مراسم خنچه برون یزد ، مراسم مختص ازدواج است. پس از خواستگاری که اصطلاحا “خواستگارگذارون” گویند و بعد از موافقت و تعیین مهر، مراسم بله برون و انجام سایر مراسم زمان عقدوعروسی، که معمولا در یک روز انجام می گیرد، نیز مانند سایر موارد مشخص می گردد.طی آن در شب قبل از عقد و عروسی خانواده داماد در مجمعه هایی (سینی بزرگ مسی) هدایا و لوازمی را که برای عروس خریداری کرده اند قرار می دهند.
تعداد مجمعه ها باید فرد باشد. مثلا هفت، نه و یازده مجمعه باشد. روی مجمعه و زیر آن هدایا، ترمه ای که در حاشیه آن گلبرگ و نقل تزیین شده است می کشند. درون مجمعه اول قرآن قرار داده می شود و به وسیله بزرگ خانواده که ترجیحا سید باشد حمل می شود. درون مجمعه های بعدی لوازم و هدایا قرار داده می شود و به وسیله توری پوشانده می شود. علاوه بر هدایا و لوازمی که برای عروس خریداری شده، اقلامی همانند دارچین، زنجبیل، زیره و… نیز قرار داده می شود.
اگر خانه عروس و داماد به هم نزدیک باشد معمولا افراد حمل کننده سینی ها و همراهان پیاده می روند و با زدن دایره و هلهله کنان به خانه عروس می روند و اگر خانه عروس و داماد دور باشد از وسیله نقلیه استفاده کرده و درون وسیله هم دایره زنان و افراد با هلهله و شادی راهی خانه عروس می شوند. پس از رسیدن مهمانان به خانه عروس، پدر عروس با قربانی کردن گوسفند و دادن هدیه کوچک به افرادی که سینی ها را حمل می کنند از آنان استقبال کرده و در آن جا مهمانان به رقص و پایکوبی می پردازند. در زمان حال، به همراه سایر سینی ها ، مجمعه ای حاوی شیرینی می باشد که به همراه میوه از میهمانان دوطرف پذیرایی می گردد . پس از جشن مجمعه ها جلوی تک تک میهمانان چرخانده شده و وسایل داخل آن را به همه نشان داده می شود.
این مراسم شباهت بسیاری به مراسم حنابندان در دیگر نقاط کشور دارد ولی در مجموع با آن تفاوت دارد.درون اولین سینی، کتاب مقدس قرآن مجید گذاشته می شود که بایستی توسط مردی که بزرگ خانواده است و ترجیحا سید باشد، به منزل پدر عروس حمل می گردد. در شکل سنتی این مراسم، روی لوازمی که بایستی به منزل پدر عروس حمل گردد، توری کشیده می شود و سینی ها به همان شکل به مدعوین نشان داده می شود، ولی در زمان حال بیشتر لوازم را کادو می نمایند.
درون سینی ها، علاوه بر لوازمی که در روز خرید عروسی برای عروس تهیه گردیده ، مجمعه ای شامل: وسایل پا ی سفره عقد شامل: هل ، زنجفیل، دارچین، زیره، فلفل، ( لازم به ذکر است این مواد بایستی به صورت درسته و یا آسیاب نشده باشد) به نشانه گرمی زندگی، برده می شود. در قدیم روشور و صابون برای بهداشت و پاکیزگی و قند برای شیرینی زندگی نیز گذاشته می شد و در پاره ای نقاط اسپند و خرما نیز برده می شود.
در سایر سینی ها، آینه و شمعدان، لباس عروس، کیف وکفش و زیورآلات عروس و سایر وسایل خریداری شده به ترتیب اهمیت هرکدام داخل مجمعه یا سینی توسط افراد خانواده داماد و مدعوین حمل می گردید. و در پشت این افراد، سایر افراد و میهمانان دعوت شده با عربانه (دایره) و کشیدن کل وهلهله و شادی، ایشان را همراهی می نمایند. در میان مجمعه های داماد، سینی ای حاوی مقداری حنا حمل می شود که تقدیم به عروس می شود. در قدیم اعتقاد بر این بوده که حنا هدیه حضرت فاطمه بوده و مقدس است و برای عروس خوش یمن می باشد و لذا حنای خشک در ظرفی تقدیم می گردیده است ولی در زمان حال حنا را از قبل خیس کرده و گاهی به صورت اشکال زیبایی نیز درآورده و به صورت زیبایی تزیین می شود.
آداب غذاخوردن برای میزبان و مهمان که بهتر است فراموش نکنید
