نحوه پرورش و نگهداری آب تره

بولاغ اوتی به تیره شب بو تعلق دارد.و گیاهی است علفی و پایا که از ساقه های خوابیده آن که عموما ضخیم و گوشت دار است، ریشه های کوچک و سفید رنگ به صورت شبکه ای خارج می شود که ارتباط آنها در نقاط مختلف زمین را باعث می گردد.
برگهای آن متناوب و گوشت دار به رنگ سبز تیره و عاری از کرک است. در قسمت انتهایی ساقه آن گلهای سفید رنگی مجتمع به شکل خوشه ظاهر می شود که پس از آمیزش هر یک میوه ای به صورت خورجین و به طول ۲ تا ۲٫۵ سانتیمتر تبدیل می گردد.

دانه اش قهوه ای رنگ مدور و واقع در دو ردیف در داخل میوه است، طول ساقه آن به تناسب شرایط محیط زندگی تفاوت می کنند. بطوری که در جریانهای آب کم عمق ساقه اش کوتاه ولی در جریانهای آب نسبتا عمیق که زلال نیز باشد از ۲ متر هم تجاوز می کند.

نمونه هایی از این گیاه در ارتفاعات زیاد می رویند. معمولا طعمی تلخ دارند و برعکس نمونه هایی که در اعماق زیاد آب رشد می کنند طعم تند خود را از دست می دهند.

خصوصیات گیاهشناسی

آب تَره، گیاهی از تیرهٔ شب بوها به ارتفاع ۱۰ تا ۶۰ سانتیمتر با برگ های کوچک به رنگ سبز تیره و گل های خوشه ای کوچک سفید و ساقه های خزنده است که از نقاط مختلف آن ریشه های کوچک و سفید خارج می شود و معمولاً در کنار جوی ها و باتلاق ها می روید. این گیاه مقدار قابل توجهی آهن، کلسیم و اسید فولیک و کمی هم ویتامین های ث و آ دارد.

آهن قابل جذب آب تره از اسفناج هم بیشتر است و به همین جهت می تواند در بهبود کم خونی مؤثر باشد. کلسیم آن نیز بیشتر از شیر و ویتامین ث آن از پرتقال بیشتر است.

شرایط محیط رشد:

این گیاه برای رشد زمین های آبگیر یا باتلاقی (به عمق متوسط 5 سانتیمتر) با پی اچ 7.2 را ترجیح می دهد. همچنین می تواند سرمای تا منفی 15 درجه سانتیگراد را تحمل کند. گیاهی سریع الرشد است که ساقه های آن به خوبی در آب گسترش پیدا می کنند.

نحوه کوددهی بولاغ اوتی

از کودهای لازم برای زراعت گیاه کود حیوانی نیمه تجزیه شده همراه با خاکبرگ است. به علاوه برای آنکه رشد ریشه های گیاه تامین گردد باید علاوه بر کودهای شیمیایی به مقدار ۳ تا ۴ کیلوگرم سوپر فسفات ، یک کیلوگرم فسفات پتاسیم و ۲ تا ۳ کیلوگرم گچ به ازای هر ۱۰۰ متر مربع زمین افزوده می شود.

از معایت تکثیر از طریق کاشتن دانه آن است که محصول معمولا دیرتر بدست می آید به علاوه نوع محصول بدست آمده مرغوب نمی باشد و به همین علت است که اصولا در زراعت این گیاه از طریق مذکور کمتر استفاده می شود مگر در هنگامی که دسترسی به مزارع پرورش این گیاه در بین نباشد تا قطعات ساقه ریشه دار به منظور تکثیر از آن تهیه شود.

در تکثیر از طریق کاشتن دانه معمولا دانه های رسیده را در اسفند تا فروردین و یا در تابستان در سطح گودالهای مذکور می پاشند و در این عمل رعایت نکات زیر ضروری است:

چون علف چشمه دانه های بسیار ریز به رنگ زرد مایل به قرمز دارد بطوری که هر یک گرم دانه آن شامل ۴۰۰۰ عدد و هر لیتر دانه به وزن ۵۸۰ گرم می باشد از این جهت باید دانه ها قبلا با ماسه مخلوط شود تا پاشیدن یکنواخت آن به مقادیر مورد نظر امکان پذیر باشد.

قوه نامیه دانه گیاه ۵ سال دوام دارد. پس از پاشیدن دانه ها در سطح محیط کشت نیز به فاصله ۲ تا ۵ روز به تناسب گرمای محیط کشت دانه جوانه می زند.

معمولا در ماههای اسفند فروردین پس از آنکه آب را وارد گودال کردند و آنرا بعد از مدت کوتاهی خارج ساختند دانه ها را بطور یکنواخت می پاشند و پس از آنکه دانه ها جوانه زدند گیاهان جوان رشد نسبتا کافی پیدا نمودند به ملایمت آب را وارد گودال می سازند زیرا سرعت جریان آب باعث ریشه کن شدن گیاهان جوان خواهد شد.

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:

تحقیقات متعددی از اثر ضدسرطانی آب تره حکایت داشته است.

در سال ۲۰۱۰ تحقیق در دانشگاه ساوتمپتون نشان داد که تنها پس از چند ساعت از گذشت مصرف حدود ۸۰ گرم آب تره، میزان مولکول های ضدسرطانی در خون افزایش یافته و از رشد سلول های سرطان پستان جلوگیری می شود. به این ترتیب این گیاه هم در جلوگیری از رشد سرطان پستان و هم در کمک به بهبودی مبتلایان به این بیماری و جلوگیری از عود آن مؤثر است.

مطالعه ای که در ژورنال «همه گیرشناسی سرطان» در سال ۱۹۹۵ به چاپ رسید از کاهش پیشرفت سرطان ریه در افراد سیگاری با مصرف منظم روزانه ۵۷ گرم آب تره حکایت داشت. مطالعه دیگری در دانشگاه اولستر که در «ژورنال آمریکایی تغذیه بالینی» در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسید نشان داده که مصرف ۸۵ گرم آب تره در روز به مدت ۸ هفته حدود ٪۲۳ تخریب DNA گلبول های سفید بر اثر سرطان را کاهش می دهد. اثر مثبت آب تره در افراد سیگاری چشمگیرتر است که این احتمالاً به کمبود آنتی اکسیدان ها در بدن سیگاری ها مربوط می شود.

همچنین مقدار بالای ید در این گیاه آن را برای بهبود فعالیت غدهٔ تیروئید و درمان بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید سودمند ساخته است.

از ویژگی های دیگر این گیاه مدر بودن، خلط آوری (که آن را برای بهبود سرفه و گلودرد مفید می سازد) و داشتن اسیدهای گوارشی (کمک به هضم غذا) است.

نام این گیاه در گویش لری استان فارس(منطقه کامفیروز) و سایر بختیاری ها «بکلو» “Bakalo” می باشد و برای بیماری هایی مثل زردی نوزاد استفاده می شود.

طبع آب تره گرم و مرطوب است. این گیاه یکی از بزرگترین تصفیه کنندگان خون به شمار می رود. آب تره دارای خواص خلط آور، مدر، اشتها آور، تصفیه کننده خون، نیرو دهنده و مقوی معده، آرام کننده دردهای عصبی، تب بر و کرم کش، قاعده آور، هضم کننده غذا و معرق است. در موارد بیماری های مزمن ریه نظیر برونشیت های مزمن، رماتیسم، نقرس، بیماری های کلیه، طحال و کبد، خرد کردن سنگ کلیه، تحلیل نفخ و بادهای غلیظ معده و روده ها و کمک به هضم غذا، ازدیاد ادرار، سل ریوی، اختلالات هاضمه و یرقان مورد استفاده قرار می گیرد. برای بیماران مبتلا به دیابت آب آن مفید واقع می شود. شهرت دارد که دارای اثر ضدسرطان است. آب تره در رفع در رفع اگزما، بیماری های پوست و ریزش موی سر می شود.

تکثیر بولاغ اوتی از طریق کاشتن قطعات ریشه دار

این روش در مرداد ماه انجام می گیرد. در این هنگام هر ۲ یا ۳ قطعه ریشه دار را باهم می کارند و در عمق نسبتا کم خاک آنها را وارد می سازند.

ترتیب کاشتن آنها نیز به نحوی است که آنها را در امتداد خطوطی به فواصل ۸ تا ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر در عمق کم خاک وارد می کنند و همواره رعایت می شود که فاصله قطعات از یکدیگر ۸ تا ۱۰ سانتیمتر باشد.

به علاوه بعد از ۱۵ روز موقعی که قطعات به خوبی ریشه دوانیده دارای اعضای هوائی شدند، آب را به آرامی وارد گودال می سازند بطوری که ارتفاع ۳ تا ۴ سانتیمتر سطح کشت را فرا گیرد.

اگر در این مقطع آب زیادتر از ارتفاع مذکور باشد گیاه جوان در آب غوطه ور خواهد شد که برای نمو مناسب نیست. در این موقع باید توجه داشت که اگر کود قبلا به داخل گودال وارد نشده باشد آنرا در این موقع به محل کشت افزود بنحوی که کود بیشتر در فواصل قطعات رویش یافته جای بگیرد و با این عمل در مواردی که قدرت جریان آب زیاد است مانع ریشه کن شدن آنها شود.

پس از نمو نسبتا کامل گیاهان جوان ، آب به مقدار کافی وارد گودال می نمایند بطوری که ارتفاع آن معادل ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در سطح کشت باشد تا گیاه رشد بهتری پیدا کند.

روش داشت بولاغ اوتی

از مراقبتهای لازم محیط کشت آنست که توجه گردد سطح گودال هیچ وقت خشک نشود و به علاوه علفهای هرز آبزی مانند veronica beccabungal و عدسک آبی از محیط کشت خارج گردند.

خارج کردن عدسکهای آبی بدین طریق است که آب محیط کشت را از حد عادی زیادتر می نمایند بنحوی که گیاهان به حالت غوطه ور در داخل آن قرار گیرند سپس با یک شن کش عدسکهای آبی را از سطح آب خارج می سازند.

مبارزه با آفات و بیماریهای بولاغ اوتی

آفات مختلفی به زراعت گیاه حمله می کنند که بعضی از آنها باعث فساد برگ و ساقه ها و غوطه ور شدن آنه در داخل آب می گردند در این گونه موارد بهترین وسیله برای از بین بردن آنها این است که ساقه های آفت دیده را از کلیه قسمتهای مزرعه قطع نموده آنها را در خارج از مزرعه بسوزانند در مواقع یخبندانهای شدید باید گیاهان به حالت غوطه ور در آب درآیند.

مراقبتهای لازم و کندن علفهای هرز معمولا هر ۱۰ تا ۱۵ روز باید انجام گیرد به علاوه درجه حرارت آب گودالها باید بطور مداوم تحت کنترل دقیق باشد و ضمنا دقت شود که گیاهان به مرحله گل دادن نرسند یعنی قبل از رسیدن به این مرحله چیده شوند زیرا در غیر اینصورت از ارزش آن کاسته می شود.

نحوه پرورش و نگهداری گیاه تره