آتراکوریوم یک داروی متوسط الاثر، غیر دپلاریزان، شل کنندهٔ عضلات اسکلتی جهت تزریق داخل وریدی است. داروی آتراکوریوم بعنوان داروی کمک بیهوشی جهت شل کردن عضلات و کمک به کنترل بیمار طی تنفس مصنوعی مکانیکی و همچنین لوله گذاری های داخل نای مورد مصرف قرار می گیرد. نیمه عمر این دارو ۲۰ دقیقه بوده و زمان اثرگذاری دارو ۱۰ تا ۱۷ دقیقه می باشد. دفع دارو از طریق کلیه و صفرا صورت می پذیرد. در بیهوشی متعادل در حدود ۳۰ دقیقه و در بیهوشی استنشاقی ۴۰ دقیقه بعد از هوشیاری و ۹۵ درصد پاسخ عضلانی به حالت عادی باز خواهد گشت.
میزان مصرف داروی آتراکوریوم
- بزرگسالان: ابتدا به صورت وریدی 0/5mg/kg ـ 0/4 یا در بیمارانی که آزاد شدن هیستامین در آنها خطرناک است 0/4mg/kg ـ 0/3 تزریق آهسته و یا در نوبت های منقسم در یک دقیقه مصرف می شود. در بیمارانی که با انفلوران یا ایزوفلوران بیهوش شده اند، 0/35mg/kg ـ 0/25 تزریق می شود. میزان این کاهش با هالوتان کمتر است. در مورد بیمارانی که به منظور لوله گذاری داخل نای تحت بیهوشی متعادل، سوکسینیل کولین دریافت کرده اند، مقدار 0/4 mg/kg ـ 0/3 تزریق می شود. در صورت استفاده از بیهوش کننده قویتر مقدار کمتری دارو مورد نیاز است. اثرات سوکسینیل کولینکه با استفاده از یک تحریک کننده اعصاب محیطی اندازه گیری می شود، قبل از مصرف آتراکوریوم باید از بین رفته باشد. به عنوان مقدار مصرف مکمل به صورت وریدی mg/kg 0/1 ـ 0/08، 45 ـ 12 دقیقه بعد از مصرف اولیه بکار می رود. سپس 25ـ 15 دقیقه برحسب نیاز و یا انفوزیونوریدی به میزان 0/5 mg ـ 0/3 (پس ازبرطرف شدن اثر مصرف وریدی اولیه دارو) بکار می رود. در بیهوشی متعادل mg/kg/min 0/1 ـ 0/009 به کار می رود تا زمانی که میزان بلوک عصبی ـ عضلانی به دست آید، سپس سرعت انفوزیون براساس نیاز و پاسخ بیمار تنظیم می شود. عموما بیماران به مقادیر 0/009mg/kg/min ـ 0/005 پاسخ می دهند.در حالیکه بعضی بیماران به 0/002mg/kg/min و یا mg/kg/min 0/015 نیاز دارند. در بیمارانی که با انفلوران یا ایزوفلوران بیهوش شده اند میزان انفوزیون به 33% کاهش می یابد و در مواردی که از هالوتان استفاده شود، این کاهش کمتر است. در بای پس قلبی به دلیل هیپوترمی سرعت انفوزیون تا 50 درصد کاهش می یابد.
- کودکان: در کودکان یک ماهه تا دو ساله که با هالوتان بیهوش شده باشند، ابتدا 0/4mg/kg ـ 0/3 و در کودکان دو ساله و بالاتر مقدار مصرف مثل بزرگسالان است. دفعات مصرف مقدار نگهدارنده ممکن است بیشتر از بزرگسالان باشد.
مکانیزم اثر داروی آتراکوریوم
- آتراکوریوم بسیلات یک شل کنندهٔ عضلانی اسکلتی غیر دپلاریزان است.
- این دارو با استیل کولین در اتصال گیرنده های کولینرژیک صفحه محرکه انتهایی رقابت کرده و با مهار انتقال عصبی، پاسخ صفحه محرکه انتهایی به استیل کولین را کاهش می دهد و باعث فلج عضلات اسکلتی می شود.
- با افزایش دوز آتراکوریوم مدت زمان حداکثر اثربخشی افزایش و شروع اثر کاهش می یابد.
اثر فارماکوکنتیک داروی آتراکوریوم
- جذب: زمان لازم برای شروع اثر 2 دقیقه است و انسداد عصبی – عضلانی طی 5-3 دقیقه به حداکثر می رسد. این میزان حداکثر، با افزودن مقدار مصرف، افزایش می یابد. تکرار مصرف دارو اثر تجمعی ندارد. پس از انسداد عصبی- عضلانی در شرایط بیهوشی متعادل، بازگشت از اثر دارو طی 35-20 دقیقه بعد از تزریق آن آغاز می شود.
- پخش: بعد از تزریق عضلانی، به داخل فضای خارج سلولی انتشار می یابد. حدود 82 درصد به پروتئین پیوند می یابد. در پلاسما به سرعت و از طریق واکنش حذف Hofmann و هیدرولیز استری آنزیمی غیر اختصاصی متابولیزه می شود. کبد نقش مهمی در متابولیزه کردن آن ندارد.
- دفع: آتراکوریوم و متابولیت های آن از طریق ترشح صفراوی و از راه ادرار و مدفوع دفع می شوند.
سخن آخر
دارو از طریق وریدی تزریق شود، زیرا از راه عضلانی ممکن است باعث تحریک بافت شود. این دارو با محلول های قلیایی مانند باربیتورات تزریقی مخلوط نشود زیرا غیرفعال شده و رسوب می کندو و همچنین با محلول رینگرلاکتات رقیق نشود چرا که تخریب دارو سریعتر صورت می گیرد. همراهان گرامی، مصرف و تعیین دوز دارو به عهده پزشک معالج شما است. لطفا قبل از مصرف هرگونه دارو به صورت خود سرانه با پزشک معالج خود مشورت نمایید.