استروژن و پروژسترون دو هورمون مهم بدن زنان هستند که توسط تخمدان‌ها ترشح می‌شوند. کار این هورمون‌ها تنظیم چرخه قاعدگی و همچنین آماده نگه داشتن بدن و دستگاه تولید مثل برای باروری است. اگر هر یک از این هورمون‌ها در مقادیر صحیح تولید نشود چرخه قاعدگی مختل شده و باعث مشکلاتی مانند عادت ماهیانه نامنظم (آمنوره) و خونریزی غیر طبیعی رحمی می‌شود. در این شرایط برای اینکه بدن بتواند روال عادی خود را طی کرده و امکان باروری داشته باشد، نیاز است که از هورمون‌های جایگزین اما شبیه به آنها استفاده شود. پروژسترون یکی از این هورموون هاست که به طور مصنوعی هم تولید شده و در این شرایط پزشک با توجه به میزان نیاز بیمار به این هورمون آن را برای وی تجویز می‌کند. قرص دوفاستون حاوی پروژسترون مصنوعی است که در ادامه قصد داریم بیشتر با این دارو و موارد مصرف آن آشنا شویم.
قرص دوفاستون چیست و در چه مواردی استفاد می‌شود؟
دوفاستون (Duphaston) نوعی پروژسترون مصنوعی است که در مواردی که بدن قادر به تولید پروژسترون نباشد، تجویز می‌شود. از این دارو برای درمان اختلالات قاعدگی، قاعدگی دردناک، سندرم پیش از قاعدگی و خونریزی رحمی غیرطبیعی استفاده می‌شود. همچنین دوفاستون برای درمان آندومتریوز (رشد بافت آندومتر در خارج از رحم که باعث درد و خونریزی می‌شود)، ناباروری و سقط جنین ناخواسته نیز تجویز می‌شود. توجه داشته باشید که حین استفاده از دوفاستون امکان دارد که خونریزی‌های دوران قاعدگی نامنظم شوند.
این دارو در مواردی برای کمک به تحریک رشد پستان و کاهش تولید تستوسترون نیز استفاده می‌شود. در برخی موارد مصرف دوفاستون می‌تواند علائم بروز یائسگی را هم کاهش دهد. این علائم شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه، بی‌خوابی، خشکی واژن، سردرد، نوسانات خلقی و عدم تمرکز می‌شود.
از مزیت‌های قرص دوفاستون این است که ساختار شیمیایی آن به پروژسترون طبیعی شباهت بسیاری دارد و به لحاظ شیمیایی با تستوسترون در ارتباط نیست و بنابراین تاثیرات منفی مردانه نیز در بدن ایجاد نمی‌کند. دوفاستون به صورت قرص ۱۰ میلی‌گرمی در دسترس است.
نقش قرص دوفاستون در حاملگی چیست؟
دوفاستون نام تجاری این شرکت است. نام دارو یک هورمون به نام دیدروگرسترون (پروژسترون) است. هورمون پروژسترون تنها در دوران بارداری به علت تکنیک های کمک باروری مانند IVF و غیره و در موارد سقط معمول (سقط مکرر) مشخص می شود. سوء مصرف پروژسترون می تواند منجر به عوارض جانبی از جمله مرگ جنین و سقط (بیشتر در سه ماهه اول بارداری)، عضله سازی جنین دختر (از جمله موهای ناخواسته صورت)، نقص های زایمان در نوزادان مانند شکاف شکم و نقص قلب شود. بنابراین در ایالات متحده استفاده از پروژسترون در دوران بارداری ممنوع است. در دوران بارداری باید حداقل داروهای ضروری مانند ۵ میلی گرم اسید فولیک به صورت روزانه (مانند فولات) مصرف شود. اگر کم خونی دارید، باید آهن همراه با اسید فولیک (مانند Probofex) مصرف کنید.
مقدار و نحوه مصرف قرص دوفاستون
از آنجاییکه میزان مصرف این دارو برای بیماری‌های مختلف متفاوت است، باید حتما توسط پزشک تعیین گردد. به طور معمول از روز ۱۶ قاعدگی هر شب یک عدد به مدت ده روز مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا بین ۳ تا ۱۰ روز بعد از قطع مصرف دارو، خونریزی قاعدگی رخ می‌دهد.
