اختلالات روانی از بیماری‌های روحی-روانی است که به مرور زمان فرد را از داشتن یک زندگی اجتماعی سالم محروم می‌کند. در این شرایط نه تنها بیمار بلکه اطرافیان او هم تحت تاثیر مشکلات روانی قرار گرفته و صدمه می‌بینند. برای کنترل بیماری‌ها و اختلالات روانی مثل روان پریشی داروهای مختلفی وجود دارد که پزشک با توجه به میزان ضعف یا شدت بیماری ممکن است هرکدام را برای فرد مبتلا تجویز کند.
روان پریشی چیست؟
روان پریشی وضعیتی است که در آن فرد وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کند. در چنین شرایطی بیمار دچار توهم شده و چیزهایی را احساس می‌کند که واقعیت ندارد. این بیماری در شکل‌های مختلفی می‌تواند بروز می‌کند.اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی برخی از انواع بیماری‌های روان پریشانه هستند. شاید این سوال برایتان پیش آید که چه چیز باعث می‌شود فردی به این بیماری‌ها دچار شود. پاسخ چندان دقیق برای این سوال وجود ندارد. مصرف الکل و مواد مخدر، ضربه‌های شدید مغزی و روانی، عوامل ژنتیکی و سکته‌های مغزی همگی می‌توانند از دلایل بروز روان پریشی در افراد باشند. خوشبختانه داروهایی با اسامی مختلف وجود دارند که می‌توانند میزان توهمات و هذیان گویی‌ها را کاهش داده و تفکر و رفتار فرد مبتلا را پایدار کنند. یکی از این داروها تری فلوپرازین است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شوید.
تری فلوپرازین (Trifluoperazine) از داروهای ضد روان‌پریشی است که برای درمان اضطراب یا اختلالات روان درمانی مانند اسکیزوفرنیا استفاده می‌شود. این دارو در کنترل اضطراب، سرگیجه و تهوع نیز کاربرد دارد. اگرچه مصرف آمپول تری فلوپرازین می‌تواند علائم اختلالات روانی را کاهش دهد، اما این دلیل بر استفاده خودسرانه از آن نیست. تری فلوپرازین باید حتما توسط پزشک تجویز شود.
موارد و مقدار مصرف
الف) حالات اضطرابی.
بزرگسالان: از راه خوراكی، مقدار 2-1 میلی گرم دو بار در روز مصرف می‌شود. دوز دارو تا 6 میلی گرم در روز، در صورت لزوم قابل افزایش است.
ب) اسكیزوفرنی و سایر اختلالات سایكوتیك.
بزرگسالان: برای بیماران سرپایی، از راه خوراكی، مقدار 2-1 میلی گرم دو بار در روز مصرف می‌شود، و برحسب نیاز به این مقدار اضافه می‌گردد. برای بیماران بستری، از راه خوراكی، مقدار 5-2 میلی گرم دو بار در روز مصرف می‌شود و ممكن است به تدریج تا mg/day 40 افزایش یابد. از راه عضلانی مقدار 2-1 میلی گرم هر 6-4 ساعت، برحسب نیاز، تزریق می‌شود.
كودكان 12-6 ساله (بستری یا تحت مراقبت دقیق): از راه خوراكی ، مقدار یك میلی گرم 2-1 بار در روز مصرف می‌شود و ممكن است به تدریج تا mg/day 15 افزایش یابد. یا 1 میلی گرم عضلانی، یك یا دو بار در روز مصرف می‌شود.
مكانیسم اثر
اثر ضد سایكوز: به نظر می‌رسد این دارو از طریق انسداد پس سیناپسی گیرنده‌های دوپامینی در CNS اثرات ناشی از تحریك دوپامین را مهار می‌كند. اثرات ضد استفراغ دارو ناشی از انسداد گیرنده دوپامینی در منطقه ماشه‌ای گیرنده شیمیایی بصل النخاع ( CTZ) است. تری فلوئوپرازین اثرات مركزی و محیطی بسیاری دارد. این دارو موجب انسداد گیرنده‌های آلفا شده و فعالیت ناشی از هیستامین و سروتونین را خنثی می‌سازد. شایع ترین عوارض جانبی این دارو تظاهرات اكستراپیرامیدال است. فعالیت تسكین بخشی و ضد موسكارینی این دارو كمتر از فنوتیازینهای آلیفاتیك و پیپریدین است.
فارماكوكینتیك
جذب: جذب دارو به طریق مصرف آن بستگی دارد. جذب خوراكی این دارو متغیر و نامنظم و زمان شروع اثر آن 1.4-1 ساعت است. این دارو بعد از تزریق عضلانی به سرعت جذب می‌شود.
پخش: به طور گسترده در بدن، از جمله شیر، انتشار می‌یابد. 99-91 درصد به پروتئین پیوند می‌یابد. غلظت سرمی پایدار آن طی 7-4 روز حاصل می‌شود.
متابولیسم: به میزان زیادی در كبد متابولیزه می‌گردد، ولی هیچگونه متابولیت فعالی تشكیل نمی شود.
دفع: بیشترین مقدار دارو از طریق كلیه‌ها در ادرار دفع می‌شود. مقداری از دارو نیز از طریق مجاری صفراوی در مدفوع دفع می‌شود.
