همگان می دانند که بارداری دوران بسیار حساسی است. مادر باردار باید در تمامی شرایط و موقعیت ها مراقب سلامتی خود و جنینش باشد و قبل از اقدام به هر کاری تمامی جوانب را در نظر بگیرد. یکی از موارد مهم و سوال برانگیز نحوه صحیح مسافرت کردن در طی بارداری است. در ادامه به باید ها و نباید های مسافرت در دوران بارداری و اینکه آیا این نوع سفر ها در دوران بارداری ایمن و بی خطر است یا نه پرداخته شده است.
مسافرت در سه ماهه اول بارداری
آیا مسافرت در سه ماه اول بارداری خطرناک است؟ این سوالی ست که اکثر بانوان می پرسند. باید بدانید که بسیاری از کارشناس سفر کردن در سه ماهه اول بارداری را توصیه نمی کنند در این زمان خطر سقط جنین بالا بوده و تکان های شدید می تواند منجر به سقط شود. بنابراین در این زمان بهتر است به سفرهای تفریحی نروید و در صورتی که سفری ضروری در پیش دارید قبل از سفر حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مسافرت در هفته ۳۶ بارداری
مسافرت از هفته ۳۶ بارداری نیز توصیه نمی شود. به گفته کارشناسان و متخصصان این حوزه، از هفته ۳۶ بارداری هر لحظه احتمال زایمان وجود دارد و سفر کردن در این ایام می تواند منجر به زایمان زودرس شود. از این ایام به بعد تنها ۴ تا ۶ هفته به زمان زایمان باقی می ماند در این زمان هر لحظه ممکن است درد زایمان شروع شود و در چنین شرایطی اگر در قطار، هواپیما، وسیله نقلیه عمومی و یا حتی اتومبیل شخصی خود باشید قطعا برای یافتن مرکز درمانی یا بیمارستان مناسب دچار مشکل خواهید شد که خود از دیگر مشکلات سفر در دوران بارداری است.
بهترین زمان برای سفر در حاملگی
سفر کردن در سه ماهه اول بارداری (هفته های ۱۴ تا ۲۸ بارداری) خطر سقط جنین را به دنبال دارد و سفر کردن در سه ماه پایانی بارداری احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهد و در این زمان نیز توصیه به سفر نمی شود. اما می توان گفت بهترین زمان برای سفر در بارداری سه ماهه دوم حاملگی است.
احتیاط شرط عقل است
توصیه های معقول درمورد سفر در دوران بارداری، در هر زمان و با هر وسیله ای، این است که:
- حتما از بیمهٔ مسافرتی استفاده کنید. در دوران بارداری اصلا نمی توانید پیش بینی کنید که چه پیش می آید؛ بنابراین، بهتر است مجهز باشید و بیمه ای را انتخاب کنید که در شرایط کنسل شدن سفر هم بتواند خسارتتان را جبران کند.
- قبل از سفر، حتما وقت ملاقاتی با پزشکتان بگیرید و نظر او را درمورد سفر بپرسید.
- حتما در هنگام سفر، پروندهٔ پزشکی و نمونهٔ تمامی نتیجه آزمایش های سونوگرافی خود را به همراه داشته باشید. در ضمن مکمل های غذایی، ویتامین ها و دیگر داروهای موردنیازتان را حتما در کیف دستی و کنار خودتان نگه دارید.
- شماره تلفن پزشکتان را حتما در موبایلتان ذخیره کنید.
- شماره تلفن و آدرس متخصص زنان و زایمان در شهر مقصد را همراه داشته باشید.
مسافرت در بارداری با هواپیما
بهترین زمان برای سفر با هواپیما در دوران حاملگی هفتۀ چهاردهم تا بیست و هشتم است. برای این که در طول مسافرت با هواپیما احساس راحتی کنید بهتر است یک صندلی اضافی برای دراز کردن پا و جای پای بیشتر رزرو کنید. تورم پاها یکی از اثرات دوران بارداری است که نشستن به مدت طولانی آن را تشدید میکند. اما نگران نباشید برای هر مسئله ای راه حلی وجود دارد. برای پیشگیری از تورم پاها در هنگام مسافرت در بارداری با هواپیما به شما پیشنهاد می کنیم که کفش هایتان را در آورده و پای خود را در صورت امکان بر روی صندلی مقابل یا کناری خود (در صورت رزرو) دراز کنید.
موضوع دیگر احتمال تشکیل لخته های خون برای خانم های باردار است که هنگام سفر با هواپیما پزشکان توصیه می کنند برای جلوگیری از ترومبوز (تشکیل لخته های خون) بهتر است خانم باردار با قدم زدن در راهرو در هر یک ساعت و انجام چند حرکت کششی ساده در طول پرواز از این اتفاق پیشگیری کند. در مورد باید ها و نبایدهای خوراکی در مسافرت در بارداری با هواپیما همین قدر به شما بگوییم که نوشیدن آب به شدت به شما توصیه می شود. چون خشکی و افزایش فشار هوا در هواپیما ممکن است قدری شما را اذیت کند. در مقابل نوشیدن مایعات کافئین دار مثل قهوه، نسکافه و چای به هیچ وجه برایتان خوب نیست. شاید بپرسید چرا؟ زیرا قهوه و مایعات کافئین دار آب بدن شما را کاهش می دهد و با احتمال بروز سردرد و حال تهوع سفر را برایتان با مشکل رو به رو می کند. یک نکته مهم دیگر؛ با توجه به این که خوراکی های آماده در هواپیما ارزش غذایی ندارند در مسافرت در بارداری با هواپیما بهتر است همراه خود خشکبار و خوراکی های مغذی داشته باشید.
مسافرت در بارداری با قطار
سفر با قطار در بارداری برای خانم هایی که از سلامت عمومی خود و جنینشان مطمئن اند بی خطر است. اگر شرایط خاصی مثل فشار خون بالا، دیابت، سابقۀ سقط جنین یا هر مسئله دیگری دارید که فکر می کنید ممکن است در طول سفر با قطار شما را تهدید کند، حتماً با پزشک و یا مامای خود در این رابطه مشورت کنید. در مقایسه با سفر با ماشین یا اتوبوس، سفر با قطار برای مسافرت در بارداری راحتی های زیادی را برای مادر به همراه خواهد داشت. مثلاً شما به آسانی می توانید به محض خستگی یا تورم پاها در راهرو ها قدم بزنید یا حتی دراز بکشید. برای احساس امنیت و راحتی بیشتر، در سفر با قطار بهتر است یک نفر همراه با خود داشته باشید. چون حمل چمدان و کیف ها تا رسیدن به قطار و در راهروها به تنهایی می تواند برایتان کمی سخت باشد. در غیر این صورت بهتر است تا حد امکان چمدان خود را سبک کنید. شاید در حالت عادی تکان خوردن قطار بر روی ریل مشکلی نداشته باشد اما برای مسافرت در بارداری با قطار قضیه فرق می کند. توصیۀ ما به شما این است که در این دوران حساس از قطارهای درجه یک استفاده کنید. زیرا تکان خوردن های مکرر قطار و حرکت بر روی ریل می تواند برای سلامتی جنین تا حدی خطرناک باشد. رفت و آمد به سرویس های بهداشتی یکی دیگر از مسائلی است که خانم های باردار در هنگام مسافرت در قطار باید به آن دقت کنند. تا جایی که ممکن است واگن خود را نزدیک سرویس های بهداشتی رزرو کنید چون در صورت دور بودن، راه رفتن طولانی برای رسیدن به سرویس بهداشتی در هنگام حرکت قطار برایتان مشکل ساز می شود. از دیگر نکاتی که هنگام سفر با قطار باید به آن دقت کنید به موقع رسیدن در ایستگاه قطار است. ما به شما توصیه می کنیم یک ربع یا حتی نیم ساعت زودتر از زمان رسیدن قطار در ایستگاه حاضر باشید چون خودتان خوب می دانید، عجله و دویدن برای جا نماندن از قطار جدای از استرس زا بودن، چه قدر می تواند برای یک خانم باردار خطرناک باشد.
سفر جاده ای در دوران بارداری
خیلی از خطرها و قوانین مربوط به سفر هوایی، درمورد سفر جاده ای نیز صدق می کند. مهم ترین مشکل برای سفر در دوران بارداری، لخته شدن خون است. اگر می خواهید با خودرو مسافتی طولانی را طی کنید، حتما هر چند ساعت یک بار پیاده شوید و راه بروید. اگر اختلال لخته شدن خون دارید، شاید مجبور باشید جوراب های مخصوص بپوشید تا خطر لخته شدن کم شود. ورزش ساق پا هم برای بهبود گردش خون مفید است. برای این کار کافی است کف پاهایتان را بالا ببرید و مچتان را بچرخانید. بستن کمربند ایمنی در سفر جاده ای و البته سفر هوایی بیش از اندازه اهمیت دارد. قسمت بالای کمربند را بالای شکم قرار دهید (به شکلی که از بین سینه هایتان رد شود) و قسمت پایینی را در قسمت بالای ران ببندید (به شکلی که از روی استخوان کفلتان رد شود). در تمام طول سفر، کمربند را بسته نگه دارید.
سفر دریایی در دوران بارداری
شاید سفر دریایی در دوران بارداری به نظر خیلی آرامش بخش برسد؛ اما اگر تاکنون با کشتی سفر نکرده اید، دوران بارداری اصلا زمان مناسبی برای امتحان کردن آن نیست. چرا؟ به این دلیل که زنان باردار معمولا حالت تهوع دارند و سوار کشتی شدن احتمالا حالشان را بدتر می کند. معمولا در دوران بارداری برای کنترل حالت تهوع دارو تجویز میشود، علاوه بر این، معمولا گزارش هایی از ویروس های معده ای وجود دارند که در کشتی گسترش پیدا می کنند. این ویروس ها می توانند خیلی خطرناک باشند، چون می توانند سلامتی جنین تان را تهدید کنند. کم آبی و ازدست دادن تعادل الکترولیت می تواند باعث زایمان زودرس شود؛ پس به مقدار زیاد مایعات بنوشید، به خصوص اگر حالت تهوع یا بیرون روی دارید. بعضی از داروهای ضد اسهال در دوران بارداری بی خطر هستند. حتما قبل از سفر با پزشکتان مشورت کنید.
چند نکته مهم برای سفر در دوران بارداری
علاوه بر نحوه سفر در دوران بارداری، اینکه کجا می روید و در چه زمانی از بارداری قصد سفر دارید، مهم است. دوران پایانی بارداری زمان مناسبی برای رفتن به سفرهای طولانی نیست؛ زیرا هرقدر به پایان بارداری نزدیک تر باشید احتمال زایمان بیشتر است و شاید مجبور شوید در مکانی نامناسب زایمان کنید. مهم نیست با چه وسیله ای سفر می کنید؛ مهم این است که همهٔ نکات ذکرشده در بالا را رعایت کنید و تمامی داروها، ویتامین ها و مقادیر زیادی آب و خوراکی های مفید به همراه داشته باشید. البته رعایت تمامی این موارد، به مقصد سفرتان هم بستگی دارد. اگر به شهری سفر می کنید که امکانات لازم را دارد، شاید لازم نباشد تا این حد مجهز باشید؛ اما درصورتی که به روستا یا مکان های ناشناس سفر می کنید، حتما باید از همه نظر مجهز باشید. سعی کنید تاحدامکان در رستوران های بین راهی غذا نخورید. حتما از آب معدنی و آب میوه های صنعتی استفاده کنید و شیر پاستوریزه بنوشید. سعی کنید تاحدامکان از خوردن میوه ها و سبزی های خام بپرهیزید (مگر اینکه پوست کنده باشند). همچنین حتما از کامل پخته شدن گوشت، مرغ و ماهی مطمئن شوید.