پرورش گوجه فرنگی
احتیاجات آب و هوایی
چون گوجه فرنگی جزء سبزی ای فصل گرم می باشد، لذا به سرما حساس است. گوجه فرنگی سرمای صفر درجه را تحمل نمی کند و در دمای کمی پایین تر از صفر درجه سانتی گراد، بوته های آن یخ می زنند. گوجه فرنگی هوای گرم و رطوبت بالا را دوست دارد؛ ولی باید توجه داشت چنانچه دمای خیلی زیاد با رطوبت بسیار بالا توأم باشد، شرایط مناسبی را برای بیماری های برگی فراهم می سازد. بادهای گرم و خشک باعث ریزش گل های آن می شود. بنابراین، در مناطقی که چنین بادهایی وجود دارد، باید مزرعه گوجه فرنگی به وسیله نهرهای پر از آب و یا درختان از این گونه بادها محافظت شود؛ زیرا، آبیاری اولاً سبب می شود که دمای محیط کمی تغییر کرده، پایین تر بیاید، ثانیاً رطوبت محیط نیز افزایش یابد. همچنین درختان سبب افزایش رطوبت محیط می گردند. به این ترتیب از این طریق از ریزش گل ها به مقدار زیادی جلوگیری می شود. مزرعه گوجه فرنگی مرتب باید آبیاری شود. خشک شدن سطح خاک به ریزش گل ها کمک می کند. شایان ذکر است که آبیاری بیش از مقدار لازم مانع از تشکیل میوه می گردد.
گوجه فرنگی نسبت به طول دوره روشنایی در روز حساس نبوده، جزء گیاهان بی تفاوت نسبت به این موضوع می باشد. ولی در کمتر از ۵ ساعت روشنایی و یا روشنایی دائم به میوه نخواهد نشست. بهترین دما برای رشد و نمو گوجه فرنگی بین ۱۹ تا ۲۹ درجه سانتی گراد می باشد. در بالاتر از ۳۵ درجه سانتی گراد رشدش متوقف و میوه آن تشکیل نمی گردد. در کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد گل ها تلقیح نمی شوند؛ بنابراین میوه به وجود نخواهد آمد.
خاک
کوجه فرنگی را در هر نوع خاک می توان کاشت، به شرط آن که از زهکش خوب برخوردار باشد و از نظر مواد غذایی نیز کاملاً غنی و آفتابگیر باشد. اراضی شنی برای تولید محصول زودرس بر سایر انواع خاک ها ترجیح داده می شوند؛ زیرا، زودتر گرم می گردند. در نقاطی که تداوم دوره برداشت میسر است و دوره رشد طولانی می باشد، برای برداشت حداکثر محصول، توصیه می شود از خاک های رسی و سیلتی-لومی استفاده شود؛ ولی این خاک ها به وسیله مواد آلی و کودهایحیوانی سک شوند. گوجه فرنگی یکی از سبزی هایی است که اسیدی بودن خاک را خوب تحمل می کند و مناسب ترین pH برای حداکثر رشد آن بین ۵/۵ تا ۷ می باشد. چنانچه زمین زهکشی خوبی نداشته باشد، باعث بیماری های زیادی از قبیل پوسیدگی میوه و پژمردگی باکتریایی در گوجه فرنگی می شود.
تهیه زمین
در نواحی سردسیر بهتر است در پاییز زمین شخم زده شود. اگر بنا به دلایلی این کار در اسفند ماه ممکن نباشد، هر موقع که زمین گاورو شد، به محض مساعد شدن هوا باید این کار انجام گیرد. چنانچه کود دامی تازه مصرف می شود بهتر است هم زمان با شخم پاییزه آن به زمین داده شود. اگر زمین اسفند یا فروردین شخم بخورد، باید از کود دامی پوسیده استفاده شود. پس از شخم پاییزه در فروردین به وسیله دیسک سنگین کلوخه های حاصله از شخم نرم خواهند شد و زمین به صورت جوی و پشته در خواهد آمد. فاصله بین دو نهر نسبت به پا کوتاه بودن بوته بین ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود.
کود
همان طوری که گفته شد، زمین گوجه فرنگی باید از نظر مواد غذایی و مواد آلی غنی باشد. مقدار کود دامی که به زمین گوجه فرنگی داده می شود، به حاصلخیزی خاک، نوع زمین، محصول قبلی، میزان کود داده شده برای کشت قبلی، مواد آلی خاک، رطوبت خاک، فصل کشت، رقم گوجه فرنگی و شاید روش کاشت بستگی دارد. برای این منظور مقدار ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار کود دامی پوسیده مناسب است. کود دامی در هر موقع که به زمین داده می شود، باید حتماً با شخم به زیر خاک برده شود. آزمایش های مختلف نشان داده است که گوجه فرنگی در ردیف سبزی هایی است که بیشترین عکس العمل را نسبت به حاصلخیزی خاک نشان می دهد.
استفاده از کودهای شیمیایی کامل در افزایش میزان محصول آن نقش عمده ای دارد. البته میزان کود ازت و فسفر باید بیشتر از پتاسیم آن باشد. مقدار ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم ازت در جند مرحله و ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم فسفر و در صورت نیاز ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم پتاسیم توصیه می شود. از عناصر دیگری که در میزان محصول گوجه فرنگی تأثیر بسیار خوبی دارد، عنصر گوگرد است که در این صورت بهتر است کودهای گوگردی را در برنامه خود قرار دهیم. سولفات آمونیوم از جمله کودهای شیمیایی است که در مزرعه گوجه فرنگی به صورت کود سرک مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار از این کود توصیه می شود. کودهای شیمیایی که به صورت سرک داده می شود(کودهای ازته) در طول دوره رشد برای تداوم رشد گیاه ضروری است. با شروع اولین خوشه میوه، کود سرک(ترجیحاً سولفات آمونیوم) داده می شود. به طور کلی کودهای شیمیایی باعث زودرسی و ازدیاد محصول می گردند. عنصر ازت در رشد اولیه گیاه و تشکیل بوته قوی و عنصر فسفر در رشد ریشه و رسیدن میوه تأثیر بسزایی خواهند داشت. ناگفته نماند که می توانیم از کودهای سبز(تیره بقولات) برای تقویت زمین استفاده کنیم.
منبع: سایت باغ شیشه ای