معرفی کتاب فراموشان اثر داوود غفارزادگان

درباره کتاب فراموشان

کتاب «فراموشان» دربردارنده ی شش روایت با عناوینی نظیر «روایت قاصد والی مدینه»، «روایت همسر زهیر بن قین»، «روایت یکی از سربازان حربن یزید ریاحی»، «روایت غلام عبیدالله بن زیاد»، «روایت یک کاتب گمنام» و «روایت قیس بن اشعث» است.در این کتاب – همان طور که از عنوان آن برمی آید – نویسنده به سراغ کسانی رفته است که از نگاه مقتل نویسان پوشیده مانده اند و فراموش شده اند. اگرچه روایت او سرانجام همان حادثه عظیم را بازنمایی می کند، اما این بار افرادی مانند تامه؛ والی مدینه، همسر زهیر بن قین، یکی از سربازان حر بن زید ریاحی و… راویان واقعه کربلا هستند.با این تأکید که همه آن ها از همان «امر واقع کربلا» سخن می گویند، ولی از زاویه و نظر خود و نه همچون مقاتل از زبان یک راوی دانای کل. این رویکرد، علاوه بر جان دادن به شخصیت های فراموش شده تاریخ، به معنای نگاه به واقعه عاشورا از زاویه ای است که تاکنون دیده نشده است. در این جا، روایت کلان ماجرا همان است که بود، یعنی همان امر واقع، ولی جزییات و ظرایفی از آن نقل شده که تاکنون برای مخاطب ناشناس بوده است. از این منظر کتاب «فراموشان» دارای اعتبار و اهمیت است. نکته دیگر درباره این کتاب، نحوه روایت نویسنده است. تاکنون در مقاتل، حادثه عاشورا و وقایع قبل و بعد آن، در یک روایت کلی و یکپارچه بیان می شد. نهایتا با یک فصل بندی، بخش های مختلف این ماجرا از هم تفکیک می شد، اما کل واقعه در قالب یک روایت بود. در حالی که مؤلف، این واقعه را به شکل داستان هایی جداگانه دیده است که هر کدام هم راوی خود را دارند. این داستان ها وقتی کنار هم چیده می شوند، کلیت حادثه کربلا و شهادت امام حسین(ع) را ترسیم می کنند، ولی به تنهایی نیز دارای مزیت و معنا هستند. این شیوه روایی، نزدیک شدن به یک واقعه تاریخی، از زاویه ای مدرن است. یعنی او بدون آن که عنصر خیال را بیش از حد وارد ماجرا کرده باشد، بار و تمرکز خیال پردازی اش را بر روی نحوه روایت خود گذاشته است.بدین ترتیب، نویسنده توانسته به عنوان فرعی کتاب خود یعنی «داستانی از واقعه کربلا» دست یابد. بدین معنا که هم از عناصر روایی داستان بهره جوید و هم واقعه کربلا را بیان کند. کتاب «فراموشان»، آن گونه که در شناسنامه اش آمده، جزو کتاب های انتخابی وزارت آموزش و پرورش در فهرست توصیفی کتاب های آموزشی شماره یک (دوره های راهنمایی و متوسطه) است. از این جهت نیز کار مؤلف قابل تأمل است؛ چراکه سعی را برای آشنایی با رخداد عظیم کربلا هدف قرار داده که بسیاری نیازمند شناختی صحیح از این واقعه هستند. با این حال، گاه در کتاب «فراموشان» کلمات و عباراتی دیده می شود که شاید درکش برای مخاطب نوجوان و جوان دشوار باشد. ضمن آن که چنین عباراتی با راویان آن ها هم چندان تناسب ندارد. اما این موارد، اندک هستند و درمجموع، زبان ساده وی در داستان های این کتاب، از زبان راویان مختلف، می تواند دریچه ای روشن برای ورود مخاطبان به این عرصه بزرگ باشد.

خلاصه کتاب فراموشان

این کتاب از زبان و روایت ۶ شخصیت متفاوت و عمدتا گمنام از واقعه عاشورا بیان می شود. هر قسمت این داستان از زبان کسی روایت می شود که در این فاجعه شرکت داشته یا شاهد آن بوده است. سرانجام، با به هم پیوستن این تکه خاطره ها، خواننده به کل واقعه می رسد که حدیث همیشه زنده کربلا را در ذهنش جاودانه می کند.

درباره نویسنده کتاب فراموشان

داوود غفارزادگان متولد ۱۳۳۸ اردبیل- داستان نویس ایرانی است. بیش از سه دهه داستان هایی با موضوعات متنوع و برای مخاطبان متنوع نوشته است. جایزهٔ ۲۰ سال ادبیات داستانی (بزرگسالان) به خاطر اثر ارزش مندش ماسه نفرهستیم به او تعلق گرفت. وی یکی از مؤثرترین نویسندگان در عرصه ادبیات کودک و نوجوان است. نشان طلایی از جشن وارهٔ بزرگ برگزیدگان ادبیات کودک ونوجوان (انجمن نویسندگان کودک ونوجوان)به عنوان یکی از بهترین داستان نویسان دو دهه از جوایز دیگر اوست.رمان فال خون او توسط پروفسور قانون پرور ترجمه و در دانشگاه تگزاس آمریکا چاپ شده است. همچنین از این نویسنده تک قصه هایی به زبان های دیگر ترجمه شده است.

قسمتی کتاب فراموشان

«آنچه بر آن نگریسته ام و دست هایم آن را لمس کرده و آنچه شنیده و به چشم خود دیده ام، بر شما ماتم زدگان می نویسم. و شهادت می دهم که آنچه قبل از گفتار من آمده، همه درست است و آنچه بعد از این، از زبان ذلیل ترین مردمان یعنی قیس القطیفه خواهد آمد، عین واقع! اینک، آنچه در مدت هشت روز بر فرزندان رسول خدا گذشت: دوم محرم بود که حسین بن علی وارد سرزمین کربلا شد. فرمود: «نام این زمین چیست؟» عرضه داشتند که نام این زمین کربلاست. فرمود: «خداوندا به تو پناه می برم از کرب و بلا.» و پس از آن گفت: «فرود آیید و منزل کنید که اینجا، خوابگاه شتران ما، بارانداز ما و خون ریزگاه ماست.» سپس همه ی فرزندان و برادران و خاندان خود را گِرد آورد. لحظه ای چشم در صورت آنها دوخت و فرمود: «مردم بنده ی دنیایند. و دین بازیچه ای است بر زبانشان. تا آن هنگام که روزیشان آماده شود با دین سر و کار دارند؛ اما چون سختی فرا رسد، دینداران بسیار اندک می شوند.» حُرّبن یزید ریاحی که با سربازانش در مقابل خیمه های ابا عبدالله اطراق کرده بود، طی نامه ای گزارش ماجرا را به عبیدالله بن زیاد نوشت. چندی نگذشته بود که نامه ای از طرف ابن زیاد به امام حسین رسید. مضمون نامه چنین بود: «از ورودت به سرزمین کربلا آگاه شدم. امیرالمؤمنین یزیدبن معاویه به من دستور داده که سر بر بالین نگذارم و سیراب نگردم مگر آنکه تو را به قتل برسانم، یا آنکه به فرمان من و یزید درآیی.» امام که نامه را خواندند. به غضب آمدند. آن را بر زمین پرت کرده و فرمودند: «ملّتی که خرسندی مخلوق را بر خشم خالق ترجیح دهد، هرگز روی رستگاری نمی بیند!»

شناسنامه کتاب فراموشان

• نویسنده: داوود غفارزادگان
• انتشارات:قدیانی
• تعداد صفحات:96
• نسخه صوتی:ندارد
• نسخه الکترونیکی: دارد
  معرفی کتاب فال خون اثر داوود غفارزادگان