تنگه واشی
معروف ترین و پربازدیدترین جای دیدنی فیروزکوه تنگه واشی ست. تنگه واشی در ۱۵ کیلومتری شمال غربی فیروزکوه واقع شده و یکی از زیباترین جاهای دیدنی اطراف تهران است. از جذاب ترین قسمت های سفر به این تنگه، راه رفتن در رودخانه ایست که در بین یک کوه سنگی واقع شده. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه قرار دارد.
مسیر دسترسی: برای رفتن به تنگه واشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه-تهران، بعد از ورود به یک جاده فرعی و طی حدود ۹ کیلومتر به روستای جلیزجند می رسید. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف قرار دارد. بعد از گذشتن از روستا و حدود ۴ کیلومتر در جاده ای که بین دشت و در کنار جوی های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود. بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد.
چشمه آب معدنی خمده
دومین جای پرطرفدار در فیروزکوه، چشمه آب معدنی خمده است. این چشمه آب معدنی در ۵ کیلومتری جاده فیروزکوه-زرین دشت قرار دارد و استخری ست در میان سنگ ها. با دیواری که دور این چشمه کشیده اند زنان و مردان در ساعت های مختلف میتوانند در آب خنکش شنا کنند. برخی معتقدند آب این چشمه برای دردهای مفصلی و کلیوی و همچنین امراض پوستی مناسب است.
مسیر دسترسی: از تهران به سمت فیروزکوه حرکت کنید. بعد از پردیس، بومهن و رودهن به فاصله ۱۰ کیلومتر از فیروزکوه سمت راست تابلو “زرین دشت” می بینید. از این مسیر حدود۱۰ کیلومتر به سمت جنوب بروید تا به یک فرعی خاکی برسید که تابلوی قدیمی روستای خمده کنارش نصب شده. بعد از ۵ کیلومتر گذشتن از جاده خالی و عبور از پلی که روی رودخانه است، به چشمه آب معدنی خمده می رسید.
روستای لزور
این روستا در ۴۵ کیلومتری شمال غربی فیروزکوه واقع شده و یکی از بکرترین و قشنگترین جاهای شهرستان محسوب می شود. در تابستان رودخانه های این روستا همچنان پرآب است و دشت ها و مراتع هم همچنان سرسبز. برای پیاده روی و گشت و گذار در لزور میتوان دو مسیر را رفت: یکی مسیر امامزاده خوشنام و دیگری جاده منتهی به منطقه لاسک. منطقه ارجمند هم یکی دیگر از جاهای دیدنی نزدیک اینجاست.
اگر به امامزاده رفتید بهتر است بدانید که آب چشمه اش بسیار گواراست. اگر امامزاده را به سمت بالا بروید به آبشاری می رسید که در کناره اش میتوان قدری استراحت کرد.
جاده لاسک، جاده خاکی عریضی ست که تمام طول آن را با خودروی سواری می شود، رفت. درختان بلند سپیدار در دو طرف جاده، باغ های میوه و مزارع سرسبز کوهپایه ها، هوای خنک و سکوتش می تواند روزتان را بسازد. در انتهای جاده وارد تنگه ای می شوید که رودخانه فرح رود بینش جاری است.
دریاچه سد لزور
یکی از بهترین دریاچه های اطراف تهران برای سفری یک روزه، دریاچه سد لزور است. دریاچه سد لزور یا سد سیاه رود در نزدیکی روستای لزور واقع شده. این دریاچه که در مرز استان تهران و مازندران قرار دارد، به معجز چشمه هم معروف است. عمق این دریاچه مثلثی شکل ۱۵ متر است.
مسیر دسترسی: باید از تهران به سمت جاده فیروزکوه بروید. حدود ۱۰ کیلومتر مانده به فیروزکوه، بعد از پمپ بنزین نمرود، یک سه راهی معروف، به سه راهی لاسم در سمت چپتان وجود دارد که به سمت شمال و بخش ارجمند می رود. با قرار گرفتن در این جاده بعد از ۲۷ کیلومتر به ارجمند می رسید و در ادامه راه ۱۳ کیلومتر دیگر که بروید بعد از گذشتن از روستاهای شادمهن و اهنز در انتهای جاده به روستای لزور می رسید. تمام راه از سر جاده تا روستای لزور جاده آسفالته است. از تهران تا لزور ۲۰۰ کیلومتر راه در پیش دارید.
تنگه میشینه مرگ
میشینه مرگ که برخی به آن چهارمحال تهران هم می گویند یکی دیگر از جاهای دیدنی فیروزکوه است. در همین ابتدا باید بگوییم که اگر اهل پیاده روی سخت هستید باید رفتن به این چون مسیر دسترسی اش اصلا آسان نیست. چرا به آن میشینه مرگ می گویند؟ بخش اول یعنی میشینه به دلیل وجود تعدادی مجسمه میش در راه مخفی تا قله است و قسمت دوم یعنی مرگ، به دلیل وجود چشمه ای در نزدیکی قله است که آبش برای پرندگان مضر بوده و باعث مرگشان می شود.
مسیر دسترسی: رسیدن به روستای لزور به این معنی ست که شما با جاذبه های زیاد فاصله چندانی ندارید. نیم ساعت شروع مسیر از روستای لزور چندان سخت نیست. به تنگه ای کوهستانی با سنگ های بزرگ و همچنین رودخانۀ فرح رود که برسید، مسیر کمی سخت می شود. گذشتن از سنگ ها نیاز به کمی دقت دارد و در ادامه هر چه تنگه، تنگ تر می شود تعداد دفعاتی عبور شما از عرض رودخانه هم بیشتر می شود. آبشارهای متعدد کوتاهی در این مسیر قرار دارد اما برای عبور از یکی دو تای آنها احتیاج به کمی دست به سنگ شدن دارید. در برخی قسمت ها بایستی تا بالای زانو داخل آب شوید. انتهای تنگه یک آبشارقشنگ وجود دارد که باید از آن بالا بروید. حدود ۳-۴ ساعت (از ابتدای تنگه) به دشت دیگری می رسید که چشمه بسیار پر آبی در این دشت به نام معجزچشمه قرار دارد که بیشتر آب رودخانه را تامین می کند.
غارهای پنهان در طبیعت فیروزکوه
در مسیر جاده فیروزکوه چندین غار بکر وجود دارد که هر کدام جاذبه های دیدنی مختص خودشان را دارند. طبیعت غیرقابل وصف این غارها همچون دیگر مناظر فیروزکوه مثال زدنی اند. غار رودافشان، غار بورنیک، غار اسپهبد خورشید و غار زنگیان از غارهایی اند که در مسیر فیروزکوه می توانیم ببینیم.
چشمه دریابک
چشمه دریابک در مسیر جاده فیروزکوه به جاده فرعی زرین دشت میرسیم و بعد از طی مسیری حدود ۲۰ کیلومتر به سمت روستای آتشان چشمه ای واقع شده که از دل کوه در قسمت دامنه آن و باغهای اطراف به حوضچه ای سرازیر میشود و آب آن بسیار سرد و زلال و گوارا میباشد و بعد از طی مسیر به باغهای اطراف سرازیر میشود و دارای نیستانی زیبا میباشد در تابستان نیز درختانی کهن سایه خود را در کنار چشمه برای مردمان پهن نموده تا از برکت هر دو استفاده نمایند.از مناظر دیدنی است که هر انسانی را به فکر فرو میبرد. این چشمه دارای آبی بسیار زلال است که دارای خاصیت های فراوانی از جمله درمان بیماری های پوستی می باشد. نکته بسیار جالب اینکه در گرمای تابستان این آب انقدر خنک است که گویی اب را از داخل یخچال به این چشمه سرازیر کرده اند.
غار بونیک
غار بونیک در ارتفاعات پرنشیب و فراز کوهستانی به نام «بورنی» یا «بورنیک» واقع شده است. اهالی این منطفه وجه تسمیه غار را اینگونه بیان می کنند که بور به معنای گودال است و به همین دلیل از آن با نام «گودال نیک» یاد می کردند. برخی دیگر بور را تغییر یافته واژه بار می دانند که به معنای «محل امن» استفاده می شده است. دهانه اصلی غار در فراسوی رودخانه واقعع شده است و موقعیت قرارگیری آن شاید در عصر غارنشینی و دوران شکار در ایران، مکانی امن را برای زندگی و پناه گرفتن ایجاد می کرده است. غار بونیک از سه تالار بزرگ شکل گرفته است که بر بالای هر کدام از تالارها، طاق دیس هایی دیده می شود. بر روی سقف این طاق دیس ها، گسل یا شکاف های عمیقی نیز وجود دارد که نشان دهنده قدمت آن ها است. دیوارهای درون غار پوشیده از چکنده های گل کلمی، نخودی، سفید رنگ و صورتی است که زیبایی خاصی به غار بخشیده است. قطعات سفالینه شکسته شده و پراکنده ای در این غار کشف شده است که نشان می دهد انسان هایی پیش از تاریخ در آن زندگی می کرده اند.
قلعه لاجورد
قلعه لاجورد از آثار مهم تاریخی این منطقه به شمار می رود که قدمت آن به پیش از تاریخ اسلام به دوران ساسانیان می رسد و تا قرن هفتم یا هشتم همچنان مورد بهره برداری بوده است. این قلعه تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. فردوسی شاعر بزرگ ایران از این قلعه در شاهنامه اینگونه یاد کرده است:
برج سنگی دیده بانی مزداران
برج سنگی دیده بانی مزداران نامش را از روستایی با همین نام گرفته است و نام اولی و اصلی آن مشخص نیست. این برج تاریخی که به ثبت ملی رسیده است از لاشه سنگ و ملاط گچ و ساروج به صورت چهار ضلعی ساخته شده است . ورودی بنا در ضلع جنوب آن قرار دارشته به صورت کلی دارای پلانی هشت ضلعی است. ساختار داخلی بنا در حالتی است که در سمت غرب و مشرف به قلعه یک بیضی بزرگ از گنبد تا پائئین دیواره ها برش خورده است. این امر نشان دهنده وجود ارتباط میان قلعه و برج سنگی مزداران است . در اضلاع داخلی برج چهار طاق نما وجود دارد که بالای آن تزئیناتی صورت کنگره ایجاد شده است و در بالای هر کدام یک حفره کوچک مشهود است. در بالای در ورودی برج، یک پنجره مستطیل شکل وجود دارد که در بالای آن یک تخته چوب پهن نصب شده است.
تپه تاریخی میراشکار
درست در ۱۲۰۰ متری جنوب شرق سرخ قلعه، تپه ای تاریخی به نام «میر شکار» قرار دارد که در روزگاران دور، یکی از شهرهای مهم دوره ایلخانی به شمار می رفته و حاوی تعداد زیادی از سفالینه های سرخ گون بوده که متاسفانه به تاراج رفته است.
جدایی از سابقه تاریخی این تپه، از زمین های حاصل خیز آن نمی توان گذشت! زیرا ۲۵ منطقه ای که اطراف تپه را ازان خود کرده اند از لحاظ حاصل خیزی رتبه و شهرتی را در بین دیگر زمین های زراعی فیروزکوه به دست آورده اند.
قلعه باباریش
در جنوبی ترین نقطه ی فیروزکوه و بر فراز صخره های مرتفع مشرف به روستای مرزداران، قلعه ای تاریخی به نام «باباریش» سالیان درازی ست که آرمیده!
بنا بر اسناد یافت شده، قدمت این قلعه تاریخی به قرن ۶ و اوایل ۷ هجری قمری می رسد که متاسفانه با اینکه در فهرست آثار ملی ایران زمین قرار دارد، مورد بی توجهی مسئولین قرار گرفته و امروزه قسمت های زیادی از آن تخریب شده است و تنها قسمتی از دیوارهای ضلع شمال شرقی و قسمتی از ۲ برج آن در جهات شمالی و غربی باقی مانده است.
