نحوه کاشت و نگهداری گل سنبل

گل سنبل از گل های زیبای فصل بهار و یکی از اجزای اصلی سفره هفت سین ما ایرانی هاست. با شروع فصل سرما کاشت گل های پیازی از جمله کاشت گل نرگس و کاشت گل مریم شروع می شود. گل سنبل نیز از دسته گل های پیازی است که با شروع فصل سرما می توانید اقدام به کاشت آن کنید تا در بهار به گل بنشیند. در این مطلب نحوه پرورش گل سنبل در گلدان و شرایط نگهداری از آن آموزش داده خواهد شد.

معرفی گیاه سنبل

گیاه سنبل از خانواده سوسنیها و پیازی ، به بلندی 15 تا20 سانتیمتر و گل های زودرس آن بشکل خوشه انتهای ساقه گوشتی معمولا از نیمه اسفند تا فروردین باز میشود و به رنگهای سفید ، قرمز ، آبی ، بنفش ، صورتی و زرد و غیره است .این گیاه را در آپارتمان می توان درون پیت ، ماسه و یا آب پرورش داد .

سنبل یک گیاه گلدار چند ساله پیازی در خانواده Asparagaceae، بومی جنوب غربی آسیا ، جنوب و مرکز ترکیه ، شمال غرب سوریه ، لبنان است. این گیاه در قرن 16 به اروپا وارد شده است. حدود 95% از نیاز جهانی سنبل ، در کشور هلند تولید می شود. از اینرو به این گل ، سنبل هلند نیز گفته می شود. این گیاه ، علفی و پیاز دار می باشد که با تولید گلچه های زنگوله ای شکل ، گل آذین خوشه ای ایجاد می کند. رنگ گل ها ، سفید ، زرد ، صورتی، قرمز ، بنفش و.. می باشد که معمولا رنگ غالب ، بنفش است. لازم به ذکر است سنبل وحشی یا سنبل ایرانی که بصورت خودرو دیده می شود . کلاغک یا موسکاری می باشد که از انواع سنبل نبوده و فقط با سنبل هم خانواده است. این گیاه میتواند به بلندی 15 تا 20 سانتیمتر برسد و گل های زودرس آن بشکل خوشه انتهای ساقه گوشتی معمولا از نیمه اسفند تا فروردین باز میشود و به رنگهای سفید ، قرمز ، آبی ، بنفش ، صورتی و زرد و غیره است.

نحوه کاشت پیاز سنبل در منزل

بهترین فصل برای کاشتن پیازهای گل سنبل در گلدان یا ظروف آب، ماه آبان و آذر است. با توجه به اینکه قصد کاشت سنبل در چه مکانی را دارید باید نکات متفاوتی را در نظر بگیرید:

انتخاب پیاز مناسب

• چند روز مانده به عید به گلخانه ها و گل فروشی ها بروید پیاز سنبل را تهیه کنید.
• این گیاه را می توانید در آب، خاک گلدان و خاک باغچه پرورش دهید.
• پیاز گل سنبل نباید معیوب و مریض باشد.
• برای شناسایی پیاز سالم، پیاز سفت و سنگین را انتخاب کنید .
• اگر تازه کارید از طریق دیدن پیاز نمی توانید رنگ گیاه را تشخیص دهید پس از فروشنده بخواهید رنگ گل مورد علاقه تان را به شما بدهد.
• به فروشنده بگویید پیاز مخصوص باغچه و یا گلدان می خواهید. زیرا این پیاز ها متفاوت اند.

زمان و محیط کشت سنبل

کاشت پیاز گل سنبل همانند سایر پیازها در اواخر پاییز صورت می گیرد و نیاز به طی کردن دوره سرمایی دارد. برای کاشت پیاز گل در محیط باز ، مکانی را انتخاب کنید که در دوره نیاز گرمایی روزانه حدود ۵ ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت نماید. گل سنبل در سایه نیز امکان رشد دارد، ولی از کیفیت شکوفه های آن کاسته می شود.

مراحل کشت پیاز سنبل در گلدان

• پس از خرید پیاز سنبل ، یک گلدان با دهانه ۱۲-۱۰ سانتی متر و ارتفاع ۳۰ سانتی متر با سوراخ های مناسب انتخاب کنید. دقت کنید گلدان زه کشی مناسبی داشته باشد.
• گلدان را با خاک سبک و زهکشی مناسب مخلوطی از خاک برگ پوسیده و ماسه (قسمت بیشتر خاک مورد نیاز این گل باید ماسه باشد. حدود ۷۰% ماسه و مابقی خاک برگ ،کوکوپیت و یا پیت ماس).
• در صورتی که پیاز سنبل دوره سرما را طی نکرده باشد، پیاز را طوری در گلدان می کاریم تا نوک پیاز در سطح گلدان باشد و اطراف آن را با خاک سبک می پوشانیم.
• هنگامی که سنبل ها شروع به سبز شدن کردند و ارتفاع آن ها به ۵-۳ سانتی متر رسید می توان آن ها را به فضای داخل خانه در فضای روشن و به دور از تابش مستقیم و در دمایی حدود ۱۵ درجه سانتی گراد می توان نگهداری کرد.
• زمانی که ارتفاع ساقه گل سنبل به ۱۰ سانتی متر رسید می توان گیاه را در معرض تابش نور خورشید قرار داد. سنبل معمولا بعد از ۳ هفته شروع به گلدهی می کند. در این مدت آبیاری منظم باید صورت گیرد. دقت شود آب در پای گلدان ریخته شود و از پاشیدن آب بر روی برگ ها خودداری شود که این امر موجب پوسیدگی گل ها می شود.
• برای تنظیم دوره گلدهی سنبل می توان شرایط دمایی را تغییر داد تا گیاه دیرتر و یا زودتر به گل بنشیند. البته این امر پس از سبز شدن و سپری شدن دوره سرمادهی گیاه صورت می گیرد.
• اگر می خواهید برای ایام عید نوروز پیازی سنبل گل بدهد، اواخر بهمن گلدان را به مکان گرم تر ببرید. با افزایش دما گلدهی زودتر انجام می شود.

تکثیر سنبل

روش های تکثیر سنبل:- بذر ( برای به نژادی) - کشت بافت - ته برداری (Scooping) - ته شکافی(Scoring)

تکثیر سنبل با بذر

سنبل حالت کاغذی دارد و افزایش به روش بذری 6-4 سال زمان نیاز دارد ( تا گیاه گل دهد.) سوخ سنبل یکساله است و کیفیت گلها در سال دوم مطلوب نمی باشد. (از برخی سوخ ها نظیر سوخ نرگس ، می توان چند سال گل با کیفیت خوب بدست آورد). سنبل به طور طبیعی سوخک کمی تولید می کند ؛ به منظور تولید سوخک بیشتر ، بکار گیری دو روش ته شکافی و ته برداری مرسوم است.

تکثیر سنبل با ته برداری (Scooping)

در این روش با چاقوی انحنا دار، صفحه پایگاهی سوخ بصورت افقی ، برداشته می شود. در قسمت های برش داده شده تعداد زیادی سوخک تولید می شود که می توانیم آنها را کشت کنیم. اجرای این روش مهارت خاصی می طلبد.

تکثیر سنبل با ته شکافی(Scoring)

در این روش نیز به منظور تولید سوخک بیشتر، با استفاده از چاقو برش هایی در صفحه پایگاهی سوخ ایجاد می شود. بعد از برداشت گل ها، باید برگ ها را به منظور تغذیه سوخ ، روی گیاه نگه داشت. سنبل گلی نوروزی می باشد. در تیر و مرداد که گلدهی تمام شده است ، سوخ های سنبل را در می آوریم .(در بهار، وقتی سنبل گل دارد ، مواد ذخیرهای از سوخ خارج شده و سوخ چروکیده است. اما در تابستان که سوخ های بدون گل را از خاک خارج می کنیم می بینیم که ، سوخ ها شاداب هستند.). پس از خارج نمودن سوخ از خاک (در تابستان) می توان از تیمار هایی نظیر تیمار دمایی برای زود گلدهی استفاده کرد .

نور مناسب برای سنبل

سنبل به نور زیادی نیاز دارد مخصوصا در زمان گلدهی پس اگر درون منزل نگهداری میکنید پرنور ترین مکان را برای این گل زیبا انتخاب کنید مثلا کنار پنجره جنوبی

آبیاری سنبل

سنبل به آبیاری زیادی احتیاج ندارد هر وقت که سطح خاک خشک شد آبیاری کنید مواظب باشید آبیاری زیاد باعث پوسیده شدن پیاز میشود

نگهداری سنبل

سنبل یک گل دائمی نیست پس نباید انتظار داشته باشید این گل همیشه بماند دوام گل نهایتا یک ماه میباشد اما بعداز از بین رفتن گل پیاز آن را از خاک در بیارید و ساقه آن را قطع کنید در محلی خشک و تاریک بگذارید تا سال دیگه هم میتوانید بکارید و سبز میشود.

کود دهی سنبل

نیازی ندارد اما در صورت امکان مقداری ( 10 درصد) کود دامی یا ورمی به خاک آن در زمان کاشت اضافه گردد.

خاک مناسب برای سنبل

خاک مناسب برای سنبل کوکوپیت و پیت ماس میباشد یا اینکه مخلوطی از کود و خاک برگ و ماسه و خاک باغچه البته پیاز سنبل را درون باغچه هم میتوانید بکارید و با شرایط آب و هوای بیرون خودش سبز شده و به گل مینشیند.

نکاتی برای کاشت سنبل در محیط بیرون

پیاز سنبل باید در اوایل پاییز در باغچه کاشته شود. اگر این کار صورت بگیرید گیاه شما زمان کافی برای رشد و ریشه دهی مناسب تا قبل از زمستان خواهد داشت.برای کاشت پیاز باید نقطه ای را انتخاب کنید که در آفتاب کامل به سمت شمال و سایه به سمت جنوب قرار داشته باشد. برای پرورش سنبل باید از خاکی غنی، مرطوب و دارای زهکش مناسب استفاده کنید. برای غنی کردن خاک از مقداری کود آلی استفاده کنید و مطمئن شوید که کود با خاک به خوبی مخلوط شده است. پیاز را در عمقی حدود به 24 سانتیمتر در خاک بکارید. هر پیاز را با فاصله 6 تا 9 سانتی متر از دیگری در خاک بکارید.

نگهداری سنبل در محیط خارجی

اگر شما در محلی زندگی می کنید که دارای زمستان های سرد است و یخبندان های شدیدی در این منطقه رخ می دهد به صورتی که زمین نیز یخ می زند می توانید برای محافظت از پیاز یک لایه مالچ بر روی خاک بکشید.

نگهداری سنبل پس از گلدهی

در فصل پاییز در دوره های خشکی خاک سنبل را مرطوب نگه دارید.بعد از آنکه گلدهی سنبل در فصل بهار پایان یافت ، گل را از ساقه جدا کنید اما به برگ ها دست نزنید و اجازه بدهید به صورت طبیعی خشک شوند و اگر خشک شدن برگ ها منظره نامطلوبی را به نمایش گذاشت می توانید اطراف را با گیاهان یکساله یا چندساله پر کنید.شما باید برای تامین نیاز غذایی سنبل برنامه یکساله برای افزودن کمپوست داشته باشید.اندازه گل بعد از چند سال کاهش پیدا می کند به همین دلیل برخی از باغبان ها که در باغچه خود گیاه سنبل را دارند از این گیاه به عنوان یک گیاه یکساله استفاده کرده و پس از دوره گلدهی پیاز را درآورده و برای دوره بعد پیاز جدید استفاده می کنند.

بیماری ها و آفات گیاه سنبل

• زرد شدن برگ ها: خشکی بیش از حد و عدم آبیاری کافی و نور نامناسب سبب این عارضه خواهد شد.
• گل ندادن: خشکی کمپوست، کوچک بودن پیاز هنگام کاشت و دمای بیش از انداره سبب این عارضه می شود.
• باز نشدن جوانه ها: یکی از این دلایل خیس شدن جوانه ها در هنگام آبیاری است، آبیاری نامنظم نیز سبب این عارضه خواهد شد.
• بد فرمی گل: به این دلیل است که گیاه در زمان آمادگی برای جهش، در مکانی گرم قرار داشته اشت.
• پوسیده شدن گل سنبل: آبیاری بیش از حد سبب این عارضه می باشد.
• طویل شدن و ریزش برگ ها: نورکم و تاریک بودن محیط سبب این ناهنجاری شده است.
  نحوه کاشت و تکثیر سورگوم