اگر ما نگاهمان را صرفاً محدود به اتفاقاتی کنیم که در خاک و میدان رخ می دهد در اینجا دچار یک دوگانگی و اختلال در فهم بحران می شویم. آن وقت است که در پازل غربی ها گرفتار می آئیم.
ساعدنیوز: جنگ در شرق اوکراین پیگیری می شود و شدیدترین درگیری ها در این منطقه در حال رخ دادن است و بخشی از این منطقه نیز به تصرف نیروهای روس درآمده است. ارزیابی حضرتعالی از تحولات میدانی اخیر در شرق چیست و آیا روسیه توانسته است در میدان جنگ به موفقیتی نسبی دست یابد؟
میکائیل مدیرروستا: اساساً بحران 24 فوریه و حمله نظامی روسیه به اوکراین با هدف حفاظت از جمهوری های خودخوانده لوهانسک و دونتسک (که امروز توسط روسیه به رسمیت شناخته شده اند) آغاز شد. تمرکز روسیه در روزهای اخیر بر روی جبهه شرق و جنوب بوده است. مشخصاً در جنوب، روسیه در تلاش است تا دسترسی اوکراین به تجارت دریایی و اقتصاد بین المللی را از طریق بستن تمام مجاری منتهی به دریای سیاه برای کی یف قطع کند. جنگ در میدان ادامه دارد ولی نباید جنگ اوکراین را در میدان خلاصه کنیم. اگر این کار را بکنیم دچار خطا در تحلیل می شویم.
روسیه در اوکراین درگیر یک "جنگ ترکیبی" است. بحث امنیت غذایی، اقتصاد کشاورزی، و مقاومت اقتصاد روسیه در برابر تحریم های غرب نیز جزئی از این جنگ ترکیبی است. وقتی جنگ اوکراین آغاز شد، بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که با آغاز این جنگ و تحریم هایی که غرب بر علیه روسیه اعمال خواهد کرد، کمتر از 30 روز، شاهد فروپاشی اقتصاد روسیه خواهیم بود. اما امروز ما شاهد فروپاشی اقتصادی کشورهای غربی هستیم و این غربی ها هستند که با تورم دست به گریبانند.
بنابراین، علاوه بر پیشرفت در میدان، باید وجوه دیگر این جنگ ترکیبی را هم مد نظر قرار دهیم. به نظر می رسد روسیه پیش از آغاز این جنگ، تصمیماتی اساسی برای مقابله با خطرات پیرامونی گرفته است. از جمله مدیریت بهره بانکی، اقدامات برای حفظ ارزش روبل و نیز در مقابل، کاهش ارزش ارزهای غربی مثل یورو و دلار در برابر روبل، همه و همه تلاش های روسیه برای عملکرد بهتر در این جنگ ترکیبی بوده است.
اگر ما نگاهمان را صرفاً محدود به اتفاقاتی کنیم که در خاک و میدان رخ می دهد در اینجا دچار یک دوگانگی و اختلال در فهم بحران می شویم. آن وقت است که در پازل غربی ها گرفتار می آئیم. اگر نخست وزیر انگلیس برای بار دوم تصمیم به دیدار با زلنسکی جهت تکرار وعد و وعیدهایش می گیرد همه برای گمراه کردن افکار عمومی و تحلیلگران و القای پیروزی اوکراین در جنگ است. ولیکن واقعیت این است که پیروزی تا به اینجا از آنِ روسیه بوده است و در عرصه جنگ ترکیبی این مسکو بوده است که دست بالا را داشته است. البته ما در اینجا یک بحث استراتژیک اقتصادی و سیاسی را دنبال می کنیم و از منظر اخلاقی شاید دیدگاه دیگری ارجح باشد.
اگر کشورهای اروپایی خصوصاً تروئیکای اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس، آلترناتیو بهتری از این شوآف ها برای محدود کردن روسیه در میدان یا عرصه تجارت خارجی داشتند و از مؤثرتر بودن آن اطمینان خاطر داشتند هیچ موقع این نمایش ها را اجرا نمی کردند.
ساعدنیوز: سفر سران کشورهای اروپایی فرانسه، آلمان، ایتالیا و رومانی به کی یف و دیدار با زلنسکی و شوآف های سران اتحادیه اروپایی در خیابان های کی یف عملاً به ضرر مردم این کشورها تمام می شود و شاهد این ادعا، قطع شدن گاز صادراتی روسیه به فرانسه بعد از حضور مکرون در کی یف بود. چرا علیرغم علم سران اروپایی به این که تقابل با روسیه به ضرر مردمشان تمام خواهد شد، آنها این خط را ادامه می دهند؟
میکائیل مدیرروستا: یقیناً اگر کشورهای اروپایی خصوصاً تروئیکای اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس، آلترناتیو بهتری از این شوآف ها برای محدود کردن روسیه در میدان یا عرصه تجارت خارجی داشتند و از مؤثرتر بودن آن اطمینان خاطر داشتند هیچ موقع این نمایش ها را اجرا نمی کردند. روسیه می تواند در هنگام حضور این سران در کی یف، پایتخت اوکراین را موشک باران کند ولی این کار را نمی کند. بنابراین، من معتقدم که این نوع نمایش ها از سر استیصال کشورهای غربی در برابر موفقیت های روسیه در جنگ ترکیبی است.
همان طور که پیش از وقوع جنگ در مصاحبه ای عرض کردم، جنگ اوکراین تغییراتی اساسی را در نظام بین الملل به وجود خواهد آورد. شاید بتوان گفت که یکی از این تغییرات، کاهش قدرت تأثیرگذاری کشورهای غربی است. همان طور که پیشتر نیز گفتم، امروز کشورهای غربی مشکلات اقتصادی عدیده ای از جمله تورم بی سابقه را تجربه می کنند. شاید حتی روس ها هم باورشان نمی شد که آمریکا در مدیریت این بحران اینگونه ضعیف عمل کند ولی این اتفاق رخ داد و بسیاری از معادلات به نفع مسکو در حال رقم خودرن است.
تروئیکای اروپایی از کشورهای شرق اروپا به عنوان زمین سوخته و حائل استفاده می کند. این کشورها عمدتاً فاقد نیروی نظامی هستند و چشم امیدشان به ناتو است.
ساعدنیوز: ینس استالتنبرگ دبیر کل ناتو گفته است که جنگ اوکراین ممکن است سال ها طول بکشد. علیرغم این اظهارنظر واضح و صریح آقای استالتنبرگ، سران اتحادیه اروپایی از پیوستن اوکراین به اتحادیه سخن می گویند. همان طور که می دانیم، اتحادیه اروپایی با مشکلات عدیده ای روبروست و حتی پیش از جنگ هم مشکلات فرآوانی داشت؛ اضافه کردن یک کشور جنگ زده و بحرانی به اتحادیه اروپا عملاً مشکلات این اتحادیه را افزایش خواهد داد. و البته آقای پوتین هم گفت که ما با این موضوع مشکلی نداریم و منتظر عمل سران اروپایی به قولشان هستیم. چرا سران اتحادیه اروپا با وجود علم به این مطالب باز بر پیوستن اوکراین به اتحادیه اصرار دارند؟
میکائیل مدیرروستا: درباره رویکرد کشورهای اروپایی به بحران اوکراین باید یک دسته بندی ای را در نظر داشته باشیم. کشورهای شرق اروپا اصولاً هم در سطح جامعه و هم در سطح حاکمیت دچار یک نوع روس هراسی هستند. هراس این کشورها آن است که اگر اوکراین در میدان مقهور روسیه شود و تسلیم روس ها شود، هدف بعدی این کشورها خواهند بود. بنابراین، کشورهای اروپای شرقی در این خصوص موضعی امنیتی و احساسی دارند. البته دغدغه و نگرانی این کشورها کاملاً جدی و درست است چون کشورهای غربی اصولاً به هیچ یک قول هایی که به اوکراین داده بودند عمل نکردند.
علیرغم تمام مخفی کاری ها و جنگ روانی و رسانه ای، تنها ماندن اوکراین در جنگ با روسیه کاملاً عیان و روشن است و کشورهای اروپای شرقی این موضوع را می دانند. زلنسکی که خودش یک رهبر دست نشانده غرب گرا است، این موضوع را به صورتی علنی مطرح کرد و انتقادات شدیدی را بر علیه اروپا و آمریکا مطرح ساخت. البته من معتقدم که در ماه های آتی، زلنسکی را حتی عصبانی تر خواهیم دید.
واقعیت این است که تروئیکای اروپایی از کشورهای شرق اروپا به عنوان زمین سوخته و حائل استفاده می کند. این کشورها عمدتاً فاقد نیروی نظامی هستند و چشم امیدشان به ناتو است. وقتی عملکرد ناتو را در اوکراین مشاهده می کنند، حق دارند که هراسان و نگران از هر نوع بحران آتی باشند.
بنابراین، امروز پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپایی یک ضرورت برای جلب اعتماد نسبی کشورهای اروپای شرقی است. البته فارغ از این که در عمل شاهد چه اتفاقی خواهیم بود، یک چیز قطعی است و آن این که اتحادیه اروپایی و کشورهای غربی در این خصوص در حالت اضطرار تصمیم خواهند گرفت.
پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپایی در حال حاضر یک مطالبه عمومی است که در رسانه های جهان منعکس می شود و در شرایط گذار در عرصه بین الملل اتحادیه اروپا در بوته آزمایش سنگینی قرار دارد. بنابراین، وضعیت اضطرار کاملاً مشخص و عیان است. البته در داخل اتحادیه، مخالفان زیادی با عضویت اوکراین وجود دارد و فشار و مخالفت با این موضوع وجود دارد. اما اتحادیه اروپا زیر فشار سنگین افکار عمومی قرار دارد. شاید حتی پیوستن اوکراین به اتحادیه به دستاوردهای بیشتر اوکراین در میدان موکول شود و این می تواند این فرایند را زمانبرتر کند.
میکائیل مدیر روستا : نگاه روسیه به تحولات اخیر قفقاز جنوبی
