اگر تجربه کمپوست کردن باقی مانده های گوجه فرنگی را داشته باشید، قطعا دانه های گوجه فرنگی را دیده اید، دانه های موجود در این کمپوست ها در صورتی که یک زمستان را به عنوان اصلاح کننده خاک و یا مالچ (به طور کلی به هر ماده ای که به عنوان پوشش برای حفظ رطوبت، جلوگیری از رشد علف های هرز و...بر روی خاک قرار بگیرد مالچ می گویند. ) سالم بگذرانند، ممکن است گوجه فرنگی های جدید بدهند.
گاهی اوقات نیز گوجه فرنگی های ریزی که از درختان سال قبل به زمین می ریزند، در بهار رشد می کنند اما به جای اینکه منتظر باشید که به صورت تصادفی رشد کنند بهتر است دانه های آن را در هر جایی که مایلید، بکارید.گوجه ها می توانند به صورت واریته های بوته ای یا پیچکی رشد کنند. گوجه های پیچکی می توانند جمع وجور، متوسط یا بلند باشند. گوجه ها از منظر نوع برگ به دو دسته ی برگ معمولی و برگ سیب زمینی تقسیم می شوند.
پرورش گوجه از طریق بذر ساده است و طعم گوجه ی رسیده ای که زیر نور آفتاب پرورش یافته و تازه برداشت شده، بی همتا است. بذرها را باید از اواخر بهمن تا اردیبهشت بکارید و در دمای ۲۱ تا ۲۶ درجه نگه دارید. در این شرایط جوانه زنی بین ۷ الی ۱۴ روز اتفاق می افتد.
زمان جمع آوری دانه های گوجه فرنگی برای بذرگیری
دانه های گوجه فرنگی را می توان از میوه هایی که کاملا رسیده اند ، از اواسط تابستان تا پاییز جمع آوری کرد. گوجه فرنگی گیاهی است که به کندی رشد می کند بنابراین باغبانان کاشت آن ها را از اوایل بهار آغاز می کنند.ممکن است بذر گوجه فرنگی شش تا هشت هفته طول بکشد تا به نهال زنده تبدیل شود و اگر یک بوته در فضای باز کاشته شود ، برای تولید میوه رسیده ممکن است به دو ماه زمان نیاز داشته باشد.البته این بسته به نوع و اندازه گوجه فرنگی تا حدودی متفاوت است، به عنوان مثال گوجه گیلاسی و گلابی زودتر از گوجه فرنگی گوشت گاو (Beefsteak) میوه می دهد. اما به طور کلی ، گوجه فرنگی یکی از گیاهان کند رشد است.
چند مورد مهم درباره بذرگیری گوجه فرنگی
برای خشک کردن بذر بسیاری از گیاهان باید غلاف و یا خود میوه را خشک کرد و سپس از دانه های خشک شده آن ها استفاده کرد اما کار گوجه فرنگی کمی بیشتر طول می کشد زیرا بذر آن ها در یک فضایی مانند یک گونی پر از ژل محصور شده است که دارای مهار کننده های رشد است تا از جوانه زدن دانه ها در داخل گوجه فرنگی جلوگیری کند بنابراین، بهترین روش برای از بین بردن این پوشش ژل مانند، گندیدگی و تخمیر میوه ها است. در طبیعت ، زمانی که میوه از گیاه میافتد، این اتفاق رخ می دهد اما ما به دنبال راهی سریع تر هستیم.
برای به دست آوردن بذر های خوب اولین قدم، انتخاب گوجه فرنگی هایی است که از نظر ظاهر مناسب هستند. شما باید از بهترین میوه ها بذر تهیه کنید این کار باعث می شود تا بهترین ژن ها به میوه های سال بعد منتقل شود.البته به یاد داشته باشید از دانه هایی استفاده کنید که به روش گرده افشانی بازOP یا Open- Pollinated ( گرده افشانی توسط باد ، آب، حشرات و یا سایر عوامل طبیعی را گرده افشانی باز می گویند.) تولید شده اند. در این روش تنوع ژنتیکی بسیار بالاست.
در مقابل بذرهای گوجه فرنگی هیبریدی (تولید بذر از دو گیاه والد)، گرچه ممکن است جوانه زده و رشد کنند اما اغلب گیاهانی را به وجود می آورد که از نظر ژنتیکی به یکی از والدین شبیه است و میوه های بسیار متفاوت از آنچه شما انتظار دارید را تولید می کند.
آموزش دستورالعمل بذرگیری گوجه فرنگی
به طور کلی برای انجام کار اولیه به 1 ساعت زمان نیاز دارید و کل پروژه تقریبا 3 روز زمان می برد.
تجهیزات مورد نیاز برای بذرگیری گوجه فرنگی
- کاسه ای برای مخلوط کردن
- شیشه ی کنسرو
- صافی
مواد مورد نیاز برای بذرگیری گوجه فرنگی
- گوجه فرنگی های رسیده
- پارچه پنبه ای یا حوله کاغذی
- بشقاب کاغذی
- پاکت قابل بسته شدن
1. بذرها را برداشت کنید
برای شروع فرآیند، میوه را از وسط نصف کنید به طوری که انتهای ساقه در یک طرف باشد. این امر حفره های بذر را بهتر نشان می دهد تا اینکه از قسمت انتهای ساقه برش دهید.در بعضی از گوجه های کوچکتر، بذرها آنقدر در حفره متمرکز شده اند که می توانید آن ها را بیرون بیاورید و از بقیه ی گوجه فرنگی برای پخت و پز استفاده کنید اما بسیاری از گوجه فرنگی ها نیاز به برداشتن کل بافت گوجه همراه با دانه ها دارند. به هر حال می توانید از هر گوجه ای که در دسترستان است، استفاده کنید. سپس دانه ها را در یک کاسه یا شیشه تمیز بریزید.
2. مرحله تخمیر
اگر مایعات کافی در تفاله گوجه فرنگی برای شناور شدن دانه ها در آن وجود نداشته باشد ، به یک فنجان آب نیاز دارید تا به جدا شدن دانه ها از تفاله کمک کنید . سپس کاسه یا شیشه دانه های گوجه فرنگی را در مکانی گرم قرار دهید. برای انجام تخمیر نیاز به 2 تا 4 روز زمان دارید. با این کار ، مخلوط بوی بدی متساعد می کند.
اگر از شیشه های کنسرواستفاده می کنید، مطمئن باشید که ظرف مناسبی برای تخمیر بذر گوجه فرنگی است زیرا فضای اضافی در بالای شیشه برخی از بوهای نا مطبوع را کنترل می کند و طرفین آن به شما امکان می دهد وقایعی که اتفاق میافتد را مشاهده کنید. به علاوه پوشاندن قسمت بالای شیشه با پارچه پنبه ای یا حوله کاغذی، مگس ها را از ظرف دور می کند و همچنین از انتشار بوی نامطبوع می کاهد.به یاد داشته باشید که هر نوع را برچسب بزنید.
3. تخمیر را بررسی کنید
روزی چند مرتبه روند تخمیر را بررسی کنید. آنچه شما در نهایت خواهید دید، یک لایه کپک در بالای دانه ها و تفاله است. این فرآیند زمانی شروع می شود که حباب ها از مخلوط شروع به بالا آمدن می کنند یا هنگامی که کل لایه تفاله گوجه فرنگی با کپک پوشانده می شود. اجازه ندهید دانه ها از این مرحله ی تخمیر بگذرند زیرا در این صورت ممکن است شروع به جوانه زدن کنند.ممکن است دیدن لایه کپک از طریق قوطی شیشه ای سخت باشد، اما به طور کلی وقتی بذرها در ته شیشه و در مایع آبکی قرار بگیرند و همانطور که عنوان شده است لایه ی ضخیمی از تفاله و کپک روی آنها قرار بگیرد تخمیر انجام شده است.
4. دانه ها را جدا کنید
در این مرحله می توانید لایه ی کپک را برداشته و دور بیندازید. بلند کردن لایه ی کپک قبل از شستشوی بذر باعث شستشوی آسان بذر می شود، اما ضروری نیست زیرا می توانید مقداری آب به شیشه یا کاسه اضافه کنید و به شدت هم بزنید یا تکان دهید، سپس بذرهای خوب به ته آن می رسند و به شما این امکان را می دهند که مقدار اضافی را خالی کنید.
5. بذرها را تمیز کنید
مخلوط دانه را در یک صافی بریزید و دانه ها را به خوبی زیر آب روان بشویید. سعی کنید بقیه تفاله و کپک ها را از بین ببرید، به طوری که فقط بذرهای تمیز باقی بمانند.
6. دانه ها را خشک کنید
دانه ها را روی بشقاب کاغذی یا ظرف شیشه ای پهن کنید تا خشک شوند. از حوله های کاغذی یا به طور کلی کاغذ استفاده نکنید زیرا در این صورت دانه ها به کاغذ می چسبند و برداشتن آن ها دشوار است. سعی کنید بذر ها را در مکان گرم و خشک قرار دهید و اجازه دهید دانه ها کاملا خشک شوند.سپس هر روز بذر ها را روی بشقاب تکان دهید تا مطمئن شوید که به هم نمی چسبند و به طور یکنواخت خشک می شوند. همچنین سعی نکنید با استفاده از گرما سرعت کار را افزایش دهید زیرا ممکن است بذرها را از بین ببرید.
نگهداری بذر گوجه فرنگی
برای نگهداری بذر گوجه فرنگی نیازی به ظرف مخصوص ندارید. کافی است بذر ها را در پاکت کاغذی یا ظرف شیشه ای ریخته و آن را در مکانی تاریک و نسبتا خنک قرار دهید. بذر ها با جذب رطوبت یا نور به سرعت توانایی جوانه زنی خود را از دست می دهند. روی ظرف بذر ها تاریخ ذخیره سازی آن ها را یادداشت کنید زیرا به طور متوسط تا مدت دو سال قدرت جوانه زنی خود را حفظ می کنند.
روش های کاشت گوجه فرنگی در گلدان و باغچه
