ساعدنیوز
ساعدنیوز

معرفی قالی کاشان و ویژگی های آن

  پنجشنبه، 12 فروردین 1400   زمان مطالعه 4 دقیقه
معرفی قالی کاشان و ویژگی های آن
فرش کاشان ماشینی نشات گرفته از همان قالی سنتی است که توسط زنان و مردان با دست بافت میشد که اکنون توسط ماشین‌آلات صنعتی بافته می‌شود.

کاشان

شهر کاشان از نظر جغرافیایی جزو شهرهای مرکزی ایران محسوب میشود که در جنوب کویر نمک و دریاچه قم قرار دارد و فاصله ی آن تا تهران چیزی حدود ۲۵۰ کیلومتر میباشد. با توجه به آثار مکشوفه ای که از تپه باستانی سیلک کاشان یافت شده علت نامگذاری این شهر را سکونت قبایل کاسویا کاشو میدانند که سبب شده نام این شهر در ابتدا به کاسیان و کاشیان و بالاخره به کاشان تبدیل شود.

تاریخچه قالی کاشان

سابقه بافت پارچه های مخمل و رزبفت و همچنين قالی بافی در شهر كاشان به زمان صفويه می رسد. پارچه های زری و قالي های نفيس و گرانبهايی كه در اين زمان در اين شهر بافته شده اند هركدام در نوع خود شاهكاري از هنر رنگرزی و بافندگی هستند در اين عصر قالی بافی كاشان به اوج كمال خود رسيد و هنرمندان اين شهر نمونه های باارزشی از خود به يادگار گذاشتند كه تعدادی از آنها در حال حاضر در موزه های بزرگ جهان مشتاقان بی شماری را به خود جلب مي كنند متاسفانه بعد از اين دوره قالی باقی و نساجی دستی در اين شهر مانند ساير مناطق ديگر بافندگی ايران از رونق و اعتلا افتاده و رو به نيستی و فنا رفت.

شواهد نشان میدهد مشهور به پولونزی یا لهستانی که در اواخر قرن 10 ه.ش (1601 م) به ایران سفارش داده شده( به سفارش سیکیسموند سوم) در کاشان بافته شده اند.احتمال می رود قالی مشهور اردبیل یا همان شیخ صفی مشهور نیز در کاشان بافته شده باشد. از این روی که شیوه بافت این قالی مشهور با سنت بافندگی کاشان بیشتر از دیگر مناطق همخوانی دارد.بسیاری از گزارشهای گردشگری خارجی از کاشان در دوره صفوی نیز حکایت از رونق قابل توجه قالی بافی در این شهر دارد.

ساختار و ویژگی های فرش کاشان

ساختار فرش کاشان متأثر از عوامل متعدد است. طرح و رنگ، اندازه ی پرزها و تعداد گره در واحد سطح بخشی از این عوامل است.

اندازه پرزها فرش را در منطقه کاشان به «خاب» فرش می شناسند. هرچه تعداد گره ها در واحد سطح بیشتر باشد امکان این که خاب یا اندازه پرز کمتر شود میسر می گردد و برعکس. هرچه گره در واحد سطح کمتر شود علی القاعده باید اندازه پرز بیشتر شود تا فرش نمایی پیدا کند. وقتی گره ها در واحد سطح بیشتر شود فرش به اصطلاح دقیق تر می شود. گفته می شود فرش «ریزبافت» است. در این صورت امکان اجرای طرح ها ظریف نظیر گل و بوته و مناظری از پرندگان فراهم می گردد. وقتی فرش «درشت بافت» است امکان اجرای طرح ها ریز سلب می گردد. این کار بستگی بافنده فرش خواهد داشت. بافت فرش ریز سخت تر از «درشت بافت» است.

غالب فرش های دست بافت کاشان از پشم است. پشم های مورد استفاده در فرش کاشان از تولیدات گله داری شهرهای دیگر است. کاشان گرم و خشک و آنچنان آب و علف ندارد که بتواند بر تولیدات پشم خود متکی باشد. شهرهایی مانند خراسان، آذربایجان، کرمانشاه پشم فرش کاشان را تأمین می کنند.

اندازه ی پرزها همان طور که گفتیم به «خاب» معروف است. اندازه خاب در فرش های کاشان متفاوت است. فرش بعضی از مناطق ریزبافت و بعضی دیگر درشت بافت هستند. به تبع آن خاب نیز متفاوت می شود. در قالی های پشمی شهر کاشان معمولاً بلندی پرز قالی متوسط است در حالی که در آران و بیدگل کمی بلندتر است. در این صورت راحت بافت تر می باشد. شاید ریشه ضرب المثل «مثل فرش کاشان است هرچه پا بخورد خوش آب و رنگ تر می شود» از اینجا پیدا شود. وقتی خواب بلند است نقشه و طرح آن وضوح کمتری دارد. به همین خاطر هرچه فرش استفاده شده و اصطلاحاً پا بخورد در این صورت نقشه و طرح آن نمود بیشتر پیدا خواهد کرد و به قولی به فرش ریز بافت که خاب کمتری دارد نزدیک تر خواهد شد.

در فرش غیر از رنگ که معمولاً از پشم است از تار و پود نیز استفاده می شود. معمولاً تار و پود از نخ پنبه ای استفاده می شود و تنها در بافت قالی های بسیار ظریف مثل از نخ ابریشم استفاده می شود. از دو نوع پود – پود رو و زیر – فرش را سامان می دهد. تار زیر یا ضخیم تر گره ها را بر جای خود استوار می کند و تار رو یا ضعیف تر به ظرافت به دور تارهای عمودی چرخیده و تنیده و به انتها می رسد. پس از آن قیچی است که گره ها را با ارتفاع مشخص که به خاب معروف است یک سطح و اندازه می کند.

تصویر

طرح های فرش کاشان

طور كلي طرحهاي اصيل قالي كاشان كه از دوره صفويه الهام گرفته و به طرحهاي قديم كاشان معروفند عبارتند از درختي گلداني، لچك وترنج، محرابي، شكارگاه وجانوري وطرحهاي تصويري و نقوش اسليمي.
طرحهاي فرش كاشان تا حدود زيادي تاثير از طرحهاي اصفهان و نقشه هاي سنتّي ايران گرفته است و با اين تفاوت كه در نقوش فرش كاشان از گل بته و طرحهاي افشان و طرحهاي ساده تر مربوط به پارچه بافي بيشتراستفاده مي شود. ميل به ابتكار و نوآوري در طرحهاي كاشان، طراحان فرش را وادار به نوعي تصوير سازي نمود. بيشتر از آن كه از نوع تصوير سازي اروپا باشد، به تصوير سازي ايراني عين قلم گيري و حالات مينياتوري شبيه بوده است.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
سوژه شدن موجودی حساب هوش پران مشتری مغازه موبایل فروشی+عکس/ تا حالا این همه عدد رو کنار هم ندیده بودم که امروز دیدم🙄 (743 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (409 نظر) مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (392 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (254 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (244 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (203 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (202 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (177 نظر) حضور علی دایی در رستوران شیک فریبا نادری به صرف افطار+عکس/ ذوق و خوشحالی خانم بازیگر از حضور شهریار ایران در رستورانش (160 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (159 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (145 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (139 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (130 نظر) خلاقیت تحسین برانگیز یک برند خارجی در اختراع کیف برای نون بربری/ مشکل حمل و نقل بربری هم حل شد خدارو شکر😂+عکس (130 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (128 نظر)
دیگران می‌خوانند   
(عکس) تیپ و چهره متفاوت «صابر فردوس» و «محمود نادری» سریال ستایش در کانادا دورهمی صمیمی خانواده پرجمعیت علی دایی در خانه لوکس مادر مهربانشان به مناسبت یک تولد/ چه کیک خوشگلی+عکس نگاهی به ماشین لوکس و هوش پَران سامان صفاری، امیر سریال دلدادگان/ این ماشین نیست هواپیماست + عکس کیک تولد 2 طبقه و باکلاس تولد 31 سالگی علی ضیا مجری جذاب/مبارکا باشه + عکس نوزاد خوشگل و بانمک نجم الدین شریعتی مجری برنامه سمت خدا/ ای خدا چقد نازه +ویدئو😍 میز چای ساده و چوبی رهبر انقلاب و مرحوم هاشمی رفسنجانی/ساده زیستی به معنای واقعی +عکس قلیان و نقش آن در تمایزات اجتماعی ایران در عصر قاجار خلاقیت منحصر به فرد بنای ملایری در محکم سازی ساختمان اش حماسه ساز شد+عکس/لامصب خونه رو کاملا ضد زلزله کرد😂 دورهمی خانوادگی سپیده بزمی پور و دوستانش در یک ویلای متروکه! +عکس فیلم آخرین افطاری رهبر معظم انقلاب در کنار امام خمینی (ره) مانتو ژاکارد و مزونی یکتا ناصر+عکس/ عجب رنگ دلبری داره این مانتو! دانشجویان خارجی در بدو ورود به دانشگاه‌های ایران باید زبان فارسی یاد بگیرند 4 بازیگر فوت شده‌یِ سریال خانه به دوش پس از پایان فیلمبرداری+عکس/ روحشون شاد و یادشون گرامی هنرنمایی و انتقاد ایرج نوذری از تغییر لحن برخی افراد در آنتن زنده+ویدئو/ فقط خنده های المیرا شریفی مقدم😂 حضور رهبر معظم انقلاب در مراسم عقد مهدی هاشمی فرزند مرحوم هاشمی رفسنجانی+عکس/ خجالتی بودن داماد در تصویر مشهوده پیشنهادات وسوسه برانگیز مریم رجوی و مسعود رجوی به اسرا چه بود؟ (عکس) پاسخ خنده دار دانش آموز به سوال ادبیات در ورقه امتحانی/ کاش کتابو یه ورق میزدی!! عیدی دادن ناصرالدین شاه سوژه شد /هیچ وقت آن‌قدر شاهزاده ندیده بودیم! خلاقیت خنده دار یک بانوی اهل فن ایرانی در استفاده کاربردی از دریل حماسه آفرید/ هم کدبانو هم فنی +عکس خلاقیت منحصربفرد در طراحی راه پله با الهام از میوه ها/ چشم نمیشه ازشون برداشت + عکس تصویری از پسر شهاب حسینی بازیگر قباد در سریال شهرزاد که از خودش بزرگتر است/به شهاب حسینی نمیخوره پسری به این بزرگی داشته باشه (ویدئو) تجربهٔ شیرین مرگ در کودکی و دیدن رنگ‌هایی از جنس نور/ استاد محمود فرشچیان در برنامهٔ زندگی پس از زندگی روایت می‌کند بیوگرافی و زندگینامۀ دکتر آذر اندامی باکتری‌شناس و کاشف واکسن شبه وبای التور در ایران نگاهی به چیدمان شیک هفت سین کریم باقری اسطوره فوتبال/ چه خونه زندگی داره+عکس خوانندگی بی‌نظیر شرکت کننده خوش صدای صداتو با آهنگ اصیل ایرانی/ چقدر فوق العاده سنتور میرنه+ویدیو جشن تولد ساده و خلوت بهرام افشاری بهتاش سریال پایتخت درکنار نوید محمدزاده و رفیق فابش+عکس (فیلم) خلاقیت جالب و جنجالی راننده اسنپ در محیط داخلی خودرو که غوغا کرده!/راننده خوش ذوق! (عکس) عاشقانه شاهرخ استخری و همسرش در ایام عید/ این دو زوج جنجالی هرروز جوان‌تر از دیروز می‌شوند! (عکس) پریناز ایزدیار بازیگر نقش جیران ناصرالدین شاه با این عکس‌های زیبا نوروز را جشن گرفت! سفره های مجلل افطاری و سحری شاه خوش اشتهای قاجار برای درباریان و همسرانش/ چلو کباب و آبگوشت و ...+عکس نوشته قشنگ و تحسین برانگیز روی شیشه یک مغازه‌ بستنی فروشی جلب توجه کرد!!/بزرگ منشی و خوب بودن به دارایی انسان نیست به قلب مهربان و بخشندگی اوست! افطاری ساده و خوشمزه ستاره سادات قطبی مجری پرانرژی در ماه رمضان+عکس خلاقیت خنده دار و حماسه ساز یک متورسوار ایرانی برای حمل بار/ هنر نزد ایرانیان است و بس+عکس رونمایی از عکس سرعقد حامد آهنگی و خانومش لحظه انداختن حلقه ازدواج / از اولش هم انقدر خوش خنده بوده😂 تهران گردی رضا قوچان نژاد، شوهر خواهر خوشتیپ و باکلاس ساره بیات همراه با پسرش+عکس (فیلم) افطاری ساده و صمیمی در بیت رهبری و پذیرایی دوستانه رهبر معظم انقلاب از مهمانان/ یک لقمه نان با دل خوش بیوگرافی حامد سلطانی مجری اعجوبه ها و سال تحویل/ همسر اول دوم و علت تصادف + فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی (عکس) چیدمان مبلمان استیل و سلطنتی خونه وریا غفوری و همسر چشم رنگی اش در یک جشن تولد عاشقانه/ ماشالا چقدر به هم میان😍 آمار تلفات حمله اسرائیل به حلب سوریه + جزئیات دیزاین شیک کیک حامد سلطانی مجری برنامه سال تحویل با یک عکس عاشقانه برای سالگرد ازدواجشان+عکس
تیتر امروز   
دانشجویان خارجی در بدو ورود به دانشگاه‌های ایران باید زبان فارسی یاد بگیرند آمار تلفات حمله اسرائیل به حلب سوریه + جزئیات بارش باران و کاهش دمای برخی استانها گام های استوار دولت در مسیر «جهش تولید»؛ غول‌های صنعت به میدان بازگشتند پرهیز از تخریب در انتخابات، همواره مورد تاکید رهبری بوده است عزای خانواده شیرازی به جشن تبدیل شد + جزئیات 10 آقازاده ای که تاکنون پای میز محاکمه رفته اند / اجرای عدالت حتی برای فرزندان هاشمی رفسنجانی، آیت الله جنتی و .... علی دایی 4 برادر خوش تیپ و عجیب‌تر از خود دارد؛ افسانه 5 برادران خانواده شهریار توصیه به استعفای سفیر ایران در باکو به خاطر مصاحبه با یک خبرنگار با پوشش زننده از سوی رسانه اصولگرا پاداش 4 میلیارد تومانی برای بچه‌دار شدن خبرساز شد حواشی داغ امروز جمعه 10 فروردین 1403 / یادگاری عجیب علیرضا جهانبخش برای دختر هلندی! 4 بازیگر فوت شده‌یِ سریال خانه به دوش پس از پایان فیلمبرداری+عکس/ روحشون شاد و یادشون گرامی پیشنهادات وسوسه برانگیز مریم رجوی و مسعود رجوی به اسرا چه بود؟ عیدی دادن ناصرالدین شاه سوژه شد /هیچ وقت آن‌قدر شاهزاده ندیده بودیم! بیوگرافی حامد سلطانی مجری اعجوبه ها و سال تحویل/ همسر اول دوم و علت تصادف + فیلم و عکس‌های جذاب و دیدنی