نشت اطلاعات تلگرام چه تبعاتی دارد؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، پس از فیلترینگ تلگرام، در کنار پیام رسان های داخلی، استفاده از نسخه های غیررسمی تلگرام در بین کاربران ایرانی رواج یافت و اگرچه کارشناسان امنیتی بار ها استفاده از نسخه های غیررسمی را منع کردند، اکنون شماره تلفن و شناسه های کاربری ۴۲ میلیون کاربر ایرانی تلگرام از طریق این نسخه های غیررسمی جمع آوری شده و برای فروش در بازار سیاه قرار گرفته است.

در واکنش به این اتفاق، امیر ناظمی -رئیس سازمان فناوری اطلاعات- اعلام کرد: در گزارش مرکز ماهر در دی ۱۳۹۶ در مورد عدم امنیت پوسته های تلگرام هشدار دادیم. البته شواهدی وجود دارد که این اطلاعات به شیوه دیگری جمع آوری شده است. سایت ادعاشده با نام شکار که در شرکت رسپینا میزبانی می شده، شناسایی شد و ‏گزارش برای رسیدگی قضایی به دادستانی ارجاع خواهد شد.

در این راستا میلاد نوری - کارشناس فناوری اطلاعات- در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اظهارات سخنگوی تلگرام که اطلاعات فاش شده از یکی از پوسته های غیررسمی تلگرام لو رفته است، گفت: در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که این دیتا به صورت کامل به دست یک سری افراد رسیده باشد که اکنون تنها قسمت اطلاعات کاربری را منتشر کردند و برای فروش قرار دادند. اگر دیتای آن پوسته لو رفته باشد، این دیتا شامل چت های کاربران، اطلاعاتی که در گروه های خصوصی داشتند و عکس هایی که رد و بدل کردند و در اختیار آن پوسته ها قرار داشته هم می شود.

وی درباره اطلاعاتی که برای فروش قرار گفته است توضیح داد: هر کاربر در تلگرام به غیر از اطلاعاتی مانند شماره تلفن، عکس و آی دی تلگرامی، یک یوزر آی دی دارد که یک عدد است و تا زمانی که اکانت پاک و دوباره ساخته شود، تغییر نمی کند. زمانی که شما به شخصی پیام می دهید یا در یک گروه و کانال عضو می شوید، ادمین کانال و سایر اعضای گروه، یوزر شما را دارند و با نشت اخیر اطلاعات، با استفاده از یوزرآی دی می توانند به شماره شما دسترسی داشته باشند. همچنین در رباتی که چند میلیون عضو دارد، ادمین می تواند با استفاده از این اطلاعات لو رفته، شماره موبایل افراد را پیدا کند.

این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه اکنون اطلاعات تعداد زیادی از مردم دست کسانی است که صرفا بخشی از آن را عمومی کردند، افزود: این اتفاق، همه مشکل نیست. این اطلاعات در کنار دیتابیس اپراتور تلفن همراهی که مدتی پیش لو رفته بود، می تواند با استفاده از شماره موبایل، آدرس و کد پستی را بدهد. در کنار دیتابیس سایت فروش اینترنتی بلیت می تواند اطلاعات سفر های شما را بدهد و در کنار دیتابیس تاکسی اینترنتی از رانندگانش می تواند درآمد راننده و لیست سفر ها را به دست آورد.

استفاده از اطلاعات برای مهندسی اجتماعی

نوری با بیان اینکه بسیاری از مشکلاتی که در کلاهبرداری های اینترنتی پیش می آید، ازطریق هک اجتماعی اتفاق می افتد، توضیح داد: این بدین معناست که هکر بتواند از نظر اجتماعی تیم پشتیبانی شرکت های خارجی یا داخلی را فریب دهد و خود را جای فرد دیگری جا بزند، یا زمانی که برای کلاهبرداری و فیشینگ نیاز به جلب اعتماد دارد و هرچه این اطلاعات بیشتر باشد، فضا برای کلاهبرداران بازتر می شود.

وی با اشاره به مشکل عدم حفظ امنیت، اظهار کرد: سامانه ای به نام شکار که هنوز مشخص نشده به کجا مرتبط است، راه اندازی شده و ظاهرا اطلاعات را از پوسته های تلگرام جمع آوری کرده است. برای دسترسی به اطلاعات، آن ها را روی ابزاری به نام Elasticsearch قرار دادند و به دلیل سهل انگاری یا دانش کم از نظر امنیتی، پسوردی هم برای آن نگذاشتند و بدین ترتیب بسیاری توانستند به آن دسترسی پیدا کنند.

این کارشناس فناوری اطلاعات ادامه داد: این اطلاعات بیش از ۱۰ روز در در این دیتابیس در اختیار عموم قرار داشته و کسانی که به آن ها دسترسی پیدا کردند، آن را برای فروش گذاشتند. شخص خارجی که اطلاعات را پیدا کرده، ابتدا آن را به قیمت ۵۰۰ دلار برای فروش گذاشته بود و اکنون به نظر می رسد این اطلاعات به دست افرادی که کار فیشینگ و کلاهبرداری می کنند رسیده است و آن ها این اطلاعات را در گروه هایشان با قیمت یک میلیون تومان خرید و فروش می کنند.

فیلترینگ تلگرام، مردم را به سمت تلگرام های غیررسمی برد

نوری در پاسخ به اینکه آیا اطلاع به کاربران از جهت ناامن بودن این نسخه های تلگرام، توجیه مناسبی است؟ گفت: این کار مثل این است که سایتی را فیلتر کنند و بگویند از فیلترشکن استفاده نکنید. تعداد زیادی از کاربران به دلیل فیلترینگ به سمت تلگرام های غیررسمی رفتند. آن زمان هاتگرام و تلگرام طلایی با استفاده از یک پروکسی داخلی، به این بهانه که تلگرام بدون فیلتر هستند، مشوقی بودند که کاربر سمت آن ها برود.

وی ادامه داد: این در حالی است که طبق قوانین جرائم رایانه ای فروش ابزار دور زدن فیلترینگ جرم است؛ یا همان کاری که تلگرام طلایی انجام می دهد و قرار دادن پروکسی در اپلیکیشن، صرف نظر از درستی یا نادرستی قانون موجود، خلاف قانون است. البته برخورد های متناقض زیادی در این حوزه وجود دارد؛ مانند سایت های فروش فیلترشکن که تراکنش های میلیاردی دارند و با درگاه های بانکی و هویت مشخص، در حاشیه امن کارشان را انجام می دهند.

این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه مدتی پس از تلاش ناموفق برای استقلال پوسته های تلگرام، درنهایت گوگل پلی آن ها را به دلیل مشکلات امنیتی حذف کرد، افزود: حتی پاول دوروف، مدیر تلگرام هم در جواب یک کاربر ایرانی که درباره امنیت پوسته های فارسی پیام رسان ها پرسیده بود اعلام کرد که این ها ناامن هستند و حتی قوانین تلگرام را هم رعایت نمی کنند. تلگرام صرفا به این دلیل که کاربران بتوانند قابلیتی را به اپلیکیشن اضافه و کم کنند، اپلیکیشن خود را به صورت متن باز قرار داده، اما بسیاری از این قابلیت سوءاستفاده کرده و با ساختن تلگرام های جدید، اطلاعات و چت کاربران را ذخیره کردند.

نشت اطلاعات می تواند سهل انگاری باشد یا عمدی

نوری خاطرنشان کرد: برخی نسخه های غیر رسمی تلگرام تحت مالکیت شرکت های بزرگتر، شاید متخصص های زیادی داشته باشند، اما در بازه ای هرکس با هر سطحی از دانش به دلیل کسب درآمد، یک تلگرام ناشناس راه انداخت و اصلا معلوم نبود دیتایی که روی سرور این تلگرام ها ذخیره می شد، چه سطحی از امنیت را دارد. با فیلتر تلگرام باعث شدیم دیتای مردم به جای اینکه دست تلگرام باشد، دست افرادی باشد که معلوم نیست چه سطحی از دانش دارند و می خواهند با این دیتا چه کار کنند. در چنین شرایطی نشت اطلاعات ممکن است به دلیل سهل انگاری امنیتی اتفاق بیفتد یا کسی عمدا این کار را انجام دهد.

وی با اشاره به نصب ۲۰ میلیونی پوسته های غیررسمی تلگرام در ایران بیان کرد: خطر استفاده از تلگرام های غیررسمی هم مانند ویروس کرونا است. اگر خود شما رعایت کنید، اما دیگران رعایت نکنند، شما همچنان در خطرید. اگر ۱۰۰ مخاطب داشته باشید که ۱۰ نفر آن ها از تلگرام ناامن استفاده می کنند، چت های شما با ۱۰ نفر دراختیار پوسته های تلگرام است و زمانی که یک نفر از دو طرفی که با هم گفتگو می کنند، به این پوسته ها دسترسی بدهد، اطلاعات دو نفر در معرض خطر است.

این کارشناس فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه اکنون با نشت این اطلاعات چه کاری می توان کرد؟ گفت: این دیتا لو رفته و در حال حاضر درباره این اطلاعات نمی توان اقدامی انجام داد. اگر فردی اکانت خود را پاک کند و یک آی دی جدید بسازد هم با استفاده از شماره می توان به یوزر آی دی جدید وی رسید. تنها کاری که می توان کرد این است که از پوسته های غیررسمی تلگرام استفاده نکنید که از این به بعد اطلاعاتتان لو نرود، زیرا وقتی یک نفر یک تلگرام غیررسمی و ناامن را نصب می کند، اطلاعات همه مخاطبانش، گفت وگویش با آن ها و همه گروه ها و کانال ها به خطر می افتد.