد عزتی و علی مردانه در پشت صحنه فصل 3 سریال زخم کاری در رامسر / فصل 3 زخم کاری در راه است رونمایی از سفره افطار مفصل و رنگین 6 کیلومتری در مشهد +عکس 12 دروغ شاخداری که پدر و مادرها در بچگی به ما گفتند / خیلی از باورهای کودکیمان حقیقت ندارد و باید با واقعیت رو به رو شد اگر این 10 رفتار را در اولین قرارتان دیدید پا به فرار بگذارید / اگر طرف مقابل این رفتارها را داشت بدون فرد مناسبی برای ازدواج نیست (عکس) خوابیدن محمدرضا گلزار وسط تمرین ورزش / مثل اینکه فشار زندگی متاهلی با آیسان خانم زیاده🤣 جزئیات مسمومیت شدید یک جوان در پی بلعیدن مواد مخدر چهرۀ «خون‌آشام ایتالیایی» بعد از 400 سال بازسازی شد+ عکس مخالفت با بازیگر شدن فریبرز به سبک ژاله صامتی، پریِ سریال زیرخاکی+ویدئو/ اون تیکه معنی کردن چپر چلاغ برا کاوه خیلی خوب بود
تیتر امروز   
جلوه‌گری فرح دیبا با چادر توری در حرم امام رضا/اقدامات ریاکارانه برای بهره برداری سیاسی از دین! 12 دروغ شاخداری که پدر و مادرها در بچگی به ما گفتند / خیلی از باورهای کودکیمان حقیقت ندارد و باید با واقعیت رو به رو شد اگر این 10 رفتار را در اولین قرارتان دیدید پا به فرار بگذارید / اگر طرف مقابل این رفتارها را داشت بدون فرد مناسبی برای ازدواج نیست جزئیات مسمومیت شدید یک جوان در پی بلعیدن مواد مخدر علی دایی: زندگی مرفه حق من است، اما پنت هاوس ندارم چهرۀ «خون‌آشام ایتالیایی» بعد از 400 سال بازسازی شد+ عکس دختر گدایی که یه شبه میلیاردر شد! دختری که در خیابان برای پول و غذا گدایی می کرد+عکس امروز آخرین مهلت ثبت‌نام دیدار رمضانی دانشجویان با رهبر معظم انقلاب جایی که ابر‌ها زیر پای‌تان شناورند/ پیشنهادی رویایی برای سفر یک روزه در اطراف تهران فال قهوه با نشان روز جمعه 10 فروردین ماه 1403 فال ابجد روزانه جمعه 10 فروردین 1403 فال حافظ با تفسیر جمعه 10 فروردین 1403 + فیلم فال شمع روزانه امروز جمعه 10 فروردین 1403 واکنش معین به انتشار خبر حضور پنهانی‌اش در ایران/ معین چند بار به ایران آمده؟ فال روزانه امروز جمعه 10 فروردین ماه 1402