شناخت و به کار گیری روش های مراقبت از هر وسیله ای کمک می کند که آن وسیله طول عمر بیشتری داشته باشد. فرش از جمله وسایل اساسی در دکوراسیون منازل هر ایرانی است. تمیزی و نگهداری از فرش تاثیر زیادی در زیبایی و طراوت خانه دارد. از طرفی فرش از جمله وسایل گران قیمت و با اهمیت در دکوراسیون منازل است. پس دانستن روش های مراقبت و تمیز نگه داشتن فرش برای همه ما واجب است.
ساییدن فرش
قرار گرفتن قالی در زیر در، ساییده شدن آن را به همراه دارد. اگر به دلیل کم بودن فضا در خانه مجبور هستید قسمتی از فرش را در زیر در قرار دهید، در را طوری تنظیم کنید که هنگام چرخش تماسی با فرش پیدا نکند. علاوه بر آن هر چند وقت یک بار فرش را جابجا و سر و ته کنید تا همه قسمت های آن به یک اندازه پا بخورد و فقط بعضی از قسمت ها در معرض سایش قرار نگیرد.
جارو زدن فرش
استفاده از جاروهایی با برس های دوار پیشنهاد خوبی می تواند باشد که پرز های فرش را بهم می زند و بر طرف ساختن ذرات و ... را آسان تر می کند. فرش هایی با ساختار پر پرز و متراکم مخصوصاً انواع پشمی آن ممکن است در برابر برس زدن حساس باشند و پرز پرز شوند.
برای چنین ساختارهایی، استفاده از جاروهای مکنده (جارو برقی ) و یا دستگا هایی که برس های آن ها قابل تنظیم است و پرزهایی فرش را به هم می زند، پیشنهاد می شود. جاروهایی که برس دارند را می توان قبل از استفاده مداوم بر روی قسمت که پرز ها و بافتهای زیاد و متراکمی دارد امتحان کنید.
هنگام جارو زدن گهگاهی مسیر را عوض نمائید یعنی از جهات مختلف جارو بزنید تا پرز و بافت فرش حالت خود را از دست ندهد و از پرز پرز شدن زیادی بکاهید.
فرش را بطور منظم و دقیق جارو بزنید مخصوصاً قسمتهایی که رفت و آمد بیشتری صورت می گیرد. راه رفتن بر روی فرشهای کثیف به کثیفی و لکه ها اجازه می دهد تا به قسمتهای پایین پرز ها وارد شوند که برطرف سازی آنها مشکل تر است و این امر می تواند به بافت فرش صدمه بزند. جارو زدن مداوم این ذرات را قبل از این که مشکلی بوجود بیاورد از بین می برد.برای مسیرهای پر رفت و آمد در هفته سه یا چهار بار و برای مسیرهای کم رفت و آمد در هفته دوبار جارو کردن توصیه می گردد.
شست و شوی فرش
تابستان که رو به پایان می رود، بسیاری از خانم های خانه دار، فرش ها را می شویند. البته اگر قصد شستن فرش ها را دارید، بهتر است آنها را به شرکت های معتبر قالیشویی بسپارید. به دلیل اینکه در این شرکت ها، ابتدا گرد و خاک فرش را می زدایند و سپس فرآیند شست و شو را ادامه می دهند . شما اگر بخواهید فرش ها را در خانه بشویید، این امکان را نخواهید داشت و گرد و غبار در بین پرزهای فرش باقی می ماند. تمیز کردن فرش ها در خانه با استفاده از شامپوی مخصوص فرش نیز ممکن می شود.
نکاتی برای خشک کردن فرش
فرش های شسته شده را هیچ وقت آویزان نکنید. پهن کردن فرش ها در زیر نورتند و سوزنده آفتاب نیز آسیب هایی جدی به بافت و الیاف آن وارد می کند.
اگر شستن فرش ها، جزو برنامه های فصلی شماست، داربست های چهارپایه ای شکل مخصوصی تهیه کنید تا بتوانید فرش ها را روی پشت بام یا در حیاط و نور ملایم آفتاب پهن کنید. با این روش، هوا در اطراف فرش به طور کامل جریان پیدا می کند و به خوبی خشک می شود.
اگر تنها بخشی از فرش شما خیس شده است، برای خشک کردن آن از یک اسفنج، حوله یا پارچه پنبه ای استفاده کنید و با آن آب را جمع کنید و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم قرار دهید یا به وسیله حرارت ملایم سشوار دستی از پشت و روی فرش خشک کنید.
برای خشک کردن فرش، به هیچ وجه از حرارت مستقیم وسایل حرارتی مانند بخاری، شومینه و رادیاتور استفاده نکنید چون به فرش صدمه می رساند.
استفاده از شامپو فرش
اگر فرش شما زیاد آلوده نیست و یا جایی برای شستن آن ندارید می توانید آن را با شامپو فرش تمیز و درخشان کنید . کافی است در یک ظرف آب ولرم مقداری از شامپو فرش را ریخته وبایک تکه ابر روی فرش بکشید. با این کار لکه های شمع نیز از روی سطح فرش پاک خواهد شد و شما یک فرش تمیز خواهید داشت. کشیدن شامپو فرش برای فرش های نرم و فرش های دستی که شستشوی زیاد باعث از بین رفتن آن ها می شود نیز مناسب است.
فرش را هرگز تا نکنید!
اگر قصد جمع کردن فرش را دارید، هرگز آن را تا نکنید. بهترین روش در جمع کردن فرش، لول کردن آن است تا بافت آن نشکند و تار و پودش صدمه نخورد. این نکته مهم، در موارد نگهداری از فرش دستباف و ماشینی که تراکم بالایی دارند، مشترک است.
لکه ها را با چاقو نتراشید!
بدون شک اگر مایعات روی فرش بریزد، باید سریع خشک شده تا از پوسیدگی آن جلوگیری شود. وقتی لکه ای روی فرش ایجاد می شود که به سادگی از بین نمی رود، هرگز با چاقو به جان فرش نیفتید و با حذف بافت آن، در صدد از بین بردن لکه نباشید. حذف هر نوع لکه بر اساس مواد آن، اصولی دارد که می توانید بعد از تحقیق، روش رفع آن را پیدا کنید یا فرش را برای لکه زدایی به قالیشویی های معتبر بسپارید.
رشد باکتری در سطح فرش
رطوبت یکی از عواملی است که علاوه بر پوسیدگی می تواند سبب رشد باکتری شود. همچنین اگر هوا در سطح فرش جریان نداشته باشد، احتمال رشد کپک بالا می رود. بنابراین جلوگیری از رطوبت و برقراری جریان هوا در اتاق می تواند امری مهم در نگهداری از فرش محسوب شود. بهتر است که فرش روی سطح موکت و مواد پلاستیکی پهن نشود. زیرا در این حالت، حشرات فرصت خوبی برای رشد پیدا خواهند کرد. تابش به اندازه نور خورشید، می تواند به سلامت فرش و جلوگیری از کپک و رشد حشرات کمک کند، اما فراموش نکنید تابش بیش از حد خورشید، سبب رنگ پریدگی فرش خواهد شد.
شرایط پهن کردن فرش
- سطحی که فرش بر روی آن گسترده می شود بايد صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد.
- فرش بر روی سطح گچی يا خاکی يا آهکی نبايد گسترده شود.
- بهتر است فرش روی موکت يا لاستيک و يا فرش ديگری پهن نگردد.
- از گذاردن گلدان و يا درختچه بر روی فرش يا کنار آن خودداری کنيد. اغلب پوسيدگی فرشها ناشی از آبهای اضافی پای گلدان ها می باشد.
- در نقاطی که آب و هوای آن گرم و مرطوب می باشد بهتر است از فرشهای تمام پشم استفاده شود. چرا که اين فرش ها رطوبت کمی جذب می کنند.
- فرش هايی که مورد استفاده قرار می گيرند بايد قبل از فرسوده و نخ نما شدن مرمت شوند.
- از گذاردن مستقيم نوک تيز پايه صندلي، مبل و يا ميز بر روی فرش خودداری کنيد. در اين موارد از زير پايه های چوبی و يا پلاستيکی ساخته شده استفاده کنيد
- از تابش نور مستقيم آفتاب بر روی فرش جلوگيری کنيد.
- برای يکنواخت ماندن سطوح فرش بهتر است هر شش ماه يک بار فرش سروته شود.
- در محل های پر رفت و آمد بهتر است برای از بین نرفتن ریشه ها، دور ریشه ها لفاف دوخته شود.
- چرخاندن فرش: اگر فرش شما در محیط پر رفت و آمد ویا در محلی که میزان رفت و آمد در کل مساحت فرش یکسان نمیباشد پهن شده است، سالی یکبار فرش را 180 درجه بچرخانید. با اینکار در طول زمان کل فرش بصورت یکسان ساییده میشود و همواره ظاهر فرش زیبا دیده خواهد شد.
- چنانچه فرش در محل های دربسته و متروک قرار دارد لازم است هر یک ماه یکبار درب ها باز و فرش ها هوا داده شده و از نظر رطوبت یا بید خوردگی مورد توجه قرار گیرد.
- فرش های ابریشمی را نباید به دیوار گچی به صورتی آویخت که دیوار با پشت فرش مماس یا چسبیده باشد.
- فرش هایی که کناره های آن لوله می شود باید چرم دوزی شده تا صاف روی زمین قرار گیرد. در خصوص فرش هایی که نیاز به چرم دوزی ندارند ضخامت چرم در پشت فرش باعث برآمدگی و زودتر سائیده شدن آن محل از دیگر نقاط فرش خواهد شد.
- استفاده از صندلی های چرخ دار بر روی فرش باعث فرسایش آن می شود.
محافظت فرش از حشرات و جانوران موذی
اگر قالی را در زیرزمین یا انباری می گذارید، مطمئن باشید که موش در آنجا نباشد. وجود حشراتی چون بید به الیاف فرش آسیب می رساند. به اصطلاح قالی دچار بیدزدگی می شود. برخی حشرات از الیاف پشمی فرش تغذیه می کنند. بید، سوسک سیاه فرش و موریانه از مهمترین آفات فرش می باشند. نفتالین باعث می شود تا فرش از بیدزگی و آسیب حشرات محافظت شود.
نور خورشید بر روی فرش چه تاثیری دارد؟
