به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از افکار نیوز افسانه بایگان ۲۶ دی، ۵۹ ساله شد. او چه در زمان درخشش در سینما به عنوان ستاره ای نوظهور و چه امروز به عنوان یکی از پیشکسوتان بازیگری ایران، از ادا و اصول دوری جسته و فارغ از هر هیاهو، شو و جلب توجه کردنی، خودش است. خودی که عاشق هنر بازیگری و جان بخشیدن به شخصیت هاست. بایگان این شب ها سریال «باخانمان» به کارگردانی برزو نیک نژاد و تهیه کنندگی زینب تقوایی را از شبکه سه سیما در حال پخش دارد. با این بازیگر گپ مفصلی زدیم.
کارنامه حرفه ای شما موید این نکته است که در انتخاب هایتان بسیار حساس هستید. آخرین اثر شما در تلویزیون سریال روز های بی قراری بود و حالا بعد از دو سریال باخانمان را روی آنتن دارید. چه عاملی باعث شد در این سریال بازی کنید؟
در انتخاب هایم، کیفیت فیلمنامه همیشه حرف اول را می زند. در این سریال ، زمانی که فیلمنامه را برای مطالعه به من دادند، نقشم را دوست داشتم؛ چرا که تا به امروز نمونه این نقش را در کار های کمدی و طنز بازی نکرده بودم. تیم سازنده این سریال همگی از بهترین ها هستند. آقای نیک نژاد در سمت کارگردان، خانم زینب تقوایی به عنوان تهیه کننده و دیگر دوستان که نامشان در عوامل این سریال بود، همه خبر از کاری حرفه ای و خوش ساخت می داد.
شما از جمله معدود بازیگران زن هستید که اگرچه در درام های اجتماعی و ملودرام های عاشقانه دهه ۶۰ به شهرت رسیدید، اما با ریسک پذیری بالا و کنار زدن ملاحظاتی، کمدی های موفقی مثل «مرد عوضی» را هم تجربه کردید. این قدرت ریسک پذیری در سینما و تلویزیون را چطور به دست آوردید؟
بازیگری برای من جدی است و نسبت به حاشیه های این حرفه یا این که اگر فلان نقش را بازی کنم در جامعه چگونه دیده می شوم، هیچ مساله ای ندارم. اگر نقشی برایم جذاب باشد علاقه مندم که چالشی جدید داشته باشم و تا به امروز بار ها این کار را انجام دادم. انواع و اقسام نقش ها را در ژانر های مختلف بازی کردم و ریسک پذیری در هر نقش برایم نوعی تولد است. چه لذتی دارد اگر مدام نقشی را که قبلا در آن موفق بوده ام تکرار کنم؟ چالش های بازیگری برایم زیباست و اگر صد ها بار دیگر موقعیتش برایم پیش بیاید همین کار را انجام می دهم. البته این ریسک بسیار هم خطرناک است.
ریسکی که معمولا بازیگران خانم از انجام آن طفره می روند!
بله و دیده ام بازیگرانی که ریسک کرده و زمین هم خورده اند، اما همان طور که گفتم برای من تجربه یک چالش و یک ماجرای جدید جذابیت دارد. نه تن ها در بازیگری بلکه در هر هنری، آنچه مهم است لحظه خلق اثر است. حالا این که بعد از آن چه اتفاقی می افتد و چه حواشی ای به خصوص در فضای مجازی به وجود می آورد به شخصه برایم اصلا مهم نیست. وقتی خودم در لحظه خلق یک اثر آن را باور می کنم و از آن لذت بردم، مردم هم آن را باور می کنند و از آن لذت می برند.
برگردیم به سریال باخانمان؛ معمولا نوشته های امیر برادران واجد نوعی فانتزی در دل رئال هستند و در مقابل برزو نیک نژاد (کارگردان) بیشتر تمایل به کمدی های اجتماعی و واقع گرایانه دارد. برای شکل گیری خروجی مناسب، شما به عنوان بازیگر چطور بین این دو مساله تعادل ایجاد کردید؟
به نکته خوبی اشاره کردید. بازیگر در مواجهه با این دو دیدگاه، کاملا باید مراقب باشد که نقش حالت کاریکاتور به خود نگیرد و در کمدی سخیف گرفتار نشود. به نوعی مثل بازی آکروبات، باید تعادل را حفظ کند که به ورطه لولک و بولک نیفتد و بیننده آن را باور کند. در این زمینه متن فیلمنامه و راهنمایی های کارگردان هم خیلی مهم است. خود فیلمنامه به بازیگر می گوید که این کمدی از چه ابزار هایی برای خنداندن مخاطب بهره می گیرد و کارگردان هم با راهنمایی هایش می تواند بازیگر را به درستی هدایت کند.
شما در ایفای نقش های کمدی همیشه نوعی اقتدار، کاریزما و نفوذ زنانه همراه با خودتان دارید؛ ازجمله همین نقش اخیرتان در سریال باخانمان. این ویژگی چقدر برآمده از شخصیت فردی خودتان است و چقدر به خود پروژه و متن برمی گردد؟
این یک حقیقت است که هر بازیگری با توجه به دلایل مختلف فردی و محیطی یک نقش را به نوعی ایفا می کند و از نظر من تجربه در این میان بسیار مهم است. قطعا اگر بازیگر دیگری نقش من را در باخانمان به عهده داشت به طور غریزی، با شکل و شمایل دیگری آن را اجرا می کرد.
مهری در باخانمان به نظر رفتاری دووجهی دارد؛ مادری دلسوز برای دخترش و مادرزن آینده ای با بدجنسی های بامزه گونه که کمی شیطنت هم قاطی رفتارش هست. چطور به این نوسان منطقی و باورپذیر در نقش رسیدید تا در تضاد با فضای کمدی سریال هم نباشد؟
نقش مهری شناسنامه دار است. وقتی که شناسنامه این شخصیت را می دانید، قدم به قدم که جلو می روید، چرایی تمام رفتارهایش را هم پیدا می کنید و متوجه می شوید که بی خود و بی جهت نیست که مهری مخالف ازدواج دخترش با پسرعمویش است و ترجیح می دهد برادرزاده خودش دامادش شود.
با توجه به این که خودتان یک پسر دارید، به نظرتان سختی های دختر داشتن بیشتر است یا پسر داشتن؟
فرقی نمی کند. هرکدام حال و هوای خودش را دارد و الان که نقش مادر یک دختر دم بخت را در این سریال دارم به نظرم تجربه جذابی است.
قصه تقابل یا مواجهه و مصاحبت فقیر و غنی جزو قدیمی ترین الگو های قصه گویی است. به نظر شما سریال باخانمان چقدر در برداشت از این محتوا متفاوت بوده و تا چه اندازه در این باره موفق عمل کرده؟
کلیشه که همان کلیشه قدیمی داستان های کهن ماست که بار ها در فیلم ها و سریال های جهان گفته شده و از این به بعد هم گفته خواهد شد، منتها هرکسی با جهان بینی خودش آن را به تصویر می کشد. باخانمان هم با نگاه آقای نیک نژاد، مصاحبت فقیر و غنی را همراه با لحظاتی خوب و تازه پیش روی مخاطب قرار می دهد.
پیش بینی تان از بازخورد مخاطبان این سریال چیست؟
در تمام سریال ها شاهد فراز و فرود هایی در بعضی بخش های آن هستیم، اما در مجموع باخانمان کار قابل دفاعی است. این سریال عمیق تر از کمدی های بزن و بکوب است و از آنجا که به خصوص در سال های اخیر مردم به تماشای کمدی سطحی عادت کرده اند، این کار مخاطبان خاص خودش را دارد که البته با بازخورد هایی که تا امروز داشته به نتایج خوبی هم منجر خواهد شد.
در بخش ابتدایی گفتگو به حواشی فضای مجازی اشاره کردید؛ یاد سریال «دل» به کارگردانی منوچهر هادی افتادیم که به تازگی پخش آن از شبکه نمایش خانگی به اتمام رسید و حواشی و انتقادات زیادی را در فضای مجازی به همراه داشت. این تجربه با تمام فراز و نشیب هایش شما را در قبول پیشنهاد جدید در حوزه شبکه نمایش خانگی مردد نکرده است؟
دل، اولین سریالی بود که در شبکه نمایش خانگی کار کردم و باید یادآوری کنم برخی مسائل از دست تمام عوامل یک پروژه غیر از کارگردان و تهیه کننده خارج است. من به عنوان بازیگر در این مجموعه برای بازی در یک سریال ۲۸قسمتی جذاب و در نقشی که دوست داشتم قرارداد بسته بودم و بعد در کمال ناباوری ۲۸قسمت شد ۴۰ قسمت! این ناباوری نه تنها برای من، بلکه برای تمام بازیگران این مجموعه هم بود و مسلما وقتی ۱۲قسمت به یک سریال خوب با بافت دراماتیکی درست اضافه شود، کار زمین می خورد. تا به حال در طول دوران بازیگریم با چنین موردی مواجه نشده بودم و تجربه خوشایندی هم نبود. با وجود این در همین حدی هم که مردم آن را دیدند جای شکر دارد.
پس ابتدا متن فیلمنامه دل را تمام و کمال در اختیار شما قرار ندادند؟
نه، اصلا. معمولا متن یک سریال را تا قسمت شش هفت که نوشتند در اختیار بازیگر قرار می دهند و ادامه سریال طی کار نوشته می شود. ممکن است در ادامه کار به سمت و سویی برود که مورد پسند بازیگر نباشد، اما دیگر از دست بازیگر کاری ساخته نیست. یک بازیگر روی همان تعداد قسمت های اولیه که خوانده، می تواند در مورد بازی در سریال تصمیم بگیرد و متاسفانه به هیچ صورتی این مساله اصلاح نمی شود که برای ساخت یک سریال ابتدا تمام فیلمنامه نوشته شود و بعد بقیه مسائل آن هماهنگ شود.
به خودم ایمان دارم
افسانه بایگان در پاسخ به این سوال که با توجه به این که ۲۶دی تولدتان بود، چه ارزیابی از کارنامه هنری تان دارید و آرزوی تان چیست، می گوید: با تمام فراز و نشیب هایی که در حرفه ام دیده ام، اما از آن راضی هستم. در جا های گوناگون و در سنین مختلف می توانستم حضور چشمگیرتری در این عرصه داشته باشم، اما به دلیل حفظ ارزش هایم و جهان بینی ای که نسبت به زندگی دارم از انجام آن کار ها خودداری کردم. چون ارزش هایی که در زندگی دارم بر هر چیز مقدم تر است. کاملا خودخواسته همیشه در سایه، آهسته و پیوسته حرکت کرده ام و هر روز که می گذرد بیش از پیش به درستی راهی که رفتم، ایمان می آورم. امروز وقتی به پشت سرم نگاه می کنم، با خودم می گویم؛ «درست رفتی افسانه».
گریم عجیب و غریب افسانه بایگان
