حتما برای شما هم این وضعیت ناخوشایند پیش آمده است که نیمه شب با درد شدید دندان از خواب بیدار شوید و در قفسه داروهای خانگی خود به دنبال یک مسکن کدئین‌دار بگردید. از آنجاییکه آستانه تحمل درد در افراد متفاوت است خیلی‌ها به هنگام بروز درد به اولین دارویی که پناه می‌برند ایبوپروفن است. این دارو حاوی مقداری کدئین بوده و از آنجایی که یک نوع مخدر می‌باشد می‌تواند درد را تا حد زیادی کاهش دهد. اگرچه این داروها شما را از درد کشیدن نجات می‌دهند اما باید توجه داشته باشید که این یک روش موقتی برای تسکین درد است؛ چرا که با مصرف مداوم مسکن‌های کدئین‌دار بدن به آن وابسته شده و عوارضی برای فرد مصرف‌کننده به همراه دارد. مشکلات گوارشی از عوارض و مشکلات شایع مصرف طولانی مدت داروهای کدئین‌دار مثل استامینوفن است. بنابراین باید در نظر داشته باشیم که گاهی درد نشانه یک بیماری نهفته است که باید جدی گرفته شده و اقدامات درمانی برای آن صورت گیرد. در ادامه با کدئین، این ماده مخدر و ضد درد بیشتر آشنا می‌شوید.
کدئین چیست؟
کدئین (Codeine) یکی از داروهای مخدر است که با اثر ضد دردی که دارد تبدیل به یکی از پرمصرف‌ترین داروهای دنیا شده است. علاوه بر تسکین درد از این دارو برای رفع سرفه و اسهال هم استفاده می‌شود. داروی کدئین به منظور تسکین دردهای مفاصل، کمردرد، استخوان‌درد، دندان درد، سردرد، میگرن و دردهای پس از جراحی توسط پزشک تجویز می‌گردد. برخی از داروهای مسکن مثل استامینوفن و پروفن و برخی از داروهای ضد سرفه مثل شربت اکسپکتورانت دارای مقداری کدئین هم می‌باشند. ترکیب کدئین با این داروها اثر ضد درد آن‌ها را بیشتر می‌کند. همانند تمام داروهای مخدر مصرف کدئین هم اگر به طور مستمر ادامه یابد می‌تواند در شخص مصرف‌کننده وابستگی ایجاد نماید.
کدئین در اشکال مختلفی مثل قرص، کپسول، شربت و آمپول موجود می‌باشد.
آیا کدئین یک ماده مخدر است؟
شما ممکن است تعجب کنید، کدئین گونه ای ماده مخدر است! و به عنوان یک داروی ضد درد مخدر شناخته می شود. بیشترین مصرف پزشکی کدئین در درمان درد های خفیف تا نسبتا شدید است و به عنوان یک داروی موثر در تسکین سرفه می باشد. در واقع بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، این ماده مخدر از پر مصرف ترین دارو های جهان است. کدئین ابتدا توسط شیمیدان فرانسوی پیر روبیکه در سال 1832 کشف شد.
در گذشته، منبع تریاک، خشخاش بود. از مواد خام موجود در خشخاش برای ساخت کدئین، مورفین و دیگر مواد مخدراستفاده می کنند. در سال 1950 سازمان FDA، کدئین را به عنوان داروی مسکن پذیرفت. بخش عمده ای از صنایع خشخاش و مواد مخدر در کشور افغانستان تولید می شود. به دلیل برخی مسائل سیاسی در افغانستان، ایمن سازی این محصول به طور فزاینده ای دشوار شده است.
اگرچه به عنوان "ماده ای مخدر ضعیف و ایمن" در نظر گرفته شده و به عنوان دارو مسکن تجویز می شود، اما همچنان اعتیادآور است. در واقع اعتیاد به کدئین سبب افزایش تمایل افراد برای مصرف دیگر مواد مخدر می شود.
مشتقات تریاک با گیرنده های درد در مغز ارتباط دارند – به همین دلیل است که سبب کاهش علائم درد می شوند – و می توانند حس رضایت و خوشایندی را در فرد ایجاد کنند. ممکن است برخی افراد برای دستیابی به این حس رضایت میزان بالایی از آن ها را مصرف کنند و در نهایت به مواد مخدر قوی تر و حتی خطرناک تر از جمله هیدرو کودون، اکسی کدون و یا دارو های خیابانی مانند هروئین روی بیاورند. همچنین این دارو ممکن است در فرمول برخی دارو ها OTC، شربت های خوراکی (مانند شربت سرفه) موجود باشند.
مقدار و نحوه مصرف کدئین
باتوجه به اینکه کدئین یک داروی مخدر است و مصرف آن در دوزهای بالا می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد لازم است که میزان دقیق مصرف آن حتما توسط پزشک تعیین گردد. به طور معمول به منظور تسکین درد در بزرگسالان مقدار ۱۵ تا ۶۰ میلی‌گرم از دارو هر ۴ تا ۶ ساعت مصرف می‌شود. این دارو بیشتر از ۶۰ میلی‌گرم در یک نوبت و ۲۴۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت تجویز نمی‌شود.
مکانیسم اثر کدئین
-آگونیست ضد درد مخدر با اثر ضد سرفه که آگونیست گیرنده مو می باشد.
این دارو از یک طرف آستانه‌احساس درد را افزایش داده و از طرف‌دیگر موجب می‌شود که درد برای بیمارناخوشایند و آزاردهنده نباشد.
فارماکوکینتیک کدئین
اين دارو از طريق خوراكي بخوبي جذب مي‌شود. كدئين در كبد متابوليزه و از طريق كليه دفع مي‌شود نيمه عمر دارو 4-5/2 ساعت مي‌باشد. اين دارو به ميزان زياد به پروتئين های پلاسما پیوندمي‌يابد. زمان شروع اثر ضد دردي كدئين از راه خوراكي 45-30 دقيقه و طول اثر آن 4 ساعت مي‌باشد.
منبع: سایت ستاره و نمناک
