شروع خوب یک پایان نامه، یافتن یک سوال خوب برای تحقیق کردن است. البته این را خیلی از دانشجویان می دانند اما اغلب حتی تا روز دفاع پایان نامه دقیقا نمی دانند سوال آنها چیست و چه مسئله ای باید حل می شد. به همین جهت باید نگارش پایان نامه را به صورت برنامه ریزی شده پیش ببرید تا تسلط و مهارت کافی برای ارائه هر بخش را داشته باشید. پایان نامه ساختار مشخصی دارد و نباید خارج از این چهارچوب پایان نامه نویسی انجام دهید. گام به گام با ما همراه شوید تا هر آنچه برای ارائه پایان نامه ضروری می باشد را به شما معرفی کنیم.
آموزش مراحل نوشتن پایان نامه
انتخاب موضوع
گام اول در نوشتن پایان نامه انتخاب موضوع است. اینکه بتوانید موضوعی انتخاب کنید که مورد نیاز جامعه باشد و موضوع شما در روند اضافه کردن دانشی نو به جامعه علمی باشد در ارزش و اعتبار تحقیق و به طبع آن پایان نامه شما موثر خواهد بود. برای اینکه موضوع مورد نظر را انتخاب کنید نیاز به تحقیقات میدانی و جمع آوری منابع و مآخذ دارید. شما برای به کار گیری هر روش و تحلیلی باید توضیح علمی داشته باشید و به منبعی علمی معتبری استناد کنید. علاوه بر آن موضوعی که انتخاب می کنید باید نو باشد و نباید تکرار نتیجه های تحقیق های قبلی باشد.
ساختار کلی پایان نامه :
پس از انتخاب موضوع پایان نامه باید به آماده سازی بخش های مختلف آن بپردازید. ساختار کلی پایان نامه بدین شکل است:
- صفحات آغازین ( جلد ، صفحه بسم الله الرحمن الرحیم، صفحه عنوان، صورت جلسه دفاع از پایان نامه، تعهدنامه، چکیده، فهرست)
- فصول پایان نامه
- منابع و مراجع
- ضمیمه ها و پیوست ها
- صفحات پایانی
و اما مراحل شروع کار بعد از انتخاب عنوان باید به تتیب زیر باشد:
طرح پرسش برای پایان نامه
همانطور که گفتیم هر پایان نامه برای شروع نیاز به یک سوال دارد که در ذهن دانشجو ایجاد شود و در پی پاسخ به سوال دانشجو پایان نامه را گرد آوری نماید. در پایان نامه ی خود، لازم است با اعتقاد راسخ و شفافیت و به صورت مکتوب پاسخ دهید و آن را تقدیم کنید تا بتوانید تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد به پایان رسانید.
اطمینان حاصل کنید که پرسش پژوهشی شما و پاسخ هایتان به آن پرسش، محتوایی اصیل را به تحقیق های موجود بیافزاید. یک پرسش سنجیده، هم چنین باعث خواهد شد که تحقیق متمرکز، سازمان یافته و جالب باقی بماند.
شروع به انجام تحقیق
روشن است که برای پاسخگویی به سوال مطرح شده باید تحقیقاتی را انجام دهید و برای انجام تحقیقات ممکن است نیاز به محیط آزمایشگاه و برخی ابزار ها داشته باشید باید همه آنها از طرف دانشگاه در اختیار شما قرار گیرند تا تحقیقات خود را با هدف پاسخگویی به سوال و دست یافتن به نتایج موثر آغاز کنید.
انتخاب همراه و استاد راهنما
روشن است که در طول تحقیق احتیاج به همراه و استاد راهنما خواهید داشت که بهترین الگوی شما می باشند. باید استاد راهنما از دانشگاه و محل تحصیل خود انتخاب کنید و همپنین دوستان و افراد کار بلدی که می توانند شما را راهنمایی کنند انتخاب کنید تا بتوانید در این مسیر موفق باشید. انتخاب هم مسیر گام مهمی است سعی کنید افرادی را انتخاب کنید که سابقه انجام کار تحقیقی بسیاری داشته باشند.
انتخاب منابع معتبر برای تحقیق
منابع تحقیق به دو دسته تقسیم می شوند منابع اولیه و منابع ثانویه.
منابع اولیه، منابعی هستند که توسط فردی نگاشته شده اند که خالق ایده، داستان، نظریه، آزمایش و غیره بوده است. آن ها مبانی واقعی و مهمی هستند و درصورتی که مشغول نوشتن یک تز تحلیلی باشید، در تز کارشناسی ارشد خود از آن ها استفاده می کنید.
منابع ثانویه، منابعی هستند که راجع و پیرامونِ منابع اولیه نگاشته شده اند. لازم است که این منابع در تز کارشناسی ارشد شما گنجانده شوند، چراکه باید نشان دهید که درک عمیقی از محیط موضوع موردنظرتان دارید و آنچه را دانشمندان برجسته در خصوص سوژه ی پژوهشتان گفته اند، درک کرده اید.
انتخاب روش صحیح رفرنس نویسی
برای هر رشته نحوه رفرنس نویسی منحصر به فردی وجود دارد که دانشجو می بایست قبل از شروع به تحقیق با نحوه رفرنس نویسی آشنا شود و مناسب ترین شیوه رفرنس نویسی را انتخاب کند.
- از روش رفرنس دهی ارجاع درون-متنی که مناسب رشته تان است استفاده کنید. رایج ترین آن ها عبارتند از MLA ، APA و شیکاگو.
- نام هر پژوهش مرتبطی را که در خلال متنتان استفاده کرده اید، در متن پایان نامه یا به صورت پانویس ذکر کنید.
- از نرم افزارهای مدیریت رفرنس نویسی نظیر اِندنوت، مندِلی یا زوتِرو استفاده کنید. این نرم افزارها به شما امکان می دهند که رفرنس ها را درون برنامه ی واژه پردازتان وارد و جابجا نمایید و به طور خودکار کارهای پژوهشیِ ارجاع شده یا صفحه ی رفرنس را برایتان تکمیل می کند.
شروع نگارش بخش های اصلی
بخش های اصلی تحقیق را که در بخش فوق معرفی کردیم باید تحقیقات انجام ده را در قالب این بخش ها معرفی نمایید. هر بخش از پایان نامه ساختار و تعداد کلمات خاصی دارد که باید با در نظر گرفتن این قوانین نگارش هر بخش را پیش ببرید.
مطالعه پایان نامه و رفع ایرادات
بعد از اینکه نگارش بخش های پایان نامه به اتمام رسید حتما باید در اولین فرصت آنرا مطالعه نمایید تا ایرادات احتمالی که به چشمتان می خورد را رفع نمایید. برای اطمینان بیشتر بهتر است از افراد متخصص و با سابقه و دوستن هم رشته خود بخواهسد که پایان نامه را مطالعه کنند یقینا آنها بهتر متوجه ایرادات موجود در پایان نامه خواهند شد. بنابر این حتما سعی کنید از همه افرادی که می توانید بخواهید تا پایان نامه را مطالعه کنند.
آماده شدن برای جلسه دفاع
می دانید که همه این تحقیق را باید در یک جلسه نیم ساعته در حصور اساتید و داروان ارائه کنید و برای ارائه پایان نامه نیاز به آماده کردن پاورپوینت دارید. سعی کنید قبل از روز جلسه پاور پوینتی را که آماده کرده اید برای دوستان هم رشته خود ارائه کنید و سعی کنید خود را در جلسه تصور کنید و زمان را مدیریت نمایید. باید در این فرصت کم بخش های اصلی پایان نامه را به داوران معرفی کنید به صورتی که ایراد و سوالی برای آنها پیش نیاید همچنین خود را آماده پاسخگویی به سوالات احتمالی که از طرف داوران پرسیده خواهد شد باشید. داوران حاضر در جلسه یقینا برای کسب اطمینان از میزان تسلط شما سوالاتی را طرح خواهند کرد که باید بدون استرس آماده پاسخوگی به سوالات مطرح شده باشید.
پایان نامه چند فصل دارد؟
