نحوه نوشتن منابع در پایان نامه

یکی از مهم ترین بخش های هر مقاله علمی، پایان نامه یا پژوهش علمی دیگر بخش منابع آن تحقیق است. اگر هنگام نقل قول کردن از یک مطلب به درستی به منبع آن ارجاع ندهیم یا منبع را کامل معرفی نکنیم، ممکن است متهم به سرقت علمی شویم. سرقت علمی و ادبی امروزه از مهم ترین نکته های مورد توجه همه ژورنال های تخصصی است. چه کنیم که از اتهام سرقت ادبی دور بمانیم؟ شیوه صحیح ارجاع دادن و توضیح دادن منابع کدام است؟

معنی لغت رفرنس

• مرجع
• عطف
• باز گشت
• ارجاع
• مراجعه
• رجوع
• کتاب بس خوان
• معرف

رفرنس به چه معناست؟

رفرنس (Reference) به معنی مبنای مقایسه یا مبداء، بیشتر می توان آن را در پایان مقالات در قسمتی که نگارنده قصد معرفی منابع انگلیسی زبان خود را دارد یافت.

از فواید اسناد کردن به آثار دیگران:

1. نوشته ی شما معتبر می شود.
2. نشان می دهد شما آدم شفافی هستید، و از اینکه بگویید از چه منابعی استفاده کردید واهمه ای ندارید.
3. از دیگر محققانی که در این زمینه کار کردند، قدردانی می کنید
4. خواننده ها از اثر شما راضی تر می شوند و آسان تر می توانند منابع شان را بیابند.

ارجاع، توصیف کتاب شناختی آثار منتشر شده یا منتشر نشده است. ارجاع باید اثر را منحصر به فرد توصیف کند و خواننده را از نوع نوشته اثر (برای مثال: مقالات تحقیقی، مقالات کنفرانس، کتاب و …) آگاه کند. اطلاعاتی که یک ارجاع باید بدهد وابسته به نوع اثر متفاوت است.

ارجاع دهی دو نوع می باشد:

1. ارجاع درون متنی

2. ارجاع کامل

ارجاع درون متنی لینکی به ارجاع کامل است و ارجاع کامل منبع را توصیف می کند.

ارجاع درون متنی به دو شکل بازگویی و نقل قول مستقیم است. بازگویی یعنی اینکه شما یک اثری را مطالعه می کنید و بعد به زبان خودتان آن را می نویسید و منبع را ذکر می کنید. نقل قول مستقیم یعنی اینکه دقیق عین عبارت اثر دیگر را در نوشته تان وارد می کنید، در این شیوه عبارت را در گیومه (« ») قرار می دهید، و منبع را همراه با شماره صفحه آن ذکر می کنید.

اگر با اثری مواجه شدید که چگونگی ارجاع دادن به آن را ندانستید، این نکته را به خاطر داشته باشید، ارجاعی که می دهید باید به خواننده اطلاعات کافی در مورد اثر و چگونه یافتنش بدهد.

اگر میخواهید مناسبترین سبک رفرنس نویسی برای پایان نامه خود را برطبق حوزه موضوعی به دست آورید به جدول زیر توجه فرمایید

انواع مختلف سبک های رفرنس نویسی در پایان نامه وجود دارد که از پرکاربردترین آنها، سبک های ونکوور است. البته برخی دانشگاه ها ممکن است سبک رفرنس نویسی APA و را هم پیشنهاد کنند که این سبک بیشتر در مقالات به کار می رود. در ادامه یک مثال از سبک های مختلف رفرنس نویسی آورده شده است که با دقت در هر کدام از آنها می توان تفاوت بین آنها را مشاهده کرد.

Title: National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 199

MLA : National Institutes of Health Consensus Development Panel. "National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997." Journal of the National Cancer Institute 89.14 (1997): 960-965.

APA : National Institutes of Health Consensus Development Panel. (1997). National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute, 89(14), 960-965.

Chicago : National Institutes of Health Consensus Development Panel. "National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997." Journal of the National Cancer Institute 89, no. 14 (1997): 960-965.

Harvard : National Institutes of Health Consensus Development Panel, 1997. National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute, 89(14), pp.960-965.

Vancouver : National Institutes of Health Consensus Development Panel. National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute. 1997 Jul 16;89(14):960-5.

مثال بالا در خصوص رفرنس دهی به یک مقاله بود. اما گاهی ممکن است منبعی که از آن برای نوشتن پایان نامه استفاده شده، مقاله نباشد. مثلا ممکن است یک جمله از یک کتاب برداشته شود و یا از یادداشت های یک کنگره یا همایش در پایان نامه استفاده شود. نحوه رفرنس دهی به کتاب و کنگره ها و وب سایت ها با مقالات متفاوت است، اما هر کدام از سبک های بالا می توان در خصوص این منابع نیز استفاده شود. در زیر مثال های مربوط به رفرنس دهی به کتاب آورده شده است.

Book Title: The cancer book

MLA: ooper, Geoffrey M. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning, 1993

APA: Cooper, G. M. (1993). The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning

Chicago: Cooper, Geoffrey M. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning, 1993

Harvard: Cooper, G.M., 1993. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning

Vancouver: Cooper GM. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning; 1993

شیوه رفرنس دهی به کتاب، مقاله، وب سایت، پایان نامه و… متفاوت است. در برخی دانشگاه ها از یک شیوه ارجاع استاندارد نظیر APA، MLA، شیکاگو، ونکوور و … استفاده می کنند. در برخی دانشگاه های دیگر شیوه مربوط به خود را دارند. در این دانشگاه ها با استفاده از یکی از شیوه های استاندارد استفاده می کنند. اما جزییات و شخصی سازی مربوط به خود را در این زمینه ذکر می کنند.

نحوه چینش رفرنس ها در انتهای پایان نامه

به طور کلی باید هر منبعی که در درون متن ذکر می کنید باید در لیست رفرنس های انتهای متن نیز ذکر شود. معمولا در ابتدا شیوه ارجاع به رفرنس نویسی در پایان نامه به صورت نابع فارسی، سپس منابع انگلیسی و سایر زبان ها قرار می گرفت و سپس به ترتیب حروف الفبا مرتب می شدند (مانند سبک APA). در بعضی از موارد لازم نیز ترتیب رفرنس ها تفکیک می شد. به این ترتیب که ابتدا منابع کتاب، سپس مقاله و … دسته بندی می شد. اما امروزه بیشتر از ترتیب عددی و یا سبک ونکوور استفاده می شود. در این روش اعداد می تواند در انتهای جمله در داخل [ ] قرار بگیرد و یا به صورت عدد کوچک در بالای جمله بدون کروشه نمایش داده شود. معمولا در رفرنس نویسی پایان نامه از حالت [ ] استفاده می شود. مثل حالت زیر:

• سیگار شایع ترین علت رخداد سرطان سینه در جمعیت جهان است [2].

نحوه رفرنس نویسی در پایان نامه

لازم به ذکر است که رفرنس نویسی پایان نامه به صورت دستی و یا با نرم افزار رفرنس دهی endnot انجام می شود. در شیوه دستی احتمال رخداد خطا بسیار بالا است و هر بار که می خواهید متن پایان نامه را ویرایش کنید و یا بخشی از متن را حذف یا به آن اضافه کنید مجبور خواهید بود کل ترتیب رفرنس پایان نامه به هم می خورد. اما در روش endnot این اتفاق نمی افتد و برای رفرنس های پایان نامه یک کتابخانه درست می شودد که در صورت ویرایش متن پایان نامه و حذف یا اضافه کردن یک رفرنس به متن، هیچ اتفاقی در متن نمی افتد و برنامه به صورت خودکار ترتیب رفرنس ها را اصلاح می کند.

نحوه نوشتن بیو طولانی در اینستاگرام