به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از برنا، مهرماه ۱۳۶۷ بود که انتشارات وایکینگ انگلستان -زیرمجموعه ی انتشارات پنگوئن- کتاب جدیدی به نام «آیات شیطانی» را به قلم سلمان رشدی منتشر کرد؛ کتابی پانصد و چهل و چند صفحه ای که در قالب داستان های خیالی به شخصیت پیامبر گرامی اسلام، سایر پیامبران الهی و مقدسات اسلامی توهین کرده بود. موج سنگین تبلیغاتی رسانه های آمریکایی و غربی از سویی و ترجمه ی سریع و توزیع گسترده پیش بینی رهبر انقلاب از عاقبت سلمان رشدی ی آن به زبان های مختلف از سوی دیگر باعث شهرت آن کتاب شد. همین مسئله باعث عکس العمل های متعددی در جهان اسلام گردید که مهمترین آنها صدور حکم ارتداد نویسنده ی کتاب از سوی امام خمینی رحمة الله علیه بود.
غیرتِ مقدس
پیروزی انقلاب اسلامی و گفتمان متفاوت و جذاب آن که نشانه های عینی خود را نیز در عرصه های مختلف در دهه ی اول انقلاب ثابت می کرد، جمهوری اسلامی را به الگویی الهام بخش برای ملت های مسلمان منطقه و مستضعفین جهان تبدیل کرده بود. اعلام حمایت صریح از آرمان رهایی فلسطین و سیاست کلان نابودی اسرائیل، حمایت از مسلمانان مجاهد ضد شوروی در افغانستان، حمایت صریح از جنبش های رهایی بخش ضد استکباری و ضد استعماری در سراسر جهان و مقاومت در برابر صدام و حامیان شرقی و غربی اش در دفاع مقدس هشت ساله، باعث گرایش ملت ها و مردم جهان به سمت اسلامِ نابی شده بود که امام خمینی رحمةالله علیه پرچمدار آن بود. موج این گرایش تا کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز گسترش معناداری پیدا کرده بود. در این فضای کلی در عرصه ی بین المللی بود که تبلیغ و انتشار و ترجمه ی گسترده ی کتاب آیات شیطانی در سراسر جهان به کمک شبکه ی مالی و تبلیغاتی استعمار، به عنوان خدعه ی جدید نظام سلطه قرار بود چهره ی درخشان اسلام را هدف قرار دهد. دوپینگ رسانه ای - تبلیغاتی اروپایی ها -از جمله انتخاب این کتاب به عنوان بهترین کتاب سال انگلستان- باعث شهرت سریع و بسیار غیرطبیعی «آیات شیطانی» شده بود. به همین خاطر بود که وقتی خبر تجدید چاپ گسترده ی آن در کشورهای مختلف پخش شد واکنش های بسیاری را برانگیخت. مردم برخی کشورهای اسلامی از جمله پاکستان و همچنین مسلمانان هندوستان و بنگلادش چند ماه بود که مشغول اعتراضات گسترده علیه این کتاب موهن بودند. به دنبال انتشار این کتاب برای اولین بار دو تن از نمایندگان مسلمان پارلمان هند به پارلمان و دادگاه های این کشور شکایت می کنند که این اقدام منجر به ممنوعیت چاپ این کتاب در سراسر هندوستان می شود. به دنبال آن در کشورهای مختلف جهان تظاهرات و اعتراضاتی علیه انتشار این کتاب موهن به راه می افتد.
آیت الله خامنه ای در دیدار با مسئولان وزارت خارجه با اشاره به ماجرای سلمان رشدی: «اصولى را که جمهورى اسلامى با آنها معروف شده، با سربلندى نگه دارید، نه با خجالت... بنده، همان وقت ها سفرى به یکى دو کشور اروپایى داشتم؛ قرص و محکم ایستادم و گفتم: «امام تیرى شلیک کرده اند و این تیر همین طور مى رود. خوب هم هدف گیرى کرده اند و تا به هدف نخورد، نمى افتد.» معتقدم این تیر، روزى به هدف خواهد خورد. ۷۱/۵/۱۹
از سوی دیگر سلمان رشدی در مصاحبه ای که از رادیو رسمی هند پخش می شود، به رأی دادگاه و واکنش «مشتی مسلمان متعصب بنیادگرا» اعتراض کرده و خواستار رفع توقیف از کتابش می شود. در پاسخ به این درخواست، انجمن بین المللی قلم همراه با چند نویسنده ی آمریکایی دیگر و اتحادیه ی ناشران و کتاب فروشان هند مخالفت خود را با حکم توقیف کتاب ابراز می کنند. اما موج جدید اعتراضات از ۱۹ بهمن ماه ۱۳۶۷ با صدور بیانیه ای از جانب ۳۵ تن از علمای اسلام آباد و راولپندی پاکستان آغاز می شود. در این بیانیه از اهالی اسلام آباد و راولپندی خواسته شده بود تا در راهپیمایی اعتراض آمیز روز یکشنبه ۲۳ بهمن ماه در برابر مرکز فرهنگی آمریکا شرکت کنند. در این تجمع طی یک اتفاق بی سابقه ۵ نفر از معترضین توسط پلیس کشته و حدود ۶۰ نفر نیز زخمی می شوند.
حکمِ امام و معادله ای که برعکس شد
پس از پذیرش قطعنامه ی ۵۹۸ و پایان جنگ، فعالیت های دیپلماتیک ایران برای ارتباط با کشورهای مختلف شدت گرفته بود. ۱۹ آبان ماه ۱۳۶۷ اعلامیه ی برقراری مجدد روابط دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در وین منتشر شده بود و اروپایی ها و خصوصاً انگلستان تصور می کردند ایران به خاطر بهبود روابط با انگلستان، اعتراض شدیدی علیه انتشار کتاب آیات شیطانی نخواهد کرد. اما واقعه ی کشتار مسلمانان معترض توسط پلیس پاکستان باعث طرح بیش از پیش این موضوع در ایران می شود. سه شنبه ۲۵ بهمن ماه فتوایی از امام خمینی رحمةالله علیه درباره ی ارتداد سلمان رشدی و واجب القتل بودن او منتشر می شود:
بسمه تعالی
إنا لله و إنا الیه راجعون
به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می باشند. از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاءاللّه . ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
روح الله الموسوی الخمینی
حجت الاسلام انصاری از اعضای دفتر حضرت امام می گوید: «وقتی که مسئله ی کتاب سلمان رشدی به امام رسید؛ بنده خدمت ایشان رسیدم و گفتم آقا این اهانت اتفاق افتاد و شما چه تصمیمی دارید؟ امام فرمودند که من همین الان می خواستم به شما بگویم که بروید به دولت بگویید که فردا عزای عمومی اعلام کنند. و هنوز من واسطه ی پیام به دولت بودم که یک مرتبه دیدم که اعلامیه ی امام صادر شد و حکم اعدام سلمان رشدی را با قاطعیت دادند.»
مسئله ی تبلیغ پُرحجم کتاب موهن در رسانه های استکباری، مدتی بود که اذهان را به خود مشغول کرده بود و همچنین بالاگرفتن اعتراضات مسلمانان هند، پاکستان و انگلستان برخی شخصیت های انقلابی از جمله آیت الله خامنه ای را نسبت به موضوع حساس کرده بود. «بنده قبل از آن که این حکم از طرف امام صادر بشود، فکر مى کردم که امام که بعید است که یک چنین حکمى بدهند، تصور من این بود، فکر کردم خود من حکم ارتداد این شخص را به عنوان یک روحانى مسئول مسلمان صادر کنم، یکى دو روز قبل از این که امام این حکم را صادر کنند، تصادفاً با یکى از برادرها که الان در این جلسه هم آن برادرمان هست مشورت کردم، ایشان به یک دلیلى مخالفت کرد، گفت که اگر این کار قرار بود بشود باید قبلاً فلان مقدمه چینى مثلاً مى شد، من هم دیگر مسئله را دنبال نگرفتم که اتفاقاً فردایش یا پس فردایش بود که حکم امام صادر شد.»
پس از انتشار فتوای امام، دولت به مناسبت کشتار مسلمانان پاکستان یک روز عزای عمومی اعلام می کند. چهارشنبه ۲۶ بهمن دانشجویان تجمعی چندهزار نفره روبه روی سفارت انگلستان در تهران برگزار می کنند و در همین روز مراسم ختمی برای مسلمانان کشته شده ی پاکستانی از سوی بنیاد شهید در مسجد ارک برگزار می شود. آیت الله جوادی آملی نیز در تجمع گسترده ی مردم قم در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها می گوید: «هر کس به ساحت مقدس رسول الله اسائه ی ادب کند امام هفتم از قول پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرماید که حکمش اعدام است؛ و این یک حکم حکومتی است و نیاز به قضا ندارد و بر مسلمین و والیِ مسلمین اجرای این حکم نه تنها جایز بلکه واجب است.» در این روز تجمعات گسترده ای در سایر شهرها و شهرستان های ایران علیه توطئه ی کتاب آیات شیطانی برگزار می شود.
آیت الله خامنه ای رئیس جمهور وقت نیز طی یک مصاحبه ی رادیویی با استقبال از فتوای امام رحمةالله علیه می گویند: «این حکمى است که هر یک از فقهاى اسلام اگر بخواهند بر طبق احکام اسلامى عمل کنند همین حکم را باید بدهند؛ این فتواى قطعى است. یعنى آن کسى که یک چنین غلطى را مى کند بلاشک مهدورالدم [است] و واجب است که آن را از صحنه ى زمین از بین ببرند و اگر کسى در این کار تلاشى بکند، آن تلاش کار واجبى است که انجام داده و همین طور که ایشان فرمودند: اگر کسى کشته هم بشود شهید خواهد بود.» ایشان همچنین در پاسخ به این پرسش که براى جوانان پرشور مسلمان در گوشه و کنار دنیا براى اجراى فرمان و فتواى اخیر حضرت امام جنابعالى چه صحبتى دارید گفتند: «جوانان غیور و مؤمن سراسر اسلام بعد از فتواى امام و دستورى که دادند محتاج هیچ پیام دیگرى نیستند و همه ى ما در مقابل فرمان امام احساس وظیفه مى کنیم.»[۵] بنیاد ۱۵ خرداد نیز اعلام کرد یک میلیون دلار به عنوان جایزه ی ترور سلمان رشدی تعیین کرده است. حجت الاسلام والمسلمین حسن صانعی مسئول این بنیاد سال ها بعد در این باره گفت: «جایزه ی قتل سلمان رشدی را من مستقیماً به حضرت امام پیشنهاد دادم و امام دعا کردند.»
فتوای امام خمینی رحمةالله علیه با استقبال گسترده ی مسلمانان جهان روبه رو می شود. علامه سیدساجد نقوی رهبر شیعیان پاکستان با انتشار پیامی از مسلمانان جهان به ویژه ملت مسلمان پاکستان می خواهد هرچه سریع تر حکم امام خمینی رحمةالله علیه را اجرا کنند. علما و حوزه های علمیه ی اهل تسنن و تشیع هندوستان، پاکستان، بنگلادش و لبنان نیز از فتوای امام رحمةالله علیه استقبال کرده و آن را لازم الاجرا معرفی کردند.
با بالاگرفتن اعتراضات مردمی در سطح جهان و استقبال از حکم امام رحمةالله علیه، سلمان رشدی و مؤسسه ی ناشر کتاب های او در بیانیه ای از لغو سفر او به آمریکا خبر می دهند. دبیر اول سفارت انگلیس در پاکستان اعلام می کند انتشارات پنگوئن انگلیس که ناشر کتاب آیات شیطانی است، کلیه ی نسخه های این کتاب را از انگلستان جمع آوری کرده است. ناشر آلمانی و ناشر فرانسوی کتاب نیز اعلام کردند ترجمه ی آن را منتشر نخواهند کرد. دولت انگلستان با انتقاد از فتوای امام رحمةالله علیه به آن اعتراض می کند. همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه ی آمریکا چند روز پس از شهادت چند معترض پاکستانی مقابل مرکز فرهنگی آمریکا در پاکستان در اقدامی قابل تأمل، از سلمان رشدی حمایت می کند.
سلمان رشدی نیز در مصاحبه با رویترز فتوای آیت الله خمینی را خیلی جدی تلقی می کند. او از کلیه ی کسانی که می توانند از او حفاظت کنند درخواست کمک می کند. پلیس انگلستان اعلام می کند حفاظت از او را بر عهده می گیرد.
سه روز پس از صدور فتوای امام رحمةالله علیه، آیت الله خامنه ای در خطبه های نماز جمعه ی تهران با انتقاد شدید از وقاحت دولت انگلیس و تمجید از حکم امام می گویند: «بلاشک مسلمان ها، مسلمانانى که ما نمی شناسیمشان، مسلمان هایى که ممکن است تا آخر هم معرفى نشوند به مردم دنیا و مسلمین دنیا و به مردم ایران، کار خودشان را انجام خواهند داد؛ امروز شد امروز مى کنند، نشد فردا مى کنند، نشد سال دیگر مى کنند، نشد بعد از گذشت زمانى مى کنند، این که تمام شدنى نیست، حکم امام که تمام نمى شود. این بدبختى که خودش را در این دردسر انداخت چاره اى جز مردن ندارد. با یک میلیارد مردم مسلمان دنیا خودش را طرف کرد، خودش را با حکم نافذ امام طرف کرد، این بلاشک این اعدام انقلابى درباره اش انجام مى گیرد. بله، ممکن است که توبه کند، کتاب بنویسد، غلط کردم بگوید، از مسلمان هاى دنیا، از امام امت عذرخواهى کند، بگوید اشتباه کردم، کتاب مال من نیست، که البته در این صورت ممکن است مردم گناه او را ببخشند. اما در آن صورت آمریکائی ها خودشان او را مى کشند؛ اجازه نمى دهند که یک چنین آدمى دیگر زنده بماند که سیاست هاى آنها را افشا کند و رسوا کند. به هرحال این آدم سرنوشتش مردن است، آن هم مردنى پر از دلهره و سخت و همین حالا هم که دارد زندگى مى کند هر روزى ده بار مى میرد و زنده مى شود.»
رسانه های خارجی وابسته به دستگاه استعمار با تقطیع سخنان ایشان اعلام می کنند که «اگر سلمان رشدی توبه کند، بخشیده شده و حکم اعدامش لغو می شود» و به طور گسترده روی این جمله ی تحریف شده مانور می دهند. یک روز بعد دفتر امام رحمةالله علیه با صدور بیانیه ای این عملیات رسانه های استعماری مدافع سلمان رشدی را ناکام می گذارد:
بسمه تعالی
رسانه های گروهی استعماری خارجی به دروغ به مسئولین نظام جمهوری اسلامی نسبت می دهند که اگر نویسنده کتاب آیات شیطانی توبه کند حکم اعدام درباره او لغو می گردد. امام خمینی -مدّظلّه- فرمودند: این موضوع صددرصد تکذیب می گردد. سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند.
حضرت امام اضافه کردند: اگر غیرمسلمانی از مکان او مطلع گردد و قدرت این را داشته باشد تا سریعتر از مسلمانان او را اعدام کند، بر مسلمانان واجب است آنچه را که در قبال این عمل می خواهد به عنوان جایزه و یا مزد عمل به او بپردازند.
محمدجواد لاریجانی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه ۲۹ بهمن در دیدار با کاردار انگلستان با انتقاد از حمایت های مسئولان انگلیسی از سلمان رشدی و کتاب موهنش و شهادت مسلمانان معترض در برخی کشورها گفت: «آیا این بی توجهی به حقوق بشر نیست که برای جان یک نویسنده ی هتاک و مزدور، این همه اشک تمساح ریخته شود درحالی که ریختن خون پاک ده ها مسلمان مورد بی اعتنایی قرار گیرد.» سفیر هلند در تهران نیز در پی سخنان وزیر امور خارجه ی این کشور احضار می شود.
چند روز بعد و در تداوم همان خط رسانه ای - تبلیغاتی، سلمان رشدی با صدور بیانیه ای بدون اعلام توبه و پشیمانی از نوشتن و انتشار کتابش اعلام می کند: «من به عنوان نویسنده ی آیات شیطانی متوجه شدم که مسلمانان در بسیاری از نقاط جهان واقعاً از انتشار این کتاب ناراحت شده اند. با توجه به این واقعیت که ما در جهانی زندگی می کنیم که مذاهب بسیاری در آن وجود دارد، این تجربه ثابت کرد همه ی ما باید حساسیت دیگران را مدنظر داشته باشیم.» این بیانیه که به تعبیر یونایتدپرس «با هدف از میان برداشتن حکم اعدامش» منتشرشده بی فایده است و استقبال ها از فتوای امام رحمةالله علیه بیشتر می شود.
این ها در حالی است که سران مرتجع کشورهای عربی سکوت کرده و هیچ اعلام نظری نمی کنند. روزنامه ی کویتی الرأی العالم چاپ کویت با انتقاد از سکوت کشورهای عربی در ماجرای رشدی می نویسد: «اعتراض شدید مسلمانان هند، پاکستان و دولت ایران به انتشار کتاب آیه های شیطانی مایه ی شرمساری برای کلیه ی اعراب است.» ناشران کتاب آیات شیطانی در ژاپن و یونان نیز اعلام می کنند که فعلاً این کتاب را منتشر نخواهند کرد. پلیس هند تظاهرات مسلمانان معترض در شهر بمبئی را به گلوله می بندد که طی آن ۲۰ نفر شهید می شوند. حزب الله لبنان طی بیانیه ای «آرزو کرد افتخار اعدام رشدی فاسق و فاجر را به خود اختصاص دهد.» مسلمانان شهرهای مختلف انگلیس مثل منچستر، بیرمنگام و برادفورد، مسلمانان مالزی، اتحادیه ی مسلمانان آمریکا، مسلمانان ایتالیا، هیأت علمای جبل عامل، کنگره ی مسلمانان سریلانکا، مسلمانان مقیم فرانسه، شورای اسلامی اوگاندا، شورای عالی امور اسلامی نیجریه و مسلمانان در کشورهای گینه، ترکیه، آرژانتین، سودان، استرالیا، هنگ کنگ، دانمارک، کانادا، اسپانیا و فنلاند با صدور بیانیه ها و برگزاری تجمع حمایت خود از فتوای امام خمینی رحمةالله علیه را اعلام می کنند. فروش کتاب موهن آیات شیطانی در هند، آفریقای جنوبی، تانزانیا، مالزی، مصر و عربستان ممنوع می شود. انتشارات پنگوئن نیز اعلام می کند در پی فتوای امام خمینی رحمةالله علیه بر تدابیر امنیتی خود افزوده است. همزمان دفاتر برخی ناشران کتاب موهن در برخی کشورها از جمله آمریکا و انگلستان مورد حمله قرار می گیرد.
اما مقامات و مطبوعات اروپایی و در رأس آنها انگلستان در برابر اعتراضات مسلمانان جهان از سلمان رشدی دفاع می کنند. روزنامه ی انگلیسی زبان گلف نیوز چاپ امارات از اعلام آمادگی موساد به دولت انگلستان برای تأمین امنیت جانی سلمان رشدی تا پایان عمر خبر می دهد. هواداران منافقین در آلمان غربی تجمعی علیه فتوای امام رحمةالله علیه برگزار می کنند. یک ناشر اسرائیلی نیز اعلام می کند قراردادی با انتشارات پنگوئن برای انتشار ترجمه ی عبری آیات شیطانی امضا کرده است. جمعی از نویسندگان، ناشران و کتاب فروشان در لندن تشکیل کمیته ی بین المللی برای دفاع از سلمان رشدی و ناشر کتابش را اعلام می کنند. وزیر امور خارجه ی هلند و میتران رئیس جمهور فرانسه نیز از سلمان رشدی حمایت می کنند. جرج بوش رئیس جمهور آمریکا نیز اعلام می کند: «هرکس دست به اقدامی علیه مؤلف، ناشران یا توزیع کنندگان آیات شیطانی بزند به اشد مجازات خواهد رسید.» مارگارت تاچر نخست وزیر انگلستان نیز از موضع گیری متحدین اروپایی خود خصوصاً فرانسه تشکر می کند. او که در پارلمان انگلستان سخنرانی می کرد گفت: دولت وی نمی تواند از حمایت سلمان رشدی عقب نشینی کند. تصمیم بعدی سران اروپا ماجرا را وارد مرحله ی جدیدی می کند.
شرفِ انقلابی در برابر تهدیداتِ دیپلماتیک
انگلستان که حیثیت خود را در دفاع از نویسنده ی کتاب موهن می بیند می کوشد حرکت جدیدی را ساماندهی کند. اول اسفندماه ۶۷ کشورهای عضو جامعه ی اقتصادی اروپا تصمیم می گیرند برای مقابله با فتوای امام خمینی رحمةالله علیه و فشار بر ایران، طی یک اقدام هماهنگ سفرای خود را از ایران فرابخوانند. رادیو دولتی انگلستان به نقل از سخنگوی این دولت در اجلاس بروکسل اعلام کرد: «هدف این است که آیت الله خمینی باید تحت فشار حداکثری قرار گیرد تا متوجه شود که اروپا مصمم است برای حفظ اصول آزادی بیان و حقوق بشر و عدم مداخله در امور کشورهای دیگر قد علم کند. رادیو انگیس گفت همه ی دوازده عضو بازار مشترک اروپا موافقت کردند کلیه ی سفرا و سایر رؤسای هیأت های دیپلماتیک به منظور مشورت از تهران فراخوانده شوند.»
به دنبال فراخوانی سفرا و کارداران جامعه ی اقتصادی اروپا از تهران، تاچر اعلام کرد: «من مطمئن هستم که این اقدام بسیار مؤثر خواهد بود.» وزیر خارجه ی هلند، سخنگوی وزارت خارجه ی آلمان غربی، رولان دوما وزیر خارجه ی فرانسه و جرج بوش رئیس جمهور آمریکا نیز از این اقدام اروپا حمایت می کنند.
آیت الله خامنه ای که راهی یوگسلاوی- به عنوان یکی از دولتهای غیرمتعهد- شده است در مصاحبه ی مطبوعاتی خود ضمن غلط و بی فایده بودن اقدام کشورهای اروپایی در پاسخ به این سؤال که راه حل نهایى این مسئله را چگونه مى بینید، می گوید: «من فکر مى کنم که مسئله ى رشدى راه حلى نداشته باشد. یعنى یک تیرى پرتاب شده و دارد مى رود به طرف هدف، نشانه گیرى هم دقیق شده، دیر یا زود این تیر خواهد خورد به هدف. حالا اگرچه اطرافش خیلى هم جنجال و سروصدا مى کنند، اما فکر مى کنم که این یک کار عادلانه است و لیکن راه حل اساسى این است که کسانى که با قدرت هاى استعمارى و استکبارى دنیا بندوبست دارند، این قدر به انسان ها، به ملت ها اهانت نکنند، این قدر آنها را کوچک نشمارند، درس بگیرند در برخورد با عواطف و احساسات توده هاى میلیونى مردم. فکر مى کنم این یک راه حل بلندمدت است.»
سوم اسفندماه همان سال حضرت امام خمینی رحمةالله علیه در پیام مهم خود که به «منشور روحانیت» معروف شد، ماجرای سلمان رشدی را این گونه تحلیل می کنند: «ما کینه دنیای غرب را با جهان اسلام و فقاهت از همین نکته ها به دست می آوریم. قضیه آنان قضیه دفاع از یک فرد نیست، قضیه حمایت از جریان ضد اسلامی و ضد ارزشی است که بنگاههای صهیونیستی و انگلیس و امریکا به راه انداخته اند و با حماقت و عجله خود را روبه روی همه جهان اسلام قرار داده اند.» ایشان در ادامه با انتقاد از برخی تحلیل های ساده انگارانه در جستجوی روابط با دولت های استعمارگر تأکید می کنند: «روحانیون و مردم عزیز حزب الله و خانواده های محترم شهدا حواسشان را جمع کنند که با این تحلیلها و افکار نادرست خون عزیزانشان پایمال نشود. ترس من این است که تحلیلگران امروز، ده سال دیگر بر کرسی قضاوت بنشینند و بگویند که باید دید فتوای اسلامی و حکم اعدام سلمان رشدی مطابق اصول و قوانین دیپلماسی بوده است یا خیر؟ و نتیجه گیری کنند که چون بیان حکم خدا آثار و تبعاتی داشته است و بازار مشترک و کشورهای غربی علیه ما موضع گرفته اند، پس باید خامی نکنیم و از کنار اهانت کنندگان به مقام مقدس پیامبر و اسلام و مکتب بگذریم!»
مجلس شورای اسلامی یکشنبه ۷ اسفند دو فوریت طرح قطع کامل روابط سیاسی با انگلستان را تصویب می کند. سازمان جهاد اسلامی فلسطین با صدور بیانیه ای اعلام می کند «از کلیه ی کسانی که در ماجرای سلمان رشدی علیه اسلام مشارکت داشته اند انتقام سختی خواهد گرفت.» در همین روز مسلمانان فرانسه تجمعی چندهزار نفره در پاریس برگزار می کنند. لبنانی ها هم تجمعی ده هزار نفره در بیروت برگزار می کنند. سیدحسن نصرالله سخنران این مراسم می گوید: «ما با امام امت عهد می بندیم که تا آخرین قطره ی خون خود در رکابش بجنگیم و از هیچ فداکاری و جانفشانی دریغ نورزیم.»
سه شنبه ۹ اسفند مجلس شورای اسلامی طرح قطع روابط کامل سیاسی و دیپلماتیک با انگلستان را تصویب می کند. بر اساس این طرح وزارت خارجه موظف شد در صورت عدم مخالفت دولت انگلستان با موضع گیری های غیراصولی در مقابل جهان اسلام و جمهوری اسلامی و مطالب کتاب ضد اسلامی آیات شیطانی ظرف یک هفته، کلیه ی روابط سیاسی فیمابین با آن دولت را قطع کند.
کمتر از دو هفته زمان کافی بود تا با گسترش استقبال جهانی از فتوای امام رحمةالله علیه و حمایت از آن، جامعه ی اقتصادی اروپا از تصمیمش برگردد. ۱۲ اسفند وزیر خارجه ی اسپانیا که کشورش ریاست شش ماهه ی جامعه ی اقتصادی اروپا را عهده دار بود اعلام کرد: «جامعه ی اقتصادی اروپا می خواهد با ایران روابطی عادی و سازنده داشته باشد.» تاچر نخست وزیر انگلستان نیز در یک عقب نشینی آشکار از درک توهین آمیز بودن کتاب آیات شیطانی برای مسلمانان سخن گفت. وزیر خارجه ی انگلستان هم گفت دولت انگلیس به اسلام احترام می گذارد و خود را از کتاب آیات شیطانی جدا می داند. وزیر کشور انگلستان هم درباره ی حفاظت پلیس این کشور از سلمان رشدی گفت این اقدام به دستور دولت انگلیس انجام نگرفته و مسئولیتش با پلیس این کشور است و دولت در آن دخالتی ندارد.
در همین روز آیت الله خامنه ای در خطبه های نماز جمعه ی تهران تحلیل مفصلی از ماجرا ارائه می دهد. ایشان با ذکر این نکته که استکبار مبارزه ی فرهنگی با اسلام را در دستور کار خود قرار داده و این کتاب آغاز این سناریو بود می گویند: «این آن هدف و وسیله اى بود که اینها توانستند دنبالش باشند و قصد این را داشتند و اقدام کردند. اصلاً کتاب به این منظور نوشته شده؛ البته این قدم اوّل بود، بعد از آن که این کتاب نوشته شد، در همه ى مطبوعات استکبارىِ عمده ى کشورهاى معروف غرب این کتاب ترویج شد. به طورى که بنده خودم، مدتی قبل از آن که حکم حضرت امام صادر بشود، فکر مى کردم که چرا دارند این همه در این مجلات از این کتاب ترویج مى کنند؟ و به ذهنم چیزهایى مى گذشت، یک تصمیم هایى هم در ذهن خودم داشتم، و کاملاً روشن بود که این کتاب دارد به وسیله ى وسائل تبلیغاتى مطرح مى شود و معروف مى شود، براى این که طرفداران بیشترى، خوانندگان بیشترى پیدا کند و برود در کشورهاى اسلامى و به زبان هاى مختلف ترجمه بشود. این قدم اوّل بود، اگر این قدم با موفقیت برداشته مى شد -که البته برداشته هم مى شد، اگر این حکم امام نبود- بعد نوبت مى رسید به فیلم سازى، از روى این کتاب ده ها فیلم درست مى کردند، تمام سینماهاى دنیا را، تمام تلویزیون هاى سراسرى را پر مى کردند از فیلم هایى که بر اساس این کتاب، کتاب مفسد و پست، تهیه شده، نوشته شده، فیلم هایى بر اساس آن تهیه مى کردند، در تلویزیون ها نشان مى دادند و خلاصه مى خواستند یک حالت مسخرگى و لودگى و اهانت و تحقیر نسبت به مقدسات اسلام، در تمام فضا و جو فرهنگى دنیا و دنیاى اسلام و غیراسلام به وجود بیاورند.»
ایشان در ادامه با ذکر این نکته که فتوای امام رحمةالله علیه، جریانی که پشت سر یک حرکت فرهنگی پنهان شده بود را مورد هدف قرار داده است، گفتند: «امام فرمود ایشان مهدور الدم است و باید کشته بشود. وقتى که نویسنده ى یک کتابى که پول گرفته براى لجن پراکنى و نوشتن هرزه، فهمید که با این کار جان خودش را از دست خواهد داد، و فهمید که این به قیمت گرانى برایش تمام خواهد شد، این قضیه فرق مى کند تا این که بیایند بگویند آقا ما این کتاب را تحریم کردیم! کار امام بود که درست به آن نقطه ى اصلى توطئه ى استکبار، آسیب وارد آورد. یعنى همه ى کسانى که بعد از این بخواهند یک چنین چیزى بنویسند یا آن را فیلم کنند، یا آن را به سینماها بیاورند یا آن را منتشر بکنند، منتظر خطر مرگ از طرف مسلمان هایى هستند که فتواى امام را تلقى و قبول کردند و مى خواهند عمل بکنند. دیگر آسان نیست برایشان این کار را انجام دادن، فتواى امام درست به قلب لشکر استکبار حمله کرد و او را تار و مار کرد، براى همین هم بود که این قدر سر و صداى اینها بلند شد در دنیا.»
۱۶ اسفندماه آیت الله جنتی ضمن سفر به عمان و دیدار با سلطان قابوس، پیام آیت الله خامنه ای راجع به قضایای اخیر را تقدیم کرد. سلطان قابوس در این دیدار گفت: «توطئه ای علیه اسلام و مسلمین در جریان است و دلیل آن انتشار کتاب موهن آیات شیطانی است و باید جهان اسلام موضع گیری واحدی علیه این ترفند داشته باشد.» ۱۸ اسفند کت استیونس، خواننده و نوازنده ی انگلیسی که پس از تشرف به دین اسلام نام یوسف اسلام را برای خود انتخاب کرده ضمن حمایت از فتوای امام گفت: «حکم اعدام برای سلمان رشدی به منزله ی عبرتی است برای دیگران تا این اشتباه را تکرار نکنند.» ایستگاه های رادیویی آمریکا پیش از این نیز به خاطر حمایت های او از فتوای امام رحمةالله علیه پخش تولیدات او را متوقف کرده بودند.
آیت الله خامنه ای ۲۱ اسفند در دیدار با مردم ساوه با اشاره به تصمیم کشورهای اروپایی برای قطع رابطه با ایران و ندامتشان گفت: «آنها خیال کردند ما رابطه ی سیاسى و اقتصادى را التماس مى کنیم در برابر کشورهاى ثروتمند و قدرتمند، آنها اشتباه کردند ندانستند براى ما استقلالمان و شخصیتمان و شأن انقلابى از همه چیز بالاتر است. ما دنبال رابطه ى سیاسى دنبال این و آن نخواهیم رفت تا حالا هم نرفتیم ما با عزت زندگى کردیم و بحمداللَّه دنیا هم قدر این عزت را در ملت ما مى داند؛ بسیارى از کشورها آرزو مى کنند و مى خواهند که با ما روابط صمیمانه و دوستانه ى همه جانبه داشته باشند ما هم اجابت مى کنیم ما از قطع رابطه و تهدیدى که کشورهاى اروپایى کردند به هیچ وجه نمى ترسیم. ما بازسازى کشورمان را متوقف به کمک و همکارى دولت هایى از قبیل انگلیس و فرانسه نمى دانیم. ما معتقد هستیم بدون آنها هم خواهیم توانست بازسازى بکنیم و ان شاءاللَّه مى کنیم. آنها خیال کردند ملت ایران خواهد ترسید، خیال کردند دنبال آنها خواهد راه افتاد؛ این که خیال اشتباهى است؛ ما از همه چیز بیشتر به شرف انقلابى و شخصیت انقلابى و هویت ملى و استقلال کامل خودمان و تمسک به اسلام ناب اهمیت و بها مى دهیم.»
حمایت از فتوای امام، پاسداری از خط امام
فروردین ۶۸ نشریه ی پاسدار اسلام می نویسد: «حضرت امام وقتی از مضمون این کتاب کفرآمیز مطلع شدند از خشم بر خود لرزیدند و فرمودند: و الله اگر جوان بودم و قدرت حرکت داشتم شخصاً می رفتم و او را می کشتم.»
سؤال درباره ی موضع ایران در قضیه ی سلمان رشدی تا مدت ها موضوع مورد بحث در جهان بود. ۱۹ فروردین آیت الله خامنه ای در دیداری مهم با سفرای ایران در کشورهای بازار مشترک اروپا بر لزوم حفظ موضع عزت سفرای جمهوری اسلامی تأکید می کند. «بنابراین در مورد کشورهایى که بد برخورد کردند، ما هم به همان نسبت بد برخورد مى کنیم و در همه ى موارد بدون استثناء برخورد ما برخورد از موضع استغنا است، یعنى حتى کشورى هم که ما حالا مثلاً ایتالیا یا اسپانیا که ما سفیرمان را خواهیم فرستاد آن جا، از موضع استغنا است، یعنی در برخوردهایى که با دولت خواهند داشت برخورد، برخورد دوستانه خواهد بود، برخورد مرتبط، یک مقدار مثل دولتى که مى خواهد ارتباط داشته باشد خواهد بود، اما کاملاً از موضع استغنا. موضع عزت یعنى به هیچ وجه این اشتباه نبایستى در ذهن آن کشور میزبان شما پیش بیاید، که او خیال کند ما به این ارتباط شدیداً نیازمندیم، بیش از آن نیازى که هر دولتى به ارتباط دارد، که آن دولت هم همان نیاز را دارد؛ منتها خب یک مقدار نیازى را همه ى دولت ها به ارتباط دارند، اما بیش از آن اصلاً نباید این اشتباه را آنها بکنند، که فکر کنند ما به آن نیاز شدید داریم و حالا مایلیم که این نیاز را برآورده بکنیم و اگر شرطى هم طرف داشته باشد آن شرط را هم خواهیم پذیرفت، به هیچ وجه. یعنى کاملاً برخورد، برخورد آقاوار و متین و از روى استغنا و اعتزاز باشد، منتها کاملاً آشتى جویانه و در مقام میل به ارتباط و علاقه ى به ارتباط، اما از موضع استغنا، در همه ى موارد این گونه باشد. رفتن سفراى ما حتماً بایستى بعد از آمدن سفراى آنها باشد، با یک فاصله ى معقولى»
دهه ی دوم اردیبهشت ۶۸ آیت الله خامنه ای ایران را به مقصد چین و کره ی شمالی ترک می کنند. حکم امام رحمةالله علیه درباره ی سلمان رشدی یکی از سؤالات مصاحبه ی مطبوعاتی ایشان در پکن پس از مذاکره با مقامات چین است که ایشان در جواب می گویند: «با مقامات چینى در این زمینه صحبتى نشد، ولى حکم صادرشده درباره ى سلمان رشدی به قوت خودش باقى است. همان طور که گفتم، این تیرى است که نشانه گیرى شده و پرتاب شده و بالاخره یک روزى به هدف اصابت خواهد کرد.»
حکم امام مبنی بر ارتداد سلمان رشدی و مهدورالدم بودن او و دفاع محکم جمهوری اسلامی از آن برای دشمنان اسلام بسیار سخت می آید. طبیعی است که امید ایادی استکبار و نظام سلطه که در قضیه ی سلمان رشدی تمام قد به میدان آمده بودند، به این باشد که با ارتحال حضرت امام خمینی رحمةالله علیه این موضوع نیز به فراموسی سپرده شود. اما آیت الله خامنه ای در اولین پیام خود به حجاج یک ماه پس از ارتحال امام خمینی رحمةالله علیه و انتخاب ایشان به رهبری با اشاره به کینه ورزی دشمنان نسبت به اسلام مجدداً بر قضیه ی سلمان رشدی تأکید می کنند: «این نیز یکى از الطاف الهى است که هر اقدام آنان براى توهین یا ضربه زدن به اسلام، خود به عاملى براى شدت یافتن خشم مسلمانان و راسخ شدن اراده ى آنان در دفاع از اسلام تبدیل مى شود. نمونه ى بارز، ماجراى نوشتن کتاب شیطانى نویسنده ى مرتد و مهدورالدم انگلیسى است که دولت هاى استکبارى با این کار مى خواستند اسلام را تضعیف کنند، و خداى متعال برعکس خواسته ى آنان، این کار را موجب آبروریزى آنان قرار داد و با صدور فتواى امام امت بر مهدورالدم بودن نویسنده اش، آهنگ مسلمین رساتر و انسجام آنان بیشتر شد و همه ى تلاش هاى دشمن در مبارزه با اسلام -ان شاءاللَّه- به همین گونه نتیجه یى منتهى خواهد شد که: «انّ کیدالشّیطان کان ضعیفا... البته وظیفه ى عمومى همگان در برابر اهانت به مقدسات اسلامى، روشن و واضح است و حکم امام فقید به واجب القتل بودن نویسنده ى مرتد و پلید آیات شیطانى، تکلیف همه را نسبت به موارد مشابه روشن مى سازد. حکم امام امت درباره ى آن نویسنده ى نگون بخت به قوّت خود باقى است و او باید همچنان در انتظار اجراى آن تا لحظه ى مقدر بماند.»
آخرین وضعیت سلمان رشدی/ او به دستگاه ونتیلاتور وصل است و توان تکلم ندارد
