منداب یا شابانک گیاهی است دارویی و ظاهری همانند تربچه دارد در اصل این گیاه علفی یک ساله است ، از برگ های این گیاه در سالاد به همراه دیگر سبزیجات و به عنوان سبزی خوراکی مصرف می شود اما به دلیل مزه تلخ و تند خیلی کمتر مورد توجه است. منداب نام های متفاوتی دارد که برخی از آنها مانند روکو و روکت در کشور های آمریکایی ، اروپایی و شمال آفریقا بسیار شناخته شده است ، حداقل ارتفاع این گیاه میتواند به یک متر برسد و به منظور پرورش تجاری در کشور های اروپایی بسیار محبوب است. گیاه منداب حاوی بسیاری از مواد معدنی ویتامین ها و آنتی اکسیدان هاست به همین منظور آنرا معجزه ی ضد سرطان می نامند، این گیاه از جمله گیاهان دارویی پر مصرف توسط انسان است بسیاری از ویتامین ها از جمله آ ، ث و کا با مقادیر بالا در این گیاه یافت می شود که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از بیماری های کوچک نظیر سرماخوردگی و ویروس های فصلی جلوگیری می کند.
روغن دانه منداب
درباره گیاه منداب اطلاعات زیادی در دسترس است اما به دانه های این گیاه بسیار کم توجهی شده است ، از دانه های منداب برای گرفت روغن منداب بسیار پر خاصیت است و حاوی ۳۰ درصد مواد پروتئینی است که به نسبت همین مقدار مواد روغنی و چرب نیز دارد ! روغن منداب حاوی گواترزا و اسید اروسیک است که باعث می شود این روغن پیش از تصفیه به رنگ سفید و متبلور باشد. این روغن برای ماساژ بسیار مناسب است زیرا درد های عضلانی را به سرعت تسکین می دهد و درد های مفصلی را میتواند بسیار بهبود ببخشد ، در برخی عطاری ها این مایع با ارزش را درمانی برای آرتروز و درد های سیاتیکی معرفی می کنند.
ترکیب شیمیایی روغن گیاه منداب
دانه منداب داراى ۳۰% مواد پروتئینى و معادل همین مقدار مواد چرب و روغنی است و از دانه های این گیاه، روغنى استخراج مى شود که در حرارت ۳۱ درجه ذوب مى شود، ولى در حرارت کمتر از آن به صورت ماده ای سفید رنگ و شکل آن متبلور است. این روغن حاوى اسید اروسیک و مقدار نسبتاٌ زیادى ماده گواترزا بنام گلوکوز زینولیت است. پس از روغن گیری، تفاله باقیمانده دانه های گیاه، حاوی مقدار زیادی پروتئین خام و ترکیبات دیگر نظیر تری متیل آمین است.
روغن منداب جزء روغن های دانه ای بوده و خاصیت های زیر را داراست:
- از بین برنده درد مفاصل
- از بین برنده درد های عضلانی
- تکسین دهنده درد آرتروز
- تسکین دهنده درد سیاتیک
- مفید برای سلامت چشم
- کمک به تحکیم استخوان ها
- کمک به کاهش وزن
- تصفیه کننده خون
- تقویت قوای جنسی
- مفید برای درمان یبوست
- ضد التهاب
- انرژی بخش
- از بین برنده خستگی های عمومی
- عرق آور
- تسریع کننده جریان خون
- مفید برای رفع آب آوردن انساج
- از بین برنده عوامل بیماری هیستری
- از بین برنده و درمان کننده سندروم پیش از قاعدگی
- ضد انگل و ضد کرم
- ضد تشنج
- مقوی قوه باء
- ضد سرطان پوست
- درمان کننده سرطان ریه
- جلوگیری و درمان کننده سرطان دهان
- جلوگیری کننده از سرما خوردگی
- تقویت کننده دندان ها
- تقویت کننده استخوان
- جلوگیری از بیماری آب مروارید
- کاهنده وزن
از بین برنده در مفاصل
زمانی که درد مفاصل افزایش پیدا می کند به دنبال تسکین سریع درد خواهید بود. اما ممکن است دوست نداشته باشید از مسکن ها استفاده کنید به خصوص اگر از عوارض جانبی آن ها یا تداخلشان با سایر مواد دارویی نگران باشید. ممکن است استفاده از دارو به تنهایی کمکی به شما نکند و به دنبال روش غیر دارویی برای تسکین و درمان درد خود باشید. در این مواقع کافیست چند قطره از روغن منداب را به ناحیه مورد نظر بچکانید و سپس به آرامی ماساژ داده تا جذب گردد.
از بین برنده درد های عضلانی
درد های عضلانی از مشکلات جسمی بسیار شایع هستند. تقریبا میتوان گفت همه افراد درد و ناراحتی در عضلات را تجربه کرده اند. از آنجا که تقریبا بافت های عضلانی در تمام قسمتهای بدن وجود دارند، این نوع درد را می توان در هر جایی از بدن احساس کرد. درد عضلانی بعضی اوقات مربوط به استرس، تنش و فعالیت بدنی بوده و بعضا ممکن است به دلیل بیماری خاصی باشد. اگر برای درمان دردهای عضلانی خود به دنیال روش های غیر دارویی و شیمیایی هستید، کافیست چند قطره از روغن منداب را به همراه روغن سیاه دانه مخلوط نماییدوسپس این ترکیب را روی ناحیه مورد نظر چکانده و به آرامی ماساژ داده تا جذب گردد.
تکسین دهنده درد آرتروز
بعضی اوقات آرتروز (استئو آرتریت) را بیماری تباه کننده (دژنراتیو) مفاصل نیز می گویند. آرتروز یک وضعیت مزمن رایج مفصلی است که نزدیک به ۲۷ میلیون نفر را در امریکا تحت تأثیر قرار داده است. آرتروز می تواند هر مفصلی را تحت تأثیر قرار دهد، ولی غالبا در زانو، لگن، کمر و گردن، مفاصل کوچک انگشتان و استخوان شست دست و پا رخ می دهد. در مفاصل طبیعی، یک ماده ی محکم لاستیکی به نام غضروف وجود دارد که سرِ هر استخوان را می پوشاند. غضروف، سطح هموار و نرمی را برای حرکت مفصل فراهم می کند و مانند بالشتکی بین استخوان ها عمل می کند. وقتی آرتروز رخ دهد، غضروف شکسته می شود، باعث بروز درد، تورم و مشکلاتی در حرکت مفاصل می شود. با تشدید آرتروز در گذر زمان، ممکن است استخوان ها شکسته شوند و ایجاد زایده کنند. ممکن است ذرات استخوان یا غضروف جدا شوند و در آن مفصل به حرکت درآیند. فرآیند التهابی در بدن ایجاد می شود و سیتوکین و آنزیم هایی ایجاد می شوند که باعث آسیب بیشتر غضروف می شوند. در مرحله آخر، غضروف از بین می رود و استخوان ها روی هم ساییده می شوند و به آسیب مفاصل و درد بیشتر می انجامد.
برای تسکین درد آرتروز به روش های طبیعی کافیست چند قطره از روغن مندابی را به همراهروغن سیاه دانه و چند قطره روغن پرتقال مخلوط نمایید و سپس بدن خود را با این ترکیب ماساژ دهید.
تسکین دهنده درد سیاتیک
درد سیاتیک یا سیاتالژی به مجموعه علایمی گفته می شود که در اثر تحت فشار قرار گرفتن یا تحریک شدن عصب سیاتیک حاصل می شوند. عصب سیاتیک بزرگ ترین عصب نخاعی بدن است که گاهی به دلایل مختلفی از جمله دیسک کمر یا مشکلات عضلانی، دردناک می شود و فرد را دچار مشکلاتی مانند کمردرد یا بی حسی پا می کند. کافیست چند قطره از روغن منداب را روی ناحیه مورد نظر چکانده و سپس به آرامی ماساژ داده و پس از آن ، ناحیه مورد نظر را کمپرس گرم نمایید.
مفید برای درمان یبوست
میلیون ها نفر در جهان از جمله ۲۰ درصد کل جمعیت بزرگسال آمریکا به یبوست، این مشکل ناراحت کننده و ناخوشایند گرفتار هستند و با وجود تلاش برای پیشگیری از یبوست دائم از این بیماری رنج می برند. همین طور در ایران، روزانه حدود ۱ درصد از افراد جامعه به خاطر یبوست از چرخه فعالیت های عادی و روزانه زندگی خود خارج می شوند. براساس برآوردها، در حال حاضر مبتلایان به یبوست هر ساله ۲٫۵ میلیون بار به پزشک مراجعه می کنند که در این میان تعداد زنان بزرگسال، بیشتر از مابقی است. البته گاهی ابتلا به مشکل گوارشی و یبوست طبیعی است، به خصوص وقتی دچار استرسیا در سفر هستید اما یبوستی که ما از آن صحبت می کنیم مشکلی جدی است که سبب کاهش کیفیت زندگی فرد می شود. این بیماری را می توان با روش های گیاهی برطرف کرد. کافیست چند قطره از روغن منداب را به همراه آب ولرم قبل از غذا میل نمایید .
انرژی بخش
کافیست چند قطره از روغن منداب را به همراه چند قطره روغن کنجد ترکیب نموده و سپس این ترکیب را به همراه آب ولرم میل نمایید.
از بین برنده خستگی های عمومی
کافیست چند قطره از روغن منداب را روی بدن خود بچکانید و سپس به آرامی ماساژ داده تا جذب گردد. پس از ۲۰ الی ۳۰ دقیقه استحمام نمایید.
طرز تهیه روغن منداب
به طور کلی، دانه های روغنی، به منظور استخراج روغن از دانه آن ها پرورش می یابند؛ ولی به عنوان منبع باارزش پروتئین نیز مطرح هستند و بقایای محصول بعد از روغن کشی بدین منظور بکار می رود. هم روغن و هم کنجاله باقی مانده از بقایای دانه های گیاه، به همان اندازه اهمیت داشته و احتیاج به تجزیه های ویژه دارند تا سلامت و مواد موجود در آنها برای مصرف کننده چه انسان چه دام و طیور مورد تایید باشد. عموما ناخالصی و تغییرات اصلاح ژنتیکی ممکن است، کیفیت روغن به دست آمده از دانه های روغنی مانند دانه منداب را به شدت پایین آورده و یا کنجاله تولیدی از آنها حاوی مواد سمی باشد. بنابراین پرورش دهندگان بذر می بایست دقت ویژه ای برای جلوگیری از آلودگی منابع نامناسب تولید دانه داشته باشند.
برای روغن گیری از گیاه منداب لازم است گیاه قبل از ریزش بذرها از زمین برداشت، و برای استخراج روغن منتقل شود. البته برخی انواع گیاه منداب نیز صرفا به منظور تغذیه دام کشت میشود که به آن منداب علوفه ای گفته میشود.
مضرات و موارد احتیاطی روغن منداب
برخی از دانه های روغنی ممکن است با برخی ناخالصی ها همراه باشند، منداب روغنی نیز از آن دسته بوده و بایستی هنگام استفاده از آن، استاندردهای لازم را داشته باشد. همچنین برخی افراد به دانه های منداب حساسیت داشته، لذا قبل از استفاده از این روغن مقدار کمی از آن را امتحان کرده و در صورت عدم حساسیت آن را استفاده کنید. لازم به ذکر است همانند سایر گیاهان دارویی رعایت اعتدال و مقدار مجاز مصرف ریز نظر متخصص یا پزشک لازم است.
