پوتین در عمل ثابت کرد که آمریکا نمی تواند برای هیچ کشوری متحدی قابل اعتماد باشد!

کسانی که منتظر درگیری مستقیم ناتو با روسیه هستند، به این نکته توجه داشته باشند که غربی ها نه تنها نظامیان، بلکه شهروندان خودشان را هم از اوکراین تخلیه کرده اند که مبادا در صورت هدف قرار گرفتن این شهروندان، گریزی از رویارویی نظامی با روسیه نداشته باشند. غربی ها مطلقاً علاقه ای به رویارویی با روسیه در این جنگ را ندارند.

ساعدنیوز: روسیه به صورتی همه جانبه خاک اوکراین را مورد حمله قرار داده است و بمب افکن های پیشرفته روسیه، شرق تا غرب اوکراین را بمباران کردند. هدف اکثریت این حمله ها هم زیرساخت های مهم اوکراین است و تقریباً این کشور فلج شده است. برخی منابع از حمله احتمالی روسیه به مواضع ناتو حتی در فراسوی مرزهای اوکراین خصوصاً در لهستان و رومانی صحبت می کنند. آیا واقعاً چنین چیزی ممکن است؟

دکتر شهرام فتاحی: من فکر می کنم، روسیه از مرزهای اوکراین خارج نخواهد شد؛ مگر در شرایط بسیار نادر و دور از ذهن. این را در نظر داشته باشید که ناتو به صورت رسمی عضو ناتو نیست. غربی ها به اعتقاد من، وارد مناقشه سخت افزاری نظامی با روسیه نمی شوند. دلیل این امر هم قابلیت حیرت آور روسیه در ضربه زنی به طرف مقابل در رویارویی نظامی است. دقت داشته باشید که روسیه به دلیل توانایی بالای نظامی اش یک ابرقدرت در دنیا به حساب می آید. روسیه طبق اظهارات مقامات این کشور، برای خلع سلاح اوکراین به این کشور حمله کرده است. روسیه با حمله همه جانبه به اوکراین، جدیت خودش درباره این موضوع را به همه ثابت کرد.

روسیه نشان داد که بلوف نمی زند. نیروی دریایی اوکراین اودسا ظرف چند ساعت نابود شد. روسیه در شهرهای مختلف اوکراین نیرو پیاده کرده است. کسانی که منتظر درگیری مستقیم ناتو با روسیه هستند، به این نکته توجه داشته باشند که غربی ها نه تنها نظامیان، بلکه شهروندان خودشان را هم از اوکراین تخلیه کرده اند که مبادا در صورت هدف قرار گرفتن این شهروندان، گریزی از رویارویی نظامی با روسیه نداشته باشند. غربی ها مطلقاً علاقه ای به رویارویی با روسیه در این جنگ را ندارند.

علیرغم اصرار غربی ها بر یقینی بودن وقوع جنگ در اوکراین، روس ها اظهارات آنها را رد می کردند. آقای لاوروف گفت که همه حرف غربی ها بی اساس است ولی در نهایت همه حرف ها راست از آب درآمد. هر تحلیلگری حتی با یک هوش متوسط از پیاده شدن 200 هزار نظامی روس در مرز اوکراین از جدیت این موضوع مطمئن می شد. روسیه سناریویی استادانه را طراحی کرد. اعلام استقلال منطقه دونباس، به عنوان گام اول؛ بعد از آن امضای پیمان مودت با این منطقه و ورود به لوهانسک و دونتسک برای دفاع از این سرزمین در برابر دولت مرکزی اوکراین! امروز هم تمام شهرهای اوکراین به اسم دفاع از دونباس بمباران شد! این واقعاً مضحک است!

روس ها نشان دادند که سودای اصلی شان در مسأله اوکراین چیست! پوتین علناً وجود خارجی کشوری به عنوان اوکراین را زیر سؤال می برد. از نظر او، اوکراین یکی از استان های روسیه است که به دلیل بی کفایتی برخی سران روسیه از این کشور جدا شده است. واقعاً این موضوع، ما را به یاد ادعاهای صدام حسین درباره کویت می اندازد! امروز پوتین برای غرب تره هم خرد نمی کند دلیلش چراغ سبز پکن است.

نهایت کاری که می توانند بکنند این است که به ارتش متلاشی شده اوکراین تسلیحات برسانند. با توجه سرعت اقدام روس ها، رساندن تسلیحات به ارتش اوکراین، مثل زدن چسب زخم روی استخوان شکسته است!

ساعدنیوز: به نظرتان آیا روسیه، اوکراین را به خاک خودش منضم خواهد کرد؟ حضور طولانی مدت روسیه در اوکراین قابل تصور است؟

دکتر شهرام فتاحی: از اینجا به بعد، گمانه زنی است. در بدترین حالت، وضعیت لهستان پایان جنگ جهانی دوم برای اوکراین پیش خواهد آمد. و اوکراین تجزیه خواهد شد. بخش غربی اوکراین شاید از بخش شرقی جدا شود. نیروهای زمینی روسیه وارد اودسا و ماریا پل شدند! میرشایمر در کتاب "تراژدی قدرت های بزرگ" می گوید که "نتیجه جنگ های بزرگ روی زمین مشخص می شود"! روسیه با نیروی زمینی خودش وارد میدان شده است و شهر به شهر در حال پیشروی است. من وقوع این جنگ را 20 روز پیش در مصاحبه ای با ساعدنیوز پیشبینی کرده بودم. و این اتفاق افتاد. چون فاکت های موجود، نتیجه ای جز این را به دست نمی داد. حالا این اتفاق افتاده است. واکنش غربی ها چه خواهد بود؟ نهایت کاری که می توانند بکنند این است که به ارتش متلاشی شده اوکراین تسلیحات برسانند. با توجه سرعت اقدام روس ها، رساندن تسلیحات به ارتش اوکراین، مثل زدن چسب زخم روی استخوان شکسته است!

ما باید با یک نگاه کاملاً رئالیستی و حسابگرانه، ماهی خودمان را بگیریم. همه می دانند که روسیه هیچگاه یک متحد استراتژیک برای ما نبوده است. آنچه اولویت دارد، منافع ملی دولت جمهوری اسلامی ایران است و بس!

ساعدنیوز: بسیاری از تحلیلگرانی که جنگ اوکراین و روسیه را نامحتمل می دانستند، دلیلشان وابستگی اقتصادی روسیه به بازار اروپا و خصوصاً صادرات گاز به اروپا بود. چه چیزی به نظر شما روسیه را برای حمله به اوکراین دلیرتر کرد؟

دکتر شهرام فتاحی: من معتقدم، روس ها به غرب پیام روشنی دادند. پیام این حمله همه جانبه به اوکراین این است که غرب باید روسیه را به عنوان یک شوالیه ی قابل احترام دور میز بپذیرد. حماقت بزرگ بایدن و تیم سیاست خارجه او این بود که با عملکرد خودش، زمینه را برای نزدیک تر شدن بی سابقه روسیه به چین مهیا کرد. در 70 سال گذشته، هیچگاه روسیه و چین این هم به همدیگر نزدیک نبودند. دقت کنید که چین مانند کاسبی است که نفع او در ثبات است! اما در مورد روسیه چه کرد؟ به روسیه گفت که اگر تحریم شوی، گاز تو را می خرم! این رفع نگرانی از سوی چین، باعث شد که امروز، پوتین برای غرب تره هم خرد نمی کند.

ساعدنیوز: ما باید در قبال این تحول بین المللی که به نوعی نیز از هر دو سو، منافع ما درگیر این اتفاق است. با روسیه شریک سیاسی هستیم و با غرب دور یک میز در حال چانه زنی برای حل یک مشکل بزرگیم؛ چه موضعی بگیریم؟

دکتر شهرام فتاحی: بهترین کار عدم موضع گیری به نفع یک طرف و عدم تأئید تجاوز روسیه است. ما باید در خط فتنه حرکت کنیم. طرفداری از یکی از این دو کشور، هزینه هایی دارد که به نظر من، با توجه به ظرفیت های موجود کشور، برای ما بسیار گران تمام می شود. ما باید با یک نگاه کاملاً رئالیستی و حسابگرانه، ماهی خودمان را بگیریم. همه می دانند که روسیه هیچگاه یک متحد استراتژیک برای ما نبوده است. آنچه اولویت دارد، منافع ملی دولت جمهوری اسلامی ایران است و بس!

در حوزه ژئوپلتیک ما درگیری آنچنانی در این قضیه نداریم. زمان مناسبی است که با مدارا و مدیریت، بیشترین بهره و امتیاز و سود را از این ماجرا ببریم. ما دیگر اولویت غرب نیستیم. سنگ از روی دست ما برداشته شده است و طبیعتاً قدرت چانه زنی دیپلمات های ما در وین بیشتر خواهد شد. اگر وضعیت بر روال قدیم بود، امروز جهان در آستانه یک جنگ جهانشمول می بود. بنابراین، پروژه هسته ای ایران دیگر در صدر اولویت های غرب نیست. بنابراین، توصیه اکید بنده، این است که ما به هیچ وجه نباید طرف روسیه را به أی نحو کان بگیریم!

چند دلیل برای این موضوع دارم. مطلب اول این است که کمتر بازیگری در چند قرن اخیر مانند همسایه شمالی ما یعنی روسیه، ما را تهدید کرده است. مطلب دوم، حمله روسیه به اوکراین شالوده نظام بین الملل را در مرز فروپاشی قرار داده است. تغییر مرزهای بین المللی به نفع هیچ کشوری در دنیا نیست چرا که می تواند به یک نرم تبدیل شود. ما و روس ها امروز به دلایلی با همدیگر نزدیکی داریم. اگر فردا روزی روسیه زیر تحریم های شدید غرب، بحث زیاد بودن سهم ما از بازار انرژی را مطرح کرد و خطراتی را برای ایجاد کرد، همین تأئید تغییر مرزها، می تواند ابزاری بر علیه خود ما باشد! درست است که اوکراین واقعاً یک بازیچه در دست غربی ها شد و زلنسکی با طمینان به آمریکا امروز اوکراین را از 4 سو در آتش جنگ غرق کرد ولی ما باید منافع خودمان را دریابیم. اصلی ترین دستاورد پوتین در حمله به اوکراین، این بود که پوتین به صورت عملی نشان داد که آمریکا شریک قابل اعتمادی برای هیچ کشوری نیست! اعتبار غرب توسط پوتین زیر سؤال رفته است.

چرا روسیه به اوکراین حمله کرد؟