یادگیری نحوه تابلو خوانی در بورس با استفاده از جداول سهام برای جمع آوری اطلاعات می تواند به شما در انتخاب فرصت های سرمایه گذاری امیدوارکننده و نظارت بر عملکرد سهام کمک کند. . شناخت اصطلاحات رایجی که در حوزه بازار سرمایه وجود دارد یکی از نیازهای اساسی هر سرمایه گذاری برای ورود به این بازار است و هر سرمایه گذاری در بدو ورود به بورس باید با این اصطلاحات آشنا شود. یکی از سایت های پرکاربرد برای بررسی و خرید و فروش سهام، سایت مدیریت فناوری بورس تهران است که اطلاعات جامعی از معاملات روزانه سهام در اختیار سرمایه گذار قرار می دهد. برای مشاهده به سایت زیر مراجعه نماید:
با ورد به سایت بالا و جستجوی نام سهام مورد نظرتان به طور مثال شبندر صفحه ای مانند صفحه ی زیر باز می شود.
نحوه ی وارد شدن به بازار بورس
بخش اول که شامل خرید، معامله و فروش اولین پایانی و دیروز است را توضیح می دهیم. خرید در واقع بیان بهترین قیمت موجود در خط سفارش برای سهم مورد نظر است. معامله بیانگر آخرین قیمت معامله شده سهام است. قیمت اولین، اولین معامله ای که در نماد انجام شده است را نشان داده و قیمت پایانی، میانگین موزون قیمت های معامله شده همان روز با توجه به حجم معاملات است. قیمت فروش نیز مانند قیمت خرید بوده و قیمت دیروز، قیمت پایانی روز گذشته را نشان می دهد
بخش دوم بازه قیمتی در زمان را نشان می دهد، ین بخش تغییرات سهم را به صورت روزانه، هفتگی و سالیانه نشان می دهد. بازه روز حداقل و حداکثر قیمتی است که سهام شرکت در آن روز معامله شده است. قیمت مجاز قیمتی است که سهم می تواند روزانه در آن بازه نوسان داشته باشد. بازه هفته درواقع قیمت سهام شرکت در طی یک هفته را نشان می دهد و بازه سال قیمت سهام را در طی یک سال گذشته نشان می دهد؛ یعنی اگر امروز ۲۰ فروردین باشد قیمت سال نشان دهنده قیمت سهام شرکت از ۲۰ فروردین سال گذشته تا ۲۰ فروردین امسال است.بعنوان مثال در شبندر
بخش سوم که در ان بازار سرمایه دو دسته سرمایه گذار داریم که شامل سرمایه گذاران حقیقی و سرمایه گذاران حقوقی است. سرمایه گذاران حقوقی، شرکت های ثبت شده ای هستند که از طریق شرکت اقدام به دریافت کد بورسی کرده اند (شرکت های سرمایه گذاری، سبدگردانی، صندوق های سرمایه گذاری و…). سرمایه گذاران حقیقی افرادی، هستند که اقدام به دریافت کد معاملاتی کرده و سپس به خرید و فروش سهام می پردازند.یکی از بخش های مهم سایت TSE این بخش است که در آن تعداد خریداران و فروشندگان، میزان خرید و فروش حقیقی ها و حقوقی ها و حجم معاملات آن ها را نشان می دهد. با بررسی تعداد سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی و حجم معاملات انجام شده، می توان به تجزیه و تحلیل سهم موردنظر پرداخت
بخش چهارم شامل تعداد معاملات، تعداد معامله هایی که در یک سهم انجام شده است را نشان می دهد. سهام یک شرکت در طول روز و در ساعات معاملات تعیین شده با قیمت ها و حجم های گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. مقایسه میزان حجم معاملات با میانگین حجم ماه، یکی از سیگنال هایی است که تابلوی معاملات بازار به ما می دهد که در کنار مباحث تکنیکالی می توان از آن بهره برد.
بخش پنجم تعداد سهام حجم مبنا، سهام شناورو میانگین حجم ماه را نشان می دهد. مطابق با تعریف مندرج در تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا عبارت است: آن تعداد از یک نوع اوراق بهادار که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود. هدف از تعیین حجم مبنا این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است و در نتیجه وجود حجم می تواند مانع از ایجاد قیمت های غیراقعی و کاذب در بازار می شود. درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، ۰۰۰۸/۰ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.
سهام شناور
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می رود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. به عبارت دیگر، ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر به عرضه سهام خود هستند و قصد ندارند سهم را نگهداری کنند و کرسی مدیریتی در این شرکت داشته باشند. ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد، شامل ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون برگه سهم می شود. این درصد به ما کمک می کند تا بدانیم، چه میزان از سهامداران مایل به عرضه سهم هستند و این موضوع چقدر می تواند ریسک معاملات ما را در خرید یا فروش تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، هرچه این نسبت بزرگ تر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر است. بنابراین ریسک نگهداری سهم توسط ما افزایش می یابد.
میانگین حجم ماه
میانگین حجم ماه درواقع به زبان ساده میانگین حجم هایی است که در طول بازه ی زمانی یک ماه معامله شده است. برای محاسبه ی این پارامتر در هرروز معاملاتی، تمام حجم های ۲۱ روز قبل از آن یا همان یک ماه کاری قبل با هم جمع شده و بر تعداد تقسیم می شود تا معدل معاملات انجام شده روی آن نماد در طول یک ماه مورد محاسبه قرار گیرد. البته می توان برای بالاتر بردن اهمیت روزهای نزدیک از میانگین حجم وزنی استفاده کرد. اما مهم تر از این تعریف کاربردی است که این پارامتر موجود در تابلوی بازار بورس برای ما به دنبال دارد. کاربردهایی که دقت به آن ها می تواند هشدار بسیار عالی برای ما بوده و به نوعی تائید کننده ی تحلیل تکنیکال ما نیز باشد.
یکی دیگر از مواردی که می توان با استفاده از میانگین حجم ماه به تجزیه و تحلیل آن پرداخت، میزان نقد شوندگی سهم موردنظر است. البته برای تعیین میزان نقد شوندگی پارامترهای دیگری هم دخیل هستند، اما یکی از مهم ترین آن ها همین حجم معاملات آن در روزهای گذشته است. برای مثال تصور کنید که شما قصد خرید یک میلیون سهم از نمادی را دارید که میانگین حجم معاملاتی آن ۵۰۰ هزار سهم در روز است. درواقع در شرایط عادی بازار شما اصلاً امکان خرید یا فروش این میزان سهم را در یک روز معاملاتی نخواهید داشت. در نتیجه میزان نقد شوندگی این سهم برای شما ناکافی است. حال همین فرضیه را برای سهامی در نظر بگیرید که میانگین حجمی ماهی برابر با ۱۰۰ میلیون سهم داشته باشد. شما به راحتی در هرروز کاری می توانید مقدار سهم موردنظر خود را خریداری نموده و یا آن را به فروش برسانید. نقد شوندگی هم ازجمله معیارهایی است که حتماً در انتخاب یک سهم باید دقت زیادی به آن داشته باشید.
EPS و P/E
یکی از اطلاعات مهم در تابلو بورس، سود هر سهم شرکت (EPS) و نسبت قیمت به درآمد (P/E) برای هر سهم است. درواقع یکی از انواع صورت های مالی شرکت ها، صورت سود و زیان است که نشان دهنده عملکرد یک شرکت در طی یک دوره زمانی است که محصول نهایی آن سود یا زیان است. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم به دست خواهد آمد. چنانچه EPS در تابلوی معاملات سهام، منفی باشد نشان دهنده زیان ده بودن شرکت است.
P/Eاز تقسیم قیمت جاری سهم بر سود هر سهم به دست می آید. این نسبت به عنوان ابزار دست تحلیل گران بوده که تلاش می کنند با تخمین دقیق آن بتوانند ارزش ذاتی یک شرکت را به دست آورند. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps سودی که برای سال جاری پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰0 اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند.
