مراقبت از دندان های پر شده برای ماندگاری طولانی مواد داخل آن

برای بهبود دندان پوسیده، دندانپزشک بخش پوسیده دندان را برمی دارد و سپس محل پوسیدگی قبلی را پر می کند. پر کردن همچنین در تعمیر دندان های شکسته یا تخریب شده و دندان هایی که بر اثر استفاده نادرست (همچون شکستن اجسام سخت با دندان یا جویدن ناخن) دچار خوردگی شده اند هم استفاده می شود. طول عمر دندان پر شده به دندانپزشکی که دندان را پر کرده است، و همچنین به میزان بزرگی تخریب ایجاد شده در دندان و نحوه مراقبت های شما از دندان هایتان بستگی دارد. برخی از افرادی که قبلا دندان پر کرده اند ممکن است بر اثر شکستگی، ایجاد پوسیدگی زیر دندان پر شده، و یا نداشتن بهداشت دهانی کافی همچون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیاز به جایگزینی و پر کردن مجدد آن ها پیدا کنند.

چه نوع موادی برای پر کردن دندان موجود هستند؟

مواد مختلفی هستند که برای پر کردن دندان استفاده می شوند، و انتخاب از میان آن ها به میزان پوسیدگی دندان، محل تخریب دندان، وسعت پوسیدگی و میزان هزینه ای که می توانید بپردازید بستگی دارد. این مواد شامل طلا، نقره، پرسلان، رزین کامپوزیت هستند که همرنگ دندان ساخته می شوند.

پر کننده آمالگام

آمالگام برای بیش از یک قرن توسط متخصصین دندان پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است؛ این رایج ترین ماده مورد استفاده برای پر کردن حفره ها است. پر کننده آمالگام قوی است و بنابراین برای پر کردن دندان های پشتی مثل دندان آسیاب، جایی که جویدن انجام می شود، ایده آل است.
از آنجا که از ترکیبی از چندین عنصر فلزی ساخته شده اند، آمالگام می تواند زمانی که شما می خندید و یا لبخند می زنید، مشخص شود. این پر کننده جزو ارزان قیمت هاست.

پر کننده کامپوزیت

بعضی اوقات به کامپوزیت و یا رزین پر شده اشاره می شود، این ماده ترکیبی از پرکننده شیشه ای یا کوارتز است و می تواند مطابق با رنگ دندان شما ساخته شود. این پر کننده نیز نسبتاً بادوام است و برای ترمیم های کوچک تا متوسط در بخش هایی از دهان شما که جویدن ملایم را انجام می دهند، ایده آل است.
آن ها اساساً نامرئی هستند. این ترمیم ها هم معمولاً نیاز به حفاری کمتری دارند که به این معنی است که دندان سالم شما می تواند به خوبی حفظ شود. با این حال, در حالی که آن ها قطعاً جذابیت بیشتری دارند, ممکن است همیشه یک گزینه نباشند. پر کننده سفید به اندازه پر کننده نقره ای دوام ندارد و به طور متوسط برای حدود بیست و پنج سال دوام دارد. با این حال, آن ها هنوز یک درمان بسیار قوی و موفق برای بیشتر خرابی ها هستند.

پرکننده طلا

مزایا:
ماندگاری: حداقل 10 تا 15 سال و حتی بیشتر ماندگاری دارد ؛ دچار خوردگی هم نمی شود.
استحکام: می تواند فشار ناشی از جویدن را تحمل کند.
زیبایی: برای برخی از افراد طلا ظاهر زیباتری از آمالگام دندانی نقره ای دارد.

معایب:
گران بودن: طلا از دیگر مواد گران تر است، و قیمت آن به ده برابر بیشتر از پرکننده های کامپوزیتی هم می رسد.
نیاز به ویزیت اضافه: برای پر کردن دندان با طلا حداقل به دو بار مراجعه به مطب دندانپزشک نیاز است.
شوک گالوانیزه: پر کردن دندانی با طلا در کنار دندانی پر شده با آمالگام نقره ای می تواند باعث ایجاد درد شدیدی (شوک گالوانیزه) شود. ارتباط بین این دو فلز و بزاق دهان باعث ایجاد جریانی الکتریکی می شود، البته به ندرت این اتفاق بیافتد.
زیبایی: از نظر بسیاری از افراد پرکننده های رنگی ظاهر زیبایی ندارد.

فلزات برای پر کردن دندان ها

مخلوط طلا یا نقره متداول ترین فلزات مورد استفاده برای پر کردن دندان ها هستند. قیمت پر کردن دندان با طلا به اندازه 10 برابر بیشتر از آمالگام است، اما برخی از مردم ظاهر طلا را به نقره ترجیح می دهند.
بعضی از افراد فلز را دوست ندارند، اما این پر کننده ها 10 تا 15 سال عمر می کنند.

سرامیک

پر کننده سرامیکی از سرامیک (معمولا از چینی ساخته می شود) ساخته می شود و به رنگ دندان در طی زمان کمتر نسبت به کامپوزیت تغییر می کند و لکه های دندانی را در طول زمان نشان دهد تا یک محفظه مرکب پر شود. قیمت پر کننده سرامیکی می تواند به اندازه پر کننده طلا گران باشد.

اونومر شیشه ای برای پر کردن دندان

این پر کننده از ترکیب اکریلیک و شیشه برای پر کردن دندان استفاده می شود و فلوراید آزاد می کند، تا به محافظت از دندان کمک کند. اما پر کننده اونومر شیشه ای دوام کمتری نسبت به انواع دیگر دارد و ممکن است نیاز باشد تا پنج سال یک بار جایگزین شود.

پر کننده غیر مستقیم چیست؟

پر کننده غیر مستقیم شبیه پر کننده های کاپوزیت یا پرکننده های سفید است با این تفاوت که در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می شوند و قبل از اعمال آن نیاز به دو جلسه ویزیت دارد. پر کننده غیر مستقیم زمانی استفاده می شود که سطح کمی از دندان برای نگه داشتن پرکننده باقی مانده است اما دندان آنقدر هم آسیب ندیده که نیاز بهروکش داشته باشد.در جلسه اول مراجعه، پوسیدگی یا پرکننده قدیمی برداشته می شود. از شکل دندانی که نیاز به تعمیر دارد و دندان های اطراف قالبی تهیه می شود. قالب به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می شود تا پرکننده غیرمستقیم را آماده کنند. تا زمان آماده شدن پرکننده غیرمستقیم، یک پرکننده موقت برای حفاظت از دندان اعمال می شود. در ویزیت دوم، پرکننده موقت برداشته می شود و دندانپزشک پرکننده تهیه شده و تناسب آن با دندان را بررسی می کند. اگر اندازه آن مناسب بود به صورت دائمی در دندان قرار می گیرد.

انواع پرکننده های غیرمستقیم

دو نوع پرکننده غیرمستقیم موجود است؛ اینله و آنله:
آنله شبیه پرکننده ها است اما تمامی آن در کاسپ(برجستگی های تاج دندان) روی سطح جونده دندان قرار می گیرد.آنله گران تر از اینه است، و یک یا چند کاسپ را پوشش می دهد. گاهی به آنله ها نیم تاج هم می گویند.اینله و آنله ها مقاوم تر هستند و ماندگاری آن ها خیلی بیشتر از پرکننده های سنتی است و تا 30 سال مانگاری دارند. می توان آن ها را از رزین کامپوزیت سفید، پرسلان یا طلا ساخت. اینله و آنله ها هم ساختار دندان را تضعیف می کنند، اما میزان تضعیف دندان در آن ها بسیار کمتر از پرکننده های سنتی است.نوع دیگری از اینله و آنله ها (اینله و آنله مستقیم) همان فرایند پرکننده های غیرمستقیم را دارد با این تفاوت که اینله و آنله مستقیم همان جا در مطب دندانپزشک ساخته می شود و با یک جلسه می توان دندان را پر کرد. نوع اینله و آنله استفاده شده به مقدار دندان باقی مانده و مسائل زیبایی بستگی دارد.

پرکننده موقت چیست و چرا ممکن است به آن نیاز داشته باشید؟

پرکننده موقت در شرایط زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
در پرکردن هایی که بیش از یک جلسه ویزیت نیاز است، همچون قبل از قرار دادن پرکننده طلا و برای برخی فرایند های پر کردن(به آن پر کردن غیر مستقیم می گویند) که از مواد کامپوزیتی استفاده می شود.
پس از درمان کانال ریشه
برای تسکین یافتن عصب دندان، زمانی که پالپ دچار درد می شود.
زمانی که نیاز به بهبود دندان به صورت اورژانسی باشد (همچون رفع دندان درد)
پرکننده موقت از اسمش پیداست، قرار نیست روی دندان باقی بماند. معمولا پس از یک ماه می افتند، می شکنند و یا از بین می روند. حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا پرکننده موقت را با پرکننده دائمی جایگزین کند. در غیر این صورت دندان ممکن است عفونت کرده و یا مشکلات دیگری ایجاد شود.

آماده سازی پرکننده دندان
در بیشتر ویزیت ها دندانپزشک با ابزارهایی به بررسی دندان ها می پردازد. بسته به میزان تخریب دندان، ممکن است نیاز به عکس برداری اشعه ایکس باشد. دندانپزشک علاوه بر دندان، لثه و استخوان های اطراف آن را هم بررسی می کند. پس از اتمام این بررسی ها، دندانپزشک به تصمیم گیری درباره شیوه بهبود دندان می پردازد. اگر تخریب دندن جزئی باشد، پر کردن دندان مناسب خواهد بود. ولی اگر آسیب دیدگی دندان شدید باشد ممکن است درمان ریشه دندان نیاز باشد. اگر نیاز به پرکردن باشد، دندانپزشک تمامی گزینه های موجود پر کردن را در اختیار شما قرار می دهد.

فرایند پر کردن دندان چگونه است؟

ابتدا دندانپزشک ناحیه اطراف دندان را با یک بی حس کننده موضعی، بی حس می کند. سپس از دریل، دستگاه ایر ابریژن (تراش با فشار هوا) یا لیزر برای برداشتن قسمت پوسیده دندان استفاده می کند. انتخاب ابزار به تجربه و میزان راحتی دندانپزشک با ابزاری خاص، و سرمایه گزاری روی تجهیزاتی مشخص، همچنین محل و میزان پوسیدگی دندان بستگی دارد.سپس دندانپزشک حین فرایند برداشتن پوسیدگی، آن ناحیه را بررسی می کند تا مطمئن شود تمامی پوسیدگی دندان را برداشته باشد. وقتی که پوسیدگی به طور کامل برداشته شد، دندانپزشک با تمیز کردن حفره های باکتری و مواد غذایی تجمع یافته، شرایط لازم برای پر کردن دندان را فراهم می کند. اگر پوسیدگی به ریشه نزدیک باشد، دندانپزشک برای حفظ ریشه، یک لاینر ساخته شده از گلاس آینومر، کامپوزیت رزین، یا مواد دیگری را در آن قسمت قرار می دهد. معمولا پس از قرار دادن پر کننده دندانپزشک آن را پرداخت و جلا می دهد.در پرکردن با مواد پرکننده همرنگ دندان، چند مرحله اضافه دیگری هم لازم است که در پایین بیان می شود. پس از اینکه دندانپزشک پوسیدگی را برداشته و آن قسمت را تمیز می کند، ماده همرنگ دندان به صورت لایه لایه اعمال می شود. سپس نور مخصوصی روی آن اعمال می شود که باعث سخت شدن هر یک از لایه ها می شود. وقتی که فرایند چند لایه ای تمام شد، دندانپزشک ماده کامپوزیتی را به شکلی که مدنظر است درمی آورد، مواد اضافه را تراشیده و نهایتا آن را جلا می دهد.

بیشتر دندانپزشکان توصیه می کنند که دو بار در سال به دندانپزشکی مراجعه کنید. این مراقبت و پیشگیری برای افرادی بدون داشتن مشکلاتی جدی است. البته برخی دیگر ممکن است نیاز به مراجعات بیشتری داشته باشند. وقتی که برای اولین بار متوجه شکستگی یا حفره ای در دندان تان می شوید، لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر مشکل در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می توان دندان و عصب های مرتبط با آن را حفظ کرد. هر چه بیشتر منتظر بمانید، مشکل بزرگ تر خواهد شد.

مراقبت های پس از پرکردن دندان

برای حفظ پرکننده ها، باید بهداشت دهانی خوبی داشته باشید، مرتب برای جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنید، با خمیردندانی حاوی فلوراید مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید. این کارها باعث مراقبت از دندان ها و پیشگیری از نیاز به پرکردن دندان های دیگر و یا هر فرایند دندانپزشکی دیگری در آینده می شود. اگر دندانپزشک احتمال دهد که پرکننده ممکن است دچار شکستگی یا ایجاد منفذ (اگر اطراف پرکننده به خوبی به دندان نچسبیده باشند، بزاق دهان و باقی مانده غذاها می توانند بین ماده پرکننده و دندان جمع شوند که منجر به پوسیدگی خواهد شد) شود، برای بررسی این وضعیت از دندان عکسبرداری اشعه ایکس انجام خواهد داد. اگر دندان تان حساسیت شدیدی دارد، اگر در دندان گوشه تیزی احساس می کنید، اگر متوجه شکستگی در پرکننده شده اید، و یا بخشی از پرکننده افتاده است به دندانپزشک مراجعه کنید.بسته به نوع پرکننده ای استفاده شده، ممکن است سریعا ثبات یابد و یا تا 48 ساعت طول بکشد. ممکن است حساسیت هایی ایجاد شود اما این عوارض جانبی معمولی پرکردن دندان است. این حساسیت ها باید تنها چند هفته طول بکشد اما اگر طولانی تر شد، به دندانپزشک مراجعه کنید، دندانپزشک روش هایی برای کمک به شما ارائه خواهد داد. اگر دردی را احساس کردید که شبیه به دندان دردی واقعی بود، ممکن است بافت دچار تخریب شده باشد و یا نیاز به درمان کانال ریشه باشد. هنگام غذا خوردن و انتخاب مواد غذایی، پرکننده ها را در نظر داشته باشید. بهتر است که از مصرف غذاهای ترد و سخت خودداری کنید چون ممکن است باعث بیرون آمدن پرکننده شوند قبل از اینکه زمان کافی برای تثبیت داشته باشد. همچنین هنگام غذا خورد با سمتی که دندان ها پر نشده اند غذا را بجوید.

آیا پرکننده های آمالگام بی خطر هستند؟

در چند سال اخیر نگرانی ها درباره پرکننده های نقره ای رنگ (که به آن ها آمالگام می گویند) افزایش یافته است. آمالگام ها شامل ماده سمی جیوه هستند، به همین خاطر برخی افراد فکر می کنند که آمالگام ها باعث ایجاد بیماری هایی همچون اوتیسم، آلزایمر، و ام اس می شوند. سازمان های سلامت می گویند که آمالگام بی خطر بوده و هیچ ارتباطی بین پرکننده های آمالگام و این بیماری ها مشاهده نشده است. دلایل بروز اوتیسم، آلزایمر و ام اس هنوز ناشناخته اند. به علاوه هیچ اثبات علمی وجود ندارد که مدعی شود اگر فردی پرکننده آمالگام را از دندانش بردارد باعث درمان این بیماری ها یا هر بیماری دیگری می شود.اگرچه آمالگام ها شامل جیوه هستند اما وقتی که با فلزهای دیگری همچون نقره، مس، قلع و روی ترکیب می شوند، آلیاژی با ثبات تهیه می شود که دندانپزشکان صدها سال است از آن برای پر کردن دندان ها استفاده می کنند و صدها میلیون دندان را از پوسیدگی حفظ کرده اند. به علاوه نگرانی هایی در مورد آزاد شدن مقدار کمی بخار جیوه از این پرکننده ها وجود دارد اما اثباتی پزشکی وجود ندارد که این مقادیر اندک تاثیری منفی روی سلامتی داشته باشد.