شیوع کرونا در زمستان چقدر وخیم خواهد بود؟

اینکه کرونا در زمستان نیمکره شمالی چه خواهد کرد فقط به خود این ویروس مربوط نیست، روند بیماری های زمستانی دیگر، رفتار ما و موفقیت یا شکست سیاست های دولت ها، وخامت اوضاع را تعیین می کنند. آیا همان طور که بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس ادعا کرده تا کریسمس (پنجم دی) همه چیز عادی می شود یا زمستان سختی در پیش است؟

آیا شیوع کرونا در زمستان بیشتر می شود؟

بنابر تازه ترین گزارش شبکه خبری بی بی سی، پاسخ به این سوال هنوز مشخص نیست ولی پاسخ علمی به سمت جواب مثبت متمایل است که تا حد زیادی بر اساس دانش ما درباره ویروس های دیگر است. چهار نوع ویروس کرونای دیگر هم وجود دارند که باعث علائم سرماخوردگی می شوند و همه آنها در زمستان آسان تر سرایت می کنند. همچنین آنفلوآنزا، ویروس سرماخوردگی (راینو ویروس) و ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV) همه رفتارهایی مشابه دارند.

بزرگترین خطر این است که افراد به محافظت از خود کم توجهی کنند

دکتر "ریچل لو" از دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن به بی بی سی گفت: شاید کرونا هم ویروسی فصلی باشد، مثل ویروس های دیگری که در زمستان به اوج شیوع می رسند. با این حال سازوکارهایی که باعث شیوع فصلی می شوند خیلی کم شناخته شده اند و معلوم نیست محصول شرایط آب و هوایی هستند یا رفتار انسان ها.

بیرون بدن، تمام ویروس ها وقتی هوا سرد است، بهتر زنده می مانند. گروه مشاوران علمی بریتانیا برای موارد اضطراری (سیج) می گوید: برای ویروس کرونا، چهار درجه سانتی گراد بالای صفر دمای خاص و مطلوب است. در زمستان نور آفتاب و پرتو فرابنفش آن که باعث غیرفعال شدن این ویروس می شود، کم است. وقتی هوا خوب نیست، مردم در خانه می مانند و مهمانی در باغ یا بساط کباب در حیاط جذاب نیست. پنجره ها بسته اند و هوا در فضای های سرپوشیده چندان جریان ندارد. همه اینها می تواند به شیوع ویروس کرونا کمک کنند.

به تخمین آکادمی علوم پزشکی در بدترین حالت، شیوع کرونا در زمستان در انگلیس، جان۲۵۱ هزار نفر را خواهد گرفت. چنین تخمینی یعنی، عدد "آر" به ۱.۷ می رسد. عدد آر عددی که نشان می دهد هر فرد آلوده چند نفر دیگر را آلوده می کند. قبل از شروع محدودیت و تعطیلی ها، این عدد در بریتانیا سه بود و در حال حاضر کمتر از یک است. اندک افزایشی در عدد آر باعث افزایش قابل توجه موارد ابتلا می شود.

پرفسور "وندی بارکلی" از کالج امپریال لندن نیز گفته است: نگرانی مردم معقول و منطقی است. احتمال زیادی هست که موج دوم اتفاق بیفتد، واضح است که ما هنوز به ایمنی گله ای نرسیده ایم و معمولا زمستان انتظار می رود ویروس در ایجاد موج دوم موفق باشد. در حال حاضر نادانسته های ما بسیار زیادند اما من فکر می کنم که شرایط می تواند بد باشد، بله.

تخمین زده می شود که حدود پنج درصد مردم در بریتانیا به ویروس کرونا آلوده شده باشند. این یعنی ۹۵ درصد دیگر هیچ مصونیتی ندارند. تجربه آمریکا نشان داد اگر مهار ویروس از دست برود، موارد ابتلا افزایش خواهند یافت.

آیا ویروس های دیگر مانند آنفلوآنزا می توانند مشکل ایجاد کنند؟

مسئله نگران کننده این است که شیوع آنفلوآنزا و موج دوم کرونا با هم اتفاق بیفتد. اما الان هیچ چیز عادی نیست و مشخص نیست قواعد عادی تا چه حد صدق می کنند. تغییر عمیق در روال جامعه و رفتار ما برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا، مانند بیشتر شستن دست، پوشاندن صورت، رعایت فاصله اجتماعی و دورکاری، بر انتقال ویروس های دیگر هم تاثیر گذاشته است.

در هنگ کنگ به نظر می رسد محدودیت و تعطیلی ها شیوع فصلی آنفلوآنزا را متوقف کرده و در استرالیا هم که در حال حاضر زمستان است، فصل آنفلوآنزا نرسیده یا نامعمول به تاخیر افتاده است. در کشورهای نیمکره جنوبی از جمله شیلی و آفریقای جنوبی هم، آنفلوآنزا و عفونت های زمستانی تصویری مشابه نشان می دهند، با این حال این فرض که در نیمکره شمالی هم همین اتفاق بیفتد خطرناک است. محدودیت و تعطیلی ها از جمله بستن مدرسه ها و محدود کردن پروازها در طول فصل آنفلوآنزا می تواند تاثیر داشته باشند هر چند در بعضی کشورهای نیمکره شمالی این محدودیت و تعطیلی ها رو به کاهش است.

پرفسور برکلی می گوید: ممکن است رعایت فاصله اجتماعی از میزان آنفلوآنزا کم کرده باشد که خیلی خوب است. ولی من فکر نمی کنم بتوانیم به این اکتفا کنیم.

اگرعفونت های زمستانی دیگر که مانند ویروس کرونا باعث سرفه و تب می شوند زیاد باشند، باعث می شود مردم بیشتری تست شوند.

در زمستان نور آفتاب و پرتو فرابنفش آن که باعث غیرفعال شدن این ویروس می شود، کم است

پرفسور "جولین هیسکاکس" از دانشگاه لیورپول نیز می گوید: به نظرم باید برای موج دوم خودمان را آماده کنیم و در

حفظ فاصله اجتماعی و پاکیزگی دست سهل انگاری نکنیم، در غیر این صورت این اتفاق حتما خواهد افتاد. به نظرم یکی از راه هایی که باید در نظر بگیریم، آزمایش های بسیار خوب برای تشخیص این سه یا چهار عفونت تنفسی است که علائم بالینی مشابه دارند. بعد اگر کسی از در وارد شد می توانیم بگوییم کرونا دارد یا آنفلوآنزا.

به همین دلیل است که انگلیس سعی می کند ظرفیت آزمایش های آنفلوآنزای خود را افزایش دهد و به ۵۰۰ هزار تست در روز برساند و عده بسیار زیادی را به این بیماری مصون کند.

دکتر لو می گوید: فکر می کنم افزایش ابتلای زمستانی چیزیست که حتما باید خود را برایش آماده کنیم. بزرگترین خطر این است که افراد به محافظت از خود کم توجهی کنند.

اگر ویروس ها هم زمان مبتلا کنند چه اتفاقی می افتد؟

یکی از بزرگترین سوال های علمی، چگونگی تعامل ویروس کرونای جدید، با نام رسمی سارس-کرونا-۲ با ویروس های دیگر در فصل سرماست. همه ویروس های تنفسی به یک جای خاص در بدن حمله می کنند، به سلول های بینی، گلو و ریه. این می تواند منجر به رقابت ویروس های مختلف با هم شود.

تحقیقات نشان می دهند یک عفونت ویروسی می تواند جلوی ابتلا به دیگری را بگیرد. به عنوان مثال، شیوع وسیع ویروس سرماخوردگی معمولی (راینوویروس) احتمالا همه گیری جهانی آنفلوآنزای خوکی سال ۲۰۰۹ را در بعضی کشورهای اروپایی به تعویق انداخت. یکی از توضیح ها این است که واکنش عمومی سیستم ایمنی به یک عفونت، مانع از ورود عفونت دیگر به بدن می شود.

دکتر "پابلو مورسیا" از مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه گلاسکو در این باره یادآور شد: یک عفونت ویروسی باعث فعال شدن سیستم ایمنی و التهابی می شود و این بدن را در برابر ویروس های دیگر به مدت متغیر محافظت می کند. اما همین تحقیقات نشان داده اند که بعضی ویروس ها با یکدیگر سازگاری خوبی دارند و هم زمان به گردش می افتند و اکنون سوال این است که کدام در مورد کرونا صدق می کند؟

دکتر مورسیا می گوید: یافته های ما نشان می دهند آنفلوآنزا بندرت در آمیزه های عفونی دیده می شود پس به نظرم شاهد تعداد زیادی ابتلای هم زمان کرونا و آنفلوآنزا نخواهیم بود.

موارد اندکی ثبت شده که فرد هم زمان به هر دو آلوده و مبتلا شده باشد و نتیجه آن هم بسیار وخیم تر ازابتلا به فقط یکی از این عفونت ها بوده است. با این حال، به گفته دکتر مورسیا به نظر می رسد انواع دیگر ویروس کرونا باعث عفونت هم زمان با ویروس سرماخوردگی معمولی، آدنوویروس و بعضی ویروس های شبه آنفلوآنزا می شوند.